IKERS
dijk
Debatten in Londen
nog niet ten einde
Troepen naar Indie
EN
lulst
Onderhandelingen zullen
lang duren
s
E
bekomst,
ïseer- en
w
ïwers i
NERGIE
'BOUW
sjahrir wacht
[reactie van djok
jakarta af
t vo,ledif ■ön
Verkiezingen
17 en 24 Mei
Veiligheidsraad goochelt met artikelen
Vandaag weer discussies - Stettinius
heeft fiducie in de besprekingen
te Batavia
Wereldbeheerders leveren hun degens in
Klacht van een oud-koloniaal
Geen vredesplan van
Z. H. den Paus
Dorpen overstroomd
9
72«-o
n eenige da.
erwachten wij
arty
M A ENGEL-
GEBRUIKTE
ICHTWAGEN-
TOBANDEN
uiiier: 34 X .1,
20, 32 X 6,
20. 650 X 2a
5, 600 X
-t imliahtingen
ret
720-0
IN 127
148 HULST
m touw-eir^3€S I
Uw touw
en.
efd a an be vele»,
en Zonen
Zandberg.
■■■■■a]
10 3213
3122 3055
5082 5380
5367 1957
2854 2782
>n m gin
J EN GOED
jk gesuikerd
ibeperkt
ïverbaar
lüevcriug van
slechts
suiker en
boter
r V. K G-
>en.
ig personee'
dóch wij zetteOj
SERVICE
lande Tel.
TWEEDE JAARGANG No. 388
UITGAVE: STICHTING „DE STEM''
Directeur: J. A. H. M. VAN SCHIJNDEL.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. BRUNA Algem.
zeeuwsch-redactsur: W GROFFEN. Middelburg;
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst. Dubbele
Doort 8. tel. 102; Red J. v d. BROEK. Bijbureau
Oostburg, Nleuwstr 23 Z.-Eilanden: Bureau
Goes, Westsingel 75, tel. 2238 Red. NJ KARHOF
Voor God Koningin en Vaderland,
P I N S D A G 12 FEBRUARI 1946
Commissie van Toezicht C. 4. VAN HOOTR-
GEM A. E. LANGENHORST Mr Dr. A. J.
J. M. MES Mr H. B. L. DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) 3.38 per kwartaal
per post 4.10 per week (by niet-post-
bestelling) 0.28(uosse nummers 6 cent
De gedurfde voorstellen
WIE KENNIS neemt van de
voorstellen der Nederlandsche
Regeering met betrekking tot In
donesië, wordt dadelyk getroffen
door hun gedurfdheid. Ze liquldee-
ren in eersten aanleg de koloniale
verhoudingen volkome". En in
tweeden aanleg gaan ze als het
ware een uitdaging aan met de toe
komst. Gij moogt bij ons blijven
en ge moogt uw eigen weg gaan
naar vrije keuze, zeggen ze tot de
Indonesiërs, maar wij vertrouwen
vast, 'at het samenwonen in het
Rijksgebouw u uitstekend bevallen
zal. In tweeden aanleg wobdt het
zelfbssrhikk'nourecht dus volledig
erkend. De Riiks-
eenheid blijft
slechts grondslag
van onderhande
len en werken
voor de eerste,
begrensde perio
de. Daarna ver
onderstelt de Re
geering een zoo
danige politieke
rijping van 't In
donesische ge-
meenebest, 'n Zoo
danige ontwikke.
ling van de inter
nationale verhou-
VAN MOCK dingen ook, dat
integrale uit
voering van het zelfbeschikkings
recht, zelfs in voor Nederland na-
deeligen zin, toch het algemeen
welzijn van het Indonesische ge-
meenebest ten goede zal komen. Dit
althans dient het criterium te
zijn, niet het slaafs volgen van 'n
vooropgezette politieke doctrine.
Het is een speculatie, een vermetele
speculatie zullen velen zeggen. Ze
vleit zeker de opvatting van de In
donesische leiders, waarmede thans
de onderhandelingen worden aan-
gegp-n.
XXet is echter nog volstrekt niet
zeker, dat we thans de stem en
de meening van de geheele Indo
nesische wereld kennen. Er heeft
een stem geklonken van den voor
aanstaanden Indonesiër Mr. Slamet,
die zich scherp keerde tegen de
terreur der extremisten. Hij is al
eens ontvoerd geweest door een
terroristische bende en ook thans
moet zijn woning nog zwaar be
waakt worden. Het te Batavia ver
schijnende „Dagblad" schreef, dat
hij de woordvoerder is voor de tal-
loozen, die niet kunnen of niet dur
ven spreken: ,De landbouwer, die
zooveel oeroude wijsheid met zich
draagt, de moeder, die haar kinde
ren te eten moet geven, de intellec-
tueel, die aan beschaving meer be
at don schoolsche kennis zij
komen in verzet. Maar de moed tot
spreken ontbreekt hun, omdat zij
ujf en goed in gevaar weten"..,.
Ver links van een Sjahrir staat Tan
Malakka, de beruchte agitator, die
zelfs met de Komintern overhoop
lag, Trotzkiist werd en er thans 'n
heel eigen communistisch geloof op
na houdt. Hij stichtte een „Volks
front" en volgens den correspon
dent va" ui-tiv Telegraph heeft
Sjahrir door
zijn toedoen
eiken invloed
op de extre
misten verlo
ren. Tan Ma
lakka heeft nu
zelfs de bevel
hebbers van 't
pas opgerichte
Republikein.
sche Indone
sische Leger
(hoofdkwar.
tier Djokja
karta) tot aan
sluiting by
SJAHRIR zyn party we
ten over te
halen.
Er i« wel gesegd, dat Sjahrir
met volmachten uit Midden Java
doch h« wil nu gv«n
fa happen doen, alvorens de
reactie uit Djokjakarta te hebben
vernomen. Die volmachten schii-
Het zal waarlijk niet meevallen
een c~ht-democratischen bestuurs-
RuR"? tot stand te brengen, waar
uit tOUken kan wat de Indonesische
volken precies willen. En terecht
zegt het regeeringsvoorstel, dat er
graden van zelfbestuur moeten zün
voor de verschillende deelen van de
Indische wereld, waar men immers
nieuw Guinea en de binnenlanden
Van Borneo niet gelyk kan stellen
met Java en Sumatra. Er zit in de
voorstellen dan ook stof voor on
derhandelingen. De bevoegdheden
van den vertegenwoordiger der
Kroon, de duur der begrensde pe
riode (Van Mook heeft vroeger wel
eens gesproken over 25 jaar), de
aard en samenstelling van het
Rykskabinet, het kiezen of aanwij -
zen van afgevaardigden voor de
Ronde-Tafelconferentie, zijn nog
enkele der punten, welke nauw
keurige overdenking en bestudee
ring zullen vergen.
Neutrale waarnemers in Batavia
stellen dan ook niet zonder reden
vast, dat de komende besprekingen
waarsehyniyk van zeer langen duur
zullen zijn.
ye vormen een avontuur, deze on-
derhandelingen, maar men kan
van meening zyn, dat men in een
tyd, van verwarring als deze
avonturen moet aandurven, zelfs 't
kwestieus stellen van de Rijkseen
heid. In ieder geval is de reactie in
de groote Angelsaksische pers zeer
gunstig en zü bepaalt voor een niet
gering deel dat wat men de wereld
opinie noemt. Voor een zoo groo.
ten vooruitgang, met één stap be
reikt, kent de geschiedenis geen
voorbeeld, schreef de Dally Tele
graph. Onze regeering slaat ver
schillende tusschenstadia over. Het
is te hopen, dat de geschiedenis
haar beleid zal ijken als verstandig
en goed, zoowel voor Indonesië als
voor Nederland.
Motie van minderheden
"yERSCHILLENDE honderden be
woners van de Molukken, waar
van de meesten Aboneezen, hebben
intusschen den wensch uitgespro
ken om loyaal op basis van gelijk
gerechtigdheid met de Nederland
sche regeering samen te werken, zy
hebben een „bond van bewoners der
Molukken" gesticht en hebben een
motie aangenomen, waarbij er bij
de Nederlandsche regeering op aan
gedrongen wordt de belangen der
minderheden, zooals die van de Mo
lukken, de Minahassers en de Indo.
Europeanen, te behartigen.
TAE VERKIEZINGEN voor de
Tweede Kamer zullen op 17
Mei a.s. gehouden worden en die
voor de Provinciale Staten op 24
Mei.
Zooals men weet, was aanvankeiyk
het plan de beide stemmingen op
één dag te houden. De Tweede Ka
mer heeft echter anders besloten,
aldus Het Vrije Volk, reden waar
om de verkiezingen thans op twee
verschillende data zyn vastgesteld.
Herdenking sterfdag Pius XI
rpER gelegenheid der herdenking
van den sterfdag van Paus Plus
XI is in de Sixtynsche Kapel een
Mis van Requiem opgedragen. Pius
XII kon om gezondheidsredenen de
plechtigheid niet bijwonen. De Mis
werd opgedragen door Kardinaal
Verde. Aanwezig waren vele kar
dinalen. leden van het diplomatieke
corps en talrijke hoogwaardigheids-
bekleeders van het Pauseiyke Hof.
■yAN de zijde van Christofoor
wordt er met nadruk op gewe
zen, dat slechts een gedeelte van
de Christofoorgroep met de Party
van den Arbeid meegaat, een ander
gedeelte maakt deel uit van de Ka
tholieke Volkspartij.
IIEEL wat woorden zijn er gis-
ter in Londen weer gespro
ken over de Indonesische kwes
tie. Maar blijkbaar nog niet ge
noeg, want hedenmorgen om 11
uur begint de Veiligheidsraad
opnieuw met de debatten.
Weer was het Manoeilsky, die het
eerst aan bod wilde komen. Hy
ontkende, dat het Oekrainsche
voorstel een interventie in de bin-
nenlandsche aangelegenheden van
Nederland of Engeland zou betee-
kenen.
Als ander argument bracht Ma
noeilsky naar voren, dat door geen
enkele geallieerde overeenkomst in
een dergelijk gebruik van vijande-
lyke troepen in bezet gebied werd
voorzien. Als mr. van Kleffens wil
Een missionaris vertelt over zijn
wederwaardigheden
PRINSELIJK PAAR
STELT REIS UIT
T\E TOESTAND van Prinses Ju-
liana is langzaam vooruit
gaand. In verband met de kans,
dat H.K.H. niet op tyd hersteld zal
zijn is de reis van het prinselijk
paar naar Denemarken, Zweden en
Noorwegen, welke eind Februari
zou plaats hebben, echter eenigen
tyd uitgesteld.
T~\OOR vriendelij-
ke bemiddeling
ontvingen wij een
relaas van de bele
venissen van Pater
J. Herrij gers, oor
spronkelijk uit
Sprundel, tijdens
den Japansch-Chi-
neeschen oorlog in
Dhina. Pater Her
rij gers vertoefde in
de buurt van Pe
king, toen de Ja-
panneezen China
binnendrongen.
Precies als de Duit
scers bij ons deden,
pikten de Jappen
alles in wat van
hun gading was.
Soms was er zelfs
geen 3Chijn van 'n schuldbewijs voor
noodig om totaal onschuldige men-
schen te dooden. Toen in '42 Java ge
vallen was, kwam 'n Japansch officier
een speech houden, waarin hij ver
telde, dat ,.wij Nederlanders nu geen
land meer hadden", dat de Jappen
„binnenkort in Amerika zouden zitten
en de overgave zouden afdwingen van
alle Amerikanen en Engelschen in
Washington en Londen". Na de totale
overwinning zou geen westerling meer
in Azië geduld worden. Japan zou
de wereld beheeren ten goede van alle
volkeren
Het verging de Jappen precies als
de Duitschers ten onzent. „Wij luister
den naar al dien'onzin en dachten er
het onze van", schrijft P. Herrijgers.
Slechts een paar jaar lang kon de
Japansche grootspraak duren. Toen
mochten de heeren hun degens inle
veren en zulk een episode uit den
jongsten wereldkrijg kon Pater H. op
de gevoelige plaat vastleggen.
'JMSGELIJK met de uiterst moei-
lyke en delicate onderhande
lingen over de toekomstige verhou
ding Nederland-Indonesië, wordt
met man en macht gewerkt aan
het vormen van een troepenmacht
voor de Oost. Vloekt dat niet met
elkaar In den Veiligheidsraad
heeft de Russische woordvoerder
dat trachten te suggereeren. Mi
nister van Kleffens heeft daarop
echter een afdoende antwoord ge
geven. De aanwezigheid van Brit
sche troepen in Indonesië is een
soort van abnormaliteit, zoo betoog,
de hy. De troepen, die Nederland
nu daarheen zendt, zyn allereerst
bedoeld als een aflossing van de
Britsche troepen. Dit is normaal en
ligt in de natuurlyke rede der din
gen. De Minister beloofde stellig,
dat zy evenmin tegen de bonafide
nationalistische beweging zullen
worden gebruikt als de troepen, die
wy daar reeds hebben. Maai' zy
zullen worden gebruikt tegen de
wettelooze elementen en struikroo-
vers, van wie er nog maar veel te
veel zyn. De evacuatie van Neder
landsche geïnterneerden uit het
binnenland kan wegens hun op
treden niet eens voortgang vinden.
gr ligt dus wel degelyk een zeer
belangryke, zeer nuttige, ja
onontbeerlijke taak voor onze troe
pen in Indië.
De Regeering verdient dan ook
allen steun, als ze de vorming van
deze expeditionaire macht met
kracht bevordert en daartoe van
persoon-
honderden en duizenden
lijke offers vraagt.
We hebben eerder al betoogd,
dat daarby een zoo billyk moge
lijke verdeeling der lasten geboden
is, dat men ongehuwden aan ge
huwden voor den dienst in verre
landen laat voorgaan, dat men het
bedryfsleven 2500 weinig mogelijk
ontwricht.
Nu leeft de grief, dat er nog ge
schikte categorieën zyn, welke men
voorbygaat, terwijl onder de schier
onmisbaren zich zoo vele opgeroe-
penen bevinden.
We ontvingen een brief van een
gepensioneerd adjunct-onder,
officier van het Kon. Ned. Indisch
Leger, waarin we lezen dat zich na
de bevryding van het Zuiden hon
derden, en na de algeheele bevrij
ding nog een veel grooter aantal
gepensioneerde onderofficieren van
het K.N.I.L., van den leeftijd tus-
schen 45 en 50 jaar, vrywillig heb
ben gemeld.
„Echter, na vele maanden
wachtens, kregen allen prompt be
richt, dat hun verzoeken waren
afgewezen, zoo schryft deze in
zender. Verzoeken tot vrijstelling
van oud-dienstplichtig kader wor
den steevast afgewezen, doch
even steevast wijst men verzoe
ken tot indienstneming af van de
categorie gepensioneerde beroeps
onderofficieren van het K.N.I.L,
Voor laatstgenoemde is dit op
zijn zachtst uitgedrukt een ta
melijke kleineering. Hier heeft
men te doen met mannen in hart
en nieren soldaat, allen met 20 of
meer jaren trouwen dienst in de
Overzeesche Gewesten, kenners
van land, volk, taal, zeden en ge
woonten, die byna zonder uitzon
dering gaarne de wapens voor
hun geliefd Indië zouden opnemen,
doch daartoe niet in de gelegen
heid worden gesteld. Terwijl men
aan den anderen kant menschen
naar Indië zal sturen, veelal tegen
hun wil en die, al wil ik geen af
breuk doen aan hun militaire ca
paciteiten, toch. zeker niet vóór
zullen staan bij oude beroeps
onderofficieren, die hun pensioen
in Indië verdienden".
Qok financieel is dit slecht beke
ken, want als men de gepen
sioneerden uitstuurt en weer volle
bezoldiging geeft, verdient de schat
kist er tóch het pensioen aan.
Waarom dos de oud-beroeps-
onderofficiercn van het K.N.I.L,
tot 50 jaar niet opgeroepen Zou
het soms in verband staan met de
radicale vernieuwing van het leger,
welke men nastreeft
Daarover is ook nog wel iets te
zeggen. We zullen het voor een
volgende keer bewaren
MAANDAG is in Vaticaanstad
officieel tegengesproken, dat
Paus Plus XII gedurende den oor
log ooit een vredesplan naar voren
zou hebben gebracht. Men heeft
evenwel toegegeven, dat de Paus
vroeg in 1940 voorstellen uit zekere
Doitsche kringen aan de geallieer
den heeft overgebracht
zeggen, aldus verklaarde Manoeils
ky, dat de Nederlandsche regeering
bevoegd was een dergelijk gebruik
van vyandeiyke troepen te maken,
zou dit zeer ernstige gevolgen kun
nen hebben.
Hij drong aan op een t>eslissing
van den Raad en wees op de resul
taten van het niet nemen van een
beslissing door den Volkenbond in
zake Spanje.
Manoeilsky kwam tot slot met 'n
resolutie op de proppen om een
commissie in te stellen, samen
gesteld uit vertegenwoordigers
van Engeland, de Ver. Staten.de
Sovjet-Unie, China en Nederland,
welke commissie verslag zou moe.
ten uitbrengen aan den Raad.
yoorzitter Makin bracht daarna
de netelige vraag ter sprake, of
de Oekrainsche gedelegeerde al dan
niet het recht had den Raad een
voorstel voor te leggen. Daarover
ontspon zich een debat, waaraan
de Chineesche, Egyptische, Fran-
sche, Amerikaansche en minister
van Kleffens deelnamen en waar-
by met verschillende artikelen van
den Veiligheidsraad werd gegoo
cheld. Ternauwernood waren deze
spitsvondige redeneeringen achter
den rug of een discussie kwam om
den hoek over de vraag, wat een
formeele en niet-formeele resolutie
nu feiteiyk is. Wysjinski maakte
zich in verband daarmee ongerust
erover, wat de geschiedschryvers
wel zullen denken van de eerste
bijeenkomsten van den Raad.
De nuchterste was nog minister
van Kleffens. Hy hakte den knoop
door en stelde formeel voor, den
Oekrainschen gedelegeerde zyn zin
te geven.
En toen konden tenminste weer
wat spijkers met koppen geslagen
worden. Makin deed den eersten
slag door te vertellen, dat Austra
lië wel in principe accoord ging
met het instellen van een commis
sie, echter had hii nu niet direct
het gevoel, dat de Oekraine de nood
zaak van een commissie in de In
donesische kwestie had aangetoond.
Hij solliciteerde overigens naar 'n
plaatsje in de eventueel in te stel
len commissie-
Qtettinius viel Makin bij, wat be
treft de noodzaak van een com
missie. We moeten beginnen met
elkanders goeder trouw aan te ne
men, anders is het mis, zoo zei hij
vrij vertaald.
De beste hoop op een oplossing-
ligt in de onderhandelingen te
Batavia, benadrukte hij voorts,
en te oordeelen naar wat minis
ter van Kleffens gezegd heeft,
schijnt het dat aan de gewettigde
verlangens van het Indonesische
volk tegemoet zal worden geko
men.
De beste hoop op vrede is gelegen,
in een succesvol besluit der onder
handelingen. Hy was absoluut te
gen ee"'ge actie van den Raad!
Tiet Chinegsche standpunt uit-
gesproken door Wellington Koo
was, dat de Raad de bespreking
van het Oekrainsche voorstel be
hoorde te verdagen, totdat het re
sultaat van de huidige onderhan
delingen te Batavia bekend zou
zijn. Evenwel waren de Chineezen,
de verklaring van Bevin buiten ge
ding latend, niet gekant tegen een
commissie, mits algemeene instem
ming zou bestaan.
Britsche kabinet bijeen.
Uet Britsche kabinet is weer by-
een gekomen om met Bevin 't
standpunt van de Britsche regee
ring t.o.v. Indonesië, hetwelk niet
door de UNO is besproken, te be
handelen. Reuter meent dat het ka
binet Bevir in zün vastberaden
houding tegenover de beschuldigin
gen tegen Groot-Brittannië ten
volle steunt.
TAOORDAT de ayk Schipbeek bij
Colmsehate over een lengte van
20 meter is doorgebroken, zqn de
dorpen Oxe en Diepenveen over-
si'-oomd. Alles is in f"uw om men
sehen en vee te redden.