c AFDRUK VAN Stille getuige EEN MENSCHENVOET bp. caietanus Jan Renooy //V T KORT ADOLF HITLER adres onbekend de oudste actieve turner oo jaor onoerwijzer ELECTRICITEITS RANTSOENEN WORDEN VERHOOGD VARKENSHOUDERIJ wordt ingekrompen DACHAU ALS tiaVAHGEHIS EH ALS KRIJGfSGEVAHGENKAMP DT (Vuil een bizonderen correspondent) iRIE DU1TSCHE veldmaarschal ken en een gezant tezamen in een gevangeniscel van drie meter in het vierkant, dat is een ontmoe ting die men niet gemakkelijk kan vergeten. Wij zagen hen in de ge vangenis van het voormalige con centratiekamp Dachau. thans krijgsgevangenenkamp met 25 000 SS.-lieden. Op een van de celdeu ren in de lange gang hing 'n bord je met vier gi'oote namen uit de Nazi-periode: Erhardt Milch, Wal ter von Brauchitsch, Albert Kessel- ring, Wari er von Bargen. Toen wij door het kleine getraliede luikje naar binnen keken, zat het viertal juist aan den maaltijd. Zij zaten leder aan één zijde van een kleine vierkante tafel en lepelden witte- boonensoep uit ronde schalen. Zij zwegen en Milch keek brutaal naar zijn bezoekers, doch Kesselring in hemdsmouwen greep demonstratief zijn jas van de leuning van zijn stoel en trok die over het hoofd. De bei de anderen zaten met hun ruggen naar ons vd en jongden rustig door. De elite van her i\azi-systeem wacht in deze gevangenis het uur van haar vonnis af. Het proces te gen de meeste hunner zal eerst kurnen beginnen, nadat 't gerecht te Neurenberg uitspraak heeft ge daan lr. de zaak tegen de „criml- neele organisaties". Behalve de ge noemde grootheden zagen wij op diverse deuren nog welklinkende namen, Falkenhausen. Falkenhorst er Hitiers lijfarts Karl Brandt be- hooren tot de celbewoners. Door luikjes van vele deinen gluurden vrouwelijke S S.-leden in volle ma- ke-up en met welverzorgde kapsels. Een van haar bedelde om een vuurtje voor haar sigaret. Vijfhon derd van deze fanaticae genieten hier gastvrijheid In een andere gang zijn de cellen van de 61 moor denaars van Mauthausen, die op 't ooeenblik iu D«rbnu terecht staan. Tlfanneer wij spreker, van gast- vrijheid, dan behoeft dat niet geheel ironisch te wor den opgevat. Dachau Is nu een maal niet meer zooals duizenden slachtoffers van het Nnzl-bmvtad het eekend hebben. Het is nu een voorbeeldig geor ganiseerd kamp voor krijgsgevan genen, waarin zij, die de moorden de zeis der S S. over Euroua maai den. behandeld worden volgens alle regels van fairplav in oorlogvoering Op dezelfde appèlplaats, die eens de marlelulaats van zoovele orge- lukkigen is geweest, was nu in de voorjaarszon een voetbalmatch gaan de en rood de barakken waarin nog pas een jaar geleden een on beschrijfelijke menschelijke ellende was samengeperst, koesterden zich gebvninde Tl'-'. weldadige zon. De vuile vaten, waarin eens de beruchte kampsoep werd aangerukt, doen nu dienst als vuinisbaklten en de nieuwe gevangen'n eten uit keurig gerei een dagrantsoen van 2400 calorieën teneinde fit te blij ven voor voetbal, zonnebad en kamp werkjes. Zij genieten een sigaret- tenrantsoen, waarop de Nederland- sche rooker jaloersch zou zijn. De havenarbeider van Hamburg put de kracht voor zijn, dagwerk uit 800 calorieën en mag eens in de maand in een lange rij staan om bi pakle rookwaar te bemachtigen. TAachau is vol schrijnende tegen- stellingen. Voor wij het zonnige spel der S S -lieden zagen stonden wij in de doodenfabriek van het kemp: een kleine door een beton- scbutting omgever oppervlakte, waarin een perfecte machinerie des doods stond opgesteld. In het midden het groote crematorium met de gaskamer. Vier ovens gapen er als monsterlijke muilen, die zoe ken naar nieuwe prooi. Maar hun tongen vlammen niet meer en zul len nooit meer menschelijke licha men verzengen. Gij weet niet wat het meest aangrijpend is van de sporen van den dood, die ge hier terug vindt: de afgeschuurde boom schors van een boomtak, waaraaan duizenden verhangen zijn. de ko gelvangers. waarvoor orb-1 baren ge- knleld zijn orn het' schot in den nek te ontvangen, de houten roosters, waarop menschenlijken moesten uit bloeden, de haken to de zoldering van het crematorium, waaraan menschen werden opgeknoopt de martelwerktuigen of de gaskranen Voor ons was er toch één detail, dat ons het meest gegrepen heeft: de afdruk van een menschen voet hoog tegen den muur, vlak onder de zoldering van een der berg ruimten, waarin de lijken tot den zolder werden opgestapeld toen de muilen van het crematorium den stroom niet langer konden verzwel gen. Voor het crematorium staat thans «en eenvoudig zwart geverfd al taar me, een bord dat zegt, dat hier 238000 menschen den dood vonden. Het gebied van het cre matorium zal als herinnering aan deze 238.000 menschen bewaard blij ven S.S.-lieden zijn er thans bezig met het opknappen van het terrein. Zij werken aan rustieke hekjes om de grasperken met dezelfde toewij ding. waarmede zij juist een jaar geleden de laatste waanzinnige mi- trailleursalvos lieten gaan over de overlevende gevangenen op het mo ment, waarop de Amerikanen het kamp betraden. Alles volgens het beginsel „Befehl ist Befehl", dat ln hun ziel is gehamerd om den Himmlers en Kaltenbrunr.ers de willooze werktuigen voor hun dul- velsche toeleg te geven. A ls ge dien afdruk van een men- schenvoet hebt gezien, of de bloedvlekken op de wanden, en wanneer ge eerbiedig met 1W vin ger het stof hebt beroerd, dat in de verbrandingsovens is achter ge bleven, dan zult ge dit Uw leven lang niet vergeten. Ge bedenkt dat dit misschien het stof is van iemand, die gij gekend hebt in zijn geluk, en dan weet ge hoe onmetelijk de aanklacht is, die geschreven staat op het zwarte houten bord voor het altaar F KING IN AMSTERDAM GEËINDIGD rVE BESTUREN van ae samen- werkende organisaties in het Amsterdamsche havenbedrijf heb ben naar aanleiding van een op roep van den burgemeester een sre combineerde ledenvergadering ge houden, waarin met algemeene Siemmen besloten werd vandaag den arleid te hervatten. ÜINNENKORT zal de nog aan wezige beperkte voorraad van de destijds buiten gebruik gestel de briefkaarten van 7V« cent, thans voorzien van den opdruk .,5", op den frankeerzegel, we- T\E Deensche journalist Tage Vansted vertelt, dat hij op 21 April Jl. tusschen de ruines van Hitlers kanselarij te Berlijn een brievenbesteller tegenkwam, die een briefkaart, geadresseerd aan „den heer Adolf Hitier" wilde be zorgen. De kaart kwam uit Ham burg en er op geschreven stond de wensch, dat Hitler nog vele ma len in voorspoed zijn verjaardag (20 April) zou mogen vieren. De brievenbesteller wist niet, wat er mede te doen. Onder het Duit- sche publiek, dat zich ter plaatse verzameld had, ging een luid ge lach op, toen men van de kaart hoorde. Iemand zei: Adolf Hit ler?? Nooit van gehoord" De journalist bood aan, de kaart te koopen voor tien sigaretten. Doch de brievenbesteller bleek 'n plichtsgetrouw man. Heel plech tig schreef hij op de kaart: „Adres onbekend" en bezorgde haar op het bureau voor onbestelbare stukken der om voor het publiek voor intexlocaad verkeer verkrijgbaar worden gesteld. OÊJA studenten van de Technische Hoogesehool te Delft en 90 MTS-ers nft Dordrecht hebben zich als vrijwilligers gemeld voor het werk in de Rotterdamsche haven en zijn onmiddellijk aan den slag gegaan. OIJ ZIJN TERUGKEER in Engeland nam Churchill <;en der aschbakken uit het Dakota- vliegtuig mee huis waarts. LVz/2 aschbak was hem als een souvenir aan de reis ten geschenke ge x-ven. J>ROP. MR. J. VAN LOON* die in hezettingslyd president van den Hoogen Raad is geweest en zich in die functie door den be zetter heeft laten benoemen, zal 4 J<uli terechtstaan voor het Bij zonder Gerechtshof te 's-Graven- hage. TN het kader van de cultureele uitwisseling tusschen Nederland en België zullen Zaterdag en Zon dag in Den Haag en Amsterdam uitvoeringen worden gegeven van „Jeanne d'Arc au bucher" van Ar thur Honegger door Belgische kun stenaars. Reuzenzwaai Salto moriale Doodenval TPRGENS IN EEN LAAG huis je langs den Winterdijk te Sprang-Capelle woont Jan Re nooy de oudste actieve turner van ons land. Een dezer dagen maakten wij een praatje met Jan, die op 17 Mei a.s. zijn 72ste verjaardag hoopt te vieren. A ls wy hem hebben hooren vim- lellen van zijn weder waardig heden, moeten wij wel conclude ren <ia*, Jan een Interessant leven achter den rug heeft. Hij werd ge boren te Hoogwoud (N.H.) en stoel de op le Abbvksrk. Toen hij den dienstplichtigen leeftijd bereikte moest Jan ln Den Helder onder dienst. Hier werd een beetje aan gymr.'saek gedaan en het was can ook hier dat zijn eigenlijke turnersactiviteit aan den dag be gon te treden. Het was nog wel niet veel, maar het begin was ge maakt en Jan hed er „smul" in. Gedurende twee jaar na zijn ver plichte diensttijd was hij bij het Neder land "i:h Indische Leger en kwam in Atjeh terecht. De twee jaren waren spoedig om en Jen keerde naar Nederland terug. On nieuw teeksneb hij voor Indië, maar nu voor een periode van 10 jaar en vertrok als korporaal. Al dien tijd beoefende hy zoo goed en kwaad als 't ging zijn gel'leftb turn sport op eigen gelegenheid. Bij de artillerie, waar hij toen was inge deeld, wiird deze tak van sport niet beoefend.. Een mislukt plan Te Batavia kwam Jan op 'n goe den dag in contact met twee militairen van de infanterie, die eveneens aan allerlei hekwerk hun toeren verrichtten. Tezamen vorm den zij het plan om met de joan- lijksche kerm/is te Batavia een tentje te huren en zoo hun kun sten voor het publiek te vertoo- nen. Regelmatig werden nu oefe ningen gehouden ln een zaal van die infanterie-kazerne waar het noodige materiaal aanwezig was. Toen de kermis in aantocht was was 't. drietal gereed om voor t voetlicht te treden. Br werd een tentje gehuurd maar... op het laat ste moment, werd Jan overge plaatst en het tentje met „Komt zien, komt zien" s,ond gedurende de kermisdagen troosteloos leeg.... Zijn prestaties "VTa tien jaar keerde hy naar Ne derland terug gesierd me, de medaille voor 12 jaar trouwen dienst en het expeditlekruis voor belangryke krygsverrichtin-en op Atjeh. Hy ging wonen te Sprung- Capeilb- aan den Winterdijk, zyn gymnastische aard kwam spoedig weer boven. By zijn huisje bouwde hy een schuur en maakte daarin zelf een rekstok en rln vn. In deze dingen had hy steecs de meeste liefhebberij. Een brug is hij nooit ryk geniest. Een leeraar heeft Jan nooit geh d. Wat hy presteert is louter ui, zelfoefening geboren. Dat hy by het Kon. Ned. Gymn. Verbond hoog staat aangeschre ven V.'.rcl bewezen toen hy in 1944 b-ü zijn 70e verjaurgdag, de hoogs.e onderscheiding van het Verbond ontving. En zoo is "Jan Renooy op den dag ven vandaag nog actief tur ner en werkend lid van de Vetera nen Gymnastiek Vereeniging „Ons Huis". ITeds vele ui,voeringen en demonstraties heeft Renooy mee gemaakt en het was steeds „onze Jan", die de diverse a.pplausjes te incesseeren had. En heusch niet onverdiend. Want ais men weet dat Jan nog met gemak den reuzenzwaai maakt niet zoo maar één keer, ma.)r liefst tienmaal achter elkaar de salto mortale en den doodenval, dan zal menig gymnast hiervoor zijn petje moeten afnemen. „Oefening baart knnst" is een spreuk die Jan zich heeft eigen gemaakt. Dat ze waarheid bevat zien we in deze figuur. die mom en teel de oudste turner van Neder land is. Honderden ondetwijzers profiteerden van zijn tie/de voor ae taalwetenschap '/.V 1 i.Kll.vl, zal de Eerw. Br. Cajetanus, Diiee-eur der St. Fran- ciscus Kweekschool alhier, zijn veertig jarig Onderwijzersinbilé vieren Mede met de werenschap dat een gouden juuiie m at,u-ven dienst zeldzaam is zün we er van overtuigd, dat het vele vrienden van den Jubilaris genoegen zal doen als we op dit rijke leven en- luttfc weKKeii, adt ze met ons God zullen vragen, dat Hy Br. Cajetanus nog veel Jaren mag schenken om zyn heerlijk opv,.i- dierswerk te kunnen vooartze 1 ven tot heil van onze dierbare Katho lieke jeugd. Or. Cajcvaiius neeit net moors -ie en grootste gedeelte van zün leven doorgei racht als leeraar in de Nederlandsche taal. Acht en der,)- jaer doceert hij met een al- gehcele toewUdtog dat vak. Hon derden onderwijzeres in- en om Breda hebben de Invloed mo,tn ondergaan van zün begeesterende liefde voor de taalwetenschap. Br. Cajetanus heeft gewerkt en zich gegeven met volle toewydtijg voor zijn gewichtige taak: de toe komstige opvoeders der jeugd te bezielen voor ce schoonheid ven onze taal. een der hoogste cultuur goederen van een natie. Honder den onderwijzers hebben genoten van zün grondige taalkennis, van zün begeestering voor het mooie woord, van zün liefde voor de kunst. En al heeft een onderwyzer op de allereerste plasits van noode een degelijk inzicht in de struc tuur van de taal toch heeft het Br. Cajetanus steeds als een plicht gevoeld de toekomstige opvoeders een juist inzicht te geven ven de strcomingen ln onze letterkunde, Wijl hU achter- zün leerllngvn c'e duizenden kinderen zag oprijzen, waarvoor zyn woord a'ls een verre e:ho zou naklinken. Vandaar dst hy door onverpoosde studie zijn rijke eruditie en zyn ervaren in zicht trachtte te verdiepen, dat hij steeds doende was z'n stof na der te tepailen en juister te be lichten. Hij voelt zich medie iiir- an,woordelyk voor de opvoeding ven het volkskind en middellijk heeft hij daaraan altyd willen me dewerken door z'n pupillen te to- teresseeren voor den edelen invloed van de kunst. Als paedagoog g.ing zyn voorllef- de van zelfsprekend meer uit naar de tijden van c'b echte ge meenschapskunst. Zijn lessen over dis miidc'eleeuwsche litteratuur zul len voor dg meeste onderwyzers onitrgeteiyk blijven. Met geest drift kon hy uitwüden over mlTakel- en mys.eriespelen. Het Spel van eV-n Heiligen Sacramente van der Nyeuwer vaert zag men zich afspelen op db Breó'sche Markt als hij het in z'n lessen be handelde. Wekenlang kon hy zyn leerlin gen geboeid houden rond den grootmeesterr van onze taal Joost van den Vondel. Naast Vondel genoot die ideale volksdichter, G-ezelle, zijn groote waardeering, De fijnbesnaarde geest die het simpelste diertje en het eenvoudgiste bloempjb bewon derde als een ongekende schoon heid. Stellig' zullen deze korte woor den by honderden Onderwijzers ln en buiten Breda weer vele kost bare herlnneingen wakker roepen. We hopen echter ook, dat het bij velen een stille dis ad van waardeo IN VERBAND met het achte*wo- ge blijven van den zomertijd worden de electricteitsrantsoenen met 8 kwh per periode verhoogd meldt de N R.C. Voor die gemeen ten, waar de perioden loopen over de maanden AprilMei en Juni Juli worden de rantsoenen resp. 20 en 16 kwh per periode; in de gemeenten waar de perioden loo pen over de maanden MeiJuni en JuliAugustus worden zU resp. 16 en 17 kwh. De rantsoenen voor kookdoelcin- den, zoowel voor gas als eleetrici»- teit blijven voorloopig nog onge wijzigd. yd*??* jjfc*- A LLES moet to het werk woiuen gesteld om de broodgraanvoor- zier.ing zoo goed mogelijk te verze keren. Dit heeft een ernstigen fe- rugslag op de ontwikkeling van be paalde takken van het veehouders- bedrijf, o.a. de varkenshouderij, want de granen moeten allereerst voor directe menscheiyke c-n- sumptie worden bestemd. Dit houdt to, dat wederom beperkende maatregelen moeien enT1 jnee_ voerd. Het aai tal zeugen zal sterk wor den ingekrompen. De maatregelen zullen er op gericht zijn, dat het waardevolle fokmateriaal zooveel mo—lijk wordt ontzien. De beper- kir. zal daarom niet gelden voor sterzaugen, ook de oude en serieuss stamboekbedrijven zullen zooveel mogelijk gespaard worden. Voorts ligt het to de bedoeling de maatregelen er op te richten, dat de varkensfokkerü en -mesterij in de eerste plaats kan worden- gedre ven op de kleine gemengde bedry- ven op de lichte gronden. Op bepaalde categorieën van be drijven zullen in de naaste toe komst, met uitzondering van huis- slachtingsyarkens, geen varkens ge mest kunnen worden. Overwogen wordt de groote akkerbouwbedryven en grootendeels de zuivere weide- bedrijven van de vvfcensmesterü uit te sluiter ROOT - BRITTANNIë oefent groote pressie uit op de re re ring van Franco om het uitleve ren van Nazis en ongewenschte Duitsche agen ten aan de ge allieerde auto riteiten te be spoedigen. Te Britsche regee ring meent, dat er 2200 tot 2cn0 Duitschers n Spanje zün, maar wellicht zijn deze cüfers te laag. Tijdens den oor log was de baai van Triest ver schillende keeren het doelwit van bommenwerpers. Verschillende schepen werden er buiten ge vecht gesteld. Op de foto ziet men 3 stoere zeeboo ten „gewond" in het water liggen. Op het (H'gen- blik is men bezig de baai weer vol ledig bevaarbaar l« maken.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1946 | | pagina 7