Russische troepenbewegingen CHTEN is. Dr. Hein Hoeben tweede jaargang ZN. :dienst st INES nehuis A LEN elburg. VERZAMELPUNT Sjahrir wil alles spuien waf de Indonesiërs op het hart ligt Atisiralië wil Nederlands vriendschap De strijd bij Soekaboemi is geëindigd Ver. Staten en Engeland vroegen spoedige opheldering in Moskou DIPLOMATIEKE BREUK TUSSCHEN SOVJETS EN VER. STATEN DREIGENDE DIENSTPLICHT MELKKNECHTS ■LAMITEUZE 3 maakt be- DIJKRAAD MAART 1943 WIELE5MAN vangsten en kantore -van an den 13en nedergelegd n In afdruk rooting voor t a& tot 27 is Ontvanger r voorloopise W 1946—1947 ore van den tot en met 994—0 I. Ontvanger - KLAD- PENNE- JSUR- 5IE- JNEN :n 'EN- pHAP INDER- jAD '46 uwwagen ge- anijjen. Vrtn .n bestelling, kunnen af- .fmeting van aller, nieuw iet draaistel. Good Year zajn wagens ren wij deze Wij kunnen ;de gebruikte n wij gaarne 12o GEHAVEN 821-0 Taringvliet, zuinig op d'e nazien. Wij en vakkundig voor Uw ira- .rlaasche kwa- ren NAALDEN' 694—O TERNEl/EN 172-0 remaak weer rookartikelen winkelier in 340 .Zeeland"), andersteen UITGAVE: STICHTING „DE STEM" Directeur J. A H M. VAN SCHIJNDEL i Hoofdredacteur J J H A. BRUNA Algem. Zeeuwsch-redacteur: W GROFFEN. Middelburg; Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst. Dubbele poort 8. tel 102; Red J. v d BROEK. Bijbureau Oobtburg. Nieuwstr 23 Z.-Eilanden: Bureau Goes. Westsingel 75. tel 2236 Red N.J KARHOF No. 415 Voor God Koningin en Vaderland, DONDERDAG 14 MAART 194« Commissie van Toezicht C J. VAN HOOTB- GEM i A E. LANGENHORST Mr Dr A J. 3. M. MES Mr H B. DE RECHTER Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs s (bij vooruitbetaling) 3.38 per kwartaal g per post f 4.10per week fblj met-post bestelling) 0 26 uosse nummers 6 cent Oaservatoro Romano oeri Ter gelegenheid van zijn sterfdag op 28 Februari I \EN 28en FEBRUARI was het vier jaar geleden, dat Dr. Hein Hoe- ben in de gevangenis aan den Alexanderplatz te Berlijn stierf, zonder dat hem de troost der laatste H. H. Sacramenten werd ge suild. We hebben het vorig jaar in een aantal artikelen, o a. met uit treksels uit zijn brieven, de figuur van dezen grooten strijder op het veld der katholieke journalistiek geteekend. Toch dunkt het ons van belang hier alsnog eenige uittreksels te geven uit een artikel, dat de Osservatore Romano op 28 Febr. van dit jaar aan hem wijdde. rtr. H. Hoeben was de pionier van de internationale katholieke in- f matiedienst en zijn leven zet in een stralend daglicht den oorlog der ideeën, die al verscheidene jaren dien der wapenen voorafging. Zoo als vele Nederlanders promoveerde dr. Hoeben in de letteren en wijs begeerte te Muen -hen en wierp zich daarna terstond op de journa listiek, eerst als letterkundig criti cus. later als medewerker aan de Kölnische Volkszeitung, de belang rijkste katholieke krant in Duitsch- land. Vervolgens was hij een van de eersten, die den Jezuiet Fried- rich Muekermann assisteerde bij de oprichting van een persbureau in Duitschland. In 1928 keerde hij te rug naar Nederland, waar hij in Breda, zijn geboorteplaats, de Ka tholieke Wereldpost oprichtte, die, in moeilijke omstandigheden be gonnen. de kern zou worden van de internationale katholieke persorga nisatie. In hetzelfde jaar, op de tentoonstelling van de Katholieke Pers te Keulen, werd de beschei den maar volhardende Nederlander secretaris van een commissie, die tot taak had een internationale „clearing" van katholiek nieuws voor de pers tot stand te brengen Na Hitiers greep naar- de macht, werd de katholieke Persdienst in Duitschland opgehevendat was een van Hitler's eerste aanvallen tegen de Christelijke ideeën. Maar Hoe ben nam den Duitschen dienst in zijn Nederlandsch bureau op en bediende zoo de Duitsche kranten in Silezië, Oostenrijk, Roemenië. Brazilië, Chili, enz. Zoodra echter de onderwerping van alle Duit- schers in Europa aan de „Nieuwe Orde" een feit was, maakte een terreurcamoagne, georganiseerd door de vijfde colonne („Ausland- deutsche") het aan kattmlieke Duitsche bladen in Brazilië en Chili onnmogelijk hun anti-nazi- campagne, gedocumenteerd door den dienst van dr. Hoeben, voort te zetten. Toch, ondanks het ernstig le vensgevaar er aan verbonden, be gaf dr, Hoebcn zich evenals vroe ger, regelmatig naar Duitschland. voorzien van valsche paspoorten, 't Beroemde „gezamenlijk herderlijk schrijven van Fulda" van 1937 was in handen van dr. Hoeben, voordat de Nazis er den inhoud van ken den, en kwam, vanuit Breda ver spreid, over de heele wereld, een uur na de verijdeling van zijn ver spreiding, in Duitsehlatid. liet bescheiden,. maar onafgebro ken werken van dr. Hoeben vond officieel erkenning op het In ternationaal Congres van de Ka tholieke Pers, gehouden in het Va- ttcaan in September 1937, waar hem nadat hij was gekozen tot algemeen secretaris van het permanent Co mité van directeuren van Katho lieke Dagbladen (C.P.) werd opge dragen de internationale Katho lieke Persbeweging te coordineeren door de stichting van een centraal nieuwsbureau. De organisatie van een internationalen dagelijkschen dienst was mogelijk gemaakt door een overeenkomst, gesloten op 1 Maart 1937, die de redacties en de nieuwsbronnen van het Agentschap te Breda en van de Katholieke Perscentrale te Brussel coördineer de. Deze coördinatie werd uitge breid in 1938 en 1939 door de over eenkomsten gesloten met de com missies „Pro Deo" van België en Nederland, zoodat men steeds machtiger middelen kreeg om godsdienstige ideeën in de massa te doen doordringen. Dr. Hoeben maakte intusschen voortdurend rel zen naar Rome, Spanje, Yoego- Slavië, Hongarije en Duitschland, om het inlichtingennet te perfec- tionneeren. yanaf 1937 besteedde lijj 't groot ste deel van zijn tijd an den strijd tegen het Nazidom. Me invloed van het Katholieke Persbureau werd zoo groot in 30 tegenwicht tegen dien invloed te vormen. Tenslotte, zes maanden vóór den inval in Nederland, begon tegen dr. Hoeben de „zenuwoorlog". Eiken avond bedreigden Nederlandsche Nazis dr. Hoeben door de telefoon: „Staak uw anti-nazi-campagne of wij zullen u vermoorden op het oogenblik van den inval." Maar dr. Hoeben zette zijn werk voort. t Op den dag zelf van den inval lie ten Duitsche vliegtuigen in de morgenuren, uiterst laag vliegend, zonder eenigen tegenstand te ont moeten, explosieve- en brandbom men vallen in de onmiddellijke na bijheid van het Persbureau te Breda, dat gelegen midden in een tuin gemakkelijk te herkennen was. Dr. Hoeben vluchtte met zijn fa milie naar België en vond 'n toe vlucht op de Katholieke Centrale te Brussel, en ging vandaar naar Parijs, waar hij de gast was van Franciscus Gay, stichter van L'Aube (nu het belangrijke dag blad van de Mouvement Republi- cain Populaire). Daar hij na de Fransche capitu latie geen gelegenheid had een paspoort te bemachtigen noch zich middelen te verschaffen, keerde hij terug naar Nederland, waar hij zich verborg. Zijn vrouw en zijn vijf nderen werden uit huil huis ver- oreven en zijn archieven met al zijn boeken (22 ton, oftewel 2 goe derenwagens) werd naar Muenehen overgebracht om daar opgeborgen te worden in het „Kulturarchiv" van den Fuehrer. Daar tenslotte 'n broer van dr. Hoeben werd ge arresteerd en ondervraagd en het zich liet aanzien, dat men hem als gijzelaar zou gebruiken, besloot dr. Hoeben zich aan te geven. rperstond vanaf het eerste oogen- blik werd hij onderworpen aan een „speciale" behandeling, die zijn lotgenooten deed begrijpen, hoezeer hij als een bijzondere vijand van het nazidom werd beschouwd. Zoo wel de vrienden van de beweging, zooals kanunnik Cardijn, stichter van de Joc, mej. Baers, alg. secre taresse van de vrouwenbeweging, als zijn medewerkers, zooals rec tor Rooijackers (Actie ,pro Deo", Nederland), de heer De Marten, d-i recteur van de Gazette de Liège, de heer Sonville, directeur van de Gazet van Antwerpen, die de mis handelingen te Dachau hebben overleefd, hebben medegedeeld, hoe de SS-agenten zich in hun onder vragingen speciaal beijverden om 'n band te ontdekken; hoe klein ook, met wat zij noemden: „de interna tionale machine van het politiek katholicisme." De Osservatore besluit zijn arti kel met de mededeeling, dat Dr. Goebbels persoonlijk iedere necro logie in de dagbladen van bezet Europa verhinderde. ooo<xx> voor CONSER VA TIE VER VVTE VROEGEN GISTEREN: Waarom voegen de men- schen, die de Partij van de Vrijheid begonnen, zich niet bij de Liberale Staatspartij? Uit een artikel in de Nat. R Ct. vernemen we nu echter dat het H. B. der Liberale Staats partij in meerderheid^ sympa thiek staat tegenover de Par tij van de Vrijheid en dus blijkbaar ook bereid is deze partij in de nieuwe combina ties te doen opgaan. Aan de besprekingen, welke tot haar ontstaan leidde, namen deel daklooze vrijzinnig-democra ten, christelijk-historischen en ook vroeger partijloozen, Jong- Liberalen, alsmede leden van de Liberale Staatspartij. Zoo bezien, wordt de Partij van de Vrijheid een logische combinatie, welke ongetwijfeld past ln de „politieke geogra fie" van Nederland. Ze kan het verzamelpunt worden voor de conservatieven. óooooooooooooooooooooo rpE BATAVIA zijn de besprekingen tusschen dr. v. Muuk en Sjahrir Woensdagmiddag ten huize van Sir Arch. Clark Kerr en onder diens leiding begonnen. Behalve de drie genoemden waren ook aanwezig ko lonel Abdoelkadlr, Graaf van Bylandt, en de Britscbe It. koL v. d. Post aanwezig en van Indonesische zijde nog een aantal „kabinetsleden" Na de eerste besprekingen werd slechts een sober, gemeenschappelijk communiqué uitgegeven. De besprekingen zijn „Ingeleid door een nuttige ultwisellng van standpunten. Zij zullen in de eerstvolgende da gen worden voortgezet". Tke besprekingen, die ternauwer- nood een half uur duurden en vooraf gegaan waren door een pro test van Sjahrir bij gen. Stopford over de invoering van nieuw Ned. geld, beloven in alle opzichten be langwekkend te worden. Niet al leen neemt men aan, dat Sjahrir een tegenvoorstel zal doen, maar dat hij bovendien alles zal willen spuien wat de Indonesiërs op het hart ligt. Feit is nl. dat de Brit- sche en Britsch-Indische troepen zoo snel als er maar schepen voor hun vervoer gevonden kunnen wor. den, van Java zullen vertrekken. Na hun vertrek, zal de gehecle Indonesische kwestie er een van internen aard geworden zijn, waar bij de Nederlanders gerechtigd zijn elke stap te ondernemen, die zij voor de behandeling daarvan noo- dig zullen oordcelen, zoo meldde de Daily Mail. Hoe snel het afvoeren der Brit- sche troepen zal geschieden, valt af te leiden uit de mededeeling van genoemd blad, dat zij binnen eeni ge weken met 2/3 deel verminderd zullen zijn. DE RAF zal voorloo- pig blijven totdat eerlang Nederl luchtstrijdkrachten haar taak kan overnemen Over de Ned. troepen meldde het blad, dat zij grooter in aantal zullen zijn, dan er ooit Brit- sche troepen op Java waren. Zij zullen van dezen alle zware mate riaal overnemen en onder bevél komen van It. Gen. Dempsey. T.a.v. de op Java nog aanwezige 40,000 Jappen, schreef het blad, dat zij binnenkort orders zullen ONDERHANDELINGEN TUSSCHEN SOVJETS EN PERZIE MISLUKT. in TAE PERZISCHE minister-pre- sident is uit Moskou te Te heran teruggekeerd zonder dat de door hem met de Sovjet-auto riteiten gevoerde onderhandelin gen tot resultaat hebben geleid. Terzelfdertiid kwamen uit Lon den en Washington berichten van Russische troepenbewegin gen in Perzië. Versche troepen, waaronder tanks, artillerie en cavallerie be wegen zich van de Russische grens in de richting van Teheran en W - Perzië. Zü zouden een versterking beteekenen van de 65 a 70.000 man die de Sovjets reeds in het land heeft. Naar aanleiding hiervan heb ben de V. S. aan de Sovjet-regee ring inlichtingen gevraagd naar de juistheid der door hen ontvangen berichten. Opmerkelijk mag hiernaast hee- ten, dat de Perzische premier ver klaard heeft geen bevestiging te hebben ontvangen van de hierbo ven genoemde troepenbewegingen, terwijl de Amerikaansche radio zelfs telegrammen citeerde uit Te heran. waarin medegedeeld werd. dat de roode troepen op minder dan 40 km. van Teheran zouden ziin gekomen. Eenige voorzichtig heid in de beoordeeling dezer be richten lijkt dus wel geboden, te meer, daar Ass. Press, bericht or'- Y}nS ook uit Teheran, dat Russen wel een plaats op 400 km. van de Perzische hoofdstad zouden nebben bezet en een tweede stad ersDureau werd zoo groot m 30 Myandoeab on 112 km van de landen, dat Goebbels gedwongen Turksch-Iraksch-Perzische grens Berfih "kathJlie!"Ln, perS" B"halve de V.l. ™t ook En- Berlun op te richten, om een, geland om spoedige opheldering gevraagd, In Londen is men bo vendien de meening toeg daan, dat de Perzische kwestie nog deze maand tusschen Byrnes, Bevin en Molotov besproken zal worden, ter wijl het ook als zeker zal worden beschouwd, dat Perzië of de Ver. Staten de zaak voor den Veilig heidsraad zal brengen. T»ot welk een hoogte het onbeha- gen over het Russische optre den is gestegen, valt af te leiden uit een beschouwing van Walter Lippmann in de New-York Herald Tribune. Hij meent, dat de verbre king van de diplomatieke betrek kingen tusschen de Ver. Staten en de Sovjet-Unie dreigende zou zijn. Er is nog wel geen formeele breuk, maar het vertrouwen in onderhan delingen langs diplomatieken weg wordt steeds minder. Wanneer men in deze lijn doorgaat, aldus waar schuwt hij, zal de dinlomatie hier na bestaan in het treffen van voor bereidingen voor den oorlog. De vredeskensen hangen volgens Lipp mann af van de capaciteit van de Ver. Staten om de rol van onaf hankelijk middelaar te spelen. Dat naast groeiend onbehagen ook een onveranderlijk wil aanwe zig is om ernstige moeilijkheden te voorkomen, bleek uit een verkla ring van Attlee in bet Lagerhuis. „Ik ben bereid elk middel te aan vaarden. dat in staat kan zijn om de betrekkingen tusschen de groo- te mogendheden te verbeteren, maar op het oocenblik kan ik mij h'erover niet uitspreken", zoo zei bii. Er schiint dus achter de scher men naarstig gewerkt te worden aan dit chapiter. Het resultaat de zer bemoeiingen is echter nog niet rijp voor publicatie. "M'atuurlijk ontbreekt het ook niet aan waarschuwende stemmen, die begrip vragen voor de Sovjet- Russische politiek. De Australische minister van Buitenl. Zaken Evatt behoort tot dezulken en meent, dat Rusland naar zelfbescherming en naar veiligheid tegen toekomstige aanvallen streeft. Men moet zich z.i. afvragen of de roode expansie politiek agressief dan wel defen sief is. Het is op zijn zachtst uit gedrukt een merkwaardig stand punt, want zoo beschouwt lijkt den Jap uit de oorlogsdagen, met zijn opdringen naar Australië, wel heel weinig te verwijten te zijn. Als men het hem vraagt, zal hij stellig ant woorden, dat zijn optreden eertijds alleen maar op een defensieve po litiek berustte, die slechts tot agres sie leidde, omdat de aangevallenen zich in hun rechten en vrijheden bedreigd ziende, weinig voor Ja pans „defensieve politiek" voelden. Aan den Austrabschen minister van Buit. Zaken schijnt, dit alles onge merkt voorbij te zij", gegaan. Bbn- de genegenheid is maar een kwaad ding! krijgen zich op weg te begeven naar de zeehavens. Wanneer zij onderweg door Indo nesiërs worden aangevallen, moe ten zij zich met alle mogelijke wa penen, die zij voor de Indonesiërs hebben achtergehouden, verdedigen De veranderingen, die te wach ten staan, zijn dus wel grondig. Dij Soekaboemi, waar twee Brit- sche convooien door Indonesi sche sluipschutters waren aange vallen, is na een laatste Britsche waarschuwing de strijd geëindigd. De Britsch-Indiërs, er namen drie bataljons aan de gevechten deel met tanks en vliegtuigen, verloren 11 man aan dooden en 64 aan ge wonden, Indonesische kringen leverden 't merkwaardige commentaar, dat de strijd zou zijn gestaakt op last van Sjahrir, den man, die Woensdag de besprekingen met dr. v. Mook begon. Erg geloofwaardig lijkt het bericht daarom niet, te minder om dat naar anderer meening te Ba tavia de aanvallen bedoeld zijn ge weest om de thans begonnen be sprekingen tegen te houden. f\p Borneo is een massagraf met 150 lijken van Javanen aange troffen. Van de meeste slachtoffers mennen, vrouwen en kinderen, was de schedel ingeslagen. Op Celebes werd Zaterdag de Ned. Indische politie door 3 a 400 met artillerie en machinegeweren bewapende terroristen aangevallen bi) Palembangeng in Z.O.-Malak- sar. Van de terroristen werden min stens 16 man gedood, de politie leed geen verliezen. Het gebied stond voor den oorlog bekend om de roo- vers, die na den oorlog hun acti viteit ten deele onder den dekman tel van nationalisme voortzetten. De benden worden georganiserd doo- Japanneezen. TTit Australië kwam het bericht, dat de minister van Buit. Za ken in het parlement heeft mede gedeeld, dat het voor Australië van vitaal belang is om de vriendschap, pelijk betrekkingen, die men tij dens der oorlog met Nederland on derhield. te behouden. Helaas blijft het nog steeds bij vriendelijk klinkende woorden. ZÜ worden nic' gevolgd door daden, want nog altijd liggen Ned. goede ren in de Australische havens op verscheping te wachten en de ha venarbeiders te Brisbane hebben juist weer besloten te blijven wei geren Ned. schepen te 'aden. Wij zijn benieuwd of de categorische verklaring van dhr. Evatt thans met daden zullen worden onder streept. Uitstel wordt overwogen. /"'ELET op het tekort aan geoe- fende arbeidskrachten in de veehouderij, welk tekort een ern stige bedreiging van de melkpro ductie gaat vormen, overweeft de regeering u'tstel van vervulling van dienstnlicht te verleenen aan vas te melkknechts en boerenzoons van de lichting 1945, die dagelijks ten minste vilf koeien melken. Verzoeken daartoe dienen met den mees»en spoed door tosschen- kom«t van de olaatseliike bureau houders te worden ingediend. Heden Zon onder 18.41 uur. Maan onder 6 07 uur. Vrijdag Zon on 6 56 uur. Maan on 15 54 uur. Weerverwachting tot Don derdagavond: meest nevelig of zwaar bewolkt, geen neerslag van beteekenis. Aanvankelijk krachtige, later iets afnemende Oo«tel"'re wind. In ZoH-Lim- burg iets kouder, overigens zelf de temperatuur. TN HET WETSONTWERP tot her ziening van het Tijdelijk Pers besluit wordt o.m. voorgesteld aan de Commissie voor Perszuivering de bevoegdheid te geven te bepalen dat bladen, die zich niet behooriiik gedragen hebben, tijdens de bezet ting. hun ouden naam niet meer mogen vo"-en. Ook wil men pers- btireaux on fntooersbnreaux onder het Tijdelijk Persbesluit brengen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1946 | | pagina 1