SEN
HET OUDE LEGER
IS NIET GENEGEERD
DE SCHRIJVER ZET BES^IMGEN
VOORT
Eeri de helden
der Java-zee
EftSl
DE ZON"
„NF.N. zap1
ticht^n.
BELG1E
BOMBAY WERD RUSTIG
Reeds 90.000 man
onder de wapenen
EERSTE VERZET
HERDACHT
■IN T KORT
RIBBENTROP
wil Churchill hooren
i tVËEDE JAARGANG No. 401
UITGAVE: STICHTING ..DE STEM**
Directeur J A H M VAN SCHIJNOEL
Hoofdredacteur J. J H A BRUNA Algem.
Zceuwsch-redacteur: W GROFFEN. Middelburg;
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst. Dubbele
poon 8. tel 102; Red J v d BROEK. Bijbureau
Oostburg, Nieuwstr 23 Z -Eilanden: Bureau
Goes. VVestsingel 75. tel. 2236 Red N.J KARHOF
Voor God Koningin en Vaderland,
DINSDAG 26 FEBRUARI 1946
Commissie van Toezicht C J VAN HOOT£-
GEM A E. LANGENHORST Mr Dr A J.
J. M. MES Mr H B L. DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag - Abonnementsprijs j
(bij vooruitbetaling) 3.38 per kwartaal
per post 4.10 per week ibl) nlet-post-
bestelling) f 0.26 i^osse nummers 6 cent
Verlozen slag begin der overwinningj
i 't LICHT...
tr 's nachts detec-
Meterman
ijp volkomen de
eert, wanneer de
gerom kwart voor
3 niet opgespoord
jurist kan ik dat
I meevoelen,
enk toch aan Uw
iteits-rantsoen.
daar overheen
En bovendien
van coupon en divide
vóór 1 MAART ai.
rtoe dagelijks op".ns«'«
effecten werft geheel tl
W
pliN
TENBANK
Hulst Sas ran
NING VAN ZE!
I 14 DAGEN
>deren
J. TRUIJENS
AT 26
>llectie zilver*
iethangers met
etc.
Mat bübetali"1*'
'EN GRAVEUR®,
1 GOF.S —JU
1ÏJWERS.
drongen dat dooi'
d. Zeer spec'aal
foor dit product
teW veel hoog-^d»'
interesseeren WD ""L,
wtJ gereed l'fcKS, t$>
ouw KOOPMANSijrf
ook here d
>en
jere'd oe
ZljP «•SS&k
RSEN
vrORGEN wordt in het geheele
land de slag in de Javazee
herdacht. Vier jaar geleden is die
uitgestreden tusschen een Japan-
sche vloot en heel de marinemacht,
welke Nederland ln het Verre Oos
ten ter beschikking had. Hi1 ein
digde met een verpletterende ne
derlaag. Geen enkele Nederland
sche oorlogsbodem, behalve de
reeds vroeger ern-tlg beschadigde
lichte kruiser „Tromp", die in
Australië in reparatie lag. en enkele
onderzeebooten overleefde den
strijd. Moeten we dan zulk een fa
taal gebeuren gaan berdenken in
bewondering en dankbaarheid?
Tnderdaad, dat moeten we. Deze
verloren slag zal voor immer
roemrijk schitteren in de geschie
denis van den Nederlandschen
stam. Deze verloren slag is in ziin
uiteindelilke beteekenis het begin
geweest, van de Japsnsche neder
laag. Daarom was het volkomen
verantwoord, dat de Nederlandsche
marlnebevelh"bhers ln die dagen
den zoogenaamd hopeloozen strijd
aanbonden.
Hoe immers was de toestand? De
aanval-zonder-oorlogsverklaring op
Pearl Harbour had de ruggegraat
de Amerikaansche vloot gebroken.
De twee En<*elsche slacschenen
„Prince of Wales" en „Repulse"
waren bij Malakka getorpedeerd. De
Britten hielden niet meer over dan
een enkelen zwaren kruiser, een
paar lichte kruisers, een stuk of
wat topedobootjagers en 27 onder
zeebooten. Zelf hadden we ter be
schikking de twee kruisers „De
Ruyter" en „Java", twee torpedo
boot jagers (drie waren er eerder tot
zinken gegracht) en een stuk of
wat onderzeebooten.
De Japansche convooien zetten
koers naar 1 et Zuiden, om ook Ne-
derlandsch Indië in een minimum
van tijd te overrompelen, waarna
dan de slag tegen Australië zou vol
gen. Definitief tegen te houden wa.
ren deze overmachtig beschermde
convooien niet Maar Schout-bij
Nacht Doorman, die op 1 Februari
het bevel had gekregen over het
geheele geallieerde marine-eskader
in deze wateren, besliste dat de
strijd zou worden aangebonden, al
moesten alle schepen erb(j ten on
der gaan. We zagen ln dit verband
herinnerd aan het beroemde wooud
van Mlchlel Adrlaanszoon de Ruy
ter; „De Heeren hebben mij niet te
verzoeken, maar te gebieden, en al
werd mij bevolen 's lands vlag op 'n
enkel schip te voeren, ik zou daar
mede ln zee gaan, en waar Heeren
Staten hun vlag betrouwen, zal ik
mijn leven wagen"Het is deze
geest van eenvoudige plichtsvervul
ling, welke ook de Marine-mannen
van 1942 dreef. Engeland had nog
een kruiser en een torpedobootja-
ger beschikbaar gesteld. Amerika 'n
kruiser en vier van deze jagers. Dat
alles trok in aanvallende beweging
op tegen 180 Japansche schepen, die
bovendien gesteund werden door 'n
sterke luchtmacht. Na den grooten
strtjd en de achtervolgingsgevech
ten bleven alleen de Amerikaansche
jagers en een aantal onderzeeboo
ten over. om den oorlog voort te
zetten. Boven ruim achthonderd
Nederlanders sloten zich de golven
PROGRAMMA
KARDINAALSFEESTEN
JDt-J de plechtige overreiking van de
«di.naalsbaret en d« pontificale
Hoogmis in de kathedraal te Utrecht,
Donderdag a 8 d Koningin ver
tegenwoordigd zijn door graaf du
Monceau uit Barneveld.
de plechtigheid zal de Kardi
naal, bekleed met de teekenen van
2^" tezamen met den
Pauselljken Internuntius, het Ned
episcopaat en den vertegenwoordiger
van de Koningin, zich naar zijn wo
ning aan de Maliebaan begeven langs
een route, waarvan een gedeelte af
gezet zal zijn door de R.K. Jeugdver-
eenlglngen.
Des middags om 3 uur zal de R k
schooljeugd een eerehaag vormen
vanaf de Aartsbisschoppelijke woning
naar „Tlvoli" .waar dr. G. Brom een
rede zal uitspreken en het koor van
„Katholiek Utrecht" het Te Deum
van A. Bruckner zal zingen o.l.v H
Ponten en met begeleiding van het u!
s.o.
Des avonds wordt een fakkeloptocht
georganiseerd, waarna een défilé om
ongeveer 8 uur voor het palels, waar
aan naar verwachting oneeveer 30.000
menschen zullen' deelnemen.
TA och al was het maar voor een
paar dagen, tijdwinst was cr
bereikt. Op een paar dagen kon het
aankomen. Het is als met de golf
brekers aan een strand. Ze worden
finaal overspoeld. Htm dienst ech
ter doen ze: beveiliging van het
land.
Deze Slap op de Javazee was dan
ook een van de factoren, wslke het
tijdschema der Japanners en daar
door hun heel- aanvaisolan deden
mislukk-n, gelijk de uitkomst drie-
en-een-half jaar later heeft bewe
zen.
Nederland heeft alles gewaagd
voor de geallie"rde overwinning in
de Zuidzee. Het scheen, of het
daarbij de grenzen der redeliikhe'd
zelfs o rschreed. Deze vermetel
heid echter was een ver-vooruit
ziende stategie en politiek, waar
door ons land trots en geëerd mag
staan in het gezelschap der over
winnende volkeren.
Doch deze datum van 27 Febr. is
er niet alleen een van eerbiedig
herdenken, hfj moet ons ook her
inneren aan het vroeger helaas
vaak b"knotte en zelfs verdwenen
besef, dat groote verantwoordelijk
heden ook groote plichten schep
pen.
Gezag mag niet uitsluitend steu
nen op macht, het moet zich in de
eerste plaats rechtvaardigen door
zijn weldadige werking in vredes-
arbeid. Doch gezag, dat het hand
haven van voldoende machtsmid
delen verwaarloost, zal in de wereld
vol hartstochten en botsende be
langen ook schromelijk tekort
schieten.
Het moet ui* zijn met het klein
zielig gemier rondom de defensie-
problemen. Het Koninkrijk der Ne
derlanden vormt een middelgroote
mogendheid, die zich als zoodanig
ook door een redelijke uitrusting
van machtsmiddelen moet doen
kennen, die aldus ook haar taak in
de rechtshandhaving door de Ver-
eenigde Volkeren zal kunnen ver
vullen.
We zijn dat ook aan de na
gedachtenis van Doorman en de
zijnen verplicht.
in een impasse
TN BEL.GIE hebben de verkiezin
gen de politiek in een zware
impasse gebracht. Het Volksfront
met inbegrip van de liberalen heeft
zoowel in Kamer als Senaat de
meerderheid behouden. Maar er ls
danig aan geknabbeld en in den
Senaat hangt ze zelfs van één
stem af. Bovendien heeft het com
munistische element een apron"
omhoog gemaakt en het zal zich
geducht laten gelden. Wat de drie
„linksche" partijen vereenigt is
per slot alleen maar afkeer van
den Koning en een min of meer
fel anti-clericalisme. Dat is wel 'n
wonderlijke basis, om een degelijk
bewind te grondvesten. De on
eerlijke trucs, door het Kabinet-
Van Acker uitgehaald, hebben de
C.V.P. belet een meerderheid te
behalen, maar haar winsten wa
ren toch zeer opmerkelijk, zoo
dat het handhaven van het link
sche monsterverbond ook uit dien
hoofde weinig zou strooken met
de democratische spelregels. Zou
het gezond verstand bij de socia
listen tenslotte toch niet doorbre
ken? Meneer Spaak zal zijn groo
te woorden „niet samen met de
katholieken" dan toch moeten
Inslikken.
r\E ITALIAANSCHE consulta-
tieve vergadering heeft vast
gesteld, dat een Italiaansche pries
ter in overtreding is wanneer hij
zijn geestelijk ambt verbindt met
politieke activiteit. Dit komt er dus
op neer, dat men de priesters een
van hun voornaamste burgerrech
ten ontneemt. De Osserva'tore Ro
mano ncfemt het voorschrift dan
ook „ergerlijk, onrechtvaardig en
nutteloos".
Studenten zetten echter
boycott-actie op touw
TN Bombay's Industriewijk was 't
gisteren rustig en elders in de
stad keerde de rust ook terug. Vol
gens he» nationalistische blad
„Bombay Chronicle" zouden er in
totaal 270 dooden te betreuren val
len. terwijl meer dan 1700 personen
werden gewond, onder wie 500
licht. Het aantal in brand gesto
ken auto's zou 300 bedragen. De All.
India studentenfederatie blijkt nu
echter een soort boycottbeweging
tegen de buitenlanders op touw te
"etten, gepaard gaande met alge
mene rouw, stakingen, enz. voor
geheel Britsch Indië. De vraag is
nu maar wat de studenten zullen
doen. In Madras is zoo'n boycott-
actie al begonnen. Demonstraties
verliepen echter vreedzaam.
Maandagmiddag verklaarde de
Britsche bevelhebber van Voor-
Indië dat de autoriteiten geen re
presailles willen nemen, maar dat
de rebellen hun gerechte straf niet
zullen ontgaan. Redelijke grieven
zullen echter worden onderzocht.
Officieren en onderofficieren zijn of worden
ingedeeld, verleide minister Meijnen
TS het oude leger bij den opbouw
van het nieuwe volkomen ge
negeerd?
Deze vraag werd op een perscon
ferentie aan minister Meynen ge
steld en deze beantwoordde de
vraag ontkennend.
Ten bewijze daarvan had hij ver
schillende cijfers verstrekt, waar
van wij er hier eenige laten volgen;
Van de 1596 beroepsofficieren op
15 Mei 1940, zijn er thans nog 1409
aanwezig. Ca. 200 kunnen er niet
van worden ingedeeld op grond van
hun gedragingen ln den bezettings
tijd.
Van de 10914 reserve-officieren
waren nog ter beschikking 7209.
Door overlijden, ontslagaanvrage,
afkeuring, enz., moesten er 3592
worden afgevoerd, zoodat voor in
deeling beschikbaar bleven 3698 re
serve-officieren. Hiervan waren er
half Febr. reeds 2600 Ingedeeld, zoo
dat er rog 1098 voor oproeping be
schikbaar zijn. Er zal echter een
gedeelte van afvallen wegens uitVRl-
len, afkeuren of vrijstellen.
Intusschen worden jonge officie
ren in Engeland opgeleid en werkt
de school voor reserve-officieren
te Harderwiik op volle toeren.
Van de 4800 onderofficieren van
10 Mei 1940 vervullen er 1000 een
overheidsbetrekking, na aftrek van
de aantallen, die om allerlei rede
nen niet meer beschikbaar zijn,
blijven er nog 2317 over.
Voorts waren op 15 Febr. 1946
43292 dienstplichtige onderofficie
ren geregistreerd. Daarvan waren
er 20.849 ingedeeld. Nog 20.977 on
derofficieren zullen binnen afzien-
baren tijd worden opgeroepen.
Momenteel zijn 90 000 man onder
de wapenen, verdeeld als volgt:
bataljons in Indië 15.000 man, in
opleiding ln Engeland, officieren,
onderofficeren of specialisten 11.000
man, gezagstroepen ter bewaking
van politieke gevangenkampen
25 000 man. zeven bataljons ln op
leiding 5600 man, aan. en afvoer-
troepen, intendancetroepen, auto-
herstelwerkplaatsen, etc. 10.000
man, zes afgerichte bataljons ter
<x>
pRINS Karei van België ontving
Maandag den heer de Schrij
ver (Christ. Volkspartij), die na af
loop van het gesprek aan de pers
mededeelde, dat hij zijn consulta
tieve besprekingen over de vorming
van een Kabi
net voortzette.
Hiernaast zijn
afbeelding.
De heer Van
Acker werd
eveneens door
der. Prin:j-re-
gent ontvan
gen. Het socia
listische par
tij-besl uur gaf
denzeifden dag
als zijn mee
ning te kennen
dat een regee-
rtng onder lei
ding van Var
Acker dient sa
mengesteld te
worden „om het
herstelwerk var
de vorige regee
ring te kunnen
voortzetten."
In Rome is het
eerste geheim-
Consistorie sinds
1939 gehouden. 33
nieuwe kardina
len zijn daarbij
geïnstalleerd.
Op de foto ziet
men Z. H. Paus
Plus Xn bi) het
betreden van het
gebouw, waar 't
geheim - Consis
torie ie gehou
den.
handhaving van orde en rust 5000
man. Pioniersgroepen, geniecomp.,
kaderscholen, specialistenschcien,
school voor res.-off„ onderdeelen
in opleiding tot het vormen van
twee lichte divisies 18 400 man.
In totaal zijn hierbij 6209 officie
ren Ingedeeld. Dit is ruw berekend
een officier op 15 man. In het vroe
gere Nederlandsche leger was de
verhouding een officier op tien
man.
Over de troepen op Malakka deel
de minister Meynen nog mede, dat
hun tostand beslist goed is en de
staat van hun geoefendheid uitste
kend. Het eerste bataljon stoottroe.
pen is dan ook bij de eerste mili
taire actie op Banka ingezet.
Koningin breidde
Amsterdams devies uit
r|?E Amsterdam werd Maandag de
Februari-staking 1941 op het
Waterlooplein herdacht, waarbij de
Koningin blijk gaf van Haar hooge
belangstelling.
Deze Februari-staking was ingezet
als uiting van solidariteit jegens de
getyranniseerde Joden en liep uit op
een bloedige onderdrukking door de
Duitschers. Verschillende sprekers
herdachten de Februaridagen van
1941. De wnd. burgemeester van
Amsterdam, de heer F. de Boer,
verklaarde door de Koningin ge
machtigd te zijn, mede te deelen,
dat HM besloten heeft aan het
wapen van Amsterdam een devies
toe te voegen,'luidende: „Heldhaf
tig. vastberaden, barmhartig" Dit
devies zal in een Kon. Besluit wor
den vastgelegd. De Koningin Ls
voornemens aan de stad een vlag
ten geschenke te geven, waarin het
wapen met het nieuwe devies zul
len zijn opgenomen.
Naar schatting woonden 60.000
menschen de herdenking bij.
riant
PROF. ROMME
Tweede Kamer-candidaat
PROF. Mr. c. P. M. Romme heeft
zich volgens het bureau van de
Kath. Volkspartij bereid verklaard
een candidatuur voor de verkiezing
tot lid van de Tweede Kamer te
aanvaarden.
TAE STICHTING van den Land"
bouw beveel: den verbouw van
schokkererwien aan, daar aan de
zen voor ezpor; naar Engeland de
voorkeur wordt gegeven Schokker
erwten zullen wellicht ca. f 5
per 100 k.g meer kunnen opbrengen
dan kleine groene erwten.'
TAE NED. ACTIVA in de Ver.
Staten bedroegen oo 1 Juni
1941 987,7 m!lllo"n dollars of
meer dan 2«/» millioen gulden.
y ON RIBBENTROP en 20 andere
verdachten te Neurenberg heb
ben gevraagd als getuigen te mo
gen hoortn Churchill, Lord Lon
donderry, Lord Beaverbrook en v.
Sittart. Ribbentrop heeft geen oor
log met Engeland gewild en zelfs
overplaatsing naar het front ge
vraagd. vertelde diens verdediger.
T.a.v. de laatste drie heeft het Hof
het verzoek reeds afgewezen. Van
hen zullen schriftelijke getuigenis
sen worden gevraagd: over het hoo
ren van Churchill zal nog nader
worden beraadslaagd.
rpSJOENKING en de Chineesche
communisten teekenden Maan
dag een overeenkomst inzake een
national Chineesch leger, dat bin
nen 18 maanden moet wordrn op
gericht en 300 a 400 divisies ge
groepeerd in 20 legers onder bevel
van Tsjang Kai Tsjek zal omvat
ten.
AAN R. MANSFIELD, penning-
meester van het Amev'oan Re
lief for Holland is door het Ned.
Roorte Kruis de zeldzame onder
scheiding in den vorm van het
Kruis van verdienste uitgereikt.
Heden zon onder 18,13 uur,
maan onder 12,12 uur. Woens*
dag zon op 7,32 uur, maan op
5 29 uur.
Weersverwachting: tot Dins-
dagavon.
In he' noord oosten van het
land tijdelijk opkHrin»en. In
het overige gedeelte meest
zwaar bewolkt mei hier en
daar eem'een necrs'cg. Tem'
peratuur op het midden van
den dag 'n««ehen 3 en 6 »ra'
den. Zwakke veranderlijke
wind.
