c •JOURNALIST De kunstmestvoorziening w AFDF trotseerde OPEN BRIEF V_ program DE LIJDENSWEG dor geïnterneerden De Adelaar- Zeepfabrieken werken weer Hoe het nieuws van de ofjicieele capitulatie bekend wetd We lezen in het weekblad De Linie". TInr GEZELSCHAP persvertegen wooncigers, dat op Maandag 7 Mei vorig jaar in Reims LU cfc Dultsche capitulatie aan de Wes telijke geallieerden werd toegela ten was in liooge mate select. Iedere krant uit ten der Vereenig- de Naties had er uiteraard ik weet niet was voor over gehad om bij deze ceremonie aanwezig te zijn. Er zat copy in! S.H.A.E.F, liet Al germen Hoofdkwartier van de Ge allleerós Expeditionaire Macht, moest can ook een keus maken, en om naijver te voorkomen be- s'.oot men slie Engelsche en Ame rikaansche kranten uit te sluiten en a! ben de drie grootste pers- bureaux van de Vereenigde Staten toegang te geven. De andere uitver korenen waren: Stars and Stripes, soldi tenkrant voor de Amen- kaanscbe troepen op het Europee sche vasteland en voorts enkele Fransihe Australische Can, dee- sche en Russische correspondenten. De bewuste persbureaux die hun besle menschen stuurden, waren United Press, International News Service en Associated Press met Ed ward Kennedy. to°n chef van het bureau te Parijs. Tenslotte moei ten er een paar radioreporters bij zjjn. zonder dat ze overigens de kans kregen ter plaatse een oog- getuigeverslag te geven. Het feit, cat men nog net twintig plaatsjes vinden kon voor een even groot aantal vriendinnen van enkele ge allieerde stafofficieren, ls een geval waar we 't nu niet ov\>r zullen heb lijn, al hebt en de giroote Amerikaan s.he kranten, die op de stoep moes ten zitten, daar ook nogal keet over gemaakt. TYe groep gelukkigen, die \nn de gebeurtenis getuige zouden zijn, werd per vliegtuig overge bracht van Parijs naar Reims en het was op deze vlucht, dit hen door een officier van Eisenhowers hoofdkwartier werd verboden een bericht of verslag van de capitula tie door te seinen. Niemand pro testeerde; of daar gelegenheid toe was geweest in de-ze omstandighe den. is ook nog een vraag Onmiddellijk na afloop van de historische bijeenkomst /logen al1 >a terug naar Parijs en haastten zich naar hun hotelkamers en .-ecaciit- bureaux om een reportage ie schrij ven, die dan op nat door S H A E F te bepaien oogenoi.k weieiokundig gemaakt zou warden Alleen de AP, m:n Kennely stormde dc sem kamer van „Stars and S'ripes" binnen waag hij vrij toegang rad, en gaf zonder eenige tosibhtendc clausu.e een ge touw verslag vn wat hij had meegemaakt. De reöae teur ln Londen, die het verhaal ontving en geen vermoeden /an de tijzondere omstandag'neoei had, gaf het op zijn beurt per radio door aan het noot 1 bureau m New- York waar men evenmin wist wat, er aan vast zat, zoodat het nieuws onmiddellijk daarna op den gevel van het gv-bouw te leizen was en het verhaal aan alle aangesloten kranten en radio-omroepen werd verstrekt. Eisenhower liet direct toen hij dit bericht vernam persoontijk zijn verontwaardiging blijken aan de leidng van het persbureau, maar het was nu eenmaal gebeurd Kennedy is blijkbaar van mee ning geweest, dat een bericht van een dergelijk belang niet geheim gehouden mocht worden, daar publi ca lie ln dit geval geen gevaar voor de gemeenschap opleverde. Inderdaad had S.H.A.E.F. geen doorslaggevende argumenten om deze bekendmaking te verbieden, althans geen militaire redenen, hoogstens een van politleken aard. Deze vroegtijdige openbaring kon immers geen slachtoffers kos ten; hoevelen zijn er misschien niet gespaard toen op sommige plaatsen de wapens werden neer gelegd voordat het officieele bevel afkwam. Daarbij komt nog dat minstens de Dultschers al met de feiten op de hoogte waren, daar de Flens burg-regeertng via het D.N.B. het nieuws al eerder had medegedeeld. Van Russische zijde schijnt men er echter op aangedrongen te heb ben met cb offic. aankondiging te wachten tot de Duitschers ook aam het Oostelijk front zou den hebben gecapituleerd, Wat overigens eerst een dag of wat later-Ls gebeurd. De Russische kran ten en het Persbureau Tass moch ten dan ook het A P. verhaal niet overnemen. Als de twee capitulaties tegelijk waren bekend gemaakt, had men nog beter kunnen suggercercn dat de Duitschers door het Roodc Le ger waren verslagen met medewcr king van de Westelijke geallieerden. Het is dan ook waarschijnlijk, dat Moskou bij Eisenhower er op heeft aangedrongen, dat aan de aan wezige reporters het bewuste be vel werd gegeven. Sympathiek was het gebaar van zijn collega's, die eveneens bij de overgave gutuige waren geweest; toen hen werd voorgesteld de mo tie te teekenen waarin het ge drag van Kennedy werd afgekeurd, weigvrden zt) en bleven solidair. TAe tig boss van A. P., Mac Lean, was echter niet over de ver wikkeling te spreken en kwaim op het eind van de weck (misschien om geen ruzie met SHAEF te krij gen) met een artikel, waarin hij zijn excuus voor het geval aan bood. Kennedy werd korten tijd later naar New-York gbroepen, waar hij zich verantwoorden moest. De debatten die daar uti voortvloei den hebben helaas tot zijn ont slag geleid al kreeg hij eldefs een nog veel betere baan. aan clcn heer iv. voormalig Regeerings-gemachtigde in Alg. Dienst by het Min. v. Oorlogvoering v. h. KonlnkrUk, Voorzitter Party v. d. Arbeid, oud-leider A.J.C., oud-ille gaal werker, enz., enz., enz. IN „HET VRIJE VOLK" van Vrijdag 3 Mel jl„ my van bevriende zyde toegezonden, las ik onder de markante kop: „Koos Vorrink onthult ook de details", een verslag van de door de Partij v. d. Arbeid uitgeschreven persconferentie. Nu zal niemand U kwaiyk nemen, geachte Hr. V., dat U als bekwaam bar-mlxer achter de politieke tapkast uw verkiezingsspeech cocktail naar de geestelijke smaak van uw auditorium mengt. Maar wanneer U in een min of meer Offi- cieel-getinte persconferentie, die toch eeriyke volksvoorlichting bedoelt, va ge beschuldigingen lanceert aan het adres van een groep Nederlanders, wier Intenties, ondanks erkende ge maakte fouten, gericht waren op het algemeen Nederlands belang, dan staat de zaak wel eenigszins anders. Ik doel hier op Uw vet-gedrukte beschuldiging: „Autoritair streven by de O.D." Uw „J'accuse" is van een zoodanige importantie en ernst, dat een vraag om onthulling van meer détails m.i. gerechtvaardigd is. Vol gens genoemd verslag hebt U o.a. be weerd:,, Achter het autoritaire streven zit nog een andere gewapende groep, de oude O.D. uit de illegaliteit, de Orde-Dienst. In die groep, waarmee spreker in illegaliteit verbindingen had, kwam het autoritaire streven steeds meer naar voren'. U beschuldigt hier dus de geheele O.D. van het gewraakte streven. En tegen deze generaliseerende beschul diging kom ik met de meeste klem op. Ik wil geenszins ontkennen, dat. U met „die groep" in de illegaliteit verbindingen had, maar ik moge U verzekeren, dat in de „zuidelijke" O.D. met name in de „Limburgsche", waar in ik heusch geen outsider was, een dergelijk streven nimmer tot uiting is gekomen. Integendeel, „onze" O, D.-groep, quantitatief en qualitatief zeker niet de minste, bestond vrijwel geheel uit democratische elementen, die zelfs ln Uw Partij v. d. Arbeid nog niet zoo'n slecht figuur zouden slaan, al zyn het voor het meerendeel geen voormalige dragers van het „ge broken-geweertje-embleem". Uw „al- gemeene" beschuldiging is dus perti nent fout en had op een persconfe rentie zeker niet geuit mogen worden. De vraag, of U, bekend met het feit, dat de oud-leden van de voor malige O.D. thans nog ln het bezit van wapens zyn, als Regeeringsgevol- machtigde had moeten doen ingrij pen, laat ik hier verder onbesproken. Waar fundeert U Uw smadelijke be schuldiging op? Ie: Op de algemeene(?) meening in die kringen: „Met die democratie moet het na de bevryding maar uit zyn." PUBLIEKE TRIBUNE Hierboven nog een exclusieve foto van den Duitschen luchtaanval op Rotterdam zes Jaar geleden. De ge weldige rookwolken toonen wel aan welk een vracht van bommen op Rotterdam werd neergesmeten. 2e: Op de vraag van een ongenoemd „overigens voortreffelijk jongmensch': „Na de bevryding kragen we toch zeker nooit meer verkiezingen?" In gemoede, geachte Hr. V., is het niet wat gewaagd met dergelijke vaag heden een smaad-carricatuur te schil deren van een instituut als de O.D., dat tengevolge van massa-executies zeker niet het geringste aantal slacht offers telt onder alle groepeeringen van nationaal verzet? Ik moge U dan ook adviseeren de historie van de O. D. eens aandachtig te bestudeeren. Wanneer U dan ook in deze kwestie niet meer „in détails" treedt, moet ik Uw vage beschuldigingen determi- neeren tot de groep geestelijke para sieten: „Kruipende laster", waarte gen U zelf Immers zoo'n gerechtvaar digde antipathie hebt! Uw interessante mededeeling: „Een van de weinigen uit het politieke ver zet, die erin geslaagd is naar Londen te komen, kon eerst na drie maan den doordringen by de Koningin en als niet O.D.-gezinde Nederlanders in Londen niet hadden opgepast, was hij ook nog in de gevangenis beland, „laat U volgen door die „kruipende" opmerking: „want ook in Londen \>a- ren de menschen met O.D.-opvattin gen sterk vertegenwoordigd". Hiermee suggereert U dus, dat de O.D.-ers in Londen unaniem vijande lijk stonden tegenover de Engeland vaarders, dus tegenover de apolitieke verzetslieden. Als U deze laatste sug gestie niet met afdoende bewijzen kunt staven, heb ik er slechts dit commentaar op: „Bah "l^atuurlijk moet het veel gesmade M.G. er ook nog bijgehaald wor den als het verderfelijke asyl, waar schurftige O.D.-profiteurs ingeloodst werden om sleutelposities in te nemen. Noemt U man en paard, Hr. V., en Uw beschuldigingen winnen aan kracht, terwijl ze nu merkbaar naar demagogie rieken. En is het U bekend, dat ook in andere groepeeringen de drang naar het bezetten van sleutelposities nog al merkbaar is Uw krachtig dreige ment, dat U dde heeren wel in de ga ten zult houden, sorteert zeker wei nig practisch effect, als U hen niet stevig aanpakt I Voor het overige ben ik van meening, dat er meer menschen in Nederland zyn, die in de gaten gehouden moeten worden! Met de hoogachting, die ik aan Uw naam en antecedenten verschuldigd ben, teeken ik Uw dienstw. J. v. d. BURGT, Oud-Ct. O.D.-Geleen, zonder enz. DONDERDAG 16 MEI. HILVERSUM I. 7.00 Nieuws. 7.30 Gram. 8.00 Nieuws 8.15 Gram. 8.45 Bal- letmuz. 9.15 Morgenw. 9.30 Arbeds- vitaminen 10.30 Van vrouw tot vrouw 10.35 Piano. 11.00 Causerie 11.10 Orgel 11.45 Krijgsgev. 12 Chansons 12.20 Kwin tet 12.30 In *t spionnetje 12.35 Ensem ble 13.00 Nieuws 13.15 Vaud. ork. 14.00 V. d. vrouw 14 20 Kwintet 15.00 Paul Robeson 15.20 Confetti 17.00 Kaleidos- coop 17.30 Dansork. 18.00 Nieuws 18.18 Gram. 18.30 Ned. Strydkr. 19.00 Naar bed 19.05 Sport 19.20 Musette 20.05 Toe- spr. P. v. d. V. 20.25 Ork. 22.30 Oud en jong 23.00 Nieuws 23.15 Dansork. 23.45 Gram. HILVERSUM H. 7.00 Nieuws. 7.30 Morgengebed 7.45 Gram. 8.00 Nieuws 8.20 Gram. 10.15 Morgendienst 10 45 Cello 11.00 Zonnebloem 11.45 Piano. 12.15 Voordracht 12.30 Lunchconc. 13.00 Nieuws. 13.15 Kwintet 13.45 V. d. vrouw 14.00 Stafmuz. korps. 14.40 Causerie. 15.00 Gram. 15.15 Muz. en zang 16.00 Bijbellezing 16.45 Gew. muz. 17.00 Rijk Overzee 17.10 Orgel 17.30 Ned. helpt Indië. 17.35 Sextet 18.30 Lezing 18.45 Matrozenkoor 19 00 Nieuws 19.20 Gram. 19.30 Toespr. K.V.P. 19.50 Gram. 20.05 R.V.D. 20.20 Ork. 20.45 Lezing 21.05 Concert 21.30 Lezing 21.50 Concert. 22.00 Nieuws. 22.15 Causerie 22.35 Kon. Mil Kapel 23.15 Gram. JAVA NOB VOL MOORD EN ONRUST^ De beeldhouwer p. l. dou- wes, eertijds in Breda woon achtig, heeft in Indië alle ellende van de lnterneerlngskampen mee gemaakt. Zijn vrouw stierf en werd in een wankele bamboekist weg gedragen. Geen enkele blanke was bij haar teraardebestelling aanwezig. De heer Douwes heeft Java thans verlaten, om te eml- greeren naar Hollandia op Nieuw Guinea. We laten hieronder enkele fragmenten volgen uit een brief, dien hij schreef, toen hij geïnter neerd moest blijven. Men vindt er de verbittering dezer nog-steeds geïnterneerden ln weerspiegeld. Deze verbittering kleurt de schil dering der toestanden en de oor deelvellingen ongetwijfeld hier en daar te fel, maar het ls goed, dat we hier ln Nederland weten wat er onder deze menschen leeft. Vandaar de publicatie dezer frag menten. WIJ HEBBEN 3 JAREN een groo- ten lijdensweg mede gemaakt. Honger is het ergste, wat een mensch jaren achtereen kan mee maken. Ons voedsel bestond in dien tijd alléén uit 160 A 170 gram ge kookte rijst per dog, dj. ongeveer een handje vol. Sommige dagen werden we gestraft, als op 10.000 man één wat uitgevoerd had, om aan meer eten te komen, en don kregen we totaal niets. Wij woonden in een huis met 40 personen. Er zijn er momenteel geen 10 meer in leven. WIJ werden naar een kamp gezonden, om daar aan een spoorweg te werken zonder een druppel water. Het was de bedoe ling ons daar af te maken. Geluk kig kwam toen de overgave en de zelfde Japs werken nu hier. Buigen en knippen als vroeger, vooral toen ze mij in uniform van Majoor za gen. Langzamerhand liepen de trei nen niet meer en toen begonnen de extremisten zich te roeren. Dan hier dan daar, maar wij beschouw den dit aanvankelijk als roovers- streken, eerst prachtig geleerd en toen volkomen toegegeven door de Japs. De Japs wisten teen in deze 3 jaren een waar schrikbewind uit te oefenen, zoodanig dat geen en kele lr lander het in z'n hoofd kreeg om rebel te worden. De toestand op het oogenblik is, dat nog steeds mensehen, vooral kinderen en vrouwen, als kippen worden afgeslacht. Wat er in de kampen onder de Indonesiërs ge beurt, weten wü niet, men zegt, dat ze het nog slechter hebben dan on der de Japs, maar de menschen kunnen alleen eten krijgen met hun eigen geld, zoodat sommigen bijna naakt rondloonen Ze hebben het niet zoozeer ge munt op Europeanen, maar hoofd zakelijk op Indo's, Indonesiërs, die getrouwd zijn met Europeanen, Chineezen. Alles wat buiten het be waakte gedeelte ligt, in Tjlmahi zoowel als in Bar.doeng, is vrijwel plat gebrand, meestal door Joggies van 10, 11, 12 jaar. Ze vinden dat een prachtwerk. Je zou zeggen: Dat kan makkelijk belet worden, zeker, maar de Engelschen houden zich stipt aan het uitsluitend-bewaken- van kampen. Het gevolg is dat de heeren extremisten, op hun dooie Eenige vooruitgang. /-VM AAN DE DRINGENDSTE kunstmestbehoefte voor een Istidi- en tuinbouw van Nederland te voldoen zouden thans minstens noodig zijn: 125.000 ton zuivere stikstof 150.000 ton fosforzuur en 150 000 ton zuivere kali. Op zulk een hoeveelheid kan echter de eer ste paar jaren niet gerekend won den. Wegens het uitvallen van Duitschhnd als srikstofleverancier, zal thans in behoefte aan stik stof voorzien moeten worden door Import uit Noorwegen, België Ame ri-ka. Canada en Chili en vooma- melijk ook door verhooging van de tinnenlandsche productie. De a: nvoer van grondstoffen voor de fabricage van superfosfaat zal waarsrhljnHjk bevred':rnd ver loopen. Tevens zijn er mogelijkhe den tot den aankoop van Thomas slrlkkenmeel in België en Luxem burg. Aan ds fosf aatmesistoftoe wijzing voor het Jaar 1946'47 wordt hier te lande reeds hord gt> werkt. Getracht wordt, een toewij zing te verkrijgen van 40 k.g. fos forzuur per H.A. voor alle akker bouw-, grasl: ti-d op cL zee- rivier klei- en zavelgronden, 60 k.g. per H A. voor den zand, veendal- en laagve eng rond en voor de jongere ontginningsgrohden 80 k.g. per H.A. Voor de tuinbouwgewassen in dien vollen grond wordt 60 a 80 k.g. en voor de groenten- en fruit teelt onder glas 100120 k.g. fos forzuur per H.A. verstrekt. De toewijzing zal in 5 bonnen-seriea worden uitgereikt. gemufi., ocu vwucivt plaatsje opzoe-8 ken met goed zicht op 't kamp er.l op hun dooie gemak wat gaanl schieten, met geweren, tommy-1 guns, mitrailleurs en mortierer., ge.l kregen van de Japs. Zoo staat hier! op een 200 M. van het hospitaal hooge waringinboom met kolossale! zijtakken. Op een avond, wetende,I dat we toch niet uittrokken, had-I den zich daarin een vijftig extre-| misten genesteld en schoten zoo inl het kamp. Gelukkig waren toenl Juist onze jongens hier. Met eer.] mitrailleur door dezen boom vielei| ze als rijpe appels raar beneden. We hebben hier tijdelijk een ba-I tal jon versche Hollandsche troepen I gehad, veel aardige jongens uit Bra.l bant en Limburg. Of die nu tcgenl de orders der Engelschet: (BrltschT Indische troepen) ln hebben gelian.l deld, of hoe het ook zij, 14 dagenl geleden hebben ze de zaak behoorT lijk schoongeveegd, zoodat we sindsl dien tijd hier weinig last heb ben van schntt»- Mu heb ik een mooi kamertje metl waterleiding en electriciteit tal het militair hospitaal, omdat ill hier werkzaam ben, en toen del schoonveger!) begon, had men rrnl anti-tank-geschut opgesteld 75 M.I links van mijr kamer en vier mor-] tieren 75 M. rechts van m"n kamer.] Ik lag te bed, maar om 11 uur 'si avonds begonnen plots alle 5 moordl tuigen te bulderen. De grond dreun.] den alle potten en pannen vielen op| den grond. In 'n paar dagen tiidl was de zaak schoon, maar de Hol-f landers werden prompt afgelost enj nu zitten we onder de „marattas" I 's Avonds ziet de hemel rood van] het brarden der hulzen en wordt I nog steeds gemoord, en dat gaat In I koelen bloede, model den nek afge-l sneden als een kip Wanneer bli del overgave onmiddellijk was opgetre-I den, was er niets gebeurd, maar] hoeveel maanden duurde het niet] voor we lets van onze Regeering I hóórden? We dachten dat we to-l taal vergeten waren. Het banditis-r me. nationalisme, extremisme oil welk isme ook. heeft z'oh hier zeer] zeer langzaam ontwikkeld en nul in lichter laaie. Ook de Inlander I lander hoorde niets van onze Re-| geerirg. Ik ben voor mijn evacuatie giste-1 ren naar Bandoeng geweest. Dat ls| nog levensgevaarlijk. Wel, in convool, dat beteekent] met overval-wagens en daartusschenl het convooi. maar menigeen heeft I den dood daarbij gevonden. Wel hebben hier verschillende dno-l den in het hospitaal gehad. Een ff maand geleden 5 tegelijk, waaron-r der een goede kennis, een contro-| leur. Hier liggen 60 mannen en vrouwen, allen zenuwziek. Als ze lal Holland denken, dat het rustig is,| dan hebben ze het mis. TAe Javanen begrijpen er zelf niets,I maar dan ook totaal niets vaal Ze schreeuwen maar „Merdeka (d.i. vrijheid) 99 pet. wenscht dei ouden toestand terug, maar, ais "I niet meedoen, worden hun vrouwen] en kinderen vermoord, wordt hun] huis leeg gehaald en verbrand. Ik had mijn beste vrienden on-| der Inlanders, altijd even beleefd] en uitermate gastvrij en zeer ge-I voelig. Hier in het hospitaal ga eiken dag met veel inlanders ff" Ze vechten met elkaar om mij bezoek te hebben en dan pakker uit met allerlei lekkers Vroega woonde ik op 7 K.M. van Batoe,] geheel eenzaam, maar lk heb nooit! eenieen last gehad van inlanders,] Ik sliep met de kinderen met op"" ramen en deuren. Een paar maan-l den geleden, toen de toestand nog] niet zoo gespannen was. verzeilde it I op de passar tusschen een groep] extremisten. Ze waren uiterst bc-| leefd. maakten onmiddellijk plaats] voor me er boden een kop koffie aan. Enkelen lieten mij hun vlag-' getje zien, dat ze op de borst ge-| speld hadde' rood-wit, maar aul excuus vertelden ze me er bij. dat] ze dit moesten dragen, an-] dersSommigen hadden op de] andere zijde van het speldje de] roodwlt-blauwg kl. beschilderd] Ze worden echter door leugens on_'| middellijk opgezweept en veler dan tot elke wreedheid in staat. - O A CU (Van een tnz» TNRIE DUIJ ken en een gevange ln het vierka ting, die mei vergeten. Wi vangenis vai centratiekam krijgsgevangf SS.-lieden, ren in de lal Je met vier Nazi-periode ter von Brau ring, Warrer door het kl< naar binnen Juist aan do ieder aan vierkante tf boonensoep i zwegen en M zijn bezoeker hemdsmouw? zijn jas van d en trok die o de anderen naar ons rt door. De elite wacht in de: van haar voi gen de mee. kurnen begii te Neurenbei daan lr de neele organLs noemde groc diverse deur namen, Falk er Hitiers lij hooren tot luikjes van vrouwelijke ke-up en mei Een van h vuurtje voor derd van di hier gastvrljl gang zijn de denaars van oogenhlik in •n ADELAAR-PRODUCT PRIMA! (Adv 980—0(5 anneer w vrijhei niet geheel den opgevat maal niet n slachtoffers het gekend 1 liet is nu ganiscerd ka genen, waari de zeis der S den. bcbande regels van fa Op dezelfde de martelula lukkigen is voorjaarszon de en rond nog pas een beschrijfelnkt was samengo gebminde Ti- zon. De vuile t beruchte kan doen nu dii en de nieuw keurig gerei 2400 calorieë ven voor voet werkjes. Zij tenrantsoen, sche rooker havenarbeide de kracht v 800 calorieën maand in e< •n pakte roo! TNachau is stellingei spel der S S wij in de c k?mp: een schutting waarin een des doods s midden he met de gask er als monst ken naar ni tongen vlam len nooit m men verzeng het meest sporen van terug vindt; schors van duizenden v gelvangers, v knleld zijn o te ontvange waarop men bloeden, de van het menschen w martelwerkti Voor ons dat ons het de afdruk i hoog tegen de zoldering ruimten, wa zolder werdf .muilen van stroom niet gen. Voor het c «en eenvout

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1946 | | pagina 6