KATHOLIEKEN 2 Helden uit de Mei-dagen herdacht RUIM 5 000.000 STEMGERECHTIGDEN EERSTE KAMER discussde over stommen Lijst Ook de Partij van de Vrijheid kan voor hen geen toevluchtsoord zijn wijzigingen der grondwet WAHNEER VREDESCONFERENTIE NEDERLANDSCHE TROEPEN bezetten omgeving van BANDOENG H° TWEEDE JAARGANG. No. 465 UITGAVE STICHTING „DE STEM" Directeur J. A li- M. VAN SCHIJNDEL Hoofdredacteur J. J H A BRUNA Algem. Zeeuwsch-redacteur: W GROFFEN, Vlissingen; Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst. Dubbele poort 8, tel 102; Red J v d BROEK. Bijbureau Oostburg. Nleuwstr 23 Z -Eilanden; Bureau Goes. Westsingel 75. tel 2236 Red NJ KARHOF Voor God Koningin en Vaderland, WOENSDAG 15 MEI 1946 Commissie van Toezicht C J VAN HOOTE- GEM A E LANGENHORST Mr Dr A J. J. M. MES Mr H B L. DE RECHTEft Verschijnt eiken werkdag Abonnementsprijs (bU vooruitbetaling) 3 38 per kwartaal per post 410 per week fbu met-post bestelling) 0.26; Losse nummers 6 cent. IJK PARTIJ VAN DE VRIJHEID maakt ook in het Zuiden druk propaganda. Ze heeft zich ongetwij feld een aantrekkelijken naam aan gemeten, welke de zuchtenden on der bureaucratie, de met formulie ren overstelpten zoet in de ooren klinkt. Ze tracht zich in haar ge schriften ook zoo veel mogelijk te distancleeren var. de oude liberale leer en vertelt het een en ander over verantwoordelijkheid en socia le gerechtigheid. TJet gebrek en de zwakheid hun- ner opvattingen komen echter heel duidelijk tot uiting in de vol gende zinnen, welke we in een pro pagandablad van de Partij voor de Vrijheid vonder.„Zy willen de maatschappelijke orde verbeteren, maar niet de structuur aantasten. Zij gelooven, dat de zelfwerkzaam heid der burgers het meest essen- tieele element is van de mensche- HJke samenleving. Zij zien in den staat slechts het organisme, dat op economisch terrein moet waken, maar niet moet handelen. Zij zien in elke vergrooting van de macht van den staat, een gevaar van nieu we dictatuur, dwang en geesteliike onvrijheid". Hierin ligt uitgeteekencidat men er niet aan denkt de kapitalistische samenleving te vervangen door een ChristeliJk-soclale orde. Verbeteren, oplappen, bijpleisteren van het oude gebouw, iets anders wil men riet. Deze neo-liberalen zullen zeker niet het strenge en harde vonnis over het. kapitalistisch stelsel in Quadra gesimo Anna kunnen ordersclirijven Neer, de structuur mag niet aan getast worden, de grondslagen moe. ten onveranderd blijven. Zij zullen het verder ook als een gevaarlijke stelling afwijzen, waar de Encycliek betoogt.: Het behoort tot de taak der regeeringen de ver plichtingen, voortvloeiend uit het sociaal et individueel karakter van den eigendom, in bizonderheden te omschrijven. wanneer tenminste de noodzakelijkheid zich voordoet en de natuurwet niet reeds hierin voor zien heeft. Strijdt het ook niet vol komen met hetgeen hierboven na mens de Party van de Vryheid over de taak van den Staat wordt ge zegd, als Q. A. voortgaat: „Daarom kan het Staatsgezag, steeds natuur lijk voorgelicht door de natuurwet en de goddeiyke wetten, meer nauwkeurig bepalen wat met het oog op de noodzakelyke eischen van 't algemeen belang den bezitters al of niet geoorloofd is in het gebruik van hun bezit" lyTen ziet. hier gaapt een princi- pieel verschil. Men komt er dan toe, geiyk de heer Frohwein, voormalig lid van de K.V.P. in een propagandabrochure voor de Party van de Vrijheid doet, om voor „zuiver socialisme" uit te kryten de volgende punten uit ons urgentie- program Medezeggenschap der arbeiders ook in vraagstukken van econo- mischen aard; socialiseering van den eigendom, indien het alge meen belang dit vordert: over heidstoezicht op het bankwezen; bedryfsorganisatie order leiding en toezicht van de overheid. nog het participatiestelsel zooals dit is uitgewerkt door de heeren Rom- me en van den Brink. We willen hopen, dat het beneden de stan ding van de Party van de Vrijheid is. om aldus te „citeeren". Er staat in ons urgentieprogram wel iets over „uitbreiding var, het privaat bezit over de massa van het volk, met name ook door deelneming in den eigendom der productiemidde len", maar dit behoeft heelemaal niet te beteekenen, dat we ons nu stellen achter de particuliere visie van de genoemde heeren op dit vraagstuk. Bovendien: wie de zui- ver-Christeiüke gedachte van de opheffing der breede massa uit den proletariërsstaat door eer. zoo groot mogelyke spreiding van bezit „zui ver socialisme" noemt, verkondigt een onwaarheid als een koe. Meer i hoeven we daarvan niet te zeggen. yoo laten de propagandisten voor de Partij van de Vryheid ons zelf den liberalen bokspoot onder den Vrijheidsmantel zien. Voor deze Party geldt trouwens als voor iedere andere buiten de K.V.P., dat we door haar candida- ten niet verzekerd zyn van een po litiek, gebouwd op de zedelijke nor men van het Christendom, Het woord vau de Bisschoppen geldt voor haar zeker niet minder dan voor de Partij van den Arbeid. We hooren het propagandablad bijvoorbeeld jammeren over achter stelling van het openbaar onder- wys. terwijl er nota bene nog be langrijke takker, van bizonder on derwijs (Hooger, Voorbereidend La ger) zijn. waarvoor de gelykstelling in het geheel niet geldt. We spre ken nu nog niet eens over speciale punten als processie-vrijheidver bod van propaganda voor liet Nieuw Malthusianisme, Zondagsheiliging, gezinspolitiek, waarvoor men in de zen hoek geen belangstelling heeft. Kortom: ook de Party van de Vryheid ts niets voor de katholie ken. Zü stemmen lijst twee en geen andere. Wü zeggen op onze beurt: en nu met reden het is zuiver liberalis me, als men daartegen bezwaren koestert. De heer Frohwein „citeert" Regeeringsvoorstellen gingen er echter den r TN de Eerste Kamer van de Sta- ten-Generaal is er gister den heeien dag gediscussieerd over de volgende drie ontwerpen: Voorstel tot veranderng in de Grondwet, strekkende tot whzi- ging van de bepalingen betreffen de veranderingen. Voorzieningen met het oog op de mogeiykheid van een ontbinding van de voorlooplge Staten-Ge- neraal en de alsdan te houden verkiezingen. Voorstel tot verandering van ar tikel 192 van de Grondwet. Het eerste voorstel werd tenslotte aangenomen niet 24 tegen 2 stem men, het tweede ging er door met 34 tegen 9 stemmen en het derde met 34 tegen 8 stemmen. JVe heer Anema (A.R.) formu- leerde zyn bezwaren tegen, het ontwerp inzake grondwetsherzie ning als volgt: overhaasting, on vastheid en ongestadigheid van be leid. Hy betoogde, dat van den ge- heelen opzet der regeering alleen is overgebleven de Byzondere Kamer. Spr. noemde het voorgestelde stel sel 'n verkapt referendum. Hy kon derhalve het ontwerp niet aanvaar den. De heer Blomjous (R. K.) verklaarde, dat er in zyn fractie verschil van meening was, zoodat hy uitsluitend zyn eigen meening te kennen zou geven. Hy verklaarde niet genegen te zyn-steun te verleenen aan lnci- DYRNES, de Amerikaansche ml nister van Buit. Zaken, stelde tUdens de conferentie van ministers van Bult. Zaken te Parys voor de conferentie te verdagen tot 15 Juni en een vredesconferentie tegen 1 of 15 Juli byeen te roepen. De confe rentie zai heden over dit voorstel beslissen. Ten aanzien van de pun ten van het Italiaarsche vredesver drag is men weer niet tot een be- ooksltssing gekomen. Ken snapshot uit het gr oote proces tegen Itoemeensche oor- 1 logsmisdadigers in Boekarest. Stevig bewaakt "zitten luaar- schalk Antmiescu en zij n neef Mihal Antonescu, die vice-pre- mier en minister van B uitentandsche Zaken was tUdens de Ilultsche overheerschingin de beklaagdenbank. Beiden zUn - ter dood veroordeeld. deuteele wyzigingen van hoofdstuk XIII tot vergemakkeiyktng van de procedure. Is de regeering bevreesd, dat deze procedure in den weg staat aan de wenschen welke zy koestert ten aanzien van Ir.dië en de bin nenlandsche verhoudingen? De regeering, radicaal links ge oriënteerd, wenscht z.i. de Eerste Kamer ter zyde te stellen. Uitvoerig bepleitte spr. de noodzakelijkheid van een Kamer van Revisie. (Vervolg op pag. t) Bij de verschillende plech tigheden werden onderschei dingen uitgereikt aan de nabestaanden der gevallenen OP verschillende plaatsen in ons land, o.a. op den Grebbeberg, in Mill, op het vliegveld Ypenburg en in de garnizoensplaatsen zi)n de gevallenen uit de Meidagen van 1940 herdacht. Namens H. M. de Koningin zijn daarbij onderscheidingen uitgereikt (de militaire Wil lemsorde 4e klas) aan de nabestaanden der gesneuvelden. Deze eerste herdenking van de gevallenen uit de Me:dagen is gewor den een ware manifestatie van dankbaarheid en eerbied Jegens de mannen, die in dezen korten tijd van heldhaftigen weerstand hun ie- ven voor het vaderland hebben gegeven. jye plechtigheid op den Grebbe- berg werd om. bygewoond door Prinses Juliana, Prins Bernhard, prof. Schermerhorn. de luit.-gene- raals Dyxhoorn en Kruis en alle buitenlandsche militaire attaché's. Prof. Schermerhorn hield by het ter plaatse opgerichte eenvoudige houten kruis een - arm getinte toe spraak, waarin hij de gesneuvelden eerde. Hij deelde mede, dat H. M- de Koningin aan den oud-opper- bevcihebbcr generaal Winkelman de hoogste Nederlandsche on derscheiding had toegekend, te weten het Grootkruis in de Orde van den Nederiandschen leeuw. Door deze onderscheiding eert liet Nederlandsche volk niet alleen den opperbevelhebber en voor zoover 't persooniyk is. in het bijzonder ook voor zijn moedig gedrag na de ca pitulatie, maar tevens ook het ge- heele Nederlandsche leger, dat den ongeiyken strijd had te voeren. In zyn rede wees prof. Schermer horn er voorts op. dat in 1940 onze ki-ygsmacht niet voldeed aan den eisch van doeltreffendheid. Boven dien waren wy niet geestehjk voor bereid op de dingen die kwamen. „Indien de Westersche mogend heden in 1933 beter de consequen ties hadden aangedurfd van het geen de scherpzinr.lgsten onder hen Verschillende botsingen met extremisten Opruiende taal van Soekarno en Sjarifoedin DRITSCHE legerautoriteiten gaan systematisch voort met het overdragen van de bezetting van Bandoeng en omgeving aan de Nederlandsche troepen Het pompstation te Bengkok en de omgeving van Lembang staan thans onder Nederlandsch gezag, rpijdens de zuiveringsacties bU Tjitaroem. ten Z.W. van Ban doeng, hebben extremisten de Ne derlanders met geweren en mi trailleurs aangevallen. Door artille rie is dit vuur tot zwygen ge bracht. Aan Nederlandsche zyde vielen acht gewonden en twee doo- den In een botsing tusschen Neder landers en extremisten ten Z, van Bandoeng is een Nederlandsch sol daat gewond. Op een andere plaats in de omge ving van Bandoeng zyn een Neder landsch soldaat gedood en drie ge wond. By de kampang Bodjonggastl, ten Z. van Bandoeng, zijn extremisten, die een aanval deden met mitrail leurs, verspreid met behulp van mortiervuur. De Nederlanders leden hlerby geen verliezen. Uit Tjiandjoer is eveneens toe nemende agressiviteit gemeld. troebel de sfeer in Indië nog steeds is, toont wei het bericht uit Batavia, dat het den Indonesiërs verboden wordt naar Nederlandsche radio-uitzendingen van de Nica te luisteren. Indonesische militaire politie ver spreidt nl. pamfletten, waarin de overtreders met zware straffen, be dreigd worden En inmiddels gaan de Indone sische radiostations voort met een heftige anti-Nederlandsche propa ganda. waarby uitlatingen als „alle vreemdelingen in de Molukken zul len tot den laatsten man worden uitgeroeid" en „het Indonesische volk zal hoe dan ook de Nederlan ders uit Indië werpen" opgeld doen. Soekarno en Sjarifoedin hebben zich overigens ook weer van hun „beste" zijde laten hooren in toe spraken te Djokjakarta, waarbij zy meermalen uitlatingen van socia listische en communistische leiders aanhaalden! Soekarno heeft ook een aantal Japansche krygsgevangenen laten achterbiyven in liet binnenland om hen aan te stellen tot leiders of instructeurs van de TRI. ly Amir, de republikelnsche vice- gouverneur van Sumatra, die zich onlangs te Medan onder Ne derlandsche bescherming h*id ge steld, zou het voornemen hebben zich naar Nederland te begeven. uit het aan de macht komen van Hitier als onafwendbaar conclu deerden, dan zou Europa en de we reld waarschynhjk de wereldoorlog met alle ellende zyn gespaard ge bleven". zei de i linister-presldent o.a. verder. Tn het Noordbrabantsche Mill wa- ren duizenden op de Vilheide, eens het tooneel van moedigen stryd. samengestroomd en woonden daar onder een loodgryzen hemel, waaruit gestaag de regen viel, de herdenkingsplechtigheden bij, die waren georganiseerd onder leiding van majoor J. Antoni. bevelhebber van het district Noordbrabant-Oost Nadat aar, den voet van het hou ten kruis vele kransen waren neer gelegd namens de officieele instan ties, kreeg de bevolking de gelegen heid daarby hun eenvoudige rui kers te voegen. Jhr. J. Smits van Oyen. wnd. Commissaris der Koningin In Bra bant, eerde in gevoelvolle woorden namens de regeering de nagedach tenis der moedige mannen, die in den ongeiyken stryd tegen den verraderiyk binnengeslopen vijand hun leven gaven en wier bloed den Brabantschen bodem heeft door drenkt. Kolonel A. van der Kroon, die daarna sprak, gaf o.m. een over zicht van den strijd bU Mill. Hij beschreef hoe een Duitsche pantser- trein tot bij Mill wist door te drin gen en onze troepen in den rug aanviel. Er werd flink weerstand geboden en zulks aanvankelijk met succes, doch tenslotte moesten onze soldaten in den nacht van den lOen Mei voor den overmachtigen vyand wyken en zich terugtrekken achter de Zuid Willemsvaart? Toen ook deze hindernis door de Duit sche pantsertroepen genomen werd, moest, het derde legercorps stellin gen betrekken benoorden de groo- te rivieren. Daar werd de tegen stand dapper voortgezet. I^AAR AANLEIDING van Be- vin's verklaring van kort ge leden habten zich 3500 ln Italië dienstdoende soldaten vrywillig opgeg-ven voor terugkeer naar Polen. 2301 van hen weigerden echter op het laatste moment Italië te verlaten. ■ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo VOOR 17 MEI s JXET AANTAL STEMGERECHTIGDEN voor de verkiezing van leden der Tweede Kamer, welke verkiezing op 17 Mei aan staande zal worden gehouden, bedraagt voor 't geheele land 5.229.927. BU de verfkiezingen voor de Tweede Kamer in 1937 was het aantal kiezers 4.462.859, waarvan toen 4.212.903. zijnde 94.40 pet. aan de stemming hebben deelgenomen. BU de verkiezingen voor de Provinciale Staten, gehouden in April 1939. bedroeg het aantal stemgerechtigden voor het geheele land 4.623.414. De gemeente, met het grootste aantal stemgerechtigden, is Am sterdam, met 493.711 personen, de gemeente met het kleinste aantal stemgerechtigden Is Ritthem, in de provincie Zeeland, met 75. Het aantal kiezers in de onderscheidene kieskringen is by de as. Tweede Kamerverkiezingen als volgt Kieskring Kieskring Kieskring Kieskring Kieskring Kieskring Kieskring Kieskring VIII Kieskring IX Kieskring X Kieskrtrg XI Kieskring XII Kieskring XIII Kieskring XIV Kieskring XV Kieskring XVI Kieskring XVII I II III IV V VI VII 's Hertogenbosch Tilburg Arnhem Nijmegen Rotterdam 's Gravenhage Lelden Dordrecht Amsterdam Den Helder Haarlem Middelburg Utrecht Leeuwarden Zwolle Groningen Kieskring XVIII Maastricht De tusschen haakjes geplaatste cijfers zijn de 311.369 264.145 306.718 251.649 368.723 295.168 265.991 337.277 493.711 232.539 307.022 149 845 304 566 259.681 350020 260.732 142.817 327972 (244.851) (216.807) (249.182) (214.641) (330.703) (278.304) (230.802) (290 315) (449 009) (204.155) (253.618) (139 779) (244.421) (227.127) (290.498) (223.550) (103.786) (250.586) aantallen rechtigden in de overeenkomstige kieskringen in 1937. In 1939. bU de Provinciale Statenverkiezingen was het stemgerechtigden te Amsterdam 465.350, te Rotterdam 346.708 's Gravenhage 291.477. klesge- aantal en te

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1946 | | pagina 1