f
T)e lente... (H
een geluksdroom
ROND PASCHEN
PaaschkSokken luiden weer
verschijnt de ansjovis
Voor dit seizoen zijn de
voorspellingen somber
Hot ONTWAKEN
dor indischo votkon
MOEILIJKHEDEN voor Engeland
Frankrijk en NEDERLAND
2ïo. 446 - TWEEDE BLAD
ZATERDAG 20 APRIL 194«
de zucht in de dennenkruinen,
Bloemen van zon ztfii de plekken vee,
zUn de heiden, zon >Un de duinen
de zee.
(WE. Permtys).
TVE NATUUR schünt zich dit
voorjaar ervan bewust te zijn,
dat er wver vrede is over ons
land dat zij haar gaven nu niet
nutteloos uitstrooit zooals vorige
jaren' toen alles wait het leven
mooi en goed kan maken, verloren
ging in een alles-overspoelende
vloedgolf van vernietiging en el-
lende. Zelden heeft zij met guller
hand dh pracht van het altijd
weer nieuwe lente-wonder rondom
ons gespreid. Het is alsof zij een
bemoedigend, troostvol gebaar wil
m ken, alsof zij ons heel, heel dui
delük wil doen inzien, dat zelfs na
den donkersten winter weer een
periode komt van zonneschijn en
blijheid.
Niemand zelfs niet wie te
midden van trieste puinhoopen
woont, ontkomt aan de zoete be-
toover'ing van het lentelied. Tus-
schen de resten van ingestorte
huizen en doorschoten tanks, wa r
boven de laatste klagende tonen
van een somberen oorlogszang lang
zaam wegsterven, beven machtig
de vervoerende accoorden van de
symphonie der jonge herlevende
natuur.
De aarde drinkt het licht, dat
uit db zonnesluizen stroomt en
werpt het, ovurzadigd weer uit
in een duizelir.gwekkenden rijkdom
van groen en bloemen. De leeuwe
rik, overmoedig de zon tegemoet
vlierend, brengt een jubelende
hulde aan Hem, die elk jaar op-
r.ieuw dit wondere gebeuren z
laat voltrekken en die daardoor
den Paaschtijd maakt tot een pe
riode. waarin we ons niet alleen
verheugen over de geestelijke goe
deren die ons geschonken worden,
maar ook over de vele aardsche
dingen die wij ontvangen en wier
wanrde zoo groot is, dat we het
leven ondanks de vele teleurstel
lingen en angsten die het ons
brengt, er altijd weer goed om
prijzen.
jpASCHENin het woord 11
een klank die doet denken aan
liet klare geluid van kinderstem
men op een prillen voorjaarsdag.
Wie Paschen zegt, ziet beelden
van aanvloeiend zonlicht hij hoor
eb vroolijk en speels met elkaar
stoeiende bim-bam-tónen van kerk
klokken die de heropstanding van
n Verlasser en van Zijn schep-
uTg'-e ,natuur. tegelijk bejube
len hu denkt aan zwellende bloe
semknoppen en aan zorgeloozp k>
ters, die opgewonden dooi' een
weelde van groen en bloemen dar
telen, op zoek naar de kleurige
of fleurig-omstrikte eieren g.
schenk van de in feeststemming
uit Rome teruggekeerde klokken.
Paschenvoorjaar. Feest van
den verjongden gezuiverden geest,
maar ook van het nieuwe uit
bottende en beloftevolle leven. De
mensch voelt zich één met de na
tuur. Hij hoort ontroerd de vo
gelstemmen, juichend en dankend
voor al het schoone dat den troos
teloozen wintergrond tot een para
(lijs heeft doen worden. De uitbar
stende pracht der witte en rose
bloesems ondergaat hij niet alleen
Is louter schoonheid, maar cok
e -n troostrijke
symboliek van het eigen leven, dat.
bloesems van de lente de kin-
derdroomen en jeugdidealen, welis
waar voor een deel teloor doet
gaan, maar een ander groot aan
tal toch ook tot rijpe vruchten
maakt, die in den zomer of in den
herfst worden geplukt en wier wei
dadige zoetheid het lichaam ver
warmt, ook in de dagen van den
killen levenswinter.
Tke lente is een feest van belaf-
ten. van levenswil en levens
vreesde De alom uitbarstende
uit op het wijde land ge
tuigt hiervan evenzeer als de glim
lach van den sukkelenden ouden
man die zijn hand laat glijden
over het zondoorglansde haar van
een spelend kind. Het is te zien
in den dadendrang van het drukke
luidruchtige vogelvolk, maar ook
In de stille geluksdroomen van
twee jonge menschen, die .weg
varen dooi- de blinkende dreven en
één worden op een schoone reis".
De lente is liet feest van en om
het leven, het vreemd bekoorlijke
leven, dat vaak wonden slaat en
lijden doet, maar waarnaar we
toch altijd weer de handen verlan
gv.-nd uitstrekken. Zij is de overga
ve, de lachende overgave van het
wispelturige en onberekenbare le
ven aan ons. De lente is een ge
luksdroom die wb zooals Ga
briel Smit het uitzingt moeten
begroeten
met bloemen in het haai
mét speeltuig in de handen
en in den mond een lied,
met in Uw hart het branden
van al wat God u biedt:
een nieuwe tijd, het slakeu
van winters harde boel.
een duizelend ontwaken
tot immer voller bloei.
U;M hfi Hih'O":
J>ASCHEN. Rond dezen tijd laten de eerste ansjovisjes zich meestal ln
de Ooster-Schelde zien. De Bergsche visschers hebben reeds vele we
ken van tevoren hun voorbereidingen getroffen voor de vangst van dit
haringachtig vischje, dat in pekel gelegd een bijzonder gezochte pikan
te smaak krijgt. Ieder jaar opnieuw moeten de z.g. weeren worden ge
stoken en getrokken, want indien zij 's winters in den Scheldegrond zou
den blijven staan, is de kans groot, dat al het voor de weeren henoodigde
kostbare hout door ijsgang verloren gaat.
DERGEN OP ZOOM is een vp.i
de weinige plaatsen ter wereld
waar met weeren wordt gevischt.
Elders in ons land ziet men der
gelijke visscherijen riet, zelfs niet
langs de heele Noordzeekust, afge
zien dan van de zeer lage en kleire
botweertjes. welke hier en daar :'n
gebruik zijn. Frankrijk kent ze ech
ter wel. Daar vindt men ze aan de
Atlantische kust. Zeer sterk aan de
Bergsclie weeren doen ook denken
de djermals aan de Oostkust van
Sumatra.
De weervisscherij op de Ooster-
Schelde is reeds eeuwen oud. Het
begin er van is niet precies be
kend. maar vast staat wel, dat de
weeren reeds vóór 1700 in gebruik
waren. Bepaalde families treden
bij de beoefening der weervisscherij
op den voorgrond met name de fa
milies de Haas en Landa. Bekende
Bergsche namen als de Haas, Touw
en Lafontaine staan al vermeld op
een kaart van 17R4 als pachters van
weeren.
Een riskant bedrijf.
m de stille geluk iiuuinui ven
twee jonge menschen.
fphar.s staan dan weer de honder
den meters lange weervissche-
rijen gereed om de kleine Schelde-
bewoners te verschalken. Het hoog
tepunt der vangst ligt vrijwel ieder
Jaar in de tweede helft van Mei
of begin Juni. Op 1 Juli wordt de
vissclieiij officieel gesloten. Hoe de
vangst dit jaar zal zijn? Het is niet
gemakkelijk wat dat betreft een
voorspelling te doen, want niets is
zoo wisselvallig als de ansjovis
vangst. Over de periode 1870-1941
bedroeg de buit in de Ooster-Schel
de gemiddeld 47.500 kg. per jaar,
waarbij jaren van 500 kg. en van
400.000 kg. voorkwamen. De laat
ste rijke vangst werd gemaakt in
1942. Sindsdien werd het zout in
de pap niet meer verdiend, althans
niet aan het ansjovisje. Een ge
lukkige omstandigheid was het voor
de visschers, dat in 1943 de Schel
de zeer rijk was aan bliek en er
dat jaar goede prijzen voor werden
betaald. Daarop kan men thans,
ru de zeevisscherij heel wat visch
oplevert, niet meer rekenen, zoodat
de ansjovis weei; het leeuwendeel
van de inkomsten der visschers
moet. leveren.
Het wordt tijd, dat het getij
keert: want vorig jaar was het ai
bar slecht. „Mijn totale onkosten
aan mijn visscherij bevroegen toen",
aldus zeide ons een visscher, „niet
minder dan f 1750.en wat denkt
U, dat ze opbracht? Zegge en
schrijve f 46.70".
Het bijltje er bij neergelegd.
ïyfen ziet, het is een riskant be-
drijf: Verschillende visschers heb
ben er dan ook het bijltje bij neer
gelegd. Zij trachten nu op andere
wijze in hun onderhoud te voor
zien. Als dit jaar even slecht wordt
■yROEGER spraken we over Britsch Indië, Franscli Indië en Ncder-
landsch Indië. Deae benamingen verdwijnen tegelijk met de kolo
niale verhoudingen. Doch het zoeken en vastleggen van nieuwe re
laties met de Europeesche landen, welker geschiedenis zoo nauw met
déze Aziatische gebieden ia verwe ven, levert tal van moeilijkheden op.
Tn het ontzaglijke, dicht-bevolkte
laud, dat zoo lang Britsch Indië
werd geheeten en thans kortweg
als „India" wordt aangeduid,
spruit „de" groote moeilijkheid
voort uit de oeroude tegenstelling
tusschen Hindoes en Mahomeda-
nen. Een delegatie van drie Brit-
sche ministers is nu naai- Indië ge
reisd en heeft tot alle partijen ge
zegd: Wordt het zelf eens over den
vorm, waarin de onafhankelijkheid
van Indië moet gegoten worden.
Wij stellen natuurlijk prijs op de
r.auwste samenwerking' tusschen U
en Groot Brittannië. We willen u
oo' met raad en daad blijven bij
staan. Maar aan uw onafhanke
lijk staatsbestaan leggen we niets
in den weg.
De Hindoes, vereenlgd in de
Congrespartij, hebben nu geant
woord: Indië moet één enkele staat
worden met één regeering en éen
parlement.
De Mahomedanen daarentegen
zeggen; Er moeten twefe staten ko
men, Hindoestan, omvattend de
provincies, waar de Hindoes de
meerderheid hebben, en Pakistan,
bestaande uit de provincies met
Moslem-meerderheid. Als de eene
staat toch wordt doorgedreven, zul
len we ons gewapenderhand ver
zetten.
Er schijnt geen verwrikken te zijn
aan de beide standpunten. De Brlt-
sche ministers hebben gezegd
Beide standpunten tegelijk kunnen
we natuurlijk niet aanvaarden. We
gaan nu op Paaschvacantie naar
Kashmir, om aan de partijen ge
legenheid te geven, onderling' over
leg te plegen.
De oplossing is totnutoe echter
geen stap dichterbij gekomen. Het
lijkt op het zoeken naar den vier
kanten cirkel.
In Fransch Indië, meestal aange-
duid als Indo China, streeft men
de vorming van een federatie
n die een politieke eenheid zal
riin met een onafhankelijk eco
nomisch leven. Deze federatie be
staat uit het koninkrijk Cambodja
en de republik Viet-nam.
In Cambodja krijgt de koning een
Franschman als persoonlijk advi
seur .oegevoegd. De regeering be
staat uit 7 inheemsche ministers
en 10 Fransche adviseurs, die in
s 'rnige gevallen moeten
worden geraadpleegd. De Fransche
Hooge Commissaris voor heel Iudo-
China blijft voorshands het belteer
voeren over de financiën, de doua
ne, de regie. P.T.T.. spoorwegen,
openbare veiligheid en industrie.
Het leger staat onder der. inheem-
schen minister voor nationale ver
dediging, doch de reorganisatie en
het onderricht van dit. leger zijn'
toevertrouwd aan een Fransche :ui-
litairt missie. Een gemengde com
missie van Franschen en inheem-
schen ontwerpt een grondwet op
b„sis van een constitutioneele
monarchie.
Het voorloopig accoord met de
republiek Viet-nam (het vroegere
Alumni gaat veel verder. Deze is
erkend als vrije staat met eigen
regeering, parlement, leger en fi
nanciën, maar deel uitmakend van
de Federatie Indo-China en de
Fransche Unie.
Bij referendum zal worden uitge
maakt, welke van de drie gebie
den, waaruit Viet-nam bestaat,
deel wilier uitmaken van deze
republiek.
De handhaving van de binnen-
landsche veiligheid wordt overge
laten aan de troepen van Viet-
n m zelf. Frankrijk blijft echter
een troepenmacht op het grond
gebied handhaven voor de verdedi
ging naar buiten. Ook behoudt het
zich het recht vooi strategische
bases te vestigen, overal waar dit
noodzakelijk voorkomt. Afgezien
v iervan zullen de Fransche troepen
zich geleidelijk aan en in vijf .jam
tijds geheel terugtrekken. Ook be
houdt Frankrijk zich de regeling
van de diplomatieke betrekkingen
voor.
Een en ander moet nog definitief
geregeld worden en daartoe zij;',
onderhandelingen ingeleid. Terro
risten trachten hier ook roet in het
i,.„al te gooien en de Fransche
Minister van Overzeesche Gebieden
heeft er zich over beklaagd,, dat
vertegenwoordigers van Viet-nam
naar tussclienkomst va.n Engeland
en China schijnen te streven. „Uit
wederzij jsche goede trouw moet
een nieuwe eendracht tusschen
Frankrijk en Indo-China geboren
worden", zei de Fransche minister
TAit woord moet mutatis mutan-
dis ook gelden voor Indonesië.
Het voorloopig accoord tusschen
Frankrijk en Viet-nam geldt blijk
baar min of meer als model bij het
geen er thars ontworpen wordt
als een regeling der wederzij dsclie
verhoudingen, welke den toestand
o' erbrugt tot aan de definitieve
onderhandelingen in eei. Rijks-
conferentie zooals voorzien in de
koninklijke rede van December 1942
We hebben deze week het woord
van Minister Beel gehoord, dat de
Regeering er niet aan denkt het
Koninkrijk prijs te geven: gezocht
wordt slechts naar onderlinge ver
houdingen binnen het Ko
ninkrijk „in de realiteit, die blij
kens uitlatingen in een deel van de
r. niet door allen wordt ge
zien"
VlotT loopen doe' het blijkbaar
ni-g niet. Evenmin trouwens als
in de beide andere „Indiën".
Hoopvolle contrasten jjp ZcfcLlffd
QP 'T EERSTE PAASCHFEEST
dat wü sinds 1940 in vollen
vrede vieren gaan onwillekeurig de
gedachten 'n jaar terug, bespeurend
met dankbaarheid de groote con
trasten tusschen i:u en toen.
Wel was Zeeland op Paschen '45
goeddeels van den directen Duit-
schen druk bevrijd, maar de ver
schrikkelijke bedreiging van den
barbaarschen vijand, was toen nog
als het vorige jaar was, dan zul
len er, naar de meening van on
zen zegsman, nog heel wat volgen.
"VITc hopen, dat het zoover niet zal
komen. Rooskleurig ziet er
echter voor de visschers niet uit.
Immers, volgens Dr. P. Korringa.
bioloog op liet laboratorium der
visscherijen op de Zeeuwsehe stroo
men, moet men van dit seizoen
geen groote verwachtingen hebben.
Deze deskundige baseert zijn
voorspelling in hoofdzaak op de
koude im de maand 'Juni 1944. wel
ke zeer nadeelig was voor.de voort
planting. alsmede op het buitenge
woon klein aantal moederdieren,
dat werd aangetroffen. Maar wie
weet, misschien nemen de ansjo
visjes den geleerde wel bij den
neus. De visschers zien natuurlijk
niets liever dan dat.
zeer nabij; op Schouwen-Düiveland
dreunde de tred van den gelaarsden
kwelgeest. Noord Beveland werd
vaak verontrust door granaatvuur:
ieder der eilanden stond bloot aan
verraderlijke nachtelijke overvallen.
De gevreesde raketbommen konden
ieder oogenblik Zuid-Bevelard en
Zeeuwsch-Vlaanderen treffen; ieder
vliegtuiggeronk deed vreezen voor
een bom-aanval.
De ellende lag overal voor het
grijpen. Walcheren was de prooi
van het wild wielend water, dat
zijn welvaart verwoest, zijn bevol
king verdreven of op een hoop ge-,
jaagd had; Schouwen vertoonde
hetzelfde beeld; West-Zeeuwsch-
Viaanderer leek de wanhoop nabij
Bij dit alles voegde zich de be
klemming, de angst over het lot
van verwanten en vrienden in be
zet Nederland, in Duitschland. in
Indië. En alle Zeeuwsehe torens
beroofd van hun klokken, stonden
stoöi en stomp, zooals zij dit had
den gedaan in '44 en '43.
Bij al wat te wenscher. over
bleef: wat 'n blijder beeld geeft
dit Paaschfeest te zien.... te hoo-
ren. Want tientallen torenè, die
hun bronzen stem herkregen, zui
len den Paaschjubel uitbeieren
over onze landouwen. Smetteloo-
zer zullen de boomgaarden lijken.
(Vervolg zie pag. twee 2e blad
