NDEN
Mussert opnieuw
voor den rechter
De Kerk vereenigt alle menschen
EK
KATHOLIEKEN
en de Partij van den Arbeid
ZRS.
NIEUWE BONNEN
tn woede
STALEN
Politiek bestek j
rstraten
HET DRAMA VAN AXEL
Advocaat-fiscaal eischte bevestiging
van het doodvonnis
Een idealist, die aan
zelfoverschatting
en moreele licht
vaardigheid leed
Zij draagt bij tot de cohesie en
het evenwicht van alle factoren
der sociale structuur
'WEEDE JAARGANG No.397
UITGAVE STICHTING „DE STEM"
"recteur: J A H M VAN SCHIJNDEL
jofdredacteur J. J H A BRUNA Algem.
2 -euwsch-redacteur: W GROFFEN. Middelburg:
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst Dubbele
poort 8. tel 102; Red J v d BROEK. Bljbu;eau
Oostburg, Nleuwstr 23; Z-El landen: Bureau
G Weststngel 75. tel. 2235 Red NJ KARHOF
Voor God Koningin en Vaderland,
DONDERDAG 21 FEBRUARI 1946
Commissie van Toezicht C J. VAN HOOTE-
GEM A E. LANGENHORST Mr Dr A. J.
J. M MES Mr H B L. DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) 3.38 per kwartaal
per post 4.10 per week <b0 niet-post-
bestelllng) f 0.26Mösse nummers 6 cent
hij hoort
itketel van
aer-Raeck
wij willen
ede koken
ir laat het
e hooikist
met zeer
tjkskoUnburêa*
:n
172-0
hulst
ïLEN
LEN.
323-0
DOOOOOOOOOOO
„entractie die in
ïo-fcanden, kunnen
btj den dlstrlcts-
oer. Hofpleon 7,
9160
[CTSSECRETARIS
POOOOOOOOOOQ
van Fa. BUTER
*EIT zonder bou
'4. 879-0
IJD.
CTw schilder- en
ten waterverven,
ineum, stopverf;
en deurplaten,
latjes enz. enz.
act inlichtingen
836-0
BEDRIJF
(OSCHKAPELLE
HEIKANT
HULST
ZONIDAOtMED- 0
'BBRUARI
NSORKEST
INDERDIJK 9i jj
oooooooooo^0
vy ELKE VERWACHTINGEN kan
men koesteren van de Partij
van den Arbeid uit katholiek oog
punt? Van de zijde der K.V.P. is
men haar zeer loyaal tegemoet getre
den, door het aanbieden van het
ontwerp van een gemeenschappelijk
urgentie-program. Daaruit blijkt
wel die oprechte wensch, om over
de verkiezingen heen een conti
nuïteit van bewind te verzekeren,
welke ons land narigheden als
Eeigid thans ondervindt kan be
sparen.
Ech er, bU de voormalige S. D.
A. P.' ers in de nieuwe Party blijkt
de geneigdheid, om op dergelijke
besprekingen in te gaan, maar
zeer gering te zijn.
Zij stellen zich blijkbaar zeer
veel voor van de aanstaande ver
kiezingen nu ze niet meer alleen
staan eri hopen straks 'n dieper
stempel op het regeeringsprogram
te kunnen drukken dan in een
vooraf klaar gemaakt urgent-e-
program. Daar komt nog Iets bij.
Onder de menschen van de Pastij
van den Arbe.d zijn er ook, die de
beroemde „doorbraak" naar rechts
nu wel heel aardig vinden, maar
daarnaast een doorbraak naar
links naar de communisten toe
niet "minder geboden achten. Niet
alleen het weekblad ,,De Vlam"
getuigt daarvan, doch ook „Het
Parool". Laatstgenoemd blad keurt
het zelfs af dat men reeds bij
voorbaat verklaart, dat na de ver
kiezngen samenwerking met de K.
V. p. geboden is. In een artikeltje
met een venynigen aanval op
Professor Romme waardig pen
dant van de poging om Prof. de
Quay politiek uit te schakelen
komt duidelijk tot uiting, dat de
Paroolgroep eigenlijk veel liever een
Volkstront met de communisten
ziet althans deze mogelijkheid vol
strekt niet wil buitensluiten.
Op interna.ionaal gebied komt
men verder In één vlak te liggen
niet met de M. R. P„ maav met
de par y van Leon Blum en met
de van anti' clericalisme door
drenkte Belgische Socialistische
Party. Getuigde zelfs prof. Scher-
merhorn nie,. da, hy de overwin
ning voor Vair Acker en Spaak ver
langde?
TLJet dit alles willen wij de ken-
4 terjigsverschijnselen in het
Neder lands che soc.alistische kamp
niet ontkennen. We gelooven met
den inzender, in het eerste artikel
bedoeld, dit het materialisme, de
klassenstrijd, het streven naar de
dictatuur van het proletariaat
door tailoozan is losgelaten dat
ze zich hebben afgewend van de
anti-nationale houding en de be
strijding van den oorlog onder alle
omstandigheden. zou anders
trouwens ook geen mogelijkheid
zijn voor de K.V.P. om hun met
zulk een loyaal aaiibod tegemoet
te treden. Is dit echter voldoende,
om nu maar alle bedenkingen opzij
te zetten en ,,een nieuw politiek
ideaal te zoeken met menschen als
Schermerhorn en Joekes, Lief-
tinck en Oud. Vorrink en Kra
nenburg, en "n Ruygers, Willems
en Prof. Pompe van katholieke
zijde?". Inzender verwacht er heel
wat van. namelijk „een politiek
zonder concessies teT verwezenlij
king van een sociaal-rechtvaardige
samenwerking, waarbij aan gods
dienst en zedelijke beginselen een
allesbeheerschend belang wordt
toegekend, woarby de ontwikkeling
en de verantwoordelijkheid van de
persoon alsmede de besoherming
van huwelijk en gezin voorop
d< k'v' n °Pzichte van het
Indonesische waagstuk 'n waarlijk
democratische, maar ook een van
v™e £-
aftmJl h Het klinkt
d B06d- Ina:,r ditzelf-
Ctt Kan precies ©n. zeker met
van1" (LeClK "ug„~ Kezegd worden
Va" d«,. Katholieke Volksparty.
Godsdienst en zedeiyke beginse
len van allesbeheerschend be
lang.... als we zoo de groepen
binnen de Party van den Arbeid
bekijken, als we ieder eens zouden
vragen wat ze nu precies verstaan
onder godsdienst en wat onder
moreele beginselen, dan zouden
we zeer zeker geen eensluitend ant
woord ontvangen, En ook als we
de opvattingen omtrent huwelijk en
gezin nader gingen ontleden, dan
ontdekten we vast tegenstrydige
opvattingen.
Een verfoeiiyk volkskwaad als 't
Nieuw Malthusianisme zal door
menigeen in de party van den
Arbeid niet als zoodanig worden
beschouwd.
Waarmee op z"n minst aange
toond is, dat de werkelijkheid
't, hierboven geschetste ideaalbeeld
slechts uit de verte benadert. Wat
trouwens ook moet gezegd worden
van „de politiek zonder concessies"
Het ware volstrekt onnatuuriyk,
als er by een fusie yan verschil
lende groepen geen sprake
zou zyn van concessies. Het ls
noodwendig, dat die er waren, om
tot eenheid te komen. Daarin steekt
ook niets verwerpeiyks. Doch het
is zelfbedrog- te veronderstellen,
dat ze in het streven van de Party
van den Arbeid geheel zouden ont
breken. Niet minder zelfbedrog
ware het te veronderstellen dat
een Pieter 't Hoen en een Willems
een Vorrink en een Oud nu plot
seling over alle politieke vraagstuk
ken precies hetzielfdie zouden den
ken.
De N.V.V, bestuurders die stre
ven naar eenheid met de E.V.C.,
degenen, die in rumoerige meetings
samen met vrydenkers en com
munisten Franco-Spanje aankla
gen en de onderdrukking van zoo
menig volk door het Kremlin ne-
geeren, zyn willen we hopen lang
niet eens geestes met de katholie
ke personahsten die een nieuw
gemeenschapsoord opzochten.
We krjjgen In de Party van den
Arbeid zeker ook eon linker* en
een rechtervleugel, een onderlinge
wrijving tusschen verschillende
groepen, vooral waar ze volstrekt
nog niet geschoold zyn In samen'
werking.
We vreezen dat de katholieken,
die met zoo hoog gespannen ver
wachtingen toetreden nog meruge
desillusie zullen beleven. En 't zou
ons niet verwonderen, als ze nog eens
tot de overtuiging komen, da't de
sprong naar da ééne groote socia-
Lsiische party te groot was, om
veilig te worden gedaan.
TN het bewaringskamp te Dor-
-*■ dreclit zyn onregelmatigheden
ontdekt. Acht leden van de kamp.
leiding werden in hun functie ge
staakt, 3 hunnar door den CCCD
gearresteerd. Be politie verdenkt
hen van diefstal en verduistering.
.■Y AN SLAGEN zyn gepleegd op
den voomaamsten getuige by
het onderzoek naar de spionnage,
die in Canada ls gepleegd.
Lijk van een der ver
dwenen meisjes
opgegraven
\%JOENSDAG had onder de ge-
meente Hulst, op het z.g.
Eiland, de opgraving plaats van
een der tydens de verwarde bevrij
dingsdagen van September 1944 on
der Axel door den O.D. gevangen
genomen meisjes. Het lyk werd per
auto naar de marechausséekazerne
te Hulst vervoerd.
Prinses Elisabeth (rechts) en prin
ses Margaret Rose in het Bucking
ham Palace te Londen.
Heden zon onder 18.04 u., maan
onder 10 u. Vrijdag zon op 7.43
u., maan op 00.08 n.
Weersverwachting tot Donder
dagavond: Krachtige, N. wind.
Wisselende bewolking. Nog re
gen, hagel- of sneeuwbnien. Vrij
koud.
TIET KURHAUS te Scheveningen
blyft voorloopig Kurhaus hee-
ten. De naam „het Badhuis" heeft
zooveel protest uitgelokt, dat men
van het gebruik er van is terug
gekomen.
T T. admiraal Helfrich ls per vlieg-
tuig uit Indië op Schiphol aan
gekomen. Hy werd verwelkomd door
on. den minister-president.
m
TAE NOORDAM is Woensdag met
1800 Indische repatrianten te
Amsterdam aangekomen.
Een Duitsche atoombom had de Führer de
overwinning moeten bezorgen
KEURIG GEKLEED en geschoren, blakend van gezondheid en arro
gant, zooals men hem van vroeger kent, stapte Mussert Dinsdag de
rechtszaal te 's Gravenhage binnen, waar he Bijz. Hof van Cassatie over
zijn cassatieverzoek zou moeten oordeelen. Twee verdedigers stonden hem
terzijde, die samen zeven cassatiemiddelen hadden aangevoerd om aan
te toonen, dat het vonnis door het gerechtshof ten onrechte is geveld.
Veel nieuws bracht het verhoor niet
aan het licht, maar het «einigje,
dat te voorsehyn kwam, karakteri
seerde hem. Toen de president, mr.'
Haga, hem vroeg of hy geweten
had, dat de Duitschers in Mei 1940
ons land zouden binnenvallen, ant
woordde Mussert; weten deed ik 't
niet, maar ik twijfelde er niet aan.
„Ik had geen enkele relatie met
Duitschland."
Mr. Haga las daarop een verslag
voor van een onderhoud met een
afgezant van Goebels, waaruit dui
delijk de plannen van de Duitschers
bleek. Het antwoord van Mussert
luidde daarop „dat hü de Neder-
landsche regeering niet had inge
licht, omdat deze zeker was in
gelicht...."
A/Tussert vertrouwde op Hitier en
op Duitschland. Wel was Hit-
Ier volgens Mussert een gevangene
in zyn eigen hoofdkwartier en in
feite van Himmler, maar ulteinde-
lyk, zoo vond M. moest laatstge
noemde verliezen. Hitier zou win
nen en met hem Duitschland. Dat
was het evangelie van Mussert tot-
het laatste oogenblik. En waarom
moest Duitschland winnen? Omdat
men hem, zoo onthulde hy, over 'n
atoombom gesproken had.
rpydens de ondervraging kwamen
natuuriyk heel wat dingen op
de proppen, die het Ned. volk tij
dens de bezetting reeds byzonder
gestoken hadden. Zoo bv. de aan
bieding van de klok aan Goering.
Ik deed het om Goering uit te
JN een toespraak tot de nieuwe
Kardinalen zeide Z. H. o.a.,
dat er zonder God geen vertrou
wen onder de menschen kon
heerschen. Nooit is de Kerk een
wereldrijk geweest. Haar doei is
uitsluitend de zielen te bekeeren,
imperialistische oogmerken heeft
zü niet.
Ondanks de moderne verkeersmid
delen zyn de menschen geisoleer-
Koffie, cacao en lucifers
Onderstaande bonnen zyn geldig
van 17 Febr. t.m. 2 Maart 1946;
BONKAARTEN KA, KB, KO 603:
051 250 gr. jam, stroop, enz.
052 100 gr. cacao
053 100 gr. koffie
054 plm. 112 gr. hulsh.zeep.
055 2 doosjes lucifers
B ft Res. 1 kg. aardappelen
BONKAARTEN LA, LB, LC 602:
A 08 Melk; m liter melk
B 08, C 08 Melk: 3 liter melk
018 Aardappelen: 2 kg aardappelen
BONKAARTEN KD, KE 603:
551 250 gr. jam, stroop, enz.
552 103 gr. cacao
553 plm. 112 gr. hulsh.zeep
554 2 doosjes lucifers
BONKAARTEN LD, LE 602:
D 08. E 08 Melk; 5 liter melk
518 Aardappelen: 1 kg aardappelen
TABAKSKAARTEN, enz.:
TH 2 rants, tabaksartikelen
(geen lmpsigaretten)
v 14 loo gr. chocolade of sul-
kerwerken
X 14 ïoo gr. chocolade of sui
kerwerken
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 22 Febr. a.s. worden ge
bruikt, met uitzondering—van de bon
nen voor melk en aardappelen, waar
op eerst met ingang van Maandag 25
Febr. mag worden afgeleverd.
De lucifers op bon 055 en 554 Alg.
zullen in verband met de bevoorra
ding van den handel eerst In den loop
der week verkrijgbaar zijn.
Bij deelneming aan de maaltijden
van de centrale keukens moeten al
daar de bonnen 022 of 522 Vleesch voor
vleesch en 018 Aardappelen voor aard
appelen worden ingeleverd.
Dadels zonder bon
T\ADELS zullen binnenkort zon
der bon in den handel ver
krijgbaar zyn. De regeering heeft
een party van 3000 ton aange
kocht. De beste kwaliteiten zullen
ter beschikking van den consument
worden gesteld. Het overige wordt
afgeleverd aan de verwerkende in
dustrieën.
De prijs van ammoniak
AAN de leden van de vakgroep
zeep, wasch- en reinigings
middelen ls het toegestaan den ver-
bruikersprys voor ammoniak, 10
pet. in fles-chen, on ten hoogste
f 0.25 per liter te stellen.
KARDINALEN ONT VIN
GEN DEN PURPEREN
HOLD
der dan ooit. De Kerk daarentegen
vereenigt allen. Al stort alles rond
om ons ineen, de Kerk zal over
eind blijven. Toen wy In onze
Kerstboodschap Ons voornemen te
kennen gaven u tot het Kardina
laat te verheffen, beseften wy ter
dege, dat zulk een uiting van het
supernationaal karakter der Kerk
en van haar universeele eenheid
sterk de aandacht in de wereld zou
trekken. De arme wereld zoekt im
mers nog steeds overal naar een
heid en zoekt deze op vele ver
schillende wyzen. De Kerk is niet
een ryk in den modernen imperia-
listisch=n zin van het woord. De
Kerk draagt by tot de cohesie en
het evenwicht van alle factoren der
sociale structuur. Geen van bulten
aangewende pogingen kunnen de
Kerk doen ineenstorten.
Z. H. wees tenslotte op de byzon-
dere beteekenis van het gezin, dat
de kern is van de maatschappy
Z. H. heeft aan de nieuwe Kar
dinalen als tesken van hun waar
digheid den kardinaalshoed over
handigd. De plechtigheid verliep
volgens het traditioneele ritueel. De
Kardinalen naderden den Paus ('lij
ken troon, maakten een drievoudige
kniebuiging, kusten 's Pausen voet
en knielden voor hem neer. De Paus
plaatste hun vervolgens den hoed
op het hoofd en omhing hen met
den purperen schoudermantel. Mgr
Agagianian, de Armeensche pa
triarch, nam toen het woord om
aan den Paus den dank der Kardi
nalen over te brengen. De H. Vader
hield vervolgens een toespraak en
gaf den anostolischen zegen. Geze
ten in den draagstoel keerde de
Paus vervolgens naar zyn vertrek
ken terug.
kunnen spelen tegen Himmler, zei
Mussert, een opzet welke falikant
mislukte. Ook kwam de voorgeno
men stichting van een Bond van
Germaansche staten ter sprake.
Mussert wilde Nederlands zelfstan
digheid wel bewaren, maar denkt
gy daarin te hebben kunnen sla
gen? Nederland zou met huid en
haar door Duitschland zijn opge
slokt, vertelde de president hem.
Dit heeft Funder, Duitsch staats
secretaris aan mr. Schriecke ver
teld. Daar heb ik nooit van ge
hoord, antwoordde Mussert.
TTe hulp aan het Oostfront, de
arbeidsdienst, de vervolging dei-
Joden, kwamen achtereenvolgens
aan bod. Ik beschouwde Europa als
één geheel tegenover Azië, zei Mus
sert. Ik was tegen den arbeids
dienst, ik veroordeelde de wreedhe
den der Duitschers tegen de Jo
den.
Maar aan Seyss Inquart schreef
hy een brief naar aanleiding van
den moord op Duitsche soldaten in
Januari 1943 te Haarlem: „het was
verstandig als represaille Joodsche
communisten dood te schieten". Wy
moeten consequent doorgaan. Voor
lederen nat. socialist, die valt: tien
Joodsche communisten."
Met Mussert bleek het te zijn als
met de Neurenbergsche beklaag
den, zy -'Jen voelen zich onschul
dig. Ook Mussert was tegen
wreedheden, zei hy, tegen Gestapo
en concentratiekampen, tegen het
verlies van Ned. vi-yheid. Maar in
zijn dagboek schreef hij „een
Duitsch burgerlijk bestuur zal al
tijd een voordeel voor de NSB
zyn."
Een half uur lang kreeg Mussert
tenslotte gelegenheid zijn stand
punt uiteen te zetten. Men verwijt
mij, dat ik te ver ben gegaan, zei
Mussert, maar ik ben van meenuig,
dat ik een plicht had te vervullen.
Ik was in een positie, welke mij was
opgedrongen en heb trachten te
bereiken wat te bereiken was. Nu
is voor mij het einde gekomen. Ik
geloof niet in een wereldvrede, ten-
m'nste niet op het oogenblik. Maak
daarom de breuk niet grooter in
ons volk.
TAe beide verdedigers van Mussert
voerden daarop achtereenvol
gens het woord. Eerst mr. Wijcker-
held Bisdom, die vier middelen van
cassatie besprak, en daarin de
tenlastelegging bestreed.
Mr. de Pont meende als tweede
pleiter, dat de opgelegde straf niet.
geacht kan worden te beantwoor
den aan den ernst van de ten laste
gelegde misdry'ven en de omstan
digheden waaronder zy zyn ge
pleegd.
I y advocaat-fiscaal, prof. mr.
Langemeyer, betwistte de dooi
de verdediging aangevoerde punten.
Hy noemde Mussert een typische
hoogverrader, die onderwijl niet
teruggedeinsd is voor landverraad.
Zelfoverschatting en hooge mo
reele lichtvaardigheid hebben hem
tot jjn daden gebracht, die overi
gens zeker niet van een zekere mate
van idealisme gespeend zijn ge
weest. Dit rechtvaardigt echter niet
het hem onthouden van de hoogste
straf. Na er tenslotte op gewezen te
hebben, dat Mussert zich door ge
brek aan inricht een zware moreele
schuld op den hals gehaald heeft,
doordat hij getracht heeft niet uit
innerlijke slechtheid, doch uit lust
een rol te spelen. Nederland mede
plichtig te maken, verzocht prof.
Langemeyer verwerping van het
cassatieberoep en bevestiging van
de doodstraf.
De uitspraak werd daarna be
paald on gisteren over vier weken
of eerder.