Een nieuwe catacombe
Byrnes wil rapporten
POLITIEK in
Protestantschen hoek
tweede jaargang.
zaterdag 30 maart 1946
Vermoedelijk nog vijl groepen aan de stembus
DONKER
BERLIJN
VOOR SLACHTOFFERS
VAN DUITSCHE TERREUR
MINISTER LIEFTINCK
orer het dollar=cxediet
9 De Veiligheidsraad zal ze
dan na 2 April bekijken
UNO in New-York
DE EERSTE TOUR DE FORCE
Katholieken
niet met Van Acker in zee
No. 42H
UITGAVE: STICHTING ..DE STEM"
Directeur J. A. H. M. VAN SCHIJNDEL
Hoofdredacteur J. J. H. A. BRUNA Algem.
Zeewwsch-redacteur: W. GROFFEN, Vllssingen;
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst, Dubbele
poort 8. tel. 102; Red. J. v. d. BROEK. Bijbureau
Oostburg, Nleuwstr 23 Z.-Eilanden: Bureau
Goes, westsingel 75. tel. 2236 Red. N.J KARHOF
Voor God Koningin en Vaderland,
Commissie van Toezicht C. J. VAN HOOTE-
GEM A. E LANGENHORST Mr Dr. A J.
J. M. MES Mr. tt. B. L- DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) 3.38 per kwartaal
per post 4.10 per week (bij nlet-post-
bestelllng) 0.26 uosse nummers 6 cent
DIJ HET BESCHOUWEN van de
politieke ontwikkeling in ons
land is de hoofdaandacht gevallen
op de Katholieke Volkspartij en de
Partij van den Arbeid. Belangwek
kend is intusschen ook wat er in
den Protestantsch-Christelijken
hoek gaande is geweest.
Het meest stabiele element vor
men daar de anti-revolutionairen.
Zij hebben in het verzet ook hun
groote aandeel gehad, ze werkten
toen con amore samen met perso
nen van verschillende richting,
doch.de gedachte van doorbreking
der oude politieke fronten, zooals
die tenslotte het sterkst belichaamd
werd in de N.V.B., heeft hen nooit
bekoord. Er is na de bevrijding
geen moment aarzeling geweest
omtrent de weder-oprichting van
de anti-revolutionaire partij.
Alleen propageerde men in dien
kring wel sterk het denkbeeld van
een fusie met de Christelijk-Histo-
rischen, opdat degenen, die de po
litieke werkzaamheid ook recht
streeks wilden laten inspire eren
door de Protestantsch-Christeljjke
beginselen, weer tezamen zouden
optrekken.
Voorstellen in die richting heD-
ben in de Christelijk-Historische
Ui: ie echter groote verdeeldheid
teweeg gebracht. Vóór den oorlog
had zch binnen deze partij trou
wens reeds een merkwaardige ont
wikkeling voorgedaan. Terwijl ze
vroeger steeds als tamelijk conser
vatief te boek stond, in tegenstel
ling met de meer vooruitstrevend
aangelegde partij van Dr. Kuyper
„partij der kleine luyden" -
brak zich in het laatste decen
nium vóór den oorlog onder jonge
ren der Unie een beweging baan,
welke scherp stelling nam tegen de
al meer naar het conservatisme
neigende politiek van Colijn en op
de bres stord vóór ordening en ge
leide economie. In het dagblad
„De Nederlander" waren o.m prof.
Lieftinck en Mr. Dr. van Rhijn
woordvoerders van deze richting.
Na den oorlog bleek de spanning
welke daardoor in de ChristeHjk-
Historische Unie opgeroepen werd,
zich te accentueeren. Een deel der
aanhangers, waaronder juist de be
doelde jongeren-groep, was door de
NVB-gedachte gegrepen. Prof. Lief
tinck stond zelfs aan de wieg der
beweging in het gijzelaarskamp en
by hem en een aantal medestan
ders was er geen aarzeling, toen
de Partij van den Arbeid werd op
gericht. Het dagblad „De Nieuwe
Nederlander" onder hoofdredactie
van Mr. van Walsum propageert
ook die zienswijze.
Inmiddels had het bestuur van de
oude Christeiyk-Histor'sche
Unie zich uitgesproken tegen een
volslagen fusie met de anti-revo
lutionairen, doch men voelde wel
voor een zeker soort federatieve
samenwerking. Ook tegen dit laat
ste rees verzet. Een groep van 49
onder aanvoering van Mr. Dr. van
Rhijn Ifet haar bezwaren in eenige
lange adressen hooren. Men ver
wierp de antithese, zooals de A R.
die nog voorstaan, men vreesde
onder hun invloed ,,de gelelde eco
nomie" te moeten afzweren, men
wilde ook het verband met de Ned.
Hervormde Kerk niet geheel afbre
ken. waarvan de grootendeels ge
reformeerde AR. natuurlijk niet
willen weten.
Hun standpunt is intusschen op
het Congres der Christelijk-Histo
rische Unie met groote meerderheid
verworpen, zoodat de federatieve
samenwerking met de A.R. door
gaat.
Degenen, die zich hiermede niet
konden vereenigen, vallen nu weer
in twee groepen uiteen. Een gedeel
te hunner zal zeker het heil zoe-
ïfïJn 'J6 Part>J van den Arbeid,
gelijk ook Prof. Lieftinck deed. 'n
Ander gedeelte heeft zich gewend
tot de Hervormd Gereformeerde
staatsparty, een groep, die anti
papistisch van Inslag is en inder
tijd Dr. Lingbeek in de Kamer
bracht.
Mog een andere Protestantsch-
Christeiyke groep schijnt zich
weer bij de stembus te zullen pre
senteeren, nl. de Staatkundig Ge
reformeerde Partij. Haar aanvoer
der. de bekende Rome-vreter Ds.
Kersten, werd door de betrokken
zuiveringscommissie niet waardig
bevonden in de Kamer terug te
keeren, de party zelf heeft er he
vig tegen gesputterd, doch Dominee
hield tenslotte de eer aan zich
door mede te deelen, dat hij van
wege zijn gezondheid ook niet meer
candidaat wenscht te worden ge
steld. Zyn medestander Ds. Zandt
zal nu wel leider van de groep -vor-
dej.
Tenslotte is er ook nog de Chris
ten-Democratische Unie, radicaal-
vooruitstrevend. die vóór den oor
log de nationale ontwapening pro
pageerde. Met geringe meerderheid
van stemmen besloot het partij
congres tot aansluiting by de
Party van den Arbeid. De minder
heid wilde de eigen partij toch
handhaven en vermoedeiyk zien we
haar dus ook aan de stembus ver
schijnen.
Met dit al is wel duideiyk, dat in
den Protestantsch-Christelijken
hoek de verscheidenheid van groe
peering nog vry groot blijft, het
geen aan de ontwikkeling van po-
litieken invloed niet ten goede
komt.
T>ERLIJN heeft gangsterallures
Gewapende lieden trekken er
op uit om overvallen te plegen,
waarbij zeer brutaal tewerk wordt
gegaan.
In de Fransche zone hebben 5
gewapende kerels het op klaar
lichten dag klaar gespeeld 2 voor
bijgangers te ontkleeden en er
met de kleeren der slachtoffers
tusschenuit te gaan.
De bende overviel later op den
dag een tram, schoot den bestuur
der dood en ontnam vele passa
giers kleeren plus geld.
Ook in den Sovjet-Russischen
sector is het lang niet pluis, of
schoon de Sovjets alsmaar pro-
beeren te verbroederen". Russi
sche politieagenten, die blijkbaar
anti-verbroederen waren, sneu
velden er door de kogels van ope-
reerende lieden, zonder dat men
de daders bij hun nekvel kon grij
pen. Overigens is het bijna onmo
gelijk om gewapende bandieten
te pakken te krijgen, daar zij in
de reusachtige woestenij van ruï
nes allerhande ideale geheime
schuilplaatsen hebben.
OKH OOft EIEREN zijn van ons
4DU.UUU I;md naaJ, Zwitser_
land verstuurt, dit in liet kader
van de getroffen handelsovereen
komst.
(Van onzen Romeinschen
correspondent)
rpwEE RUWE MUREN aan weerszij-
den. Daartusschen een met keien
geplaveide straatweg, slechts enkele
meters breed. Af en toe huizen, ar
moedig en vuil. Dan weer ruines van
ou^e Romeinsche gebouwen. Een
kerkje aan de linkerzijde op de
plaats, waar volgen^ de legende,
Christus Petrus ontmoette, toen Hij
Rome verliet uit angst voor de vervol
gingen. In de verte ruines van oude
Romeinsche gebouwen, de resten van
het circus van Massenzio. m Dat is het
begin van de aloude Vla Appia. Weg
van historie, weg. waarover de ge
schiedenis van eeuwen ging.
Aan de rechterzijde strekken zich
de catacomben uit, eerst die van
Callixtus, later die van Sebastianus.
Kilometers lang zijn hun gangen on
der den grond, drie. vier verdiepin
gen diep. In hun schoot bergen ze
de lichamen van duizenden Christe
nen, van tallooze martelaren. Daar
vierden de Christenen, verteerd door
apostolisch vuur, hun blijde gehei
men, daar vereerden zij de heilige
relieken van hen, die voor het geloof
hun leven gaven.
p4r Is een nieuwe catacombe geko-
men. vlak bij deze oude. Een
nieuwe nog geen jaar oud. Een bom
aanslag doodde in Maart 1944 32 Duit-
schers in de buurt van de Piazza Bar-
OPREKEND over het in Amerika
verkregen ongedekt credlet van
200 millioen dollars, wees minister
Lieftinck er in zijn toelichting
over radio Hilversum op, dat de
noodige maatregelen om tijdig aan
de verplichtingen die verband hou
den met deze leening te voldoen,
door de regeering beraamd worden.
Onder de maatregelen die de
regeering zal treffen zullen voor
zieningen behooren, om te ko
men tot een zooveel mogelijk
vrjjwilligen verkoop van een ge
deelte van het aanmerkelijke Ne-
derlandsche effectenbezit in
Amerika.
Minister Lieftinck vertelde, dat be
halve vanuit een financieel-econo-
misch oogpunt, men in de Ver. St.
Nederland ook in politiek licht be
zien, «als een der meest vertrouw-
weklcende landen van het Euro-
peesche continent beoordeelt. Men
draagt ons in het algemeen een
warm hart toe en is bereid ons
met een bijzondere welwillendheid
te bejegenen.
Heden zon onder 19,08 uur en
maan onder 15,28 uur, Zondag
zon op 6,19 uur en onder 19,10
uur maan op 6,14 uur en
maan op 6,34 uur.
Weersverwachting: Licht be
wolkt met wind uit Oostelijke
richtingen en weinig \erande-
ring van temperatuur.
berlni. Terstond repressailles. 325 Ita
lianen werden willekeurig gearres
teerd en ingesloten. In een steen
groeve, vlak bij de catacomben wer
den allen later gefusilleerd. Ze wer
den niet begraven. De Duitschers lie
ten slechts een gang der groeve in
storten. Na den oorlog werden de lij
ken uitgegraven. Nu staan zij daar
in de naburige gangen van de groeve
opgebaard. Eenvoudige, wit-houten
kisten, bedekt met simpele bosjes
veldbloemen. Aan de palen, die de
gangen stutten, hangen de foto's ge
punaisd en de bidplaatjes van de ge-
fusilleerden. jonge kerels meest. Zoo
ontstond een nieuwe catacombe.
Indrukwekkend is het, en ontroe
rend hier kist na kist te zien staan
in deze ruw-gestutte gangen. Indruk
wekkend de piëteit, waarmee de Ita
lianen dit oord, waar onschuldig
bloed bij stroomen vloeide, vereeren.
KAVIAAR EN WODKA IN MOSKOU
JJET SCHRIFTELIJK gedeelte
van de staatsexamens Hooge*-
re Burgerschool zullen in afwijking
van het dienaangaan>fh in de
staatscourant medegedeeld dit
jaar worden gehouden op 20 21,
22, 23 en 24 Mei
TN EEN DEEL van onze oplaag
\an gisteren hebben wij nog
kunnen melden, dat de Veilig
heidsraad in de geheime zitting
besloot de behandeling van de
Perzische kwestie door te zetten,
ondanks het afzijdig blijven van
Sovjet-Rusland.
liet raadsel over Gromyko's af-
wezigheid bij de geheime zit
ting van den Veiligheidsraad is
nog niet opgelost. Totnutoe is
hij nog' niet verschenen.
Dit laatste is
wel verklaar
baar. want de
Veiligheidsraad
die gisteravond
om 3 uur Ned.
Tyd weer in
openbare zit
ting byeen
kwam heeft de
Perzische kwes
tie verder aan
gesneden.
De Perzische
gedelegeerde
GROMYKO had een plaats
de man die weg- aan de confe-
liep. rentietafel ge
kregen en had
ettelijke vragen te beantwoorden De
Poolsche gedelegeerde die hee-
iemaal geen anti-Sovjetneigingen
vertoont wilde graag weten wel
ke instructie Ala had gekregen.
„Duidelijk en ruime" zei prompt de
kleine man uit Teheran. Of hij me.
dedeelingen had ontvangen over 't
terugtrekken der Russische troe
pen? vroeg daarna de Pool.
Met „neen, geen-" moest de vra
gensteller tevreden zün.
Hij vertelde, bovendien, dat de
Perzische premier in Moskou wel
met kaviaar en wodka als het
ware was doodgegooid, maar dat
de Sovjets hem met een kluitje
in het riet stuurden toen het op
behoorlijke afspraken aankwam!
Ala zei verder: Het spijt my, dat
mijn Sovjet-Russische collega niet
hier is. Het zou my verheugen,
wanneer hy hier was om alle mis
verstand van mijn kant over het
standpunt van zün regeering uit
den weg te ruimen. Mijn stand
punt is, dat de behandeling van de
kwestie niet uitgesteld moet wor
den, daar er geen enkele oplossing
door onderhandelingen Is bereikt.
Het terugtrekken van troepen,
als tot dusverre is geschied, is
niet vergezeld gegaan van ver-
zekeringen, die voldoende defini
tief zijn om de spanning in mjjn
land, en, naar ik geloof, in de
rest van de wereld, te knnnen ver
minderen. De onprettige toestand
is nog verergerd door het onbe
sliste karakter van de gedane
verzekeringen en de suggestie,
dat onvoorziene omstandigheden
een verlenging van de bezetting
van een zeker gedeelte van Per-
zië tengevolge zouden kunnen
hebben.
T\e Ver. Staten, die totnutoe een
opvallend agressieve houdir.g
hebben aangenomen, kwamen ten
langen leste met een soort bemid
delingsvoorstel. Het was Byrnes,
die dit naar voren bracht.
In het kort kwam het hier op
neer, dat de Raad van de verte
genwoordigers van Moskou en
Teheran vóór 2 April rapporten
wil zien en dat de Raad dan de
kwestie verder afhandelt.
Daar blykt dus wel uit. dat men
in ieder geval de Perzische aan
gelegenheid tot op de kern wil be
kaken.
Opvallend is wel, da Radio Mos
kou over de zittingen van den
Raad totnutoe uitermate sober is.
geweest.
Speciaal zal Lie moeten infor-
meeren of het terugtrekken van
de troepen afhankelijk gesteld
was van het sluiten van overeen
komsten ten aanzien van andere
onderwerpen.
Sir Alexander Codogan steunde dit
voorstel van Byrnes.
Het secretariaat van de V. N.
deelde later jnede, dat de officieele
brieven, waarin om de gewenschte
inlichtingen wordt gevraagd, aan
den Sovjetrussischen en den Per-
zischen vertegenwoordiger overhan_
digd waren.
Toch houdt hij vol.
VTAN ACKERS opzet om een
vier-partyen-regeering te
vormen is mislukt. De katholie
ken (C.V.P,) kunnen namelijk
niet met hem in zee gaan.
Uit een uitvoerig door de C.VP.
uitgegeven communiqué blijkt dat
de reden hierin ligt dat de door
van Acker beoog cL- formule niet
die is van een werkelijk zaken
kabinet maar een poging tot vor
ming van een coalitieregeering van
vier partyen, waardoor teruggeko
men wérd op de formule, die vóór
het staken der vijandelijkheden
zoo zegt het communiqué
voor de eerste regeering van Acker
werd goedgekeurd.
De positie Iter partijen acnt de
C.V.P. nu zoo uiteenloopend. dat
men er niet aan kan denken deze
te vereenigen voor een gemeen
schappelijke en doeltreffende actie.
Van Acker zit nu leelijk te ky-
ken. Er bestaat wel kans op een
volledige linksche regeering van
de socialisten, liberalen én com
munisten maar daar wil van
Acker blijkens zijn jongste uit
latingen op een persconferentie
niets van weten.
„Een twee- of drieledige regee
ring, behoort tot de onmogelijk
heden zoo zei hö wij doen
'n beroep op alle mannen van
goeden wil".
Hy zei voorts dat hij zich gaar
ne zou terugtrekken indien er zon
eer hem een ministerie van vier
partijen gevormd kon worden. Hem
was in dit verband zelfs al een
naam genoemd van een geschikten
formateur, maar hij wist niet of
hy dien naam al kon noemen.
Hij vertelde echter bovendien,
dat als hij een kabinet formeert en
hy niet over een voldoende meer
derheid in het parlement kan be
schikken, hij die maatregelen zal
treffen, die hy noodig acht.
Vertegenwoordigers van de drie
linksche partyen hebben Vrydiag*
avond laat nog een conferentie
met van Acker gehad. De resul
taten daarvan zijn ons op het
oogenblik nog niet bekend,
