MOSKOU en SPANJE
De Y.K.A.J. schaart zich
in slagorde
Zóó vielen de punten
Indonesische delegatie
vertrekt deze week
„Weg met Franco" is een gemakke
lijke leuze, maar wat ligt daarachter?
Polen willen niet terug
Moord om fl 50.-
IN 'T KORT
TWEEDE JAARGANG No. 447
UITGAVE STICHTING „DE STEM'
Directeur J A H. M. VAN SCHIJNDEL
Hoofdredacteur J. J H A. BRUNA Algem.
Zeeuwsch-redacteur: W GROFFEN. Vlissingeri,
Zeeuwsch VlaandereD Bureau Hulst. Dubbele
poort 8. tel 102; Red J. v. d BR )EK. Bijbureau
Oostburg. Nieuwstr 23 Z.-Eilanden: Bureau
Goes. Westsingel 73. tel. 2236 Red N.J KARHQF
Voor God Koningin en Vaderland,
DINSDAG 24^ APRIL 1946
Commissie van Toezicht C J. VAN HOOTE-
GEM A E. LANGENHORST Mr Di A J.
J. M. MES Mr H. B. L. DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) 3.38 per kwartaal
per post 4.10 per week (bij niet-post-
bestelltng) f 0 26 uosse nummers 6 cent
NU DE MOEILIJKHEDEN zich rond
om Spanje opnieuw ophoopen
heeft het misschien zijn nut nog
eens den strijd om Spanje van
10 jaar geleden in de herinne
ring terug te roepen, om daardoor
de lezers te overtuigen, dat de vorige
oorlog niet in de eerste plaats een
burgeroorlog, maar vooral een gods
dienstoorlog was.
Meer dan 200 kerkgebouwen wer
den vernield. Honderden klooster
zusters werden gedood; eenzelfde
aantal wereldgeestelijken viel mede
ten offer; 500 priesters vonden den
weg naar gevangenis of gijzeling; 114
Augustijnermonniken werden zonder
vonnis neergeknald; ook ontzag men
zich niet de hand aan verschille 1e
bisschopen te slaan, door hen met
messteken te dooden, wat zelfs onder
het Hitler-regime niet geschiedde.
De materieele schade, welke aan
kerken en kloosters werd aangericht,
werd geschat op 500 millioen lire.
De martelingen, waaraan tallooze
priesters bloot stonden, waren een
voorafbeelding van die, welke wij la
ter in Dachau en Bergen-Belsen heb
ben beleefd. Meer dan eens trachtten
de bolsjewisten hen tevergeefs, on
der bedreiging, tot openbare gods
lastering te brengen. Zij werden door
de communistische bandieten met
azijn gelaafd, met doornen gekroond
en met roode kleeding omhangen.
Daartegenover plaatsten wij de tal
looze voorbeelden van heldtaftlgen
belijdersmoed en trouw aan het ge
loof tot in den dood door duizenden
geestelijken en leeken. Velen stier
ven met den kreet: „leve Jezus Chris
tus, leve Christus-Koning, leve het
geloof" op de lippen.
In de eerste dagen der belegering
van het Alcazar werd de comman
dant, Overste Moscrado door de roo
de machthebbers aan de telefoon ge
roepen: „Wij zullen nu Uw 18-jarigen
zoon, die als gevangene in onze han
den is, met U laten spreken. Wan
neer gij U niet overgeeft, schieten
wij hem terstond dood". Daarna hoor
de de overste de stem van zijn zoon:
„Vader, ik ben het. wat wilt gij dat
ik doen zal?"
De overste antwoordde met vaste
stem: „Ik beveel u in den naam van
God, te roepen: „leve Spanje! leve
Christus-Koning!" En dan als held
te sterven. Uw vader zal zich nooit
overgeven". Direct daarna met de
zoon neergeschoten.
drie zaken.
Ten eerste is men in Spanje van die
inmenging in Spaansche aangelegen
heden weinig gediend.
Ten tweede is men voor die inmen
ging natuurlijk zeer huiverig, omdat
men aan den lijve heeft ervaren, wat
inmenging in interne aangelegenhe
den des lands, thans opnieuw onder
aandrang van Rusland, beteekend. Men
maakt daardoor alleen reeds het
Spaansche volk kopschuw
Ten derde vlecht men daardoor
Franco een aureool van vader des
vaderlands om de slapen.
Maar bovendien is het simplistisch
te vragen om verwijdering van het
Franco-regime, zonder tevens te vra
gen, wat daarna komt, want nadat
Franco geëlimineerd zal zijn, zullen
ongetwijfeld opnieuw bittere teleur
stellingen voor het Spaansche volk
volgen.
Immers, een in Mexico gevormde
Regeering, staande onder bijzondere
bescherming van de Fransche en an
dere communisten, staat gereed om
het bewind van Franco over te ne
men en men behoeft geen profeet te
zijn om te voorspellen, wat dan
volgt.
Het Spaansche volk moet zijn eigen
moeilijkheden oplossen en dat lijkt
volstrekt niet uitgesloten. Wij hopen
van harte, dat dit gebeuren zal.
TVt artikel beteekent volstrekt geen
betoog voor het staatkundig stel
sel van Franco daarvoor heeft ons
land zelf te zeer voor zijn vrijheid
gevochten het beteekent nog min
der een verdediging van het beleid
van Franco, waardoor Spanje aan
Duitschland en Italië werd gebonden,
het beteekent al evenmin een instem
ming met andere regeeringshandelin
gen van den caudillo, het beteekent
alléén een waarschuwing, opdat de
wereld niet opnieuw de gruwelen te
aanschouwen zal krijgen van 10 jaar
terug, opdat de Kerk in Spanje niet
opnieuw worde gemarteld als 10 jaar
geleden geschiedde.
God behoede Spanje, het land var
de groote Theresia, van een Ignatius,
een Joannes de Deo, een Joannes van
het H. Kruis, een Franciscus de Bor-
rla, en zoovele anderen, die voor alle
eeuwigheid schitteren, als paarlen aan
de kroon der Kerk!
Br. a. b. m.
D
,E SPAANSCHE KWESTIE is
een gecompliceerde kwestie.
In zijn ontstaan was het Franco
regime product van tal van facto
ren. Men pleegt eenzijdig den na
druk te leggen op de rol, welke
Duitschland en Italië bij de vesti
ging hebben gespeeld, een rol, wel
ke ongetwijfeld werd geïnspireerd
door zeer verdachte motleven, wel
ke niets met het behoud van het
geloof te maken hadden. Maar
men mag niet over het hoofd
zien, dat er ook geheel andere
factoren meespeelden en dat de
rol, welke de Komintern in de
republikeinsche gelederen vervul
de. een niet minder verderfelijke
strekking had. Dit nu wil bij
gaand ingezonden artikel bizon-
der belichten, niet om Franco de
hand boven het hoofd te houden,
maar om nog eens duidelijk te
maken, dat het gecompliceerde
vraagstuk niet met simplistische
machtspreuken ls op te lossen. De
meerderheid van. den Veiligheids
raad blijkt dat ook wel te besef
fen. De Amerlkaansche pers be
toogt nu zelfs openlijk, dat het er
in de Spaansche kwestie uitslui
tend om gaat, of de Angelsaksi
sche machten de sleutelpositie in
het Westen van de Middellandsche
Zee zullen behouden dan wel of
Rusland haar zal verkrijgen.
"Ty/Taar al te zeer schijnt het ware
karakter van den strijd der bol
sjewisten tegen Spanje in het ver
geetboek te zijn geraakt, of wel men
zet er alles op om den boozen toeleg
van toen thans met nog meer kracht
te herhalen, want laat ons niet ver
geten, dat de strijd ook nu weer ln
Spanje niet in de eerste plaats zal
gaan tegen Franco en zijn regime,
maar tegen de Kerk.
Wanneer 't gaat tegen het autori
taire regime van Franco, dan is Stalin
wel het laatst geroepen om de strijd
bijl op te heffen. Immers, wanneer
ergens autoritair geregeerd wordt,
dan is dat in. Rusland!
Het is al heel simplistisch om, zoo
als ook hier te lande door Kamerle
den, behoorende tot de Party van den
Arbeid ls geschied, te vragen, dat
het Franco-regime zal worden terztyde
gesteld, maar men vergeet daarby
TAE MEESTE POOLSCHE solda-
ten. deel uitmakend van net
legercorps van generaal Anders in
Italië, hebben besloten niet naar
hun vaderland terug te keeren. Zij
zeggen dat het thar.s gesovjetiseer
de Polen niet meer hel. land is,
waarvoor zij gevochten hebben.
/ANDER voorwendsel, dat hij een
adres wist, waar kinderkleeding
te koop was, heeft een verzekerings
agent uit Kerkrade een 34-jarige
vrouw, moeder van twee kinderen,
buiten de stad gelokt, haar ver
moord en zich een bedrag van f SO
toegeëigend. Met een oud Duitsch
g weer sloeg hij de vrouw dood,
terwijl zijn medeplichtige, een acht
tienjarig meisje, op den uitkijk
stond. Zij kreeg hiervoor f 10.
Een soldaat en zijn meisje "on-
den het lijk, toen zij langs de plek
van het misdrijf wandelden. Op
zeer vage aanwijzingen ging de
recherche over tot de arrestatie van
den moordenaar en zijn helpster,
die tenslotte volledig bekenden.
onn LEDEN der Vrouwelijke
Ka h. Arbeidersjeugd uit
het geheele bisdom waren gis
teren en zijn ook vandaag nog
binnen de muren van het St.
Joseph-pensionaat te Et en bgj-
ecu om zich te bezinnen op de
grootsche taak die de VKAJ op
zich heeft genomen.
Rector Maas, als plaatsvervan
ger van Directeur Frencken, be
nadrukte in zijn inleiding de nood
zakelijkheid van een groot ver
antwoordelijkheidsgevoel bij de
VKAJ-ers.
De VKAJ moet zijn: de stands
organisatie van het arbeidsmeisje.
TVré de Wolf wees er in de mid-
daguren op dat in den strijd
naar buiten de Christelijke arfcei-
dersjongvn en het arbeidersmeisje,
voetbal.
Ie klasse. District iv. Noad-rbc
3-1. RKTVV-BVV 0-7. Willem II-Eind
hoven 1-2. Helmond-Longa 1-1. De Ba
ronie DNL-Viissingen 2-4.
Vriendschappelijk: NAC-Londensch
Navy Team 2-2.
District VI. Juliana-De Spechten
2-0. VVV-Maurits 4-2. Brabantia-Bleij-
erheide 4-1, L'mburgia-MVV 1-1. Roer
mond-Sportclub Emma 43.
District I. Hermes DVS-RFC 5-2
Volewijckers-Xerxes 1-3. EDO-Ajax
3-3. Emma-'t Gooi 1-4. VSV-DOS 2-0.
District II. B)auwwit-DFC 4-1.
DHC-Haarlem 0-1. Neptunus-HBS 3-1.
VUC-Sparta l-l, Feyenoord-DWS 0-2.
District III. Ensch. Boys-Ensche-
de 2-0. Quick-Heracles 0-3. AGOVV-
Tubantia 6-4. Go Ahead-Wageningen
2-0. Be Quick-NEC 0-2.
District V. Achilles-Heerenveen
1-3, LSC-HSC 0-0. Frisia-GVAV 0-0.
Leeuwarden-Be Quick 3-! Velocitas-
Veerïdam 2-0,
2e kl. B. Alliance-Internos 1-1.
Zwaluw VFC-Conc. SVD 1-1. Hero-T
SC 2-7. Dosko-WSC 5-0.
2e kl. c. Middelb.-Goes 1-2.
3e kl. C. Haarsteeg-ODI 3-3. Zalt
bommel-OSS 2-1.
3e kl. D. Dongen-Ons Vios 3-1.
Baardwijk-RKC 1-1.
3e kl. E. Groentwlt-RAC 0-4.
3e kl. F. BSC-MOC 1-3. Halste-
ren-Kaaische Boys 1-2. Burgh-Roosen-
daal 1-4.
EVACUATIE DER JAPPER BE GOM MER
AUSTRALISCHE OFFICIEREN VERMIST
TAE INDONESISCHE delegatie eieren gedood werden. Het lijk van
7.9.1 wan rsfhlinliilr nWn..1 ::l, non hunnee dor. Crtiia/4rn.v, lnnri
zal waarschijnlijk uiterlijk
Donderdag aanstaande, uit Ne
derland vertrekken. De loopende
zaken in Indonesië vereisehen de
aanwezigheid aldaar van de leden
der delegatie.
In verband met een en ander ls
de terugkeer van dr. van Mook uit
Engeland vervroegd. Hij zou reeds
heden op het Jachtslot Sint Hu-
bertus verwacht worden.
yolgens een bericht van republi
keinsche zijde is de evacuatie
van Jappen uit het binnenland van
Java begonnen. De Jappen op Bor
neo en in het overige deel van de
Groote Oost, ten getale van 160.000
zullen in Mei naar Japan worden
geëvacueerd.
De Amerikaansche militaire
autoriteiten zullen voor dit doel
45 Liberty-schepen beschikbaar
stellen.
yan de bedrijvigheid op Java is
dit te resumeeren: Nederland-
sche troepen hebben de bezetting
van Oost-Bandoeng overgenomen.
Een patrouille Ned. Maririers is bij
Soerabaja plotseling overvallen
door Indonesiërs. Een Nederlander
werd daarbij gedood.
Seder de capitulatie van Japan
zijn er in het totaal 120 Neder-
landsche soldaten in Indië ge
dood, vati wie er 75 behoordciv
tot het K.N.I.L. èn de overigen
tot de Kon. Landmacht.
^ustralische officieren, die deel
uitmaakten van de opsporings
commissie voor oorlogsmisdaden
zun vermist. Onder leiding van Ja-
pansche deserteurs staande berden
nebben de auto's met machinege
weren beschoten, waarby de offi-
een hunner, den Squadron-leader
Birchall, is gevonden.
Ap de Halmaheira zijn groote
Japansche oliedepots ontdekt
door een Ned. verkenningsvlieg
tuig.
De voorraden zijn door de Neder
landers overgenomen, het waren
100.000 gallons auto-benzine, 300.000
gallons vliegtuigbenzine 60.000 gal
lons en 1300 gallons brandpetroleum
3e kl. G. EMM-Ierseke 1-4. De
Zeeuwen 2-Middelburg 2 3-3, Goes 2-
Zeelsndia 2-3.
3e kl. H. Hulst 1-Steen 1 0-2.
4e kl. E. WSC 2-WH-Zwart 0-5.
KWB 2-RKC 2 3-4. Veersche Boys-
Desk 2 2-4.
4e kl. F. Advendo-Zundert 2-2.
DEB-Hero 2 10-1. VVR-Willem 2 4 6-1
4e kl. G. RBC 2-RSV 2-1. Allian-
ce-Gast. Sportclub 0-3.
4e kl. H. Steenbergen 2-HSC 0-0.
<o. pr. v Steenbergen)
afd. zeeland.
Goes 2-zeelandia 2-3. Rabur-Zee-
landia 2 12-0. Middelburg-Goes 1 1-2.
hockey.
Zuiden Heeren. Ie kl. EMHC-MOP
afgelast. Venlo-HTCC 3-0.
2e kl. A. Push 2-Breda 2 afgel.
2e kl. B. Eindhoven 2-Tempo 1
2-0. Tempo 1-Etndhoven 2 1-3.
Dames. Zuiden. Ie kl. A. MOP-
HTCC afgelast. Thor-Push 3-2.
Op de bres
voor de hongerlanden
TAE AMERIKAANSCHE regeering
stelt voor een millioen dollar
waarde aan meel en ingeblikt voed
sel uit overtollige legervoorraden
in Alaska ter beschikking van nood
lijdende landen.
Van de 200.000 ton graan, die
Engeland zal afstaan, zullen 60.000
ton naar de Britsche bezettingszone
in Duitschland, 60.000 ton naar de
Unrra. 60.000 naar Britsch-Indië
en 20.000 ton naar andere landen
gaan.
TAE NEDERL. MARINE heeft
250.000 bloembollen aan de
marinekazerne te Devonport (En
geland) ten geschenke gegeven als
dank voor de hulp. die gedurende
den oorlog daar gegeven werd.
yOOR KLEINE BOEREN is een
regeling getroffen voor deblok
keering ten behoeve van collectie
ven aankoop van grootere land
bouwwerktuigen, als tractoren e.d.
T ord-KEYNES, de bekende Brit-
1-4
leeftijd overleden.
sche econoom, is op 62-jarigen
Een rapport over de gees=
telijke nooden onder de
werkende meisjes
moeten staan temidden van den
kring, waarin zij werken.
De VKAJ heeft begrepen d'at een
instellen op de realiteit van 't
dagelyksche leven öc eerste ver-
eischte is voor het bereiken van
haar groote doel. De toestanden
in de werkmiddens, de ideeën die
er onder de werkende meisjes leven
moeten worden gekend aleer men
a^n het werk kan gaan. In zoo
goed als alle plaatsen is daarom
een enquête in de bedrijven ge
houden. Het resultaat ervan, vast
gelegd in een rapport, werd giste
ren op de bijeenkomst besproken:
De-oorzsak van het feit dat het
arbeidersmeisje van dezen tüd zoo
spoedig haar persoonlijkheid ver
liest en van mentaliteit verandert,
zoodra ze in een groot werkmidden
terecht komt, moet volgens het
rapport voor een groot deel ge
zocht worden in dien abrupten over
gang, op jongen leeftijd, van de
schooi naar b.v. het fabrieksmi-
lieu.
Het meisje heeft geen goes
teiyke weerstandskracht genoeg
en binnen een minimum van tijd
wordt zij opgenomen in de sfber
vsn een op zinsgenot gericht le
ven: dansen, film en lichtzinnig
heid.
De directies van de bedrijven
werken weliswaar mee aan het
omhoogbrengen van het geestelijke
peil der jonge werksters, maar de
persoonlijke waarde van het ar
beidersmeisje wordt niet voldoende
go-zien
Het toezichthoudend personeel
wordt vaak uit. de beste werksters
genomen dieniet altud de beste pae
dagogen zijn. 't Gevolg is 'n minder
waardigheidsgevoel met aan den
anderen kant veel weerspannig
heid onwil en ontevredenheid.
Ook andere factoren zooals schaft
gelegenheid, ontspanningsmogelijk
heden, en werksfeer kunnen groo-
ten invloed (ten goede maar ook
ten slechte) op de meisjes uit
oefenen.
Als het groote overheerschende
gevaar voor de jeugd in het
algumeen wijst het rapiport ook
weer aan: de onvoldoende bescher
ming van jeugdige personen te
gen de invloeden van bioscopen en
dansgelegenheden.
Het bevat de conclusie dat het
noodzakelijk zal zijn. dat de
VKAJ met de meeste klem aan
dringt op jeugdvdrordeningen,
waaraan streng de hand wordt ge
houden. Zij zal zich beijveren voor
hef instellen van goede ontspan
ningsgelegenheden.
De enquête heeft aangetoond
dat, als cd' meisjes op de juiste
manier worden aangepakt zü
heusch nog wel openstaan voor
diepere gedachten, voor de hoosere
waarden van het leven. Het is
noodig dat er inplaats van een
blacm te werpen op de huidige
jeugd men met alle kracht
werkt aan de verhooging van haar
geestelijk levenspeil. De VKAJ
heeft dit begrepen. Zij gaat voor,
vol overtuiging dat zij zal slagen
in de verovering van de werkmid
dens en met het vertrouwen dat
haar de hulp van de bedrijven, en
van allen die heipen kunnen, niet
zal worden onthouden.
Ook in Parjj» ii er een schaarschte aan aardewerk. Daarom wordt de
markt dan ook druk bezocht. Of er zwarte prijzen zUn, vertelde de foto
graaf niet.
TN DE BAKKERIJ van het S.S.-
krijgsgevangenkamp bij Neuren-,
berg zijn vier flesschen arsenicum
en twee ledige flesschen gevonden.
Het gif was onder tegen het brood
gestreken. Van de 15.000 man wer
den 2283 ziek. Niemand is gestor
ven.
"M" A-INLEVERING van binten
omloop gesteld papiergeld is
nog slechts mogelijk tot en met
15 Mei a.s.
Heden zon onder 19 50 u. en
maan onder 9.33 u. Woensdag
zon on 5.26 u. en maan op 2 50
uur. Weersverwachting: In den
loop van den dag toenemende
bewolking. Koude ochtend met
plaatselijk mist. in den middag
iets zachter. Wind krimoend
naar het Westen en geleidelijk
wat aanwakkerend. Overwegend
droog weer.
