HARDNEKKIG VERZET
0f symbolische
verdediging f
Gewijzigde motie - van Poll
goedgekeurd
Donderdag: Hilversum I
Officiersopleiding
bij den troep
Distributie-
nïeuwtges
Perzië geheel ontruimd
TWEEDE JAARGANG No. 459
UITGAVE STICHTING „Dl STEM"
mrecteurJ. A H, M. VAN SCHUNDEL
Hoofdredacteur i. i. H. A. BRUNA Algem.
'/.eeuwsch-redacteur: W. GROFFEN, Vltaslngen;
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst, Dubbele
poort 8. tel. 102; Red J. d. BROEK. Bijbureau
oostburg, Nleuwstr 22 Z.-Ellandcn: Bureau
Goes. Weststngel 75. tel. 2238. Red. NJ. KARHOP
Voor God Koningin en Vaderland,
WOENSDAG 8 MEI 1946
Commissie van Toezicht C. J. VAN HOOTB*
GEM A. E. LANGENHORST Mr. Dr A. J.
J. M. MES Mr EL B. L. DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) 3.5B per kwartaal
per post 4.10 per week (bij nlet-post-
bestelling) 0.26; Losse nummers 6 cent.
Regeering kan haar aanvaarden, maar ze
beteckent geen votum van vertrouwen
JJTET GBOOTE DEBAT over ludië in de Tweede Kamer is geëin
digd met het aannemen van een motie-van Poll in de stemmen
verhouding 45-26, waarin wordt uitgesproken,
dat noodzakelijk moet worden geacht deze besprekingen ook met
de vertegenwoordigers van de buitengewesten te voeren en dat intus-
schen voor die gewesten al dadelijk met kracht naar de vorming van
autonome organen behoort te worden gestreefd;
dat het derhalve gewenscht Is de reeds geruimen tijd in voorberei
ding zijnde Uijksconferentie zoo snel mogelijk bijeen te roepen;
dat bij de vormbepaling der hier bedoelde a utonomie eenigerlei repu-
blikeinsche vorm voor het inwendig bestel van het autonome gebieds
deel of van een zijner onderdeden, mits gezuiverd van Japansche in
vloeden, niet bij voorbaat uitgesloten behoeft te worden geacht;
dat evenwel by de voortzetting der besprekingen allereerst dient
vast te staan, dat de thans in gang zijnde invrijheidstelling van de
nog in interneeringskampen vastgehouden Nederlandsehe onderdanen
snel en regelmatig zal worden afgewikkeld; dat het uitblijven van de
ze invrijheidstelling een beletsel zo vormen voor den verderen voort
gang der besprekingen;
en waarin tenslotte wordt besloten, de regcering met allen aan
drang te verzoeken de in gang zijnde besprekingen voort te zetten over
eenkomstig de in bovenstaande overwegingen vervatte richtlijnen.
IAe hierboven uitgedrukte passage
is 'n wijziging van den oorspron-
keiyken tekst, volgens welken de
besprekingen zouden moeten stil
staan, totdat de geïnterneerden in
derdaad bevrijd waren. Daartegen
had Minister Logemann bezwaar.
Stopzetten der onderhandelingen
•zou een breuk beteekenen. In dezen
vorm echter kon de Regeering de
motie aarvaarden.
De he-r van Poll kwam op tegen
een suggestie van den heer Joekes,
ais zou de motie een goedkeuring
van het regeeringsbeleid inhou
den. Ais men er dat in zag, zou
hij haar intrekken. Zijn bedoeling
tras alleen den status quo te hand-
Haven, om zoo aan de nieuwe re
geering vrijheid van handelen te
geven.
Zoo heeft de voornaamste woord
voerder der katholieke fractie, die
ook zelf de toestanden in Indië had
bestudeerd, een waardig sluitstuk
geleverd op een debat over een al
lermoeilijkste materie op een aller
moeilijkst tijdstip. Zoowel tegen
over de Indonesiërs als tegenover
het buitenland als tegenover de
toekomstige regeering zijn de zaken
nu zuiver gesteld. Een motie van
wantrouwen zou in deze omstan
digheden een roekelooze daad heb
ben beteekend met onberekenbare
gevolgen. Zelfs de anti-revolutio-
ren zijn er niet mee voor den dag
gekomen.
Antwoord van Minister Logemann.
IJ et debat, dat reeds 's morgens
om ll uur begon, heeft nog tot
laat in den middag geduurd.
Minister Logemann hield eerst
een speech van twee uren, waarin
h inging op verschillende punten
uit het Rapport-van Poll. Hij
trachtte duidelijk te maken, dat de
Raad van Indië niet in functie kon
treden. Dr. van Mook voerde niet
op zijn eentje politiek, hij deed het
onder directe verantwoordelijkheid
van de Regeering. Contact met de
Volksraadgroepen was practisch niet
te bereiken. Het is een onwaarheid,
dat het bevel van Mountbatten, dat
de geïnterneerden in de kampen
moesten blijven, de instemming van
de Brisbane-regeering had. Wel
heeft zij zich onmiddellijk achter
het bevel geschaard.
In zeer ruime mate is gebruik
gemaakt van de krachten, die uit
de kampen kwamen. De plannen,
in d kampen uitgebroed, konden
niet uitgevoerd worden evenmin
als die van de Brisbane-regeering.
Drukkerij- en papiergebrek waren
de eerste redenen, waarom men
geen behoorlijke publiciteit had.
De censuur heeft bestaan. 11 Fe
bruari 1946 is ze op spreker» last
opgeheven.
De Minister protesteerde tegen de
uitlatingen van den heer Goedhart
dat de wreedheden van Nederland
sehe zijde de Japansche zouden
evenaren. Het is volstrekt 'egen
den wensch der Nederlandsehe en
der Indische regeering dat er wreed
heden gebeuren. Het was een grief
van den Minister, dat de Indruk
gewekt wordt, als zou de nationale
beweging aUeen in Indië bestaan
Het Is een wereldtendenz verre
weg de heele lntelligentia staat aan
de zijde van de Republiek. De koers
van nlet-praten volgend zouden we
thans nergens zijn. Als het ooit
moet komen tot wapengeweld dan
moet het zijn in deze positie dat
het ons wordt opgelegd.
Als we met een na'ionalisme, dat
de toekomst zal hebben willen sa
menwerken, dan is de eenige mo
gelijkheid probeeren tot overeen
stemming te komen met de groep-
'riahrtr. Het bewijs te volgens den
Minister geleverd, dat de groep po
litiek zeer sterk Is en in wezen de
draagster van een gezonde politiek
ls. Ook de internationale ver
houdingen moeten In het oog ge
houden worden.
T»ij de replieken na de pauze bleek,
dat anti-revolutionairen, libe
ralen en chrlstelijk-historlschen de
motie niet konden aanvaarden. De
woordvoerder der Protestantsche
Unie, de heer Krijger, was er on
danks enkele bezwaren echter vóór.
Tenslotte kwam het tot stemming
met den boven-vermelden uitslag
£jONDEBDAG van 20.05-20.25
uur heeft Hilversum I iets
belangrijks voor U! Dan spreekt
«Ir. ir. Droesen over de Katho
lieke Volkspartij.
MR. SLAMET
NAAR ONS LAND
fLTR. M. SLAMET, de Indone-
sische functionaris te Bata
via, die zooals wü Woensdag lie
ten uitkomen alle onderhande
lingen inopportuun acht en die
zijn standpunt in 'n brief aan H.
M. de Koningin heeft uiteengezet
zal op verzoek van de Ned. Indi
sche regeering a.s. Zaterdag per
vliegtuig naar ons land vertrek
ken.
Mr. Slamet zal contact opnemen
met den minister van Overzeesche
gebiedsdeelen.
In Zuid-West-Borneo heeft se
dert geruimen tijd infiltratie van
extremisten plaats, in 't bijzonder
in de nabijheid van Soekorama.
Extremisten uit Java voegen zich
bij de in Z.W. Borneo opereeren.ie
Heden. Het Ned.-Indische leger is
met zuiveringsacties begonnen.
Eenige Indonesiërs hebben te
Medan een bijeenkomst gehouden,
welke georganiseerd was door de
Indonesische Communistische par
tij. Zij wilden een anti-agressie
front in Oost-Azië.
Parachutistenschool
in wording
XfOORTAAN zullen de berocps-
officieren, die de encadreering
in vredestijd vormen, voortkomen
uit de dienstplichtig-en.
Gebroken zal volgens „Het Pa_
rooi" worden met de 4-jarige
vakopleiding aan de Koninklijke
Militaire Academie, die nog slechts
zal dienen ter voltooiing van de
wetenschappelijke vormen.
De bedoeling is, dat drie maanden,
nadat de dienstplichtigen onder de
wapenen zijn gekomen, door selectie
wordt uitgemaakt, wie in aanmerking
komen voor de kaderscholen. Nog drie
maanden later vindt een verdere se
lectie voor de opleiding tot reserve-
officier plaats. De reserve-officieren
die zich alsdan aangetrokken voelen
tot de militaire carrière, krijgen als
luitenant verder onderricht aan twee
uit anderen hoofde reeds bestaande
opleidingsscholen, waarna een deta
cheering aan de K.M.A. de afsluiting
zal moeten zijn van een vorming, die
veel meer dan voorheen gericht ls
op practische ervaring bij en contact
met den troep.
Op het oogenblik zijn bjj de hoo-
ge legerleiding plannen in overwe
ging tot oprichting van een para-
chuteschool .die wellicht reeds het
volgende jaar gewoon dienstplichti
gen, die zich daartoe vrijwillig mel
den, zal opleiden.
MYRON fAYLOR
ambassadeur
bij het Vaticaan
PRESIDENT TRUMAN heeft be-
kend gemaakt, dat hij Myron
Taylor, die indertijd persoonlijke
gezant van president Roosevelt was
by Z. H. den Paus, heeft verzocht,
naar Rome terug te keeren als zijn
persoonlijken afgezant bij het Va
ticaan met den rang van ambas
sadeur.
Myron Taylor is intusschen reeds
per vliegtuig te Rome aangekomen.
De H. Vader zal Myron Taylor
in audiëntie ontvangen. Daarbij
zou Taylor 'n persoonlijk schrijven
van den president overhandigen.
HELDEN VAN MEI 1940
WORDEN HERDACHT
1 A MEI zal plechtig herdacht wor.
den de weerstand die de Ko
ninklijke Landmacht in den tach
tig-urigen oorlog van 1940 tegen
den overweldiger heeft geboden en
allen, die als slachtoffer daarbij
vielen.
Als ventrum van bijzondere plech
tigheden zijn aangewezen, de plaat,
sen die in de oorlogsdagen brand
punten van den strijd zijn geweest,
o.a. Middelburg, Mill, Maastricht en
voorts alle garnizoensplaatsen. De
belangrijkste plechtigheid is die op
den Grebbeberg.
Nieuwe bonnen voor rijwiel
banden.
TN MEI zullen nieuwe bonnen
voor rijwielbanden in gebruik
warden genanten. De bonnen van
het oude model, met een verval
datum g-ilegen voor I Mei blijven
geldig tot en met 15 Mei a.s.
Petroleum voor vacantia-
gangers. v
pERSONEN, die hun vacantia
buiten gaan doorbrengen en
die voor het bereiden van maal
tijden zijn aangewezen op petro
leum. kunnen zich wenden tot den
ANWB of tot den distributiedienst
der gemeente waar men tijdelijk
taat verblijven voor het verkrijgen
vain petroleumbonnen.
Extra bon voor vleesch
Hetitmeringen aan de maanden
vlak vóór den oorlog
op 9 MEI zal voor de leeftijds
groepen boven 4 jaar een ex
tra bon voor 100 gram vlbesch per
persoon warden aangewezen.
Geïnterneerden uit Cherlbon weer onder do Nederlandera to Batavia. Een
aantal rieken. Derde links een hnnderd-Jarlf vrouwtje, waarscbijnlUk
do oudste onder de pint. 33.M4 geïnterneerden op Java,
TN het rapport Gerbrandy staat,
dat indertijd opdracht is gege
ven tot het instellen van een vóór-
onderzoek naar de mogelijkheid
van strafrechtelijke vervolging van
Jhr. de Geer. We hebben daarom
trent verder niets ineer vernomen.
Ons dunkt echter, dat niet alleen
het laltd, maar ook Jhr. de Geer er
recht op heeft, om zijn zaak, op een
of andere wijze het kan ook door
een parlementaire enquête in 't
publiek behandeld te zien, nu zulke
ernstige beschuldigingen zelfs in
een officieel rapport wereldkundig
zijn gemaakt.
We gelooven Intusschen, dat men
deze zfi- k ook in breeder verband
kan bezien. Volgens de nu beken
de gegevens was hij zeker niet de
man, om ons land in een harden,
ijzeren tijd te leiden, doch dat
kwam ook reeds tot uiting In de
maanden vóór „onzen" oorlog. Hij
droomde pacifistische droomen en
doorzag niet de noodzaak om te
genover de ideologieën van geweld
en bloed, welke een greep naar de
wereldheerschappij deden, vast
beradenheid en machtsontplooiing
te zetten. Daardoor is in de maan
den September 1939—Mei 1940 een
halfslachtige politiek gevoerd ten
aanzien van onze Defensie, welke
de grondoorzaak vormt van het be
kende conflict met Generaal Rey'n-
ders. Als men echter de Geer t e
dezer zake verwijten doet,
moet men daarin ook betrekken die
bewindslieden, welke hem steunden
en waaronder er waren, die zich
pas bekeerden van de geen-mar.-
en-geen-cent-politiek. waardoor ze
alles wat naar „militair" zweemde
nog niet goed konden verduwen,
Het kan leerzaam zijn, in het
kort na te gaan, hoe dit alles, vol
gens de thans beschikbare gegevens
is verloopen. We maken daarbij
niet alleen gebruik van gegevens,
welke in de brochures van de Gene.
raals Reynders en Dyxhoorn liggen
opgetast, maar ook van nadere
mededeelingen, welke ons namens
Generaal Reynders gewerden. We
laten een. oordeel achterwege, doch
meenen wel met nadruk te moeten
poneeren, dat een en ander ook een
breedvoerig, onpartijdig onderzoek
vereischt.
JJeeds begin 1935 had onze In
lichtingendienst gerapporteerd,
dat de Dultschers erg veel belang
stelling toonden voor de bruggen
over het Maas- en Waalkanaal en
de spoorbrug bij Ravestein. Minis
ter Deckers vroeg toen aan den
Chef Staf, Generaal Reynders. of
hy met het oog op een mogelijke
Duitsche bedreiging voorstellen
wilde formuleeren.
In Februari bracht Gen. Reyn
ders toen een rapport uit, waarin
hij allereerst als zijn meening uit
sprak, dat een komende oorlog niet
louter zou bestaan in een neutral! -
teitsschennis, maar dat ons zelf
standig volksbestaan ermee was ge
moeid.
Hij stelde verschillende verbete
ringen voor en vestigde er toen
reeds de aandacht op, dat de Peel
een der punten was, welke 't meest
voor een aanval in aanmerking
kwam. Zelfs noemde hij het Noor
delijk scharnierpunt Mill als ver
moedelijk punt van hoofdaanval.
Er is Intusschen van de voorge
stelde verbeteringen maar een ma
tig gedeelte terechtgekomen. Het
bleef sukkelen met onze Defensie.
En het werd ook sukkelen met de
bevoegdheden van Generaal Reyn
ders, toen die eind Augustus 1939
In het aangezicht van den nade
renden storm tot Opperbevelhebber
werd benoemd. Deze benoeming
was door alle Ministers geteekend
maar in een persoonlijk briefje leg
de Jhr. de Geer vast, dat de Mi
nister van Defensie namens de Re
geering gemachtigd werd met den
Opperbevelhebber te correspondee-
ren. Dit beteekende dus. dat de op
perste verantwoordelijkheid voor de
verdediging uit de sfeer van staats
belang werd teruggeleid tot een
aangelegenheid van departemen
taal beleid.
Bij het afkondigen der mobilisa
tie werd toen niet de Staat van
Beleg uitgeroepen, doch de veel
minder ver-strekkende Staat van
Oorlóg, waarvan de Regeering dan
nog maar een vijftal artikelen toe
gepast wilde zien. Jhr. de Geer, die
blijkbaar vreesde, dat de denatura-
t-te van een wet hem in conflict
zou brengen met de Grondwet, stak
de vork in den steel van een gentle,
mans agreement: Generaal Reyn
ders zou vooralsnog slechts van vijf
artikelen gebruik maken. De mili
taire leiding kwam daardoor in
groote moeilijkheden.
Ze kon niet eens civiele diensten
vorderen voor het aanleggen van
fortificaties en versterkingen. ,V.
S.B.- en Sovjet-propaganda konden
door de veldpost niet geweerd wor
den. Landverraad en spionnage
waren niet afdoende tegen te gaan.
pimstiger nog was het meenlngs-
verschil met betrekking tot den
strategischen opzet onzer verdedi
ging-
Generaal Reynders had nimmer
de illusie om triomfantelijk met
Generaal Keitel gebonden aan z'n
zegewagen in de Residentie terug
te keeren. Hij verwachtte, dat de
hoofdslag in Noord-Frankrijk zou
worden uitgestreden. Wat wij
moesten doen. was den Duitschen
opmarsch zoo lang mogelijk vertra
gen en dat komt z.i. door in
Grebbelinie en Peel-Raamstelling
een voorpostengevecht in den
grootst denkbaren stijl te leveren,
waarna nog een laatste hardnek
kige weerstand kon worden geboden
in de Vesting Holland. Een moei
lijkheid was, dat de Peel-Raam
stelling niet aansloot bij de Bel
gische verdediging, doch in dit.
open vak zou de vijand slechts één
hoofdweg tot zijn beschikking heb
ben. Generaal Reynders verwachtte
dan ook. dal de vijand zou willen
doorstooten bij het scharnierpunt
Mill (wat Inderdaad ls geschied).
We wisten sinds 1938 al, dat de
Fransclien ons vier divisies ter be
schikking zouden stellen. Dezen
zouden ons met een deel van hun
troepen in de Peel-Raamstelliug ter
hulp kunnen komen, terwijl 'n an
der deel den driehoek Brcda-Tilhurg-
Antwerpen zou bezetten, om óf in
te grijpen bü een omvaltingsbevve-
ging ten Zuiden van de Peellinie óf
door te stooten in de rienting-
Brussel naar gelang van de om
standigheden.
In de eerste samenkomst van
Generaal Reynders met de Minis
ters de Geer, van Kleffens en Dijx-
hoorn onder voorzitterschap van H.
M. de Koningin kwam de Minister
van Defensie dadelijk met de
mededeeling, dat z.i. alleen de Ves
ting Holland serieus verdedigd
moest worden. Minister de Geer ge
waagde zelfs van „een symbolische
verdediging van Noordbrabant".
Generaal Reynders zei toen: dan
zullen we meteen de inundaties voor
de Vesting Holland ter hand moe
ten nemen. Hiervoor schrikte men
echter terug. De instructies van
den Opperbevelhebber bleven on
gewijzigd.
Dit lijkt op een eersten aanval ten
gunste van een min of meer symbo
lische verdediging in het Zuiden.
Toen kwam de November-crisis.
Eerst waarschuwde men van En-
gelsche zijde; een Duitsche aanval
is op handen. Eenige dagen later
kwam de militaire attaché uit Ber
lijn met eenzelfde mededeeling. Ge
neraal Reynders stelde stopzetting
der verloven voor. De Regeering
was daar echter niet voor te vin
den: de bevolking zou er te zeer
door verontrust worden. Doch Ge
neraal Reynders beklaagde zich bij
de hoogste instantie. De intrekking
der verloven ging !5ch door. En het
was, of er thans een opflikkering
van energie in het Kabinet gevaren
was. Doch laten we morgen het
verhaal vervolgen.
TiERZIE zou geheel door Sovjet-
troepen ontruimd zijn, zoo ver
klaarde de woordvoerder der Per
zische regeering, Prins Flroes. Hij
had rapporten ontvangen met aan
wijzingen in die richting.
Heden Zon onder 20.15 uur.
Maan onder 2.46 u. Donderdag
Zon op 4.58 u. en Maan op 12.4G
uur. Weersverwachting: Noor
delijke wind. Toenemende be
wolking met later plaatselijk
eenige buien. Lagere tempera
turen.
