ON THULUNGEN
NAAR De maat raakt vol
Waarom geen referendum
ingeschakeld
vinden de onderwijzers
Vandaag laatste conferenties
met Indonesiërs
(AARTEN.
"WEST
veland.
JANSSEN
]COUR
'liezen
WpJ
ER
NIS
EL Z.V1.
GRONDWETSHERZIENING
Zij waren
Hitler nog niet vergeten
BEGROOTIHGSTEKORTEN
Wat in het boek van Arnold Meyer staat
van dienstplichtigen
Rare dingen
in MILAAN
hebbende inbe-,
v.m. Duitscht'
en Oorlogsgoede-
noren van mijr.
or mü aanleiding"!
en.
;en in den
takt werden door}
\t esnigerlei vüajj
anisatie of leden
uim m.a.w. alle
•macht vallen er-
van als hierbo.
geoorloofd indien
eekend door hetïj
au voor Metalen
-zfi door mij.
onder zijn terus-
door mii onder-
ik hiermede vóói
opgave in te zen-
inhoudende-,
•enoemdb goederen,
leming.
en eventueel reeds
•en nog bestaand»
erliike instantie,
onder b. genoemd
xatiebedreg alsme-
ld Is.
bevel, is lngevole;
hult 1944 als mts-
hoogste zes jaren
ruiden.
controle een aan-
schuw aan voren-
door niet nakoming
en ten gevolge zal
rin ancien
►gsbui'
seh-VIvnderen
RUIJTERS
buiten Oot lelijk
loode Kruis bon-
door het Bureau
XSTBURG op os
ilaats hebben:
et gemeentehuls;
eentehulo;
gem«nteh)uLs;
de heeren
lid en
l Vaderl. Club
>HOF
hting
ite weten inlichten
ederland en In<iw
ngen zullen g«n0'
ekomst van ons
f WAAR HET 0»
ng op vertoon van
mg 25 cent. 585-?
tke" aan erkende
EUZEN
ite en Staatoin-s^"
antbedrijven wdKe
e toekomst krijgen'
AD 53-f
W. Vandersteen
TWEEDE JAARGANG NO «X
UITGAVE! STICHTIJiO „DB STEM»
Directeur? ArAH. M» VAN SCHIJNDEL
Hoofdredacteur J. J. H. A. SRUNA Af gem,
Zeeuwsch-redacteur: W. GROFFEN. Vlissingen;
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst, Dubbele
poort 8. tel. 102; Red. J. v. d. BROEK. Bijbureats
Oostburg, Nteuwstr. 23Z.-Ellanden: Bureau
Goes, Weststngel 75. tel. 2238. Bed. N.J KARHOF
Voor God Koningin en Vaderland»
M OENSDAG24 APiHL 194H
Commissie van Toezicht C. J. VAN HOOTE-
GEM A E. LANGENHORST Mr Dl A J.
J. M MES Mr H. B. L. DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. Abonnementsprijs i
(bij vooruitbetaling) 3.38 per kwartaal 't
per post 4.10 per weel? (bij met-post"
bestelling) 0.26 u.osse nummers 6 cent
iV&il een bizonderen
medewerker)
rif OO ALS bekend heeft de bij K.
B. vajn 22 Februari jl. inge
stelde Staatscommissie tot Grond
wetswijziging op 1 April aan de
Koningin verslag uitgebracht,
welk rapport reeds ten gevolge
heeft gehad, dat op 5 April een
wetsontwerp bij de Tweede Ka
mer is ingediend.
grondwetswijziging ls bij ons niet
zeer gemakkelijk gemaakt; de
herziening ls met bijzondere waar
borgen omkleed. De procedure moet
beginnen met het maken van een
wet, inhoudende, dat er grond be
staat, de in die wet uitdrukkelijk
aangewezen veranderingen in de
grondwet te brengen. Na de tot
standkoming dier wet worden de
betde Kamers der Staten Gene
raal ontbonden. De bedoeling de
zer ontbinding is de kiezers te la
ten meespreken over de voorgeno
men veranderingen. Volgens prof.
Struycken ls het verkeerd de Ka
mers op een termijn te ontbinden,
zooals is geschied bij de grondwets
herzieningen van 1911, 1922 en 1938,
omdat, vooral wanneer dan de ver
kiezingen in verband met, de grond
wetsherziening samenvallen met de
periodieke verkiezingen, vrijwel al
les wordt weggenomen, hetgeen den
kiezers moet duidelijk maken, dat
het om een zeer bijzondere be
slissing gaat.
Wil men een zoo juist mogelijke
stemming over de voorgenomen wij
zigingen verkrijgen, dan zou de
eenige daad van de nieuwe Kamers
moeten zijn het beslissen over die
wijzigingen. Een dergelijk resultaat
ware ook te verkrijgen door het
voorschrijven in de grondwet van
een imperatief referendum met be
trekking tot haar wijzigingen.
In dit verband donker, we aan de
regeling van vóór 1848. De buiten
gewone leden der Tweede Kamer
werden toen alleen voor de grond
wetsherziening gekozen. Dat de
bovengenoemde Staatscommissie 'n
open oog heeft gehad voor de be
zwaren aan het huidige stelsel ver-
bonden, blijkt uit het feit, dat de
eenige Kamer, die vdlgens haar
voorstel in 2e lezing' over de wij
zigingen zal hebben te oordeelen,
geen andere taak heeft en dus na
de vervulling- dezer taak weer ver
dwijnt.
yolgens de tegenwoordige proce
dure is het zoo. dat de nieuwe
Kamers de door de oude Stat.en-
Generaal aangewezen noodzakelijke
veranderingen riet meer kunnen
wijzigen of aanvullen. De voorgeno
men veranderingen kunnen boven
dien slechts met een meerderheid
van twee-derde der uitgebrachte
stemmen worden aangenomen.
De bedoeling van deze bepaling is
te voorkomen, dat het karakter dei-
grondwet verloren gaat. Ware de
procedure van de totstandkoming
van een grondwetswijziging dezelf
de als die van wijziging van een
gewone wet, dan kwam zij feitelijk
daarmede gelijk te staan, hetgeen
naar mijne meening verkeerd zou
zijn, omdat de grondwet toch een
eigen karakter dient te hebben.
Prof. Krabbe was 'n tegenstander
van een boven de wetten staande
grondwet, omdat men volgens hem
niet bet recht heeft de dooi-werking
van de rechtsovertuiging van een
volk te belemmeren. Buys en an
deren gingen niet zoover. Wel wil-
-t zullen Prof.
idonie er wel van
.WWT.V9%
RUGSGEVANGENEN Duitsche
marinemannen, die met ten
ouden Dultschen mijnenveger ge
bruikt worden om de zee van mij
nen te zuiveren, bleken Hitier
nog „iet vergeten te zijn. Onder
voorwendsel, dat de vlaggen „ge-
wasschen" waren en in den Wind
moesten drogen, hebben zij in
Rotterdam hel schip gepavoiseerd.
De Nederlandsche marine-autori
teiten begrepen echter, dat hier
meer achter moest schuilen zij
keken eens op den kalende.con
fronteerden den datum met hun
geheugen en toen ging hun een
llehl op. Het was de verjaardag
van Hitier. Onmiddellijk werd de
ongewenschte demonstratie 'den
kop ingedrukt, terwijl de Duitsche
commandant in arrest werd ge
steld. Hi) zal zich voor den krijgs
raad te verantwoorden hebben.
leii '4j grondwetsherziening mak
kelijker maken. Zij waren dus niet
zooals Prof. Krabbe tegen 'n grond,
wet In formeelen zin.
Prof. Struycken echter verdedig
de den eisch van. een versterkte
meerderheid, om de minderheden
en de individuen te beschermen en
om de noodige continuiteit, en orde
in het staatsleven te handhaven.
O.I. echter bevoordeelt men daar
door de tot een minderheid behoo-
rende boven de tot een meerder
heid behoorende individuen.
Bet argument voor het handha
ven van bedoelden eisch inhouden
de, dat alles wat een toevallige
meerderheid wil,zedelijk nog niet
gerechtvaardigd behoeft te zijn en
dat de gevallen van onrechtvaar
dige behandeling van minderheden
in de geschiedenis zeer talrijk zijn,
zal ik niet trachten te ontzenuwen.
Dit is inderdaad juist, doch ook
wijziging van een gewone wet kan
een onrechtvaardige behandeling
van. minderheden en individuen tot
gevolg hebben en logisch doorrede-
neerende zou men den elsch van
versterkte meerderheid ook voorde
totstandkoming van een gewone
wet moeten stellen.
IJ et is daarom te betreuren, dat 't
voorstel der Staatscommissie
tot voorbereiding der Grondwets
herziening van 1922 niet is aan
vaard, volgens hetwelk een referen.
duin zou worden gehouden over die
voorstellen tot grondwetsherziening,
die in eerste lezing geen meerder
heid van 2 3 der uitgebrachte stem
men hadden behaald. Hierdoor zou
tegemoet zijn gekomen aan de be
zwaren van hen, die zich tegen den
eisch van een versterkte meerder
heid kantten en zouden tevens. zoo_
als voorheen, veranderingen in de
grondwet niet op dezelfde wijze
kunnen geschieden als die van een
gewone wet, zoodat het eigen his
torische karakter der grondwet be
waard zou blijven.
Het thans Ingediende ontwerp
houdt, dus een verbeterde procedure
in. Den eisch van een versterkte
meerderheid wenscht men echter
te handhaven. Persoonlijk zou ik
meer voelen voor een referendum.
H.
ZWITSERLAND
ORINSES JULIANA en PRINS
BERNHARD hebben het voor
nemen In de week van 20 tot 25
IMei as. een officieus bezoek aan
Zwitserland te brengen, teneinde
den dank te vertolken van het Ne
derlandsche volk voor de hulp door
Zwitserland geboden bij het relief-
work in Nederland.
TAE ONTWERP - BEGROOTING
betreffende de P.T.T wijst een
nadeelig saldo aan van f 17,047 000,
De begroting v-am het gemeente
fonds vertoont een eindcijfer vooa-
den gew. dienst van f 173,000,000
en voor den buitengewonen dienst
van f 18 000,000. Er is f 85,000,000
uitgetrokken voor steun aan ge
meenten.
Een nadeelig slot van f 376,240 000
vertoont de begxooting van het
Landbouw-Crlsisfonds.
Een hartig woord over de salaristoestand
op de algemeene diocesane vergadering
van den K.O.R. te Breda
OP DE ALGEMEENE vergadering
van den Katholieken Onderwijzers
Bond, afdeeling Bisdom Breda, die
gisteren in Modern te Breda werd
gehouden, vormde het salarisvraag-
stuk wel den hoofdschotel der bespre
kingen. Uit hetgeen werd opgemerkt
en voorgesteld bleek overduidelijk,
dat de ontevredenheid der onderwij
zers over het uitblijven van herzie-
nmgsmaatregelen van de regeering,
in het stadium van ontstemming en
verbittering begint te geraken.
De voorzitter van het dagelijksch
bestuur, de heer van den Berg, ver
klaarde, dat, terwijl de zaak toch c-p
het oogenblik In behandeling ls bij
het departement van onderwijs, zelfs
PARLEMENTAIRE COM
MISSIE TERUGGEKEERD
YANDAAG worden de laatste besprekingen m Den Haag
gehouden tusschen de Nederlandsche regeering en de In
donesische delegatie, die Donderdag vertrekt.
dag
Wanneer dir. vaai Mook naar
Batavia zal terugkoereu is nog
niet bekend. Het te Melbourne ver
schijnend-.) bl-a«l „Argus" weet
echter te vertellen, dat dr. van
Mook waarschijnlijk niet naar Java
zal gaan vóór de algemeene verkie
zuigen in Mei waarna hij zal
weten of hij het vertrouwen van
de nieuwe Nederlandsche regeering
heeft. Volgens dit blad ls er onder
cls Nederlanders in Indië nogal
critiek op het beleid van dr. van
Mook.
Quat de belangstelling uit tiaar
de resultaten van de confe
rentie met de Indonesische dele
gatie, Interesse is er evenzeer voor
de rapporten, die de thans rat Int
dië teruggekeerde pr riemen taire
commissie van Kamerleden aan
het parlement gaat uitbrengen.
TTit de krygsberichten blijkt,
dat de Nederlandsche troe
pen op verschillende punten
9W
TN DE VELE BESCHOUWINGEN
welke over de zaak-Arnold Mey
er zijn gepubliceerd, is herhaalde
lijk ter sprake gekomen, dat de
vroegere leider van Nationaal
Front een aantal voor eenige lei
dende figuren coinpromitteerende
stukken zou bezitten, welke stuk
ken dan zouden zij opgenomen in
een door hem geschreven boek. Het
Haagsche blad „De Telex" vertelde
zelfs reeds tal van bizonderheden,
o.a. dat et over gesproken zou zijn
om Mussert- te laten opvolgen door
Koos Vorrlnk, dat er dooi' be
paalde personen lichtzinnig connec
ties zouden zijn aangeknoopt met
S.D.-spionnen, dat door bekente
nissen tegenover den S.D. anderen
ln gevaar waren gebracht enz.
„De Gelderlander" weet te ver
tellen. dat Vorrink aan Meyer ein
de 1940 aanbood lid van Nationaal
Front te worden, mits N. F. verder
ging ln de richting van staatssocia-
lisatie, de nationale school zou pro-
pageeren enhem accepteerde
als plv. leider.
\ye weten niet. hoe de genoem
de bladen hun mededeelingen
kunnen verantwoorden, maar in het
520 pagina's tellende boek van Ar
nold Meyer, getiteld „Alles voor het
Vaderland", staan deze gegevens
niet.
Wei vertelt i. M., dat er in den
eersten t!jd der bezetting tal van
afvaardigingen bij hem kwamen,
om te trachten hun organisaties
onder te brengen in Nationaal
Front teneinde aan gedwongen
aansluiting bij de N.S.B. te ontko
men. „Zoo voerden we besprekin
gen", zegt A. M., „met leiders van
vakvereenigingen, zoo spraken we
met jongeren uit oude partijen,
zoo waren er besprekingen met kop
stukken van radio-organisaties,
met die van ieugdvercenigingen
enz.
Ook Koot Vorrink wordt io dit
verband genoemd. A. M. moet ech
ter constateeren: „Individueel tra
den zeer velen toe, maar van een
werkelijk samenwerken der ver
schillende groepen onder auspiciën
van Nationaal Front kwam niet
veel". Met Dv. Colijn heeft Meyer
in he' jaar van 1940 ook een
paar -n onderhoud gehad. In
grootc n was men het in de
houding ten aanzien van de bezet
ting eens. doch verder kwam men
niet.
rpien tallen bladzijden in het boek
zijn gewijd aan de pogingen
groote activiteit aan den
leggen.
Bij Batavia hadden zij een on-
verhoedschen aanval van 100 man
af te slaan. Dit gebeurde met
succes Aan Nederlandsche zijde
viel er slechts één gewonde. Bij
Bandoeng en Meüan zijn onze jon
glms in verschillende patrouille
gevechten gewikkeld geweest. Bij
één gevecht waren dl aanvallende
Indonesiërs gestoken in Japsinsche
uniformen Op alle punten werden
die aanvallers uiteengeslagen.
INLIJVING
£)E INLIJVING van de tot ge
woon dienstplichtige bestemde
personen vm de lichting 1945 is
voor ck Landmacht vastge
steld op 2, 7, 8 en 15 Mei a.s en
voor de Zeemacht op 7, 14, 21
en 28 Mei en 4 Juni.
om tot eenheid van de Nederland
sche Unie met Nationaal Pront te
komen, waaraan leidende figuren
uit de beide bewegingen hebben
deelgenomen. Daarbij komen ook
thans bekende figuren op de prop
pen, het Driemanschap voorop.
Die pogingen zijn op niets uit-
geloopen. Wel heeft men inciden
teel samengewerkt bij de bestu
deering van bepaalde vraagstuk
ken bijv. op landbouwgebied. Het
leeuwendeel van Meyers boek wordt
intusschen ingenomen door een be
schrijving van de vele intriges,
welke men van Duitsche zijde moet
hebben opgezet, om Nationaal Front
in een meer pro-Duitsche koers te
doen varen. Ook de z.g. legioen
kwestie komt natuurlijk uitvoerig
ter sprake. Wie naar sensatie van
bepaalde soort zoekt in dit boek,
komt bedrogen uit.
Toen oud-president Hoover Denemarken bezocht op zün onderzoe
kingstocht naar den voedseltoestand in Europa, toonde een Deensche
vischvrouw hem een paar vette palingen. Het ls een tafereeltje om ©r
bij te likkebaarden.
de eenvoudigste en gemakkelijkst te
treffen regelingen op zich laten wach
ten.
Enkele afgevaardigden gaven als
hun meening te kennen dat, waar
blijkt dat er met onderhandelingen
geen resultaten bereikt worden, een
lijdelijke verzetsactie gerechtvaardigd
zou zijn.
De heer van Putten (afg. Breda),
merkte op, dat deze actie in geen
geval zou mogen bestaan uit een hou
ding van de onderwijzers, die afbreuk
zou doen aan het onderricht als zoo
danig. Het meest logische verzets-
middel zou zijn, eenvoudig samen
werking te weigeren met ministers
die wel over vernieuwing van het
onderwijs, maar niet over een herzie
ning der salarissen willen praten, in
casu: en bloc wegblijven van de ver
gaderingen die in verband met de ver
nieuwitigsplannen door het departe
ment zullen worden belegd. Met ap
plaus getuigde de vergadering van
haar instemming met dit voorstel.
Ook de woorden van den Steenberg-
schen afgevaardigde, die betoogde dat
er geen genoegen moet worden geno
men met de mededeeling van den mi
nister, dat eerst de onderwijsvernieu
wing en dan de salarisherziening aan
de beurt zal komen, werden met ap
plaus begroet.
De heer van Beers (Breda) verklaar
de, dat de regeering er niet verwon
derd over behoeft te zijn, wanneer er
nu en dan inzake de salariskwestie
wordt stelling genomen. Dit geschied
de tot nu toe juist door die perso
nen, welke behooren tot de categorie
die het ernstigst is gedupeerd: de on
derwijzers met weinig dienstjaren.
Een afgevaardigde van de afdeeling
Bergen op Zoom merkte op, dat de
ontevredenheid zich overal merkbaar
begint te uiten. Hij sprak de hoop
uit, dat het hoofdbestuur aan de actie
krachtige leiding zou geven en pleit
te verder ook voor een intenser ac
tiviteit van de onderwijzers in het al
gemeen, zoowel op politiek, maat
schappelijk en sociaal, als op cultu
reel terrein. Een concreet -programma
is noodig, waarop kat worden ge
werkt.
Naar aanleiding van een vraag van
een dc*r aanwezigen aangaande even-
tueele aansluiting bij den bond van
Katholiek Overheidspersoneel, zeide
de voorzitter, dat de K.O.B. zich eer
tijds heeft afgescheiden, omdat zijn
belangen niet voldoende werden be
hartigd, Op het oogenblik komt de
wensch tot aansluiting weer naar vo
ren, doch de vraag blijft of de vak
centrales weer niet de leiding zullen
nemen. Indien tot aansluiting wordt
ovei'gegaan zal er in ieder geval naaf
moeten worden gestreefd, dat de on
derwijzers een krachtige aparte ver
tegenwoordiging krijgen in het Geor
ganiseerd Overleg.
Gevangenen breken uil
Mussolini's lijk verdwenen
ytERKW AARDIGE ver.ooniiigen
spelen zich in Milaan af. Men
vermoedt, dat fascisten achter de
incidenten zitten.
Het uitbreken van de gevange
nen is een van die incidenten.
Goed giwapend hoe kw. mcn zij
aan het oorlogstuig? als zfj wa
ren, hebben zij '11 formeel gevecht
met soldaten goriskeerd en naar
het schijnt niet zonder succes.
De strijd is er gestat kt om
onderhandelingen te voeren tus
schen de autoriteiten van Milaan
en een delegatie van de gevange
nen. De heeren - gev,nrenen
eischen ontslag van den ge
vangenis-directeur, betere behande
ling en snellere berechting.
fcvn nu is weer iets anders. Het
l(jk van Mussolini is n.l.. uit
het graf gestolen!
In het graf lag alleen nog ma-ar
een been in de rijlaars, die de
dictator droeg toen hij op 28 April
werd doodgeschoten.
Men denkt, dat cl? roof van het
lijk in verband staat m-et een her
denking van Mussolini's dood door
de fascisten.
Heden zon onder 19 51 en
maan onder 10.35 uur. Donder
dag zou op 5,24 uur en maan
op 3 26 uur.
Weersverwachting Wisse
lende bewolking met hier en
daar enkele buien. Matige wind
tusschen West en Noord-West,
Frisch weer.