ZIEK
Zit er in de
echte vernieuwingswil?
DRAMA Twee meisjes verdwenen
uit verwarde dagen
doven?
Mationalisten gaan praten
te Djokjakarta
i TE HULST
lovingsringen
Louders
irtsn
E HANDELSAVOND,
5INGEN.
ïgelsche taal
respondentia
tweede jaargang
'ol Spreken
B R U IJ N
govaert
Postema,
3UDERS.
LANDGENOOTEN
repatriëeren
STATENVERKIEZINGEN
Ned. Bataljon werd
bij Bandoeng door
extremisten overvallen - Vijf Nederlanders
sneuvelden
Hongaarsche primaat
ROME
in
Procedure Pauskeuze
gewijzigd
oor de betrekking vagl
andelsavondschool (E
r te regelen; indieny,
x>r 1 Maart a.s.
sussen. Duur der cursi
;n af geschieden tot 1
794-f
•borgt U een degelijki
P VAN KEMSEKI
«raar Boekhouden MO
intschestraat 22 Hulst
No.396
ndighaden is ook voor U
ie bereiken! Mijn methode
i&tgevoelens (»preekeng»t,
I, enz.), sterkt Uw ztüvtr-
sn vormt U tot een vlot en
k spreker!
REIO PROSPECTUS ZEND IK U
AC GAARNE KOSTELOOS TOEI
H. W I E R I N G A
61 HAARLEM
i>o<xxxxxxx>oooo<
EN ZONlDACKMüD-
24 FEBRUARI
DAN6CXRKEST
YS
KINDERDIJK 94
■oooooooooooooo
iden met witte klfl'/et
dergrassen. Ik heb
rd cit is een waarbof!
e wilt aanleggen. In-
3 HULST]
et inlevering),
model en gewicht
WIJ VAN UW OUD
tman.
oud. zilver en diamant
ilversmeden. Gravend
drikskinderenstraat Si
on 2426 932-0
sterke pullo-
ir op kiestel-
Bestedling ma
e nog bnoedl-
k.pipen onder
i zoo spoeddg
741-o
)IJKE E.K.B, 16114
er.c-inen door
26 - HULST
en ongekeurd.
GROEDE A 270
Telefoon 4974»
ING TE BREDA
testaurant ..Modfp'
an NCtaris Mr. J'JT'
Jagen Vrijdag 22 ril
,fe Rrstauramt
■dag 23 Februari va»
Modem". Dsze b®-®*
:ag gratis verkrii'SSSs
REN VOOR 1946.
DAG gehouden wou
)46 des morgens va»
iODMARKT HULSL
795—0
^ENNEMAN. HXSI&
Z e e u wsch-r te urW GROFFEN M'ddelburf
«e? tI3r ~Red N .r KARHOF
Voor God Koningin en Vaderland,
WOENSDAG 20 FEBRUARI 1946
Commissie van Toezicht C. J. VAN HOOTB*
GEM A. E. LANGENHORST Mr Dr A J.
J. M. MES Mr. H. B. L. DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) 3.38 per kwartaal
per post 4.10 per week (bij nlet-post-
bestelling) 0.26 u.osse nummers 6 cent
POLITIEK BESTEK
u; STUKKEN staan klaar voor
D net politieke spel, zoo consta
teerden we de vorige week. De ka
tholieken moeten thans ook een
keuze doen: Wij gelooven, dat voor
het overgroote deel die keuze vast
staat: het afzonderlijk electoraal
cptreden kan thans zeker nog niet
gemist worden, de Katholieke
Volkspartij verdient volle steun en
medewerking. Het is ook onze
keuze. We zien in het groepje ka
tholieken, dat vol geestdrift de
Partij van den Arbeid binnentrok,
menschen, die te sterke waarde
hechten aan bepaalde kenterings
verschijnselen in andere politieke
kampen, die vooruit loopen op een
ontwikkeling, welker beteekenis en
omvang nog geenszins vaststaan.
rye ontvingen een uitvoerige be-
schouwing van een hunner,
aan wien wij vroeger eens ruim
schoots gastvrijheid verleenden, die
eenerzijds sterk twijfelt aan de op
rechtheid van den vernieuwingswil
hl de staatspartij, thahs Volkspartij,
anderzijds bij voorbaat overtuigd is
van de vruchtbaarheid der samen
werking van verschillend-geaarde
groepen binnen de eene Partij van
den Arbeid.
Hij constateert: De R.K. Staats
partij verklaarde zich vóór een
vooruitstrevend program en was
zelfs bereid om desnoods het con
servatieve gedeelte van haar aan
hang los te laten. Maar hij voegt
eraan toe: In hoeverre het Partij
bestuur bereid zal zijn ook de con
servatieve politici te laten
vallen, moet men intusschen nog
afwachten. Kijk, dat zijn zoo van
die wantrouwigheden, welke kant
noch wal raken. Een partijbestuur
heeft niets te beslissen over het
handhaven van politici. Dat doen
de partijleden bij de grosiyststem-
mingen. En iedere politicus heeft
het program te onderschrijven.
TAe bezwaren zijn verder, dat het
openstellen van de party voor
niet-katholieken slechts een theore
tische geste is, wyi de party zich
..katholiek" bluft noemen. Als men
leiders van religieus-andersden
kende, maar politiek-geiykgerich-
te formaties (byv. Mr. v. Walsum)
nu maar eens had uitgenoodigd,
om plaats te nemen in het P.B.,
dan was er, meent inzender, zoo
iets ontstaan als de M.R.P. in
Frankrijk. Er is ook een belangryk
dualisme, betoogt hij verder, want
de een zegt: er is alleen nog maar
een programparty, geen beginsel
party; de ander: de beginselen
bly'ven toch op den achtergrond;
de derde; het is heelemaal niet de
bedoeling het karakter van begin
selparty op te geven. En dan
volgt: er is een wel willen, maar
niet kunnen of beter wellicht: een
niet kunnen, omdat men
eigenlijk niet wil!
We hopen van harte, dat de ver
kiezingspolemiek niet te veel zal
worden ontsierd door insinueerende
zinnetjes als dit laatste. Er kan ge-
reedelijk toegegeven worden, dat
de beteekenis van het besluit der
Parturaadsvergadering van 22 De
cember niet dadelyk door iedereen
precies doorzien werd. De uitwer-
kiug ervan is echter deze maand
Zes schepen onderweg
T)E repatrieeringsschepen de
Noord am en de Johan de Witt
zullen deze week met resp. 1624 en
1005 repatrieerenden aan boord in
de haven van Amsterdam arrivee-
ren.
Het Engelsche s.s. Alcantara en
het s.s. Indrapoera zijn reeds te
Suez aangekomen. De Alcantara
wordt omstreeks 1 Maart in Neder
land verwacht.
De Bloemfontein en de Tegelberg
zyn de vorige week van Batavia
naar Nederland vertrokken met
resp. 1342 en 1760 repatrieerenden
aan boord.
De Kota Agoeng is van Amerika
op wegnaar Batavia en zal daar
ongeveer op 8 Maart aankomen, om
repatrieerenden voor Nederland op
te nemen.
De passagierslijsten van de Al-
c?,ntara en de Indrapoera zün nog
niet ontvangen, maar zullen by
ov.iv:mgst terstond door middel van
de pers, ter k—nis van het publiek
worden gebracht.
geschied- in een ruimschoots be
sproken reglementswyziging en
thans is in de doelstelling duideiyk
het beginsel vastgelegd, terwyi niet-
katholieken als feit hebben te aan
vaarden, dat de practische staat
kundige werkzaamheid (vervat in
het program) op dien beginsel
grondslag geschiedt. Als bekwame
niet-kathol'"ken dit willen aan
vaarden en binnentreden, kan een
voorstel om een hunner in het
P.B. op te nemen zeker aan den
Partyraad worden voorgelegd.
"M'a tuur lijk kan en mag men ge-
rust van meening zyn, dat de
deur te veel op een kier is gezet,
wpder open moet staan. Doch
we zien daarin nog geen reden, om
aan den vernieuwingswil als zoo
danig te twijfelen. Hoofddoel blyft
het volop-geëmancipeerde katho
lieke volksdeel op vasten bodem een
staatkundige taak te doen verrich
ten ten bate van het natuurlijke
algemeene welzün van het Neder-
landsche volk. Traditie en historie
spreken hierin ook een rol mee.
Men kan die niet negeeren en
zonder meer overstappen in een
toestand, welke de Engelsche poli
tiek na een lange historische ont
wikkeling bereikte.
Doch daarover nader.
Spio nnage-af f air e
in Canada
Jonge Rus bracht den bal
aan het rollen.
T-|E SPIONNAGE-affaire in Ca-
nada blyft de gemoederen be
zig houden. In Ottawa circuleert
het gerucht, dat een jonge Sovjet-
Rus, Ivor Gosenko, 't huidige onder
zoek aan den gang heeft gebracht
door den Canadeeschen autoritei
ten in September Jl. een groot pak
ket te overhandigen, dat, naar men
zegt. gegevens over de atoombom
bevatte en van de Sovjet-Russi
sche ambassade aldaar afkomstig
was. Gosenko was hoofdtelegrafist
bü de ambassade. Andere bericbien
willen, dat de Sovjets voor ander
half millioen dollar uranium „op
de zwarte markt" in Canada trach
ten op te koopen. Deze manoeuvre
had het besluit moeten zun van de
samenzwering rond de atoombom.
Radio Moskou heeft inmiddels
bekendheid gegeven aan de verkla
ring van Mackenzie King over het
geva'.
OP 31 MEI
TIET heeft aanvankelük in het
voornemen gelegen de Kamer
verkiezingen op 17 Mei a.s. te hou
den en de Statenverkiezingen een
week later, dus op 24 Mei. Om tech
nische redenen zal men zich echter
genoodzaakt zien dezen tusschen-
tud te verdubbelen de Statenver
kiezingen zouden dan dus op 31
Mei worden gehouden, zoo meldt de
Nat. R.C
Toenemende extremiteiten op Java
CiJAHRIR is Dinsdagmiddag
met zijn geheele „kabinet"
naar Djokjakarta gereisd, waar
in het nationalistische hoofd
kwartier besprekingen zullen ge
voerd worden over de Neder-
landsehe voorstellen.
Men acht het niet onwaarschijn
lijk, dat die besprekingen zullen
leiden tot eenige veranderingen in
de samenstelling van het „kabinet"
Bovendien zou er kans bestaan, dat
Sjahrir machtiging zal krügen om
voort te gaan met de inleidende be.
sprekingen met dr. van Mook,
welke voor de definitieve en met
machtiging van het centrale co
mité te voeren onderhandelingen de
noodige ophelderingen moeten
scheppen. Zelfs als er in nationa
listische kringen eenheid bestaat
van denken en doen, maar het
lijkt nu al wel duideiyk, dat de ex
tremisten de Nederlandsche voor
stellen zullen verwerpen, schynt dus
niet op een spoedig vergeiyk gere
kend te mogen worden.
Linze troepen leden Zaterdag ten
^westen van Bandoeng 'n zwaar
verlies, toen een bataljon in een
hinderlaag werd gelokt en door pe-
moeda's, van wie er eenige in boo-
men verscholen zaten, met tommy-
guns en geweren werd beschoten.
5 Nederlanders sneuvelden en 1 werd
gewond. De begrafenis vond plaats
met militaire eer. Dit staaltje van
extremistisch dryven stond trou
wens niet op zichzelf. Er is op
Java een toenemende extremisti
sche activiteit waar te nemen. Zoo
kwamen ln Batavia ook weer meer
gevallen van plundering voor, maar
niet daar, waar Ned. mariniers, met
wie njet te spotten valt, de wacht
houden,
Opmerkelük is, dat de bovenge
noemde pemoeda's ten zuiden
van Bandoeng slaags zijn geraakt
met leden van het Indonesische
volksleger, die ook by Oheribon,
Serang en Padegelang activiteit
ontplooien tegen de daar gevier
de communistische agitatie.
Er zyn dan ook redenen te over
voor als men nog verneemt, hoe het
oproerige element bv. in het district
Bantam heeft huisgehouden, zy
vermoordden daar de meeste vroe
gere officieele regeeringspersonen,
hun eigen volksgenooten.
tJU Australië kwam het nieuws,
dat Britsch-Indische troepen in
Batavia een directe actie tegen de
Nederlanders zouden willen begin
nen ter voorkoming van „wreedhe-
,ren va.n laatstgenoemden Jegens In
donesiërs". Het bericht krygt ech-
Australië zorgt weer eens
voor kleurig nieuws
ter een zeer onwaarschuniyke kleur
als het verder gewaagd van „pro-
groms", die Ned. soldaten op klaar.
Uchten dag zouden hebben uitge
voerd en dat deze week ,,13 Indone
sische burgers in oud-Batavia wreed
verminkt" zouden zijn.
Volgens een ander bericht zouden
alle Ned. evacuees wegens valuta-
moeiiykheden uit Australië vertrek
ken.
De Amboneezen te Batavia ver
klaarden aan lt. gen. Spoor, dat
zy loyaal en nuttig met de Neder
landers willen blijven samenwerken.
TVE HONGAARSCHE primaat
■L' Mindszenty, die volgens geruch
ten ter dood zou zun veroordeeld,
biykt thans in Rome te zün aan
gekomen voor het bywonen van 't
geheim consistorie.
Volgens Reuter zou de H. Vader
een decreet onderteekend hebben,
waarby de procedure voor de ver
kiezing van zijn opvolger, die door
het College van Kardinalen na zün
dood zal plaats hebben, wordt ge-
wüzigd. Volgens de tegenwoordige
regeling moet de Paus twee derde
van de uitgebrachte stemmen ver
werven. De nieuwe regeling van
den Paus bepaalt volgens niet be
vestigde berichten, dat de Paus
twee derde plus één stem moet ver
werven, aangezien men in het ver
leden in het onzekere was, of een
ten eigen gunste uitgebrachte stem,
geldig is.
"Wanneer komt er klaarheid
in deze zaak?
vyE ONTVINGEN een Open
Brief. Een langen Open Brief,
van J. W. Hofwük oud K,P.'er ge
richt aan de illegaliteit in Z.
Vlaanderen. Hu vertelt van een
vader uit Axel die sinds anderhalf
jaar zijn dochter zoekt. Die doch
ter was in de verwarde begindagen
van September 1944 gearresteerd
door den Ordedienst. Ze had han
del gedreven met de Duitschers.
De vader hoorde, dat zün dochter
gearresteerd was. Het was niet
meer dan natuuriyk, dat hy haar
lot niet geheel vergeten kon en infor
meerde waar zy opgesloten was en
wat men haar ten laste had gelegd.
Hij hoorde vertellen, dat zij was
aangehouden samen'met een an-
aer meisje 'en werd weggevoerd
waarna- men haar niet meer heeft
gezien.
In hun begrijpeiyke onrust heb
ben de vader en de moeder overal
navraag gedaan, zij hebben de
drukke kantoren van officiëele
personen bezocht, zij hebben ge
ïnformeerd bij tientallen instan
ties, maar iedereen zweeg.
„zy botsten tegen een muur van
afschuwelijk norsch stilzwygen,
deze vader en moeder", zoo schryft
ons J. W. Hofwuk. „Deze vader
wil slechts weten wat er van zyn
dochter werd. waarom zy niet werd
opgesloten mét collaborateurs en
landwacht al was zij dan slechts
een licht geval. Waarom zy nooit
de kans kreeg te worden berecht
gelijk de N.S.B -ers, de W,A, lieden
die tienmaal erger waren en
honderdmaal meer schuldig. Hij
wil slechts weten waar zij nu is.
Hy zou vrede hebben met haar
veroordeeling- omdat het recht zyn
beloop moet hebben, maar in zün
geval schijnt „Justitia' niet alleen
geblinddoekt. zij is voor hem
ook doof en stom. zy is evenzeer
gekneveld ais tijdens de bezetting
en over haar oor sloot zich de
machtige hand dezer vroegere
illegaliteit.
„En nergens vindt deze vader
gehoor.
„De wanhoop vain deze ouders
kan ons koud laten het Recht kan
ons niet onverschillig zyn. Het
gaat hier om den goeden naam
der illegaliteit, om cte rechtvaar
diging van alle martelaren in den
strüd van Vi-yheid en Recht.
„Bij hun heiligen dood, bij het
offer van mün vrienden Willem
Voet en Phons Aarnoutse by de
slachtoffers van het proces te
Hulst, by den dood van de K.P.-
ers in Terneuzendoor de Ne
derlandsche rechtszaal moet en zal
de vraag klinken:
„Waar bleven de twee meisjes
die door den OD. te Axel werden
gearresteerd?"
„Want er moet weer recht in
Nederland zijn."
IVOLLEN SI OFFER
BRON VAN DEVIEZEN
WOLPRODUCTEN tot een be
scheiden percentage zullen,
om niet vergeten te worden, en
ter wille van het kweeken van de
viezen, geëxporteerd gaan worden.
Men stelt zich voor 6 pet. van de
wollenstoffenproductie uit te voe
ren, 6 pet. handbreigarens en
paardehaarvoeringstoffen, 2 pet.
wollen dekens, en 30 pet. taput-
goederen en trijpartikelen. Van
dieriyk huidhaar zal 85 pet. worden
geëxporteerd.
rpOT hoofdcommissaris van poli
tie te Rotterdam is benoemd de
heer H. Staal, thans waarnemend
hoofdcommissaris.
De Valera begroette op Ierschen bodem twee Amerikaani>che prelaten,
die op weg waren naar Rome, ter bijwoning van de plechtigheden
der kardinaalsverheffing, van 1. n. r. Aartsbisschop Mooney (Detroit!,
de Valera en Aartsbisschop Stritch (Chicago-,
wy hebben verbaasd gestaan,
toen we dezen Open Brief
ontvingen. Is het inderdaad mo-
gclyk in het bevryde Nederland,
dat men zoo '11 vader en een moe
der in onwetendheid laat omtrent
het lot van hun dochter, ze moge
dan „fout" geweest zün?
Moesten hier ten koste van een
durende zielemarteling van de
ouders reputaties gered worden?
We hebben ook getracht in de
doolhoven van deze duistere zaak
door te dringen.
Om met het voornaamste te be'-
ginnen: Hedenmorgen zouden de
lijken der beide meisjes op last van
den Officier van Justitie opgegra
ven worden.
Het staat dus wel vast. dat deze
zaak onderwerp van eeii justitio
neel onderzoek uitmaakt, dat daar
omtrent stukken en rapporten be
staan. Doch evenzeer is het ons
duidelyk geworden, dat er by het
navorschen der feiten allerlei weer
standen te overwinnen zijn en,
gezien den langen tijdsduur sinds
het voorgevallene, krygt men ook
niet den indruk dat er met voort
varendheid gewérkt is door de
autoriteiten, die sinds September
1944 deze zaak toch in onderzoek
moesten nemen.
We willen veronderstellen, dat
de ouders nu op de hoogte gebracht
worden of zijn. doch te eenen
mile onverklaarbaar achten we
het, dat men hun niet eerder iets
mededeelde op hun dringende ver
zoeken. Zoo ie.s moest onbestaan
baar zjjn in Nederland!
TTit eenige fiarden van gegevens
en brokstukken van verhalen
maakten we op. dat het eene
meisje Antheunis is haar naam
op Dollen Dinsdag, 4 Septem
ber 1944, per fiets van Axel naar
Terneuzen reed met medeneming
van goederen en geld voor een
familiebezoek. Den volgenden dag
ging zy terug. Daarbij wilde ze
aangaan by een landbouwer, die
met haar handelde. Toen zij het
erf opreed zag ze een aantal ge
wapende mannen van den O. D.
Zc schrik en keerde om. Op den
v.cg '.vera ze aangereden door een
auto. Ze werd in den wagen gezet
en naar de boerderij gebracht.
Tezamen met een ander meisje,
(dat gehaald was van een wagen,
waarop een Duitsch officier en
twee Russische soldaten in dienst
van de Wehrmacht, zaten) is ze
naar het gemeentehuis in Axel
gebracht. Vrüdagmiddag zyn ze,
gewikkeld in een deken, vervoerd
per geblindeerden wagen. Leefden
ze toen nog? Waarheen zijn ze
gevoerd? Dat was het groote ge
heim waarover het zware stilzwij
gen viel. Toch meenen we ook
hieromtrent iets meer opgevangen
te hebben. De O.D,-groep die haar
vervoerde, zou door een Duitsehe
patrouille op een gegeven oogen-
blik in het nauw zün gebracht.
Wat te d,oen met de meisjes.
Dwong de oorlogsnoodzaak hier
niet tot doortastende maatregelen?
Heeft men buiten aile recht'-
spraak om de meisjes toen maar
niet „geliquideerd"? Zag men la er
niet "in, dat deze vonnislooze exe1-
cutie toch eigenlijk niet paste in
den strijd voor vrijheid en rech.?
Zün de twee daders bekend? Wist
er een te ontvluchten naar Ame'-
rika?
We moeten wel vragenderwüs
onze gegevens naar voren brengen.
Men krügt zoo weinig houvast, als
men in deze affair gaat rondtas
ten. MaaT het is nooddg. dat er
nu eindiyk eens stukken 'op tafel
komen dat er openiyk gesproken
wordt, dat ongeruste ouders vol
ledig worden ingelicht, dat klaar
heid valt op misdrüven missla
gen, daden van oorlogsnoodzaak of
hoe men het ook noemen wil uit
verwarde dagen.
We nemen bü voorbaat aan, dat
er verzachtende omstandigheden,
dat er tot op zekere hoogte ver
ontschuldigingen aan te voeren
zün.
Doch de doofpot kan nimmer
verontschuldigd worden.
Er moet weer recht in Neder
land zijn. zegt J. W. Hofwijk.
Wü zeggen het hem na.