CRITIEK en GRIEVEN
EN
te'öïisgsrins»
oerloven
I0ETHEM
39
DRUKKE POLITIEK
in INDIE
EEN
DE ZAAK
is 4,0 kWh
Eerlijke verdeeling
ENTMEESTEI
AES-KÏNDT
iwers
I I
BRUIJN
hui8!
Astburg
TELEFOON
van lasten gevraagd
MGR. J. P. HUIBERS
10 JAAR BISSCHOP
STATEN-GÉNÉRAAL
in Comité-Generaal
WAT GEBEURT ER MET
Ruhrgebied en Rijnland?
Een-
brandend
probleem
V. Z.-Vl.:
:EKES. Oo.tbur*
CONTACTBUREAU
- GEV
iIN 'T KORT
'TWEKDE JAARGANG No. 384
1TTTGAVE STICHTING „DE STEM"
SSStlurï J A. H. M. VAN SCHIJNDEL;
Hoofdredacteur J. J. H. A. BRUNA Algem.
Zeeuwsch-redacteur: W. GROFFEN, BMddelburg,
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst. Dubbele
poort 8. tel. 102; Red J. v. d. BROEK, Bijbureau
Oostb irNleuwstr 23; Z.-Eilanden: Bureau m
Goes. Westsingel 75, tel. 2236. Red. N.J KARHOF
ONZE DEFENSIE
Voor God Koningin en Vaderland,
WOENSDAG6 FEBRUARI 194G
Commissie van Toezicht c. J. VAN HOOTE-
GEM A. E. LANGENHORST Mr. Dr. A. J.
J. M. MES Mr H. B. L. DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) 3.38 per kwartaal
per post 4.10 per week (bij niet-post-
bestelling) 0.26 uosse nummers 6 cent
caat voor goede
een zuinig gebruilt
,Want"zoo zegt hi>
aardoor besparen,
goede. Hoe meer
-nen gaan werken,
i komen er in de
meer
tsrantsoen
hfid t. b. v. Rijkskolenbureau
net MATRAS 29
TEN 30
TEL.
r met inlevering),
wht model en gewicht
ÏEN WIJ VAN UW 051
vakman.
>ud goud. zilver en diami
1 Zilversmeden. Grave®
Hendrikskinderenztraat 1
'elefoon 2426 93^
EI VOORRAAD!!!!
feGHNMTOQ LZVKRES
;.V WIEDMACHINES
met loopwiel f 108.—
naf 275
alle LANDBOUWGE-
eiesld aansevolen voor
en van AARDAPPEL-
TRACTOREN enz enz
1ERZANDE 385-<
telefonisch
No.
No. 135.
311'
ZAA D zeil opge-
ELKE HOE-
rkïdag aanwezig,
rijgbaar HOPPE-
)r (rroenbemesting
fTNZE DEFENSIE is zwaar in op-
'spraak. Zoowel verleden als he
den zijn onderwerp van felle critiek
De brouchure van Generaal Reyn-
ders heeft, het defensiebeleid uit de
maandei van vlak vóór den oorlog
veroordeeld en in het licht van den
feitelijken loop der gebeurtenissen
moet men hem gelijk geven, dat de
gekpzer. strategie heeft gefaald. Dit
is zeker, dat het voor de jongens,
die in de Peel-Raamstelling lagen,
al dadelijk een psychologische knak
was. toen ze op den morgen van
deaDuitsche invasie, zonder één
schot gelost te hebben, al moes
ten, terugtrekken. Men had voor den
schijn symbolisch noemt men
dat de fictie gehandhaafd, dat
men daar den schok zou opvangen
en we begrijpen ook, dat men groo-
te jóeroering verwachtte van een
mededeeling vooraf, vooral in de
Zuidelijke provincies. Doch de te
leurstelling en stemmingsverslech-
tericg was er op het beslissende
oogen' lik niet minder om.
De groote schuld voor de spoe
dige ineenstorting valt in ieder ge.
val op de algemeene verwaarloo-
zing van 's lands defensie, de min-
aehting, welke voor het leger en
de'Officieren was aangekweekt, een
Tïrwaarloozing, welke door het be
ter begrip in den allerlaatsten tijd
véór den oorlog op geen stekken
na kon worden ingehaald.
Tkil beter begrip leeft nu v/e! en
we hopen, dat men het levend
kan houden. Echter wordt er nu
van. twee kanten aan de goede stem
ming geknaagd. Men heeft kennis
kunnen nemen van de petitie van
„het oude leger", d.w.z. van een
aantal officieren en onderofficie,
ren, van ouderen en jongeren leef
tijd, die erover klagen, dat bij den
opbouw van het nieuwe leger alle
ervaring en traditie, alles ook wat
er tijdens de bezetting werd opgezet
door de uit Engeland komende of
ficieren radicaal opzij werd gescho
ven, om te gaan bouwen, of impro-
Viseeren aan geheel nieuwe forma
ties. Er was een raam, een organi
satieschema, dat onmiddellijk ten
leven kon worden gewekt zegt men,
en daar moet In eens alles nieuw,
modern zijn wat volgens de petitie
to zeer ernstige misstanden heeft
beid.
Over de waarde van de in concrete
geuite beschuldigingen kunnen we
niet oordeelen. Misschien doet de
rechter dat wel. Hoe dit vonnis ech
ter uitvalt, de eigenlijke grief blijft
bestaan.
Als buitenstaander is men geneigd
op te merken, dat de modernisee
ring, ook in opleiding en geest en
stijl, zeker niet mag worden tegen
gehouden, doch dat van den ande
ren kant in de traditie onvervang
bare waarden zitten, welke men in
«lat „moderne" dient in te bouwen.
En om het behouden van die on
vervangbare waarden te verzekeren,
kan men niet beter doen dan in
het gezelschap der „jongeren" een
aantal „ouderen" te plaatsen die
frisch van hart genoeg zijn, om de
moderniseering niet tegen te wer
ken.
Het groote bezwaar is echter, dat
pen radicaal al het oude verwierp
•r.dcr het motto „Die hebben het
in 1940 verknoeid". Doch dan ko
men we weer bij de stelling, dat
hrt Nederlandsche volk in zijn meer
lerheid, dat de politiek het ver-
loeid had.
Qrieven van een geheel andere
soort hoort men nu onder de-
aen, die ais officier of onderoffl-
worden opgeroepen voor den
lenst in Indië. Het zijn vaak man-
len, die reeds in 1939 bi) de vóór-
nobilLsatie in'dienst kwamen, den
korten veldtocht van Mei 1940 mee
maakten, illegaal werk verrichtten
pas na de bevrijding eraan kon-
n gaan denken verder voor hun
,,burger"-toekomst te zorgen. Het
nog gebeuren, dat hun zaken
otaal geruïneerd zijn, zoodat ze
„van onderop" moeten begin-
aen. Het geldt ook hier mannen
van 25 tot 50 jaar, die veelal ge
trouwd zijn en een gezin bezitten.
Er komt dan ook al een stroom
van verzoeken om vrijstelling los,
alle zéér gemotiveerde verzoeken.
Ze worden echter steevast afgewe
zen met de motiveering: „De toe
komst van het Koninkrijk staat op
het spel; dab overschaduwt alle in-
i'.ivuhieele belangen." Deze opmer
king raakt echter; niet de vraag:
Zijn er geen anderen, geen jonge
ren, die kunnen vóórgaan?
Er zitten er uit de vroegere be
roepsmilitairen bij de maréchaus
see of in andere overheidsinstellin
gen. Moeten zij niet allereerst aan
bod komen? De kaderopleiding van
de vroegere officieren en onderof
ficieren vergt ook nog tijd in ver
band met de evolutie van de oorlog
voering. Zou er zoo veel meer tijd
noodig zijn om geestdriftige jonge
vrijwilligers klaar te maken voor
deze taak?
In het „Vrije Volk" wordt gewe
zen op de schrijnende tegenstelling,
dat eenerzijds oud-illegalen nu weer
weggehaald worden uit hun gezin
en hun wefk, terwijl anderzijds zij
op wie een kleinigheid aan te mer
ken is uit zuiveringsoogpunt, niet
kunnen worden opgeroepen en rus
tig in hun burgertaak mogen blij
ven.
Dit is natuurlijk niet bedoeld als
'n pleidooi voor 't opnemen van on
zuivere elementen, doch als het al
leen maar menschen geldt, die een
Ausweis hebben aangenomen, of iets
dergelijks, zou men hen nu juist in
de gelegenheid kunnen stellen door
het vervullen van een harden va-
derlandschen plicht zich geheel te
zuiveren.
Het staat buiten twijfel: er moet
snel een troepenmacht gevormd
worden, om de Engelsehen in de
Oost af te lossen. Wat we zelf kun
nen doen, mogen we geen dag lan
ger dan noodig is aan anderen over
laten. Doch dit geschiede met de
minst mogelijke stoornis in het va-
derlandsche opbouwwerk, met een
verantwoorde en eerlijke verdeeling
van lasten.
Ter gelegenheid van den tienden
verjaardag van zijn H. Bisschops
wijding zal Mgr. J. P. Huibers, Bis
schop van Haarlem, op Zondag
avond lf Febr., a.s. om 7 uur een
Pontificaal Lof celebreeren in de
Kathedrale Kerk van St. Bavo te
Haarlem en het bisdom opnieuw
toewijden aan de H. Maagd Maria,
de Moeder van Altijddurenden
Bijstand.
Op Maandag 11 Febr., feestdag
van O. L. Vrouw van Lourdes, zal
om half elf dr. C. Henning, kanun
nik en regent van het seminarie
„Hageveld" te Heemstede, 'n plech
tige Hoogmis opdragen in de Ka
thedraal te Haarlem met pontifi
cale assistentie van den jubileeren
den Bisschop. Het voltallig kapittel
zal daarbij tegenwoordig zijn.
Op uitdrukkelijk verlangen van
Mgr. zal deze verjaardag alleen
kerkelijk gevierd worden. Mgr. zal
niet recipieeren.
DEIDE KAMERS der Staten-Ge-
neraal zullen a.s. Donderdag in
comité-generaal bijeenkomen, de
Tweede Kamer om 1 uur, de Eerste
om 4 uur.
De bijeenroeping is geschied op
verzoek van den minister-presi
dent. In deze vergaderingen zullen
van regeeringswege mededeelingen
worden gedaan betreffende Neder-
landsch-Indië.
TN VERBAND met Frankrijks ver-
langen, dat het Ruhrgebied en
het. Rijnland van Duitschland ge-
scheiden zullen worden, bestudeert
het departement van Buitenland-
sche Zaken der V.S. thans verschil,
lende mogelijkheden.
Een ervan komt hierop neer, dat
een internationaal lichaam deze
gebieden zou besturen. Aan dit
bestuur zouden alle westelijke bu
ren van Duitschland deel hebben.
Het is geen geheim, aldus Reuter,
dat in bevoegde Amerikaansche
kringen velen meenen. dat het
Fransche voorstel in eenige opzich
ten in strijd is met de geallieerde
politiek.
CRITIEK OP DE SAMENSTELLING VAN HET
NATIONALE COMITÉ DER „REPUBLIEK
EINDE ONTMOETING VAN MOOK-SJARIR.
weide
ersi/el'ng.
Bintje
lander. Eigen!
- 0evC;i
hei®81
Heden zon onder 17.36 n., maan
onder 23.00 u. Donderdag zon
°P 8.12 u. en,maan op 10.45 u.
WeersverwachtingMeest ma-
wind tusschen N.W. cn Z.
Aanvankelijk nog enkele
«uiten met tijdelijke opklarin
gen, later weer toenemende be
wolking. Iets minder zacht.
II.
TyiE DE GEESTESGESTELDHEID
vooral van de oude kinderen kent
en begrip heeft voor de moeilijke om
standigheden, waarin zich hun karak
ter de laatste jaren heeft ontwikkeld,
zal begrijpen, dat de geschetste toe
stand weinig bevorderlijk is voor de
heropvoeding van deze kinderen.
Het is voorgekomen, dat de direc
trice van een der meisjeskampen den
Commandant van een bewaringskamp
verzocht om enkele geïnterneerde per
sonen op de hoogte te brengen van
het Eerste-Communlefeest van hun
dochtertje.
Typeerende voor de mentaliteit van
de leiding in het kamp was het ant
woord, dat op dit verzoek niet kon
worden ingegaan, daar de betrokken
personen hierdoor zeker een onaan-
genamen dag zouden hebben, omdat
zij toch niet mochten schrijven! Men
begreep bovendien niet, waar de di
rectrice 't verstand vandaan haalde
om een dergelijk verzoek te doen.
Brieven die door de kinderen op
eigen verantwoording van hun leiding
worden geschreven naar ouders in
bewaringskampen worden soms gere
tourneerd en anders verdwijnen ze
spoorloos. Ingesloten foto's van vrouw
of kinderen worden steeds vernietigd.
Ook de dienstpost van aalmoeze
niers is in deze handen niet veilig
en het gebeurde, dat een heele serie
brieven nooit haar bestemming be
reikte ,dat brieven uit sommige plaat
sen afgezonden nooit aankwamen. In
dit laatste geval was echter de kamp
leiding niet onwelwillend en moest de
oorzaak b(j andere instanties gezocht
worden.
Een typisch voorbeeld van gebrek
aan tact en inzicht bij de opvoeding
van deze kinderen gaf de leiding van
een kamp, in een plaats waar zoowel
de moeders als de dochters afzonder
lijk waren ondergebracht. Als de kin
deren onder de wandeling hun moe
der ontmoetten, was het hun verbo
den elkaar te groeten. Toen een groep
katholieke kinderen naar een andere
inrichting werd overgebracht, gaf de
leiding geen toestemming om van hun
moeder afscheid te nemen.
T\ank zij het juiste en ruime inzicht
van bekwame menschen in de al
gemeene leiding en in de kampen zelf
is thans in veel kampen de mogelijk
heid geschapen, dat kinderen hun
ouders bezoeken. Dat dit bezoek zich
voltrekt achter prikkeldraad of In 'n
erbarmelijk, onbewoonbaar kamp is
niet de schuld van deze menschen. Zij
toonen begrip voor den diepen nood,
die er over talloos vele kinderzielen
gekomen is, en tegenover welke een
houding als boven beschreven op mo-
reele en juridische gronden niet te
verantwoorden is. Men moge beden
ken, dat deze kinderen niet geïnter
neerd zijn, doch in bewaring gesteld,
totdat de normale gezinsverhoudingen
weer mogelijk zijn.
Kritiek op toestanden is er thans
genoeg, de regeering heeft de handen
vol en het genoemde vraagstuk is in
en buiten de Kamers reeds meerdere
malen aan de regeering voorgelegd.
De praktijk, waarmee de publieke
opinie blijkbaar niet bekend is, be
wijst echter de dringende noodzaak,
van een onderzoek of wel overal aan
geschikte en voor hun taak bereken
de personen de leiding van deze kam
pen in handen is gegeven.
A lleen zij, die niet gedreven worden
door gevoelens van haat en wraak
neming en die den oproep der Bis
schoppen willen begrijpen, dat het
aanzien van ons volk staat of valt
met de beantwoording van de vraag,
of in Nederland wordt gehaat, zullen
den ernst van dit probleem kunnen
inzien en tot de oplossing er van bij
dragen.
Met deze gedachte voor oogen moe
ten wij ons rekenschap geven tot wel
ke gevolgen een ontactische opvoe
ding van deze groep van jonge men
schen kan leiden en welk een gevaar
dit in de toekomst kan zijn voor het
land. Wie echter kennis heeft geno
men van den grooten vaak onzicht-
baren nood bij deze kinderen, wordt
aangegrepen door een diep medelij
den.
fn het belang van deze groote groep
van kinderen en van ons eigen volk
wordt daarom gevraagd om 'n instan
tie, in den vorm van een contactbu
reau, dat de brug kan zijn tusschen
ouders en kinderen en de mogelijk
heid schept tot nazorg, als ouders of
kinderen uit het kamp zijn ontslagen.
Misschien kunnen bestaande vereeni-
gingen, op het gebied van de kinder
bescherming hierin bemiddelen. Ge
vraagd wordt verder een ruimere mo
gelijkheid tot wederzijdsch contact
van ouders en kinderen. Laten wij
toonen, dat de booze geest van het
Duitsche baibarisme ook op ons geen
vat heeft gekregen", door naast de ge
rechtigheid ook het pleit, te voeren
voor de toepassing der christelijke
barmhartigheid.
Putte, N.-Br.
B. M. A. VROKLAGE, pr.
yiJN DE BERICHTEN over
■militaire schermutselingen
in Ned. Indië gering, des te
meer gegevens worden er geseind
over het politieke beeld.
Eenige dagen, nadat een aantal
partijen zich vereenigd had tot het
.Volksfront" (linksche en radicale
nationalisten) gingen ook de vier
meer gematigde sociaal-democra
tische vereenigingen een fusie aan
Tijdens het congres van de nieuwe
partij „Serindo" hebben zich drie
nationalistische groepen van Mid-
denfjava en een van Sumatra bij
de Serinobeweging aangesloten
onder den nieuwen naam van
P.N.I. .Partai Nasional Indonesia),
welke zich naar eigen zeggen, de
vorming van ,.een nationale so
ciaal-democratische staat" ten
doel stelt.
De partij heeft een motie
aangenomen waarin de meening
wordt uitgedrukt, dat de huidige
samenstelling van het centrale
nationale comité der „republiek"
niet aan de eiscben voldoet en
zoo geweizigd moet worden, dat
de ware vertegenwoordigers van
de volkspartijen in dit politieke
conlrolelichaam. dat als een tij'
denik parlement" dienst doet,
vertegenwoordigd zijn.
rpWEE van de meest op den voor-
grond tredenden schijnen te
zijn Hamangkoe Boewono, sultan
van Djokjakarta en Tan Malakka,
leider van de communistische
party. De laatste is geen regel
rechte volgeling van Moskou. In
de periode van de Trotskistische
periode heeft hij met Stalin en
Rusland gebroken.
Ook met de enge dogmatiek
van Troskisme kon hij het daarna
niet vinden. Hij noemt zich een
onafhankelijk communist en wil
een volksfront met als doel de
„sociale revolutie". Zijn Volksfront
is zeer roerig en verwijt Sjarir
het sluiten van een geheime over
cenkomst met van Mook, waarbij
Sjarir de eischen der Nederlanders
zou aanvaard hebben..
't Is 'n dwaze propaganda-stunt
van Malakka, die hem echter nogal
wat aanhangers schijnt bezorgd
te hebben.
Zij zullen het Sjarir tijdens de
bijeenkomst van Indonesische lei
ders te Soerakarte niet makkelijk
maken. Sjarir is met zijn „kabinet"
intusschen al naar Soerakarta
vertrokken, waar hij ongeveer 200
bestuurders zal toespreken.
jgINDE VAN DE WEEK wordt
hij in Batavia terugverwacht
om een onderhoud met Van Mook
te hebben.
Men verwacht, dat er dan Ne
derlandsche voorstellen aan de
Indonesiërs zullen worden voor
gelegd. Volgens gezaghebbende
kringen had de Nederlandsche
regcering eenige verandering in
de door van Mook uit Nederland
meegenomen voorstellen aange
bracht.
Onbevestigde berichten vermel
den echter, dat de oorspronkelijke
voorwaarden een bepaling bevat
ten, waarin zelfsregeering voor
Indonesië gedurende langen tijd
zou worden uitgesteld. Deze voor
stellen- zouden door ce Indone
siërs zeer koel zijn ontvangen.
CELEBES ontstond tusschen
een Nederlandsche patrouille
en Indonesiërs in het Wotoe-
gebied een kleine schermutseling.
De Nederlanders arresteerden twee
Indonesisch leiders. Een klein ge
vecht wordt gemeld ten zuid-en
van Palopo.
Het eerste Nederlandsche schip,
dat, sinds de Indonesische troebe
len begonnen voedsel naar Java
vervoert, heeft met een Australi
sche bemanning Melbourne verla
ten. Het schip is als oorlogsbodem
uitgerust en heeft een lading van
150 ton levensmiddelen, Roode
Kruis-goederen en uitrusting voor
Nederlandsche schepen aan boord.
Frankrijk saneert
«EENSTEMMIG heeft de Fran -
sche ministerraad besloten tot
een drastische beperking van de
militaire en civiele uitgaven en tot
een geleidelijke intrekking van de
bedrijfssubsidies.
Tevens heeft de regeering maat
regelen goedgekeurd om de inkom
sten te verhoogen. Er zal een re
organisatie komen van de ambten
bij de openbare organen, teneinde
in overleg met de vakorganisaties
bezuinigingen in te voeren.
TN de eerstkomende maanden wor-
den in het totaal ongeveer 40.000
repatrieerenden uit Ned. Indië ver
wacht.
TN VERBAND met de gestegen
lasten hebben de onderscheidene
verkeers- en vervoerdersinstanties
bij den raad van ministers aange
drongen op een drastische verlaging
van den benzineprijs.
v
TT ET S.S. Alcontra is uit Singa-
pore vertrokken met 2461 eva-
cuées.
yij, die nog niets van hun familie -
leden in Indië hoorden, wordt
aangeraden een nieuw „berichtfor-
mulier" bij het Roode Kruis aan te
vragen.
rpHANS blijkt, dat het eerste Ja-
pansche aanbod voor onvoor
waardelijke capitulatie ontvangen
werd 13 dagen voor het loslaten van
de eerste atoombom.
pANADEESCHE padvinders heb-
ben 60.000 handboeken bijeen
gebracht voor de padvinders uit
Nederland, Polen. Noorwegen,
Tsjecho-Slowakije en Frankrijk
Alhoewel Bevin
(rechts) en Wy-
sjinski (links) el
kaar duchtig in de
haren zitten tU-
dens de debatten
over de Grieksche
kwestie, blijken
ze het na het
woordenspel toch
best met elkaar te
kunnen vinden. Ze
toasten op elkaar,
ze loopen gearmd
en verkoopen sa
men grapjes. Hier
zyn ze vol aan
dacht voor een
postzegel van Wy-
sjinski en aan de
gezichten te oor
deelen wordt er
daarbij weer een
mopje getapt.
Vreemd en men-
sclielijk bedrijf is
toch die interna
tionale politiek