Na één jaar bevrijding
VUF MEI
De Vrijdagavondsensatie
De koele Zeeuwen waren niet
meer te herkennen
4 MEI J945
Zeeuwsch-Vlaanderen
VLIEGVELD HAAMSTEDE
No. 456 TWEEDE BLAD.
VRIJDAG 3 MEI 194«.
Ondanks vele teleurstellingen:
MOEDIG VOORWAARTS!
t^EDERLAND is één jaar bevrijd.
Veel feestviering kan er niet op
overschieten. De Regeering-Gei'-
brandy kondigde verleden jaar voor
de toekomst wel een nationalen
feestdag af, inaar thans is ons voor
gerekend, dat feesten een te zwa-
ren economischen schadepost vormt
We vragen ons af. of die reken
som wel klopt, of door nationale
feesten, op gepaste tijden royaal
gevierd, juist geen versterking van
volkskracht en saamhoorigheidszin
wordt verkregen, welke ook een on
middellijk economisch verlies later
ruimschoots vergoedt. Doch net is
nu eenmaal zoo. We werken door,
zoodat alleen de Zaterdagmiddag
ruimte open houdt voor het feest.
Het is symbolisch voor de
schaarsehte, welke het één jaar
bevrijde Europa als voornaamste
kenmerk draagt. Sehaarschte aan
voedsel, schaarsehte aan rust,
sehaarschte aan tevredenheid,
schaarsehte aan recht, schaarsehte
aan moraal, schaarsehte aan
vrede.
Is dit wel vrede? De U.N.O. is in
gang gezet, het Internationaal Hot
van Justitie staat weer overeind,
maar de „hooge" politiek scharrelt
van de eene crisis naar de andere,
van de vredesverdragen is nog niets
terecht gekomen, Indonesië is een
vat vol onrust en verwarring, ach
ter „het stalen gordijn" versmach
ten democratie en volksvrijheden
in afgedwongen eenheidsfronten on
der communistische dictatuur. „En
wij in ons eigen land lijden onder
de kwalen var corruptie en poli
tieke vertroebeling en zware schul
den en zuiveringsperikelen. Egois
me en onvrede sluipen rond in alle
kringen. De politieke strijd heeft
zich nog bij lange na niet gezui
verd var. onwaarachtigheid .schijn-
beginselen en woordverdraaiing.
We behoeven het onszelf niet te
ontveinzen: We hadden het zoo heel
anders bepeinsd en gedroomd in de
donkere oorlogsdagen, dit nieuwe
Europa, dit nieuwe Nederland.
I \e toestana van geen-oorlog-meer
is nu een jaar oud, maar we
hunkeren nog naar den echten vre.
de en de ware welvaart. Moeten we
wanhoper: aan onszelf, aan de ver
dere zending van ons land in de
beschavingsgeschiedenis, aan de
toekomst van het oude Europa ais
cultuurhaard?
Wanhoop is altijd des duivels en
een zonde tegen den Heiligen Geest
We hebben eei. taak, we hebben een
plicht, we hebben ook de belofte
der overwinning, mits we ons ge
heel geven aan den dienst van
God en den dienst onzer mede
mensehen. We kunnen bitter zijn
bij het signaleeren van al de te
kortkomingen in dit Europa, ons
Nederland na den tweeden wereld
oorlog, we moeten ook eerlijk zijn
naar den anderen kant en dank
baar erkenen, dat de moge
lijkheden van herstel, van vernieu
wing in materieel zoowel als mo
reel opzicht toch niet geheel schuil
gingen achter dc sombere wolken
Er is reeds het noodige gewon
nen in den veldslag tegen ontred
dering en nood, welke de capitu-
leerende bezetter achterliet Wie
het wil zien. ziet het ook. Het luid
zich manifesteerende kwaad heeft
als tegenhanger veel, vaak onbe
kende. daden van rustige plichts
vervulling, dapper gedragen zorgen
in onze groote gezinnen, het werk
van opoffering in charitas en zie
kenverpleging en socialen bijstand,
de bereidheid om voor het vader
land naar het andere einde der we
reld te trekken. We weten, ook hier
is niet alles wat het zijn moest,
doch om de uitzonderingen mag
men het geheel niet voorbijzien.
Dn tenslotteAls allerlaatste
drijvende kracht in het lot der
wereld is er de wijsheid Gods. Als
blinden strompelen wij voort in
het duister en kunnen door tasten
slechts Zijn bedoelingen raden,
maar zeker weten we, dat Hij met
verlaat, wie zich op Hem verlaat.
Daarom kan ons gebed ook
volkomen vertrouwvol klinken, als
we op dezen eersten verjaardag der
bevrijding gaan tot God en Zijn
lieve Moeder in een vurig smeeken
voor een betere toekomst, een sterk
volk .een eendrachtig land, een
rechtvaardig geordend Europa.
Donker is de tijd en zwaar peu
ken de golven maar de ster der
hoop mag blijven glanzen. Ondanks
alles: moedig voorwaarts!
VRIJDAGAVOND 4 MEI 1945. Rustig zaten we „en petit comité" te ver
gaderen, toen een kennis om tien voor negen binnen kwam stormen,
met de mededeelïng, dat Radio Brussel bericht had, dat het Duitsche le
ger in Holland 5 Mei zou capituleeren.
In minder dan geen tyd was de vergadering opgeheven en terwül wtf
de radio op Hilversum zetten, dat muziek gat, grepen we alvast naar
schrijfmachine en bulletins om, heet van de naald de blijde tijding ver
der wereldkundig te maken.
LOKSLAG NEGEN UUR zweeg
de muziek en een omroeper,
even nerveus als wij, tracht de
bevestiging van hetgeen we bijna
niet durfden hopen, hoewel we er
vier en een half jaar over gespro
ken hadden: de wreede bezetter
had de wapenen gestreken.
De schrijfmachines rikketikten
de bulletins vlogen de .stad in en
reeds kwamen menschen geagiteerd
naar buiten om hun gemoed van
centenaarslast bevrijd lucht te
•reven.
00000000000000 <xxxxx>oo-
Het feest was mooi,
de gulle gaven het mooist
oooooooooooooooooooooo
Bij ons in Goes stroomde de me
nigte naar het hsrt der stad de
Groote Markt, waar het publiek
spontaan de nationale liederen
zong en de jeugd haar vreugde
uitte door honderden lichtkogels
den avondhemel in te sturen,
hierbij wakker geassisteerd door
onze geallieerde vrienden, die in
ons enthousiasme deelden.
TN ALLE STEDEN en dorpen op
ös eilanden waren gelijke reac
ties waar te nemen en overal ont
stonden al de feestplannen voor
de volgende dagen.
In 'n minimum van tijd waren
aardige feestprogramma's in elkaar
gezet en nimmer heerschte er zoo'n
dankbaar-blijde stemming als op
dien Zaterdag la steden en dorpen
van ons eilanden-gewest.
Het was niet alleen op straat
en naar het uiterlijke dat die
dankbare blijdschap zich lucht
gaf. Het volk stroomde ook naar
de kerken, waar speciale gods
dienstoefeningen werden gehouden
Hoe zuiver sloeg de Commissaris
der Koningin de toon aan, die de
harten trof toen hij zijn procla
matie aan de Zeeuwen begon met
de zinsnede: .Juicht ingezetenen
van Zeeland, juicht en jubelt,
maar allereerst en bovenal, dankt
God en geeft Hem eer!"
Om nimmer te vergeten waren
da nationale feestdagen in het
tegln der eerste week na de be
vrijding gehouden. De koele Zeeu
wen waren nJ„*t meer te herken
nen en staken opnieuw de gealli
eerde soldaten met hun geestdrift
aan. Daar waar groote contingen
ten soldaten gelegerd waren, ruk
ten zjj 's avonds met hun zoek
lichten en lichtkogels aan om de
feestvreugde te verhoogen en hier
en daar ontstaken zij reusachtige
vuren voor een illuminatie in het
groot.
T)E GROOTSTE opluchting gaf
de capitulatie op Schouwen,
waar de vijand zich vastgebeten
had en een terreur zonder weerga
uitoefende.
Tot het laatste moment chica
neerde de Duitsche bevelhebber
daar de overwinnaars en nog op
Maandag 7 Mei weigerde hij de
Engelsche bevrijders toe te laten,
omdat Blaskowitz zich overgege
ven had aan de Can:deezen en
niet aan de Britten. Pas na lang
onderhandelen trok zijn misdadig
leger-onderdeel weg naar Goeree.
's Avonds 6 uur had ook Schouwen
zijn vrijheid herkregen en kon het
getrapte volk naar hartelust zijn
lang bedwongen nationale gevoe
lens den vrijen loop laten.
QEZANG EN MUZIEK waren
nog niet verklonken op de
eilanden, of reeds zochten mannen
van de daad bekommerd om het
lot onzer landgenoten boven de
rivieren, elkcnöer op en begonnen
met de grootsche organisatie der
voedselconvooien. De leuze: Zuid
helpt Noord, werd op grandioze
wijze in practijk gebracht. Van
,hun armoedje" af gaven onze
menschen wat zij konden ontzagen
moeite noch kosten om de hulp
snel te doen zijn. En c'eze zalig
heid van het geven vormde o.i,
het mooiste punt van het Zeeuw-
sche feestprogramma der bevrij.
ding.
oooooooooo <xx>ooooooooooooooooooooooooooooooo
Nauwelijks was ons land bevrijd of Prinses Juliana betrad voor het
eerst na vijf lange jaren weer Nederlandschen bodem. Onze foto
graaf kiekte haar op het oogenblik toen het vliegtuig te Gilzo Rüen
was geland en de Koningin, die reeds eenige maanden op Anneviüo
bij Breda had vertoefd en voor korten
tijd naar Londen was geweest, door den
Mil. Commissaris van N.-Brabant, Rid
der de van der Schueren werd begroet.
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
VREUGDE
in gemarteld land
yeeuwsch-Vlaanderen werkt. De
bevrijding, eenige maanden oud,
bracht zware slagen toe aan het
vruchtbare land. West-Z. Vlaande
ren ruimt de puinen en maakt
huizen bewoonbaar. Oost-Z.-Vlaan
deren levert werkkrachterOost-
Z.-Vlaanderen zaait en- ploegt. De
zwar- paarden trekken door de
blauwe klei Een groot doel heelt
dit: voedsel voor hongerend Ne
derland, dat nog ligt platgeslagen
onder de moffenvuist 4 Mei 194(j.
Uitgebrande auto's en kapotge
schoten tanks langs de lentewegen.
Daarboven is de hemel blauw. De
boomen worden groen en het graan
groeit over den geschroeiden Z.-
Vlaamschen bodem. Zeeuwscli-
Vlaanderen wordt weer mooi. Deze
menschen zijn als populieren, die
recht trekker, na den storm.
4 Mei 1945, avond.
Het trilt in de lucht. Als een
trotsch glanzend dier springt het
bericht van dorp tot dorp en van
stad tot stad.
„Nederland bevrijd
Het wordt herhaald, telkens
weer. Een plotseling schuimend
leven ls er gekomen In de stille
Z.-Vlaamsche dorpen en stadjes.
De menschen, in werkkleeding,
staan buiten hun lage huizen en
naar den voorbijganger klinkt het
als wek-oep: „Nederland is be
vrijd Telkens wordt dit her
haald, om zoo zekerheid te krijgen
voor wat het gevoel niet aan
vaarden wil.
„Nederland bevrijd
Vlaggen wapperen aan de ge
vels. De harmonie, waarover zelfs
het cieinste Z.-Vlaamsche plaatsje
beschikt marcheert met blijde
muziek voorbij. En deze menschen,
mopperend soms over het isolement,
voelen nu weer hun verbonden
heid met het groote Nederland.
In de grootere plaatsen, Ter-
neuzen, Hulst enz., waar nog sol
daten zijn, spuit dit bericht als
champagne naar boven. Soldaten
garn zingend en hossend dit be
richt verwerken.
„Thp war is finished".
„Fiui
„Nederland bevrijd
m
5 Mei 1945.
Zeeuwsch-Vlaanderen viert feest.
Het is de specifiek Z.-Vlaamsche
leute met den eenlgszins Vlaam-
schen inslag. Het werk ligt voor
één dag stil. Boven deze dag is
een vlag geheschen, een vlag die
wappert aan den kapotgeschoten
toren in Aardenburg, boven de ver
nielde hav .n van Terneuzen, bo
ven de puinen van Oostburg.
Eede. Cadzand, boven de gespaar
de huizen van Oost-Z.-Vlaanderen.
Bij deze feestvreugde is even hoor
baar soms de bittere ondertoon
over datgene, wat verloren ging.
Het wordt gedragen, niet met de
would-be-heroiek van romannetjes
en films, maar met de onbuig
zaamheid "an den Zeeuwsch-
Vlaming. die bij het geschenk van
de herwonnen vrijheid nog ziet het
verdriet, dat hij met zich zal mee
dragen in- zij.i harde handen.
Deze dag heeft de gaafheid van
een zomermiddag. Het heeft niets
van de strakheid der latere, over-
georganiseerde feesten, maar het
welt spc itaan op, zuiver en afge
rond. Bijna overal zijn concerten,
dansgelegenheid. speeches en
haastig gefabriceerde feestavon
den. Dit alles heeft dezen dag
gemaakt tot iets onvergetelijks.
Deze dag mag nooit vergeten
worden. Ook door Zeeuwsch-
Vlaanderen niet.
5 Mei. Bevrijding, gezien uit
bevrijd gebied.
5 Mei. Voor Zeeuwsch-Vlaan
deren vreugde in gemarteld land.
Met het hexstel wordt
begonnen
IJINNENKORT zal een begin wor.
den gemaakt met de herstel
werkzaamheden van het vliegveld
Haamstede, dat door den bezetter,
o.a. door het graven van slooten,
geheel onbruikbaar werd gemaakt,
aldus wordt medegedeeld door den
voorlichtingsdienst van de provin
cie.
Naar wij vernemen is dit om
vangrijke werk door het bureau aan
leg, beheer en onderhoud vliegvel
den te Amsterdam gegund aan de
fa. Heijmans te Rosmalen voor de
somma van f 89.000. De werkzaam
heden, welke o.a. bestaan In het
dempen en daarna vastleggen tegen
verstuivingen van een 14-tal sloo
ten ter breedte van 2 meter en een
totale lengte van ongeveer 9 km,
moeten in drie maanden gereed zijn
Voorts zal een startbaan in de
meest voorkomende windrichting O.
W. in orde worden gemaakt. In
verband met het tekort aan ar
beidskrachten zullen arbeiders en
woonbarakken van elders aange
voerd moeten worden. Over de
mogelijkheid, dat de KLM dezen
zomer haar diensten op Haamste
de zal hervatten is nog niets be
kend.
Een moeilijk probleem vormt
tlians nog de vernietiging en af
voering van mijnen, die op het veld
zijn verzameld en die een totaal ge.
wicht van ongeveer 200.000 kg ver
tegenwoordigen. Het laten springen
ter plaatse is ongewenscht, gezien
de schade aan terrein en omgeving.
Wel is het mogelijk deze mijnen op
het strand tot ontploffing te bren
gen. waarvoor de marine mijn-
opruimingsdienst zijn medewerking
beeft toegezegd. Voor het verveel
zijn momenteel echter geen vracht
auto's beschikbaar.
