De wetenschap helpt eek een handje
Oorlogsmonumenten
Il DE DROOGLEGGING VAN WALCHEREN III
Wal een Wonderlijke Wereld
een
ST. VINCEHTIUS
VEllEEHiGING jubileerde
I ransporiondernemingen
Russen
VERSTERKEN BORNHOLM
Zij behooren kunstzinnig verantwoord te
zijn en in logisch verband te staan met de
ptaats waar zij opgericht worden. Een
commissie van deskundigen controleert
en adviseert
TJET AANTAL PLAATSEN, dat van plan Is oorlogsmonumenten
1 op te richten is legio. Uiteraard is het een zeer loffelijk stre
ven, den dank en de blijdschap om de bevrijding en 't wrange van
den oorlog op stoffelijke wijze te willen uitdrukken. De wijze van
uitbeelding moet echter verant /oord zijn en passen in het ka
rakter van plaats of streek. Om daarop controle uit te oefenen zijn
per gewest commissies van deskundigen ingesteld. Voor Brabant
heeft in een dergelijke commissie o a, de beeldhouder Niel Steen
bergen zittiig tp»™-"
rpyaens een prua.jc, aa* wy met
den beeldhouwer over cit on-
werp hadden, bliek ons. dat de
commissie niet pielepeuler.g te
werk zal gaan. Aan het persoonlijk
accent bij de ontwerpen zal niet
ge.ornd worden. De commissie
ziet als haar voornaams',e taak:
er voor te zorgen dat er iets goeds
tot stand komt, omdat ce monu
menten van thans in zekeren zin
voor de histor.e moeten aantoo-
nen, wat wü op het ocrenblik in
onzen cultureelcn rugzak hebben.
Hoe gced het controleeren van
de ontwerpen eter monumenten
en het geven van adviezen in die
richting zijn, kan men nog zien aan
ca.gene wat er in België na den
eersten wereldoorlog uit den grond
is restampt. Wij allen kennen im
nrers ci> vele minder geslaagde ge
dcrk.eckens bij onze Zuiderburen.
Dat men een herhaling daarvan
in ons land wil voorkomen is niet
anders dan h"-* on prijs 'te stel
len
Strenge keurmg.
]>ij de Brabantseije commissie
1kwamen al verschillende ont-
weipen binnen. Een geregen in
druk had de heer Steenbergen dus
nog niet gegeven over de kwaliteit
van heigeen men over de geheele
p.ov:ncie tot stand wil brengen.
Maar toch kon hij al verkla
ren dat de kwaliteit van de
ontwerpen over het algemeen
meevalt, al moesten dan eenige
ontwerpen worden afgekeurd.
Spreng houdt de commissie er
rekening mee, of de ontwerpen in
logisch verband staan met de
plaats waar zij behooren te ver
rijzon. Overigens wordt van het
s.andpunt uitgegaan, dat dé mo
numenten niet van een schreeu
wend allure behoeven te zijn, inte
gendeel gerust een decen* karak
ter kunnen dragen.
Hekjes bloembakken en derge
lijke ouderwetsche „versierselen",
cie men nog al eens op ontwerpen
tegenkomt ziin taboe
„Onaangenaam" monument
pjiei Steenbergen zelf heeft op
dracht om verschillende mo
numenten te vervaardigen. En wel
voor Steenbergen Halsteren, Phi
lippine Teteringen en Zevenber
gen.
Wat het Zevenbergsche monu
ment aangaat, de maquette daar
voor is reeds tijdens de bezetting
vervaardigd. Dit oorlogsmonument
beslaat een breedte van ongeveer
15 meter. De bedoeling is 't het
monument aan de Nieuwe Haven
in Zevenbergen te plaatsen. Wan
neer Daarover kon de heer Steen
bergen ons niets vertellen, want
hij weet niet of 't momenteele ge
meentebestuur van Zevenbergen
dezelfde gedachten heeft als het
bestuur, dat destijds onder leiding
stond van den overleden burge
meester van Aken.
Dat Zevenbergsche monument
heeft nog onaangename gevolgen
voor den beeldhouwer gehad. Steen
bergen had een verzinnebeeld Job
vertroost door vrienden", ont
leend aan den Bijbeltekst „De
Sabeëers deden een Inval joegen
de zonen over de scherpte des
zwaards, plunderden de huizen en
roofden de nrnrV1'^"
Culuur en Kuhur.
Am begrijpelijke reoenen hadden
de Duitschers en hun nieuwe
orde-vrienden gauw genoeg door,
dat die tekst misschien ook wel
eens op hen kon slaanHet ge
volg was, dat het Departement
dat getiteld was „Volksvoorlich
ting en Kunsten" de uitvoering van
't ontwerp verbood en gebood een
Heden zon onder 18.02 u., maan
onder 9.44 u. Donderdag zon op
7.45 u. Weersverwachting;
tot Woensdagavond: Krachtige,
tijdelijke stormachtige N.W.
wind. Wisselende bewolking.
Enkele buien, vooral in het N.
des lands kouder. Giste-avond
werd gemeld dat voor alle dis
tricten storm uit het N.W.
wordt verwacht.
ander ontwerp te maken. Dit is er
natuurlijk ncoit gekomen.
Maar kort daarna kreeg Steen
bergen de „zeer vereerende" op
dracht een portretbuste van den
„leider" te maken. Ge veelt wel
waarom het ging: men w.lde den
beeldhouwer tot op ce graat tes
ten. Steenbergen schreef een net
briefje terug waarin o.a. stond, dat
hjj cm een portret te maken de
psyche van den persoon in kwes
tie meest kennen en begrijpen, en
waar dit in het onderhavige geva'l
niet zoo was hjj voor de eer be
dankte.... Kort daarna wacht
ten twee „heeren" hem aan het
Bredasche station op. stopten hem
in een auto en leverden hem af
in Scheveningen. waar eerst Steen
bergens trotsche baard en haardos
sneuvelden en men hem voor, tij
dens en na de verhoeren op boeven
manier in het gezicht beukte.
Had ge Iets anders van de „Kul-
tur-Herrcn" verwacht?
VOETBAL
Selectiewedstrijd Zuid-West
De te Eindhoven gespeelde heeren-
hockey'-selectiewedstrijd Zuid-West,
eindigde met een 6-2 ^verwinning
voor West.
v. d. Doll, die niet was verschenen,
werd door Kuyper (EMHC- vervan
gen.
Het begin gaf een gelijkopgaanden
strijd te zien doch allengs kreeg de
Westelijke voorhoede betere kansen,
waarvan de Roos tot tweemaal toe
prachtig profiteerde (0-2). In deze pe
riode bleek het Zuidelijke backstel P
Neelkens en R. v. d. Fuke verre van
safe, waardoor R. Kruize (Laren)
voor de derde maal de Boer kon pas-
seeren. (0-3).
Na de hervatting dachten we dat
Zuid uit een ander vaatje zou tap
pen, doch weer was het de Rous, die
de Westerlingen deed juichen (0-4).
Onmiddellijk daarna kreeg W. Nef-
kens in het middenveld den bal toe
gespeeld. passeerde 4, 5 spelers en
vervolgens met een hard schot de eer
te redden (1-4). Even later slaagde
deze speler er nogmaals in den ach
terstand te verkleinen. (2-4).
Begrijpelijk gaf dit den Zuiderlin
gen moed en aanval op aanval volg
den. Een-van deze werd hen echter
noodlottig, toen de P^oos uit een
voorzet van Vreede, den bal juist
voor de voeten van doelverdediger de
Boer in doel sloeg (2-5). Kort voor
het einde bracht R. Kruinze den
stand op 2-6, waarin geen verandering
meer kwam.
Het spel van de Zuiderlingen viel
tegen, want met uitzondering van H.
Nefkens bleven allen beneden hun
kunnen. Bij de Westelijke ploeg sta
ken R. Kruize en de Roos boven
alle anderen uit.
Geflatteerde overwinning
van Goes
Wederom heeft Goes een overwin
ning geboekt, thans op de Zeeuwen
De gastheeren openden onmiddellijk
den aanval en leverden eeiv mooie
partij voetbal. Goes was technisch be
ter en speelde met meer vaart. Bij
rust was de stand 3-2.
Na de hervatting pakte Goes stevig
aan. Zij behield gedurende het ver
dere verloop van den strijd het over
wicht, dat in een groot aantal doel
punten werd omgezet. Goes toog met
een 7-3 overwinning huiswaarts.
VOETBALUITSLAGEN
Afd. Zeeland.
Koewacht 2-Steen 3 1-3, Koewacht
1-Rapenburg 1 0-0, Koewacht 3-Rapen-
burg 2 1-1.
Nederl. hockey-elftal
De Westelijke hockeyploeg heeren
wordt als voorloopig Nederl. elftal
beschouwd.
Na een proefwedstrijd te Bloemen-
daal op 16 Maart tegen De Batavieren,
zal het definitieve elftal worden
samengesteld dat op 31 Maart de Ne-
derlandsche kleuren te Brussel zal
verdedigen.
In het elftal der Batavieren zullen
4 Zuidelijke spelers worden opgeno
men, nl. P. en H. Nefkens, M. Steinz
en H. Kuyper.
ZWEMMEN
DenemarkerrNederland
De voorsprong van 13 punten, welke
de Nederlandsche ploeg eergisteren
had verworven, is gisteren opgevoerd
tot^25 pnt., zoodat Nederland een wel
verdiende overwinning te Kopenha
gen heeft bevochten.
TAS St. Vincentiusvereeniging vier.
de Maandag haar eeuwfeest in
tegenwoordigheid o.a. van den
Pauselijken Internuntius Mgr.
Giobbe, minister Beel en va., den
burgemeester van Den Haag.
De presi nt van den Hoofdraad
mr. H. Morshuis, deelde mede, dat
de vereeniglng thans 13.500 afdee-
lingen over de geheele wereld telt,
met 200.000 leden, waarvan ons land
530 afdeelingen bezit met ongeveer
0000 leden.
krijgen eerlang
bedrijfsvergunningen
TAE Tweede Kamer behandelde
Dinsdag de afdeeling vervoer
van de regeeringsnota. Minister v
Schaik verklaarde, dat de spoorwe
gen zich in hoofdzaak zuilen bepa
len tot snel vervoer op de lange lij
nen, Daarom mag. het wegverkeer
zich niet onmatig uitbreiden. Van
een monopolie zal echter geen
sprake zijn. De minister' verklaar
de voorts niet te zullen medewer
ken aan nationalisatie van het ver-
v- zen.
Het stelsel van bedrijfsvergun
ningen zal weer in het leven geroe
pen worden. Z. E. achtte overigens
ccn goede bedrijfsorganisatie nood
zakelijk, teneinde de uitvoerende
taak van de regeering over te ne
men.
blokkeer ingswerkzaamheden te WestKapeue
JJE RUSSEN
zouden
gen aanvoeren op
versiërkm-
het eiland
Bornholm en er bovendien afweer
geschut hebben geplaatst. In Ko
penhagen verr.am men voorts, dat
op het eiland vele vrouwen van
soldaten zijn aangekomen.
IIK 'T KORT
IJTET Hof van Cassatie heeft het
beroep van Borms, die na de
zen oorlog voor den tweeden keer
ter dood veroordeeld werd, verwor
pen.
m
TN HET GEBIED rond Almelo is
door de overstroomingen 95 pet.
van den rogge-oogst vernield, ter
wijl het grooiste deel der ingekuil
de aardappelen is bedorven.
TAE ASSEMBLEE van den Vol-
kenbond te Genève zal in April
a.s. voor het laatst bijeenkomen.
Door de Uno zal dan een ontwerp
worden voo. gelegd, behelzende een
overeenkomst tusschen deze twee
lichamen.
T-VE BON-DISTRIÜL-
visch is afgeschaft.
«i van
Het diri-
geeren var visch door het bedrijf
schap voor vissrli er ij producten naar
de verschillende plaatsen, is blijven
bestaan, evenals eventueel plaat
selijke distributie van visch.
TAR. ir. P M. Heertjes, lid van de
Tweede Kamer heeft bedankt
voor het li ilmaatschap der parle
mentaire commissie, welke naar In.
dië zou vertrekken. De heer Heer
tjes wil toetreden tot de Partij van
den rbeid
TAE bloedtransfusiedienst van het
Ned. Roode Kruis vraagt kleine
hoeveelheden bloed van kinderen,
die herstellende zijn van mazelen.
Zij '-unnen daarmee een aantal uit
Indië repatrleerende kinderen hel
pen -
TTIT DE VOORGAANDE artikels
zou de Indruk kunnen zijn ont
staan, dat 6e droogmaking alleen
een kwestie was van energie, prac
tische kennis en materiaal.
Dit is slechts ten deele juist. Ook
de wc enschap heeft 'n handje ge
holpen bij dit grootsche experiment
dat de Zuiderzee werken evenaart.
De dienst der droogmaking Wol
cheren, heeft n.l. ten hauwste sa
mengewerkt met het Waterloop
kundig laboratorium, te Delft,
waarvan prof. G. W, Thijssen de
leiding heeft. Op ingenieuse wijze
werd in dit laboratorium wa3r men
prachtige nageboots'e modellen
had van de dijkgaten de werking
van eb, vloed en stroomingen vast
gelegd
Op de aldus bekomen registree
ringen en uitkomsten werden de
adviezen gebouwd, met welke ad
viezen de dijkenidichters ter dege
rekening hielden.
Na de Nolle Westkapelle.
a
rpoen de slag om de Nolle einde
lijk gewonnen was. moest als
tweede dichtingsobject Westka
pelle eraan.
Algemeen in den lande werd ge
dacht, dat d't werk het moeilijk
ste was Ten deele was dit slechts
waar De kust bij Westkapelle Vgt
namelijk veel hooger dan hp Wal
cheren s zuidkust waardoor te
Westkapielle veel minde- water bin
nenstroomcte. Bij giert ij bijv. kwam
er te I 'es'kapuüe 3 milliosn MC
water binnen en bij de Nolle en
R? nunc kens resp. 22 en 24 mill.
Bij dood tij waren die cijfers voor
Westkapelle 0,3 m'll. M3 en bi) de
Nolle en Rammekens 4,5 en 10
mill.
Het groote bezwaar bp Westka
pelle was weer dat het te veel op
den open wind ligt en het zwaar
ste varens materiaal niet buiten
gaats kon blijven. Daarom
moest ook de groote zandzuiger
achter het gat blijven zoodat men
later heel wat mcePe zal hebben
om die weer over den dijk te krij
gen.
Ook bij Westkapelle is dankbaar
gebruik gemaakt van 't materiaal
der kunstmatige havens, welke aan
de Normandische kust waren ge
bruikt. Op 3 Oc'ober. precies één
*xx>o<xxxxxxx>o<xxxxxx>ooooooooooooooo<xxxx>ooooo
Bandietisme
in Italië
Teder land heeft na den
oorlog zoo zijn apar
te moeilijkheden op te
lossen Amerika wor
stelt met zijn loon- en
prijspeil; Duitschland
met zijn apathie: Italië
met een nieuw ban-
bietendom. In de groote
steden is het niet erg
veilig en op het platte
land schijnt de vrijbui
terij wel haar wijdsche
normen te hebben aan
genomen. Zoo vertelde
de Times-correspondent
dat op Sicilië thans een
actie ondernomen is
moeten worden op groo
te schaal om de ban-
dieterij onder den knie
te krijgen.
Hoe men dat aanpakt?
Wel, een bataljon in
fanterie, politie en ma-
rechaussée is op weg
getogen naar het bosch-
rijke gedeelte van dit
eiland, waar de bandie
ten zich verschuilen
Niet heelemaal op hun
eigen lichte bewapening
vertrouwend, iicou-n
zij tanks, pantserauto's
en kanonnen meegeno
men, mitsgaders vlieg
tuigen en.... vlammen
werpers. Aan dit laatste
wapen wordt tenslotte
de eer gegeven de beste
bandietenbestrijder te
zijn. Overigens blijken
er nog „maar" 100 man
zich overgegeven te
hebben.
De Gaulle wordt
puik bewaakt
eneraal de Gaulle
leeft sinds eenigen
tijd een teruggetrokken
leven op een buiten te
Marly le Rol. Hij geniet
daar de beste verzor
ging, ook voor wat be
treft zijn lijfsbehoud;
want verschillende po
litiediensten bewaken
zijn persoon en zijn
huls. Zelfs zijn telefoon
wordt gecontroleerd en
als hij staat of ligt
wordt allemaal nauw
keurig gerapporteerd.
Het Fransche publiek
kijkt op dat - alles
eenigszlns verwonderd
„oe en vraagt zich af
wat het er nu eigenlijk
van denken moet
Wordt de generaal al
leen maar bewaakt of is
hij een gevangene? Is
hij met andere woorden
slachtoffer van zijn
roem of van de politiek?
De Gaulle zelf maakt
er zich blijkbaar geen
zorgen over. Zijn licha
melijke gesteldheid is
perfect en zijn humeur
dienovereenkomstig.
Geld speelt geen
rol
/"len. Ersklne van het
Britsche bezettings
leger in Duitschland
wilde een diner geven
ln Berlijn. Daarbij be
hoorden natuurlijk me
nu's, liefst een beetje
keurig verzorgd. Wat
kost het maken er van,
vroeg Ersklne's verte
genwoordiger? Hm, ant
woordde de drukker: 40
Markl Maar 20 sigaret
ten is ook goed
Zoo krijgen de Duit
schers tó-h hun zin:
„Geld spielt keine
Holle".
jaar na het verschrikkelijke bom."
bardement, slaagde men in blok
keering van 't sluisgat met beetles
en pontons. Negen dagen ls er toen
dag en nacht gewerkt, welke ar
beid bekroond werd met de suc
cesvolle sluiting.
De groote mannen, bij Westka
pelle waren ir. Biésefeldt voor
Rijkswaterstaat en G. van Hat-
tum voor de Muz.
Tweemaal baeochien we de wer
ken bij Westkapelle en lederen
keer viel ons de schitterende sa
menwerking op tuschen het .nat
te" (het varende gedeelte) en het
„droge" bedrijf, terwijl de harmo
nie tusschen de s erk uiteenloo-
pende groepen aan wal men
denke slechts aan de Westkappel-
sche dijkwerkers en de z.g. „slik-
broeken" uit het Slledrech'sche,
eveneens niets te wenschen over
liet. De atmosfeer was er steeds
geladen met den verbeten wil om
de victorie te bevechten op de zee,
voor dde haar November-woestheid
kreeg. Die wil won
De dichting bij Veere-
■yergeleken bij de Nolle en West
kapelle was het te Veere een
kalme geschiedenis. Wel was hier
door de werking van het uitstroo-
.T.er a wa er die hier het sterkste
was 26 mijl M3 vloeide er na
gieirq en 10 mill, na dood tij uit
het gat uiteindelijk 976 meter
breed geworden, doch toen de Nolle
euma»: afgesloten was. vordr'de
nen hier reusachtig. Veere werd
'eschu: coor cte Noord Beveland-
s-he kus' en hei zwaars'e drijvend
mslenaai kon in „het vuur" wor
den geworpen. Zeer vlug na West
kapd'e mo-ht men ook h er de vlag
uits'eken, 18 October was het gat
geblokkeerd en op 23 October sloot
het als een bus" waarmee ge
heel Wesf-Walcheren beschut lag
ach'er zijn dijken en de 13 500 h.a.
bouw- en weiland boven kwamen.
Bij Veere W3s de leid'ng in han
den van ir. Ferguson (Wate-staat)
en i- T -,--i
DEKtN V e.t(
OVERLEDEN
AA
In de Maria-stichting te Haar
lem overleed de hoogeerw. heer
P. van der Aa, rustend deken van
het dekenaat Middelburg en eme
ritus pastoor ven den H. Jacobus
te Vlissingen.
De overledene werd op 3 No
vember 1866 te Haarlem geboren
en aldaar den 22sten Maart 1890
tot priester gewijd. Vervolgens
werd hij kapelaan te Stompwijk,
te Amsterdam. Rotterdam en den
Haag. Het jaar 1906 zag hem als
pastoor te Wijk aan Zee, terwijl
hjj in 1909 pastoor van Vlissingen
en in 1921 deken van Middelburg
werd. Op 10 Augustus 1934 werd
Deken van der Aa eervol ontslag
verleend, waarna hij zich vestigde
in huize ..St. Bavo" te Heemstede.
UITSPRAAK GOESCHE
TRIBNUAAL.
I. D., stroohandelaar Middelburg
ontzetting rechten.
P, E,. Reiziger, Vlissingen; her
vatting 'onderzoek.
G, v, d. B., teehandelaar, Kou-
dekerke; hervatting onderzoek.
L. S. landbouwer Ovezande, 1
Jaar lnterneerlng, verbeurdver
klaring helft van vermogen en
radiotoestel en ontzetting rechten.
J. de B. landbouwer 's Heeren-
hoek, 6 maanden intemeering,
verbeurdverklaring f 50,000 en ont
ze'ting rechten
J. va'n D., adj comm. PTT Goes
ontzetting uit kiesrecht.
