PAUS PIUS XII
en ROOSEVELT
Vorrink en de O.D.
K
^eerstol
iteqaal.
De Stichting
„HERSTEL ZEELAND 1945
DEKKINGEN
Bev. der
Vorming
kRMING.
VEN
ZN. N.V.
0NNEN
mogelijk in!
vurenhout
Tel. No. 1
ÏRINGEN ONZE
mgel
AXEL
Slecht gefundeerd wantrouwen
Vlaanderen
en op 17 Mei
jesloten zijn.
xxxxxxxxx>poo.
NE defect
K. R. O en
verkiezingspropaganda
Het ontstaan
ORGANISATIE
DOE LSI t LLING
De samenstelling
De taak
De kosten
I De ontwerpteekening voor het
nieuwe stadhuis te Middelburg
9der
eder van
L36535
t beroep, f 4.U.
Jttg J. P. Kaland
926-00
Sluit aan op L:0,
N ZEER GERING.
56. 362-00
NIEUWBOUW
8039 - BREDA
VLISSINGEN
Rondhout. Zagerij
iiginridhtinc De-
Houl bewerk hg.
_-B. 939-0O
973-0
No. 463 TWEEDE BLAD.
WOENSDAG 15 MEI 1946
leyer v. Nelle
'aconis,
aren.
beleefd hun cou-
ten. Bij onae oude
en. zodat all deze
3500
TERNEUZEN
oooooo<xxxx><x>
het is het behoud
9160
TEN DIENSTR
TN KRINGEN van den voormali-
gen O. D. is men zeer ontstemd
over uitlatingen van den heer Koos
Vorrink op een onlangs gehouden
persconferentie. Een ingezonden
stuk elders in dit blad getuigt er
reeds van.
Kort en goed komt ae beschuldi-
ging hierop neer, dat achter 't auto.
ritaire streven, dat er in ons land
zou bestaan, „een gewapende groep"
zit, de oude O.D., waarin tijdens de
bezetting ook reeds de autoritaire
sympathieën naar voren kwamen.
Eén van de weinigen uit het poli
tieke verzet, die er in geslaagd is
naar Londen te komen, kon eerst
na drie maanden doordringen bij de
Koningin en als de iet O.D. gezin
de Nederlanders in Londen niet had
den opgepast, was hij nog in de
gevangenis beland ook, want ook in
Londen waren de menschen met O.
D.-opvattingen sterk vertegenwoor
digd. Deze heeren zijn ondergedo
ken in het M.G. van waaruit zij
trachtten sleutelposities in te nemen
Wij houden ze in de gaten.
Aldus letterlijk geciteerd uit het
Verslat? ir. ..Het Vrije Volk".
TV/I aar nu zullen wij eens wat an-
ders vertellen:
le. Wie gaf het bevel tot arresta
tie van Arnold Meyer reeds tijdens
de bezetting? Het was de geweste
lijk commandant van den O.D.. Dis.
A. v. d. Poel, die daarbij uitging
van een algemeer.e instructie van
het hoofdkwartier der Binnenland -
sche Strijdkrachten. Dit bevel was
mondeling verstrekt aan den Dis-
tictscommandant var den O D tl
Oisterwijk Schriftelijke bevelen
werden toen uitteraard zoo min mo
gelijk gegeven
Van warme sympathie kan een
arrestatie toch zeker niet getuigen!
2. De heer Vorrink is in den win
ter 1942-1943. een week of drie, vier
.vóór zijn arrestatie, bij den gewes-
itelijken commandant var. den O.D.
jn Breda op bezoek geweest. Hij
'lad het plan om een eigen organi
satie op te richten, in verbinding
met Engeland, die groote hoeveel
heden wapens zou ortvangen. wel
ke toen reeds in ons land moesten
worden opgeslagen. Ook moesten
de Mariniers zoo veel mogelijk in
geschakeld worden. Daarvoor vroeg
Vorrink steun aan Drs. v. d. Poel
en aan alle connecties, welke deze
had in den O.D
Nu is het wel heel eigenaardig,
dat een man. met zooveel wantrou
we wen jegens den O.D. bezield, toch
zijn liulp en steun komt inroepen.
Het is een tactiek, die boven ons
bevattingsvermogen gaat.
3. De heer Vorrink gaf toen in
derdaad reeds te kennen, dat hij
I den O.D. niet erg vertrouwde. Hij
was namelijk bang. dat de oude of
ficieren van het Nederlandsche le
ger er een te groote rol ir. speelden.
En al waren de S.D.A.P.'ers dan wel
teruggekomen van hun'TSffde voor
algeheele ontwapening, er was nog
altijd iets van den ouden geest blij
ven hargen men hoore ook de
mededeelingen van Generaal Reyn,
ders en in een uniformdrager
veronderstelden ze al spoedig: ..fas
cistische gezindheid".
Een feit is dan ook, dat Vorrink
en zijn vriender. het wantrouwen
;gen den O.D. ijverig gepropageerd
hebben
Daarnaast stellen we het feit. dat
l de O.D. in Brabant van wapens
versteken bleef, om de vitale pun
ten te behouden. De menschen wa
len er voor. de organisatie was tot
in de pdntjes gereed, maar de wa
ll pens bleven uit.
En zoo ging de P.N.E.M. de lucht
in, werden tal van kerken en brug
gen opgeblazen, viel het Bredasche
postkantoor aan vernieling ten prooi
Alleen een kleine groep uit den
Raad van Verzet, in hoofdzaak uit
gaande van de communisten, kreeg
wel wapens. Als er verbar.d bestaat
tusschen dat gezaaide wantrouwen
en dat ontbreken van wapens op 't
kritieke ooger.blik. dan zouden Vor
rink c.s. daarvoor medeverantwoor
delijk zijn.
4. Tenslotte: Toen Militair Gezag
hier in West-Brabant verscheen,
wist het niet eens, dat er een O.D.
bestond! Hoe zoo iets te rijmen valt
met de mededeeling van Vorrink.
dat de O.D.-menschen in Londen
zoo veel te vertellen hadden, is ons
een raadsel.
fndien alle bewijsvoeringen van
Vorrink van dezelfde kracht zijn
als zijn betoogen omtrent de „auto
ritaire gezindheid" van den O.D.,
dan geven wij er geen cent voor!
TTET Algemeen Secretariaat der Ka-
Iholieke Volkspartij deelt ons
mede:
Van talrijke zijden wordt onze aan
dacht gevraagd voor de beperkte
wijze waarop de KRO in zijn pro
gram zendtijd ter beschikking stelt
ten behoeve van de propaganda der
Kath. Volkspartij.
De Kath. omroep wenscht zich ech
ter te houden aan de aanwijzingen
der regeering dat de omroepvereeni-
gingen de grootst mogelijke sober
heid moeten betrachten met verkie
zingspropaganda. De K.R.O. wil zijn
correcte houding handhaven, on
geacht onjuiste methoden van -ande
ren. De Kath. Volkspartij, het stand
punt van den K.R.O. waardeerend, is
eveneens van meening, dat men zich
dient te houden aan de door de re
geering gegeven aanwijzingen. Men
had verwacht, dat de Partij van de
Arbeid hetzelfde inzicht had getoond
en hoopt, dat zij alsnog tot dit in
zicht zal komen.
De oorsprongjvan hun
vriendschappelijk samenwerking
TN DE NOTA van Prof. Ger-
brandy over het regeeringsbeleid
gedurende de oorlogsjaren te Lon
den kan men lezen, hoe tijdens die
jaren het gezantschap bij het Va
ticaan eindelijk opnieuw tot stand
kwam. Men krijgt dan wel den in
druk, dat men daarbij in Londen
niet over ijs van één nacht is ge
gaan, maar dat alles eerst nog eens
zwaar werd overwogen, vóór de be
slissende stap werd gezet.
Dit bracht ons in herinnering,
van welke groote beteekenis de
Pauselijke Diplomatie gedurende de.
zen oorlog toch wel is gebleken te
zijn.
TTet is dit jaar juist 10 jaar gele-
den, dat de toenmalige Kardi
naal-staatssecretaris Pacelli, op ver.
langen van wijlen Paus Pius XI
GELEGENHEID van de
opening \un het nieuwe kan
toorgebouw der Stichting Her
stel Zeeland 1945*' heeft haar
directeur de heer D. van Heijst,
de pers ontvangen en haar eeni
ge mededeelingen gedaan.
IV? zw.re slagen, welke onze pro
vincie gwiurende den oorlog
kreeg te verwerken en'de zeer de
plorabele toestand, waarin ons
gewest daardoor swam te itrkee-
ren waren oorzaak van het ont
staan van te.l van commissies en
vereenigingen, welke zich op spon
tane wijze inschakelden voor her
spel en wederopbouw, aldus cL heer
van Heijst. In bijkans alle deelen
van de provincie was te bespeuren
een ontwakend gevoel van zelfbe
wustzijn en een geneigdheid tot sa
menwerking, welke in die corpora
ties haar punt van uitgang von
den.. Daarnaast ontstonden ver
eenigingen welke zich de beharti
ging van belangen der oorlogsge-
dupeerden voor
oogen stelden
Ten einde de ac
tiviteit dier ver
eenigingen zoo
veel mogelijk sa
men te voegen
en daardoor
langs elkaar
heen werken en
versnipperirg
van krachten te
voorkomen, na
men Geel Sta
ten het initia
tief tot de op
richting van
één lichaam,
dat de werk
zaamheden van
al die instanties
zou kunnen om
spannen en zoo
noodig zou kun
nen stimuleeren.
Vandersteen
En zoo
Stichting
de
.Her
en
stel Zeelsnd 1945" een niet-ambt e
l\jk orgaan, op zuiver privaatrech
telijken grondslag tot stand geko
men*
Pen hecht verband tusschen het
provinciaal bestuur en de .Stich
ting is een gebiedende eisch. Een
gelukkige oplossing werd gevon
den: de Commissaris der Koningin
is tevens voorzitter cXsr Stichting,
terwijl een lid van Ged. Staten
ond: r-voorzitter is, waardoor een
voortdurend contact mogelijk is
gemaakt. Het testuur is verder
samengesteld uit vertegenwoordi
gers van allerlei organisaties
,,Nieuw-Walcheren", „Scbi duw"
Stichting Oorlogsgetroffenen Zee
land, Vereeniging tot behartiging
van de belangen van Wesd-
Zeeuwsch-Vla'anderen, Stichtingen
van oorloggedup'.erden enz.). Ook
vertegenwoordigers uit de kringen
ven landbouw, visscherij hancel
en nijverheid hebben er zitting in.
Tenslotte zijn dé Vereen, v. Ned.
Gem-centen, (V: HARK en de drie
groote werknemersorganisaties in
hei bestuur vertegenwoordigd.
Dit bestuur heeft zich de me
dewerking verzekerd van een drie
tal advies-commissies voor Noord
Midden-, en Zuici Zeeland elk één
samengesteld uit representan
ten d.er belangrijke nvats-happe
iijke stioómingbn, hetgeen voor
een innig contact met alle deelen
c.er provincie van buitengewoon
belang is. Met het oog daaïop is
ook niet één wvrkbureau gescha
pen maar is asn elk dier com
missies zulk een bureau met een
directeur en een administratieve
kracht toegevoegd. Daardoor wordt
bij voorbaat tegemoetgekomen aan
het bezwaar zoo dikwijls en niet
altyd ten onrechte nit de meer
afgelegen deelen der provincie ge
hoord dat zy niet altyd dezelf™^
de belangstelling genieten
IVaast de c odrdineerende twaar-
aan zy direct haar ontstaan
dankte), heeft de Stichting ook
een zelfstandige taak, welke zich
niet zoo gemakkelijk in enkele woor
een laat omuchryven. Behalve
voor het herstel en den wederop
bouw wil de stichting zich ook
nuttig m-ken op sociaal en cul
tureel terrein. Zoo is opdracht gbge
ven tot T samenstellen van 'n rap
port omtreni den wederopbouw, in
't bijzonder om n: te gaan, welke
factoren remmend op een snelle
herbouw werken en wat daartegen
kan worden ondernomen. Niet
slechts behoud van bestaande en
herstel van getroffen bedrijven,
maar verdere uitbreiding der in
dustrie, behartiging van de vis-
scheryb.iangen (toestand der ha
vens, afzeimogetykheden, visschers
onderwijs) het onderwys in de
provincie, enz. hebben de aandacht
van het Stichtingsbestuur.
Het karakter van het apparaat
der Stichting maakt het mogelük,
de werkingssfeer der provincie uit
te breiden, zonder daarbij steeds
ambtelijke wegen te bewandelen.
Gecoeld wordt o.m, op de voor
lichting in het belang der provin
cie. De administratieve overheids
organen zyn immers in den regel
niet ingesteld op het geven van
voorlichting met propagandisti-
schen inslag, wat trouwens asn het
gezag en (Je waardigheid van zulk
een orgaan afbreuk zou doen. in
den boezem van het bestuur te-
staan plsnnen om de aandacht
voor onze provincie te vestigen op
tentoonstellingen, zoowel binnen-
als buitenlands. Dat daar niet
steeds geattendeerd zal worden op
war verloren ging, doch vooral
ook op het positieve element van
Zeel. nd's kunnen, mag vanzelfspre
kenc" worden beschouwd.
De kosten der stichting worden
gedragen door de gemeenten,
cie oen büdrage van 10 cent per
inwoner leveren. Van het Rijk mag
een subsidie verwacht worden ter
i wijl öe Provincie 't ontbrekende
naar de Vereenigde Staten van
Amerika toog, om een bezoek aan
dat machtige land te brengen.
De toenmalige staatssecretaris
thans Paus Pius XII heeft by
die gelegenheid Amerika door-en
door leeren kennen en waardee-
ren. Hij vond daar een taak te
verrichten, zoo'n omvangrijke, dat
hij die in den vooraf bepaalden tijd
niet kon volbrengen; zoodat hij
tenslotte een maand in Amerika
bleef, terwpl van een bezoek aan
Canada nog moest worden afgezien.
De teger.woordige Paus doorkruis
te geheel de Vereenigde Staten,
vanaf den Atlantischen tot den
Stillen Oceaan en legde daarby
15 000 km per vliegtuig af.
Hij bezocht niet alleen 12 kerk
provincies en 15 resideerende bis
schoppen in de U.S.A., allerlei
uitingen van katholiek leven daar
te lande, maar ook allerlei fabrie
ken en tr.stellingen van openbaar
nut, Hü stelde zich bovendien op
de hoogte van het sociaal en maat
schappelijk leven. Hij verbleef in
Amerika juist ten tijde der verkie
zing van President Roosevelt en
hü was de eerste, die samen met
den tegenwoordigen Kardinaal
Spellman door den thans zoozeer
betreurden President Roosevelt, in
den kring van diens familie op
Hyde Park werd ontvangen en aan
een intiemen maaltijd aanzat.
De geheele Amerikaansche pers
van alle richtingen schonk aan dit
bezoek volle en welwillende aan
dacht en de Persclub van Washing
ton bood den hoogen gast 'n lunch
aan. waarbij 500 journalisten aan
zaten.
Eindelijk moest Kardinaal Pa
celli afscheid nemen van 't Ame-
rikaarsche volk in al zijn geledin
gen en van alle autoriteiten, waar
mee hij wTas in aanraking gekomen.
Dit afscheid viel zwaar, want er
waren wederzijds in korten tijd
hechte banden gesmeed, banden
van waardeering en toegenegen
heid.
yjyaarom wij dit diplomatiek be
zoek zoo uitvoerig in herinve
ring brachten?
Kort nadien brak de oorlog uit.
Kardinaal Pacelli Werd Paus Pius
XII. Het Vaticaan werd een cen
trum van omvangryke internatio
nale beteekenis.
Paus Pius XII en President Roo
sevelt herinnerden zich wederkee-
rig hun vriendschanpelüke ont
moeting van enkele jaren tevoren.
Er ontstond een intieme samen
werking tnssrhen beide figuren van
grootsohe allure. Noch Amerika,
noch het Vaticaan, noeh de wereld
daaromheen zijn er slecht hij ge
varen.
Het was verstandig beleid dat
Nederland deed besluiten, zich by
het Vaticaan te doen vertegenwoor
digen, M.
voor haar rekening neemt. In to
taal Se'.oopt de begrooting een be
drag v,n f 60.000,hetgeen zeker
niet te hoog is. 't Apparaat is d. n
ook zoo klein mogelijk gehouden.
Liever dan vele zaken sr.el tegij-
ïykertyd af te doen waarvoor
veel meer personeel noodig zou
zyn bepaalt het tkstuur zich
tot het afhandelen van zaak voor
zaak.
Men ziet hier den zijgevel
in de Noordstraat
WJske tuimelt
ig dat ze haar P°P
ig vast houdt.
S <- -V
