Zuivere i §eWraa^e bedrijfschappen j
critiek
en onzuivere
Ons achtste mud kolen
in gevaar
NA Ril A
LICHTMIS
Een moordcommando
REGERINGSVOORLICHTINGSDIENST
werd voorgelicht Tw"d' Kan"r ",°nd[ :irK
»r
OOT
IEN
ALEN
AERT
lucten
N.V.
Klantenbinding
wordt opgeheven
Amerikanen imperialistisch
Oog en Oor" kreeg 't
zwaar te verduren
stond terecht
■■■■■■a
HGZAKEN
1TKADE 63
NGIFTEN
BKiWW
rbaar. Vraagt
i'l-Agent voor
n
DORDRECHT
TDIENST
,ST
4GEHAVEN
821-0
Haringvliet,
VOO It
'MAKEN
JUS!
VOEDING
LITAIRElT"
en MG. Ook
gen: Engeisch
nsch. Ned taal
ploma. jour-
RDAM
915-00
HULST
323-0
aan her-
fleschjes.
nz. moeten
685-0
D- EN VER-
ÏAGES; TOI-
enz
*1*
V
172-0 X
met ingang
zaak wecierom
lid.
inoig personeel.
velend.
UWELIER
0 L S T
)oqooooo0q
tACHTWAGEN
l dubbele
men. Buni-
825 X 20.
R. V. L
f 3880-
t 3715.—
I 750.—
t 3030.—
Voecselccumin.
W Beveland
Telef. 1W
TWEEDE JAARGANG No. 380
UITGAVE STICHTING „DE STEM"
Directeur J A H. M VAN SCHIJNDEL
Hoofdredacteur J. J H A BRUNA Algem.
Zeeuwsch-redacteur: W GROFFEN. Middelburg;
Zeeuwsch Vlaanderen Bureau Hulst. Dubbele
poort tel 102; Red J. v d BROEK. Bijbureau
Oostburg. Nleuwstr 23 Z.-Eilanden: Bureau
Goes. Westsingel 75. tel 2236 Red N.J KARHOF
Voor God Koningin en Vaderland,
V R IJ D A G 1 FEBRUARI 194fl
Commissie van Toezicht C. J. VAN HOOTB-
GEM A E. LANGENHORST Mr Dr A. J.
J. M. MES Mr H. B U DE RECHTER
Verschijnt eiken werkdag. - Abonnementsprijs
(bij vooruitbetaling) 3.38 per kwartaal
per post f 4.10per week (bij nlet-post-
bestelling) 0.26 uosse nummers 6 cent
jjiR IS EEN HEVIGE discussie
ontbrand rondom het vooront
werp-Vos inzake de bedrijfschap
pen. Wat men er naar buiten over
hoort, is veel critiek, veel gerecht
vaardigde critiek, gelooven we. Wel
hebben de Ministers Schermerhorn,
van Schalk en Vos zich beijverd te
betoogen, dat het geheel is geinspi-
reerd door den wensch naar decen
tralisatie, -.aar het scheppen van
organen, die door zelf-doen de
Overheid sterk kunnen ontlasten,
maar het vóórontwerp houdt deze
organen in zoodanig knellenden
overheidsgreep, dat het zelf-doen
tot een schim vervaagt. Gelukkig
is het vóórontwerp niet meer dan
dit; het Is juist ter discussie aan
geboden.
A is we intusschen het koor van
critische stemmen beluisteren,
dan meenen we daarin toch ook
enkele onzuivere tonen te hooren.
Iedereen zegt nu wel, dat hij „ge
leide economie" onvermijdeliik
acht, maar in 't onderbewustzijn
van sommigen leeft o.i. nog eenige
hunkering naar de oude liberale
„vrijheid", welke veronderstelde,
dat uit het in den wilde weg on
elkaar los concurreeren vanzelf
de behartiging van het algemeen
welzijn zou losspringen. Aan den
anderen kant is deze liberale „vrij
heid" al zeer ingedamd door kar
tel- en concernvorming in veler
lei vorm. doch hierbij bestaan niet
de waarborgen, dat het algemeen
belang in het oog gehouden
wordt, een algemeen belang, dat
zich bijvoorbeeld verzet tegen het
„kraken" van kleinere, zelfstandi
ge ondernemers. Wat men in de
Overheid afkeurt, als hit het be-
driifsleven te zeer breidelt en het
ondernemersinitiatief doodt, moet
ook afgekeurd worden ten aanzien
van die practiiken, welke de le
vensvatbare ondernemingen onder
graven met ongezonde mo-
noplistische strevingen. Verder is
het een feit, dat productie- en
prijsafspraken en andere regelingen
door de bedrijfsgenooten onderling
toch steeds getoetst dienen te
worden aan „het criterium", het
algemeen belang Wie dus zegt
„Laat het bedrijfsleven vrij, de
staat moet er met zlin bureau
cratische vingers geheel afblijven'
zegt meer dan hii verantwoorden
kan. In het concent-program der
K.V. wordt dan ook gesproken over
het algemeen toezicht en de con
trole der Overheid over de be-
driifsorganen.
Dat is natuurlijk Iets anders dan
ringelooren en begraven onder
paperassen.
We zouden nu zoo gaarne zien,
dat de gerechtvaardigde critiek een
verlengstuk kreeg in 't aanwijzen
van de methode volgens we'ke deze
controle door de Overheid effec
tfef en soepel zou kunnen geschie
den zonder te vervallen tot de ge
wraakte eommlssarisflguur.
Belangwekkend is het, wat Dr. P
de Bruin S ,T. in het „Utrechtsch
Katholiek Dagblad" over het on
derwerp om. schreef. Hij wees
erop, dat de samenstelling der
besturen voor een groot deel het
wel en wee der bedrijfsorganisa
ties zal bepalen.
En hy gaat verder
Wordt de keuze bepaald door het
verlangen alle partyen te bevredi
gen en van alle soorten van men-
schen afgevaardigden te kiezen, dan
blijft de bedrijfsorganisatie een
doode letter; wordt hun keuze be
paald door het verlangen om al
leen maar kundige, bekwame en
het goede willende personen af te
vaardigen, van welke men weet, dat
zy het juiste inz'cht bezitten en
verwacht, dat zy het noodige ver
standig beleid zullen toonen, dan
gaat de bedrijfsorganisatie een
goede toekomst tegemoet.
De tegenstanders mogen by deze
keuze niet geweerd worden. Daar
™l?„Jr0UWenK de machtige
groot-ondernemers wel voor zor
gen. "'aar hun positie moet in het
geheel van dien aard ziin dat rij
gedwongen worden volledig reken
schap ven hun denken en doin af
te leggen.
Het bedröfsleven en ziin metho
den moeten openbaar worden.
Voorloopig zyn wij al tevreden
als het openbaar wordt over de af
vaardiging van het heele bedryfs-
leven.
groote handicap voor de vrije
.concurrentie zHn de sroote econo
mische veltijen. <ue achter de
gesloten deuren der directiekamers
van de groote maatschappijen ge
leverd worden. Als deze strijd open
baar gemaakt wordt en getoetst
aan de norm van den hocgsten prijs
voor den besten dienst, dan zijn .vij
al een heel eind voortgeschreden
op den weg der gezondmaking van
de economische concurrentie.
Dan heeft de bedrijfsorganisatie
haar werk begonnen en zal zij ook
in staat zijn haar werk te voleinden
en haar doeleinden te bereiken.
Deze kant van de zaak, dooi
den geleerden Jezuiet naar voren
gebracht, mag zeker niet uit het
oog verloren worden.
TR. J. S. KEYSER te Zwolle is
benoemd tot plv. directeur-gene
raai van de voedselvoorziening.
Het gezin Dabney uit Tallahassee (Florida) staat blijkbaar in een büster
goed blaadje bij den ooievaar. Voor de vierde maal in vier jaar tyds werd
de familie dezer dagen met een tweeling verrykt. Men ziet hier de geluk
kige moeder temidden van haar kroost, dat vol belangstelling Is voor de
beide nieuwe zusjes.
llll
JTJE HONOREERING van de thans
aangewezen zeven kolenbonnen
is hi ieder geval gegarandeerd, ver
telde de directeur van het Ryks-
kolenbureau Donderdag op een pers
conferentie. Voor Mei hoopt men
alles afgeleverd te hebben.
De toegezegde achtste bon zal al
leen hunnen worden gehonoreerd,
wanneer de invoer uit het buiten
land zal stygen en de huidige ko-
lenproductie van de Lïmburgsche
steenkolenmijnen omhoog zal gaan
In het nieuwe distributiejaar
zal geen klantenbinding meer be
staan. Wel ligt het in de bedoe
ling een voorinleveringsbon be
kend te maken, Gedurende den
zomer zal de consument de helft
van de kolen, die zullen worden
verstrekt, kunnen in slaan.
Tie mededeelingen, die ter confe
rentie werden verstrekt, waren
niet bijster optimistisch van toon.
De aanvoer van kolen uit Duitsch-
land bleef beneden de gestelde ver
wachtingen, die uit Amerika in nog
belangrykere mate en tenslotte
lieten de Ned. mijnwerkers ons in
den steek, zoodat interne maatre-
Het buitenland schiet in
zijn leveringsplicht tekoit,
de mijnwerkers'pzestaties
liepen achteruit
Zij willen de maan
als kolonie
GESLAAGDE ra,:; ar 00 n-
met de maan spreekt
by'na even sterk in de verbeelding
der Amerikanen als het eerste be
richt over de atoombom. Alle soor
ten denkbeelden voor nadere ken
nismaking met de bij-planeet van
onze aarde, sommige nog fantas
tischer eten die van Jules Verne,
vormen het onderwerp van bespre
king in pers radio en onder het
publiek. Zoo wil men de maan in
kaart brengen om haar geheimen
te onthullen. Men ziet in de toe
komst de mogelijkheid van „raket
uitstapjes" naar de maan, doch
de pers meent hier reeds tegen te
moeten waarschuwen aangezien
het leven op dit hemellichaam
voor aardbewoners vermoedelijk
uiterst oncomfortabel is. Zelfs
wordt reeds gewaarschuwd tegen
„maanimperialisme". Zoo schrryft
de Washington post: „Men schi'nt
vanzelfsprekend te vinden, omdat
wij het eerste contact hebben ge
legd, dat de maan reeds een soort
koloniale bezitting van de Ver,
Staten is en dat wij onze bypla-
neet reeds zoq goed als geannexeerd
hebben".
JJET
tact
gelen in het mijnbedryf noodzake-
iyk gebleken zijn om de productie
op te voeren.
Tal van arbeiders in de münen
leggen een dergeiyk gedrag aan den
dag, dat men van chicaneeren kan
spieken, wat een beetje minder erg
klinkt dan saboteeren, zoo deelde
de spreker ter conferentie mede.
Jl. Vrydag heeft de minister van
energie en verkeer dan ook een ern
stig woord tot de mijnwerkers ge
richt.
Uiteraard zyn de gevolgen van
een en ander ernstig. Het herstel
van de industrie wordt er zeer ern
stig door belemmerd en dit geldt
II
vooral voor de textielindustrie. Er
zal dus meer gepresteerd moeten
worden, vooral omdat het twijfel
achtig is of wij volgens den direc
teur der Staatsmijnen in 1946 nog
op een regelmatigen aanvoer van
kolen uit het buitenland kunnen
rekenen.
Voor 1946 staat derhalve het
winnen van den kolenslag op de
eerste plaats in Nederland. Daar
toe zal de bezetting van de mynen
dit jaar met 4000 man worden uit
gebreid.
Tenslotte herinnerde spr. er aan,
dat in België scherpe maatregelen
zyn genomen tegen kolenhandela
ren die onwillig waren mindere
soorten aan hun klanten af te le
veren. Hy hoopte dat zulks hier niet
noodig zal zijn en dat de kolenhan
delaren zullen meewerken de be
staande moeilijkheden te overwin
nen.
Jk/TAARSCHALK MONTGOMERY
Is benoemd tot chef van den
Britschen Generalen Staf.
OUSLAND zal geen bezettings-
troepen zenden naar Japan.
Heden Zon onder 17.21 uur,
Maan onder 16 26 uur. Zater
dag Zon op 8.22 uur, Maan op
8 57 uur. Weersverwachting tot
VrydagavondKrachtige wind
tusschen Zuid en Zuid-West
met tydellik regen. Later bre
kende bewolking. Vifl zacht
WMf,
TYE regeeringsvoorlichtlngsdienst
en de Dienst Oog en Oor
vormden Donderdag in de Twee
de Kamer onderwerpen van dis
cussie. Veel goeds wisten de leden
er niet over te vertellen.
Oog en Oor kan best verdwynen,
vonden de heeren Schaepman (RK)
Posthuma (CD), Roosjen (AR), en
Wendelaar Lib.). En wat de R.V,
D. betreft was aller oordeel wel niet
zoo straf, maar "de opmerkingen,
die gemaakt werden, maakten toch
den indruk, dat men het verre van
eens was met de taakopvatting, die
bij dien dienst bestaat en met de
gevolgen daarvan.
Er wordt met geld gesmeten, zei
de een, de dienst is een staatsrech-
telyk onding en een gevaar in de
practyk. Hij is tendentieus, vond
een ander. Tegen een goede voor
lichtingsdienst bleek echter geen be
zwaar te bestaan. Men zorge ech
ter voor een accurate, efficiente en
objectieve berichtgeving. De dienst
lichte het buitenland voor, maar
weze geen instrument in den bin-
nenlancfschen politieken strijd. Al-
das drukte de heer Schaepman (R.
K.) zich uit.
jyjmister Schermerhom had stof
genoeg om te beantwoorden.
Z.E. kon moeiiyk anders doen dan
erkennen dat er fouten gemaakt
zijn. De grens tusschen voorlichting
en verdediging van het gevoerde re-
geeringsbeleid is inderdaad wel eens
overschreden, gaf hy toe. Ander
zijds bleek hij toch waarde te hech
ten aan een behoorlyken voorlich
tingsdienst. In de eerste plaats ver
telde hy dat er plannen bestaan
voor een nauwere verbinding tus
schen binnen- en buitenlandsche
voorlichting. De binnenlandsche
camDagnes beoogen een centrale
leiding bij optreden tegen den elf-
handel, bij economische voorlich
ting, inzake het sparen enz. De re-
geertng wenscht nochtans eenig ini.
niet tevreden over het door
dezen dienst gepresteerde werk
tlatief te blijven hanteeren in de
voorlichting. Met de gemaakte op
merkingen zal echter rekening wor
den gehouden. Oog en Oor noemde
de minister een tydeiyke creatie.
De kosten worden voor R.V.D. en
eerder genoemde dienst op 7 resp.
6 ton geraamd. Voor de departe
mentale persdienst kan slechts de
begrooting licht geven, Zü ver-
schynt begin Maart. Tenslotte deel
de de minister mede, dat een con
troledienst is ingesteld op het ge
bruik van auto's door ambtenaren
en dat er geen censuur bestaat op
post uit Indië.
Hierna werden de beraadslagin
gen gesloten. In de avondvergade
ring kwam Scheepvaart aan de
orde.
A LS EEN VERRE naklank van
het Kerstfeest is de dag van.
Maria Lichtmis of Maria Zuive
ring, dien we morgen vieren. We
zien Maria en St. Joseph verschij
nen in den tempel om den kleinen
knaap aan den Heer op te dragen
en wij zien in hun handen het of
fer der armen, twee jonge dui
ven, zooals de wet dat bepaalde,
Uiterlijk was dit dus een gewoon
gebeuren, dat dagelijks plaatsgreep
in den tempel, maar in Gods plan
nen werd deze ceremonie een mid
del, Zijn Zoon te openbaren aan
de wereld als het Licht, dat de
heidenen kwam verlichten en dat
de glorie zijn moest van Zijn
beminde volk. Rijk aan inhoud is
deze feestdag, want waar God
spreekt en de H. Geest verlicht,
daar wordt ieder woord gewich
tig, daar is Iedere zin een medi
tatie.
DIT IS de dag, waarop de Allerhei
ligste Maagd den kleinen Jesus
in den tempel opofferde en Simeon,
vervuld van den H. Geest, nam Hem
op zijn armen en loofde God in eeuwig
heid." Nog zien wij nu den kleinen
Jesus op de armen van Maria en van
Simeon, maar voor het laatst. Want
deze dag is als een afscheid van de
Kindsheid en de toekomst van Chris
tus' leven wordt hier ontvouwd. Si
meons lofzang is als het preludium
in het groote lijdenslied. dat nu een
aanvang neemt en waarvan de slot-
acte zal zijn het Stabat Mater. Zijn
woorden zijn als een blik in de toe
komst naar de hoogte van den Kruis
berg. Want: „Deze zal gesteld worden
tot een teeken van tegenspraak, op
dat aan veler harten de gevoelens
openbaar worden. En ook Uw hart zal
door een zwaard van droefheid wor
den doorboord Wel nimmer zal een
moeder een dergelijke voorspelling
hebben ontvangen omtrent de toe
komst van haar kind. En toch zien
wij hier het merkwaardige gebeuren,
dat hoewel de smart het hoofdmo
tief vormde van Simeons avondzang
zijn hart van vreugde was vervuld
en dat Maria al deze woorden als
kostbare klanken bewaart in haar hart
Simeon zag hier de vervulling van
zijn groot verlangen, nu zijn oude
oogen het heil der wereld aanschouw
den; nu ging op den drempel van d-n
dood het Leven voor hem open. Ma
ria wist haar verheven taak, als Moe
der van den Verlosser, te geven
aan hen, die naar verlossing smacht
ten En zooals Zij eenmaal haar Fiat
sprak, zoo herhaalde Zij dit in dit
droef moment.
T\IT FEEST der Kerk geeft ons te-
midden van het voorbijsnellende
leven verheven en vruchtbare ge
dachten, die uitgaan boven de om
ringende zorgen. Wat een toekomst-
droomen, overvol van geluk, maken
we vaak onszelf of maken we aan
gaande hen, die aan ons werden toe
vertrouwd. En daartegenover staat de
realiteit, dat, moesten we al het iy-
den kennen, dat ons wacht, dit voor
velen niet te dragen was. Slechts
langzaam aan, stap voor stap, wor
den we er mee verzoend, dat dit le
ven langs zijrt harde baan, naar den
opgang voert en eerst lang nadien ko
men we tot het besluit, dat het zoo
heeft moeten zijn en dat het goed
was. „Draag het Kruis, en het zal u
dragen" is daarom de wijze raad van
Thomas a Kempis. Wie dien raad be
grijpt en opvolgt, heeft het geheim
van het leven ontdekt en van het ge
luk en ls nooit zonder een diepe en
onverwoestbare vreugde.
Mr. Deelen eischte tegen
vijf verdachten voor het
Bossche bijz. Hof de
doodstraf.
TIET Bijzonder Gerechtshof te
Den Bosch heeft in zyn eerste
ziting den door een moordcomman
do van de Germaansche S.S. ge-
pleegden terreurmoord op de burge.
meesters W. Wijnen van Asten en
P. Smulders van Someren behan
deld. Nadat generaal baron van
Lawick als militair raadsheer was
geïnstalleerd, stonden achtereenvol
gens terecht H. Kromhout. 21 jaar,
uit Haarlem, die de doodelijke scho
ten op Burgemeester Wynen loste,
J. P. Besteman, 24 jaar, uit Bad
hoevedorp, die burgemeester Smul
ders met, enkele schoten doodeliik
trof, G. S. v. d. Ploeg, 22 jaar, uit
Amsterdam, dest.iids commandant
van de Landwacht in Noord-Bra
bant en G. Pollema, 30 jaar, uit
Groningen, onrichter-commandant
der Landwacht van Noordbrabant
en Limburg, die na den moord op
twee Landwachters te Beek en Donk
in Juli 1944, tezamen met Harders,
chef van den S.D. te Vught, den
terreurmoord als represaillemaat
regel hebben beraamd en de uit
voering hebben uitgestippeld.
Uit de getuigenverhooren bleek,
dat van hoogere S.D.-zyde en door
SS-voorman Feldmeyer dezen ter
reurmoord is gelast.
Tegen alle vier de SS-leden
eischte de Procureur-fiscaal, mr.
Deelen, de doodstraf. Allen legden
een volledige bekentenis af.
Tegen den Brabander J. van
Lieshout uit Asten, die de ïyst met
namen van als anti-Duitsch en lei
ders van het verzetswerk bekend
staande personen in de Peeldorpen
Asten en Someren zou hebben op
gemaakt en gezonden aan verdach
te van der P'oeg werd eveneens de
doodstraf geë'scht. Deze verdachte
bleef barnekklg ontkennen de lijst
te hebben opgemaakt en verzonden.
