Stad cn Land, Hoe het AziatischeUithongering Herrenvolk optrad pTZlid Prof. Scbermerhom in LONDEN VLOTTE SAMENWERKING in de buitengewesten Op Java is de situatie verdeeld, van Sumatra's Oostkust blijven berichten uit WAAROM MET OVERSTAPPEN? Duif maakte mimk p» „noodlanding" oo Japanaoha G&aiapa IN T KORT AMERIKA wil 7 vloten KEGEERINGSNOTA OVER INDIË Het lot van 13.000 «einterneerden on bekend. J y» MINISTER van Oveniee- srhr gebiedsdëelen heeft de Tweede Kamer een nota doen toekomen over het regeermgsbe- leid ta.v. Indië. De toon er van Is niet ongunstig;. Het document maakt gew&g van 'n voortschrij dende consolidatie van den toe stand in de buitengewesten, met name in het Oostelijk deel van den Indisehen archipel. Daarnaast wordt er in gerele veerd. dat na de zuiveringsacties in bedoelde plaatsen een gunstige ver andering is ingetreden te Batavia en te Soerabaja. In laatstgenoemde stad keerden reeds 150.000 inwoners weer, terwijl de stroom nog aan houdt. In het Oostelijk deel van den archipel wordt op groote schaal een nieuwe geest en een nieuwe vorm van samenwerking tus- schen Nederlanders en Indone siërs beproefd. Deze proef blijkt te slagen. De bevolking werkt vlot mee aan de geldzuiverlng. Ten aanzien van het ordeherstel ln bepaalde centra van Java meldt de nota. dat de bevolking dit her stel met vreugde begroet. Uit an dere dan de genoemde centra valt echter nog geen verbetering van den algemeenen toestand te mel den. Te Bandoeng, Buitenzorg en Semarang blijft de situatie precair, terwijl in het bijzonder over Cheri bon, Pekalongan en Tegal de be richten over algemeene desorgani satie bevestiging vonden. Groote zorg baart het dreigende voedsel tekort op Java. Een bepaalde verslechtering van den toestand zou zijn af te leiden uit de schaarsche berichten, welke over de Oostkust van Sumatra ma den verkregen v IV nota vermeldt dan den arbeid van den lt. gouverneur-gene raal. De regeering ziet met voldoe- ITing op bet gepleegde overleg te rug T.a.v. de besprekingen ln Lon. den acht de regeering zich niet ge rechtigd meerdere mededeelingen te doen dan in 't reeds vroeger gepu bliceerde communiqué werden ge daan. Van de inzichten en voor nemens der Britsche regeering meent rij te mogen verwachten, dat een gunstiger atmosfeer zal worden geschapen voor de vrije meenings- vorming aan Indonesische rijde, voor de bevordering van overleg en overeenstemming met representa tieve voormannen der nationalisti sche beweging en tenslotte voor Ti vreedzame oplossing van 't Indone sische vraagstuk. De talrijke mutaties in hooge bur gerlijke en militair ambten wor den in de nota verklaard als voort Grondslagen, die God niet noemen, onvol doende.' TN „DE OPMARS" behandelt Mr. E. Sassen, een der onderteeke naars van den eersten N.V.B.-op- roep en medewerker van het week blad „Christofoor", de vraag: Waar om stapt de Katholieke Volkspartij niet algeheele in de nieuwe socia listische Partij van den Arbeid? Ziin antwoord luidt: Onze arbeiders en boeren, maar niet alléén zij, voelen zich daar NIET thuis. En dat niet alleen om een vlag en een lied, maar bovenal, omdat wij het ,,in de huidge omstandlghdn nood zakelijk" vinden, om naast een gvoe- peering, die haar grondslagen groo- tendeels in een humanistische wereld beschouwing legt, een partij te hand haven, die haar zedelijk fundament en richtsnoer uitdrukkelijk legt in GOD, in de door Hem geschapen we reldorde en in de CHRISTELIJKE Openbaring. Hier halen wij niet een nieuwe anti-these binnen. Wij weige ren te gelooven, dat in zulk een so cialistische Partij van den Arbeid geen nobele christenmenschen zouden zijn te vinden, want wij weten beter. Maar wij weigeren ook. genoegen te nemen met grondslagen, die God als Schepper niet vernoemen, gelijk wij niet van zins zijn, alleen maar over Christendom te spreken, als het óver Christus moet gaan. Wij meen en. dat beide groepeer in- gen thans, naast cn met elkaar, reden van bestaan kunnen hebben, zooals in Frankrijk, naast de socialistische party, een aparte, grootendeeis uit vooruitstrevende katholieken bestaan de A5.K.P. is gevormd. te vloeien uit een verminderd phy- siek of psychisch draagvermogen van betrokkenen en anderzijds uit onvermogen of ongeneigdheid van anderen om onder de veranderde omstandigheden te blijven werken. Daarenboven is in het leger nog 'n verjonging van het officierencorps gewenscht. Wat de geïnterneerden betreft, wordt in de nota, opgemerkt, dat er op Java nog ongeveer 13000 perso nen zijn, omtrent wier lot weinig bekend is. Uit Malang, Djokjakarta en Soe- rakarta werd bericht, dat voor de levens der daar aanwezigen niet behoeft te worden gevreesd. Ernstige ongerustheid heeft ech ter grond t.a.v. die streken, waar anarchie heerscht, zooals Bantam, en de streek tusschen Cheribon en Semarang. De overbrenging naar Nederuand onder zulke om standigheden voor velen een belang van de eeiwte orde. OO Patriot maakte van haar nood een deugd DEN ENGELSCHE duif, wel- l ke in 1942 tijdens een wed- l strijd in Engeland verdwaalde, werd in uitgeputte toestand in Nederland aangetroffen en vloog eenige weken daarna H met belangrijke militaire in- lichtingen terug. Aan deze duif is thans de medaille voor waardevolle diensten in oor- logstijd" verleend De Nederlandsche patriot, die zijn berichten met de duif inee gaf verzocht de veilige aan- i komst van de duif te willen r melden door het gebruik van bepaalde codewoorden in de i j Nederlandsche uitzending van de B.B.C. De vogel kwam om ongeveer 8 uur 's avonds op j den dag na de afzending uit j I Nederland in Engeland aan. I i De inlichtingen van den Ne- i clerlander bleken zeer waarde I vol te zijn en door 't uitspreken van de afgesproken codewoor- den kon hem het welslagen van zijn zending worden ge- j j meld. Ex-geïnterneerde verhaalt van zijn belevenissen i. WANNEKK men uit den nioud vu> hen, die de JupancM-he onder drukking; in ons Indië aan den lijve hebben ondervonden, de ver halen hoort over het optreden van het Aziatische Herrenvolk, dan komt. men tot de ontdekking; dat de instellingen en methoden dezer gele heeren een zeer opmerkelijke overeenkomst vertonnen met die hnnner Europeesche confraters. We hadden een onderhoud met den heer van der Vomen, die voor enkele dagen, na een verblijf van 3% jaar in de Japansche in- terneeringskampen op Sumatra, naar Nederland terugkeerde en zich onmiddellijk bereid toonde ons het een en ander over zijn wederwaar digheden te vertellen. Wij laten hier het eerste gedeelte van het re laas van zijn wederwaardigheden volgen. f \j> 2 April 1942 werden wij door de Japanners gevangen geno men, zoo zegt hij. Nadat onze be zittingen waren afgenomen, wer den wü in de gevangenis van Ben koelen ondergebracht, waar men ons milimeterde en vervolgens, om de boeven-suggestie volledig te doen rijn, in gevangenispakjes stak. In het begin kon de voeding er mee door, doch geleidelijk ver slechterde de toestand. In het kamp Muntok, op 't eiland Banka, waarnaar we na eenigen tijd wer den overgebracht, was de behan deling omgekeerd evenredig aan de schitterende beloften, die men ons te Benkoelen omtrent het nieuwe verblijf had gedaan We werden gehuisvest in groote koelieloodsen waar we per persoon- 70 cm „Le- bensraum" hadden Alles wat ons per dag aan voed sel werd verstrekt, bestond uit 250 gram rijst, aangevuld met een serie knollen, eenige bladgroenten en een portie sagopap, die voor 75 pet. was samengesteld uit weinig voed zaam water. In het begin kregen we nog wat vleescb en visch van de slechtste kwaliteit, doch na verloop van eenigen tijd werd ons ook deze luxe onthouden. In Muntok, waar we tot 9 maan den voor de bevrijding bleven, slonk mijn lichaamsgewicht van 78 tot minder dan 45 kg. Op een vraag onzerzijds hoe de houding der kampleiding was ten opzichte van de geïnterneerden kregen we te hooren, dat deze ge heel afhing van de mentaliteit van de kampcommandanten, die ge woonlijk elke drie maanden of elk half jaar hun functie aan een an der overdroegen. ijdie wegens een of ander ver- grijp of een bepaalde verden king in handen vielen van de Kempe Tay (de Japansche Ge stapo) en uit de kampen werden weggevoerd naar plaatsen, waar rij zouden worden „ondervraagd", wa ren er verschrikkelijk aan toe. De leden der Kempe Tay waren een voudig sadisten, die er strafme- thoden op na hielden, welke ze ker niet onderdeden voor die, welke de knechten van Himmler toepas ten. Een geliefkoosde pijniging be stond hierin, dat men de handen van het slachtoffer samenbond op den rug en hem door middel van een touw, dat aan de polsen werd bevestigd, zoo hoog optrok, dat z'n teen'-f nog juist den grond raak ten. Soms vulden zij de maag van een „verdachte" door middel van een buis met een emmer water, waarna met knuppels op het ge zwollen lichaam werd gebeukt. Deze en andere methoden werden o.a. gebruikt om gevangenen aan het spreken te krijgen. Verschillende personen, die aldus behandeld wer den, pleegden uit wanhoop zelf moord, omdat zij wisten, dat zij het niet vol zouden kunnen houden en zich uit zouden laten over hetgeen men van hen wenschte te weten. Zij zouden zoodoende collega's in gevaar hebben gebracht. In Padang werden iu het begin van de bezetting alle bedrijfsleiders o.a. van de kolenmijn Sawali- Loentoe en van verschillende han delshuizen door de Kempe Tay samengedreven. Na gepijnigd te zijn werden zij geëxecuteerd. De com missaris van politic werd levend begraven. Negen maanden vóór de bevrij ding zoo vervolgt de heer van der Vossen weroen we van uit Muntok overgeplaatst naar Ba- lalau op Midden-Sumatra. Het vreemde hier was. dat men gemak kelijk buiten het kamp kon komen. En noewel niemand oeze gelegen heid gebruikte om te ontvluchten (een poging hiertoe zou vroeg ol laat in verband met de ongunstige omstandigheden toch zijn mislukt) het had in elk geval dit voordeel, dat de mogelijKheid geschapen werd, nu en dan, door middel van ruilhandel met de omwonende in landers, wat extra voeding te be machtigen. Ook stond de comman dant in 3alalau toe, dat er onder leiding van bewakers jachtcom- mando's gevormd weiden, di- erop uittrokken om de gein terneerden van wat herten- of ander vleesch te voorzien. Vermoedelijk werd deze maatregel genomen met het oog op de naderende nederlaag en haar eventueele consequenties. De hee ren wilden blijkbaar een zoo goed mogelijken indruk maken op de ge allieerden, die zij ieder oogenblik konden verwachten. Spreekt ter Uno-vergade- ring een rede uit MINISTER SUHERMKRHOKN is in Tonden aangekomen. HU was vergezeld van minister van Kleffens en Prof. Gcr brandy. Onmiddellijk na zijn aankomst had hij een onderhoud met Stetti nius in de Amerikaansche en met Hoo van de Chineesche delega tie. Heden zou de minister-presi dent voor de algemeene vergade ring van de Uno een rede uitspre ken. De economische en sociale raad van de Uno blijkt nu voltal lig te rijn. Nieuw-Zeeland heeft zijn candidatuur ingetrokken ton gunste van Joego-Slavië. Ook de verdee ling der mandaten vond plaats. Verkozen werden: voor drie jaar China, Peru, Frankrijk, Chili, Ca nada, België; voor twee jaar: Sov jet-Rusland, het Ver. Koninkrijk Britsch-Indië, Noorwegen, Cuba en Tsjecho-Slowakije; voor één jaar: Oekraine, Griekenland, L!ba- nan, de Ver. Staten, Joeslavië en Columbia. TAe afwijzende houding van de Sovjet-Unie tegen de verkie zing van Nederland in den Veilig heidsraad gaf de wereldpers aan leiding tot eenige berichten. In de New-York Times werden zelfs twee veronderstellingen geuit. Rusland wilde Nederland niet wegens diens politiek in Indië, luidde de eene en de ander berustte od de inee- ning, dat de Sovjet-Unie Neder land teveel afhankelijk beschouwt van Engeland. In de middagzitting van de Uno voerden verschillende sprekers het woord, o.a. Byrnes, die verklaarde, dat de veiligheidsraad over strijd krachten behoort te beschikken. „Al le leden staten dienen rich wat dit aangaat aan zekere regelingen te onderwerpen, weike door hen in den Veiligheidsraad vastgesteld moeten worden". MUSSERT OPNIEUW VOOR \|USSERT, die voor het Btfz! Gerechtshof te 's Gravenhage ter dood is veroordeeld, zal op Woensdag 2 Februari a.s. terecht staan voor den bijaonderen Raad van cassatie. 8 TN HET BISDOM HAARLEM werd Zondag in alle kerken en kapellen 't Te Deum gezongen als uiting van dankbaarheid voor d3 verheffing van den Aartsbisschop tot Kardinaal. 8 TAE BUSDIENST Galdermalsen— den Bosch v.v. zal Maandag dezer worden geopend. Ean uit breiding van de dienstregeling op het middennet der spoorwegen zal er aan gepaard gaan. THR. MR. A. W. L TJARDA van Starkenborgh is be noemd tot ambassadeur te Pa rijs. Het voornemen daartoe meldden wij reeds eenigen tijd geleden. De Fransche regeering heeft haar agreement voor deze benoeming verleend. Eén is bestemd voor de Middellandsche Zee |VE AMERIKAANSCHE marine zal 7 na-ooriogsche vloten tel len, waarvan een in de Middelland sche Zee. de „twaalfde vloot" on der bevel van admiraal Hewitt, en elk drie in den Atlantisehen en Stil len Oceaan. Zij zal 1079 schepen behouden, hetgeen overeenkomt met 30 pet. van de sterkte in oorlogstijd. 319 schepen zullen de vloot vormen, waarmede wordt geopereerd, 73 schepen zullen deel uitmaken van een reservevloot, terwijl 687 sche pen zuilen worden opgelegd, dO"h deel blijven, uitmaken van een re serve. yOOR DEN KRIJGSRAAD te Antwerpen Is tegen den Ne derlander van Weert levenslange hechtenis geëischt, aangezien hij aan Vlaamsehe bladen heeft me degewerkt. 8 TAE STILLE OMGANG zal dit Jaar op de Zondagen van 10 en 17 Maart gehouden worden. DE ONTWATERING. Naar aanleiding van besprekin - gen op de verg. der Pomologische Ver., ingeleid door ir. de Bakker, werd een voorstel aangenomen van den heer P. J. Dekker uit Wemel- dinge om de Pomol. Ver. aan den Zeeuwschen Waterschapsbond een verzoek te laten richten tot een on derzoek der ontwatering der polders zoowel uit het oogpunt van de ont watering zelf als uit dat van de landbouwkunde. GLASBONNEN OVERAL GELDIG Naar aanleiding van het bericht inzake glas, dat voor het district. Breda zou rijn bestemd, deelt de voorlichtingsdienst van het mini sterie van Openbare Werken en Wederopbouw mede, dat de door den dienst voor den wederopbouw en andere contingenthouders uit gegeven nieuwe glasbonnen overal in Nederland ter honoreering kun- nen worden aangeboden, zoodat er dus nimmer sprake van is dat be paalde partijen voor afzonderlijke districten worden toegewezen. DE BETEEKKNIS DER UIENCULTUUR. Ir. L. W. L. van Beekom, consu lent voor de uienteelt bij de Ned. Uien-federatie hield in café van Strien, te Kruiningen, een lezing over de beteekenls van de uiencul- tuur. Deze bijeenkomst werd ge houden vanwege de veilingsver. Krabbendijke en omstreken. Er was veel belangstelling. De uitgewerkte nieuwe cultuurmethode ter winning van uien, door uit te gaan van in het eerste jaar door dik zaaien ge wonnen plantuitjes, werd door spr. tot in bijzonderheden toegelicht. Ir. van Beekom raadde de uientelers aan on een proef te nemen en daarbij te raadplegen het boekje Mededeelingen no. 36 van den Tuin- bouwvoorlichtingsdienst. uitgave Alg. Landsdrukkerij te Den Haag. Ook voor het bestuur van de vei ling ligt hier een taak om de kwes tie van het bewaren der plantuitjes in een speciale bewaarruimte nader te onderzoeken. PROV. WATERSTAAT Naar wij vernemen zou Ir. J. A. Hofwegen, ingenieur in algemee nen d enst van den Provincialen Waterstaat, welke thans tijdelijk werkzaam is als hoofd van den technischen dienst van het Water schap „Het Vrije van Sluis" te Oostburg, benoemd worden tot öistricts-ingenlcur van. den Provin clalen Waterstaat met standplaats Zierikzee, als opvolger van Ir. Swators, die Provinciaal Hoofdin genieur Is geworden. FRAUDE TE AARDENBURG. In het werkkamp bij Aardenburg is een vrij belangrijke fraude in distributie-goederen ontdekt. Bij aankomst, in Haarlem rijn vier werklieden uit dit kamp aange houden. Zij bleken vrij groote hoe veelheden levensmiddelen bij zich te hebben. Axel. Uitvoering Thalia. De R.K. too- neelvereenlging Thalia afd. dames gaf een goed geslaagde opvoering van het tooneelstuk „Da sombere Molen". Na afloop gaf de zangvereenigtng onder leiding van den heer E. v. d. Berg eenige nummers, die zeer in den smaak vielen. Bevolking. Axel's bevolking is ln 1945 toegenomen met 207 personen. Thans telt onze plaats 6922 inwoners. Het gaat dus naar de 7000. De C.C.D. treedt op. Ambtenaren van den C.C.D. hielden wegcontrole en snapten de Goeseriaren M. en v. D.. die een partijtje zwarte tabak, zeep, enz., vervoerden. De mannen werden aangehouden en bekenden hun euveldaden. Bij een huiszoeking, die volgde, vond de politie nog bij den patroon van een der aangehou denen, een zekeren R., een achter gehouden Duitsch geweer. Gw* Schaken. Zaterdagmiddag werd in Hotel Centraal alhier de laatste wedstrijd gehouden van de Goesche Schaakvereeniging, welke gespeeld werd tegen de schaakver. .Vrijpion" uit 's-Heer Arendskerke. De uitslag was als volgt: 1 A. C. J. Nordlohne- W. Kole 1-0. 2 A. C. Reusen-L. Bak ker 1-0. 3 J. Ouwsrker-J. Tolenaar Sr 1-0. 4 J. v. Zweeden-A. Schipper '/»- 1/2. 5 G. Volmer-B. Baars 0-!. 6 H. Ver beek-P. Weststrate 1-0. 7 H Oliemans- J Kole 1/2-1/2. 8 W. Hamelvnck-B. Weststrate o-l. 9 J. P. Buyze-M. San- derse 1-0. 10 M. E. Nordlohne-J. Tole naar Jr. 1-0. Totaal 7-3 voor de Goe sche Schaakver. Van de 5 gespeelde wedstrijden-^heeft thans de Goesche Schaakver. er 4 gewonnen en 1 ver loren, een uitstekend resultaat. Za terdagavond 19 Jan. heeft er een mas sakamp plaats van vertegenwoordigers van z.-Vlaanderen tegen Walcheren en Zuid-Beveland, eveneens ln hotel Centraal. Ilontenlsse. Burg. stand. Geboren: Josephs d.v A. Bogaert-de Bakker; Paulina d.v A. van Waterschoot-v. Kaïnpen. Overleden: Totté J. 82 J.; de Waal Ma 74 J.; van Holde Ca. 79 jr.; Burin Aa 84 jr. Koewacht Tooneeluitvoerlng. De Koewacht- sche tooneelclub liet weer eens van zich hooren. Het tooneelstuk „De vreemdeling" van Antooo Coolen, werd driemaal voor goed gevulde za- lei- opgevoerd. Voor het eerst in de geschiedenis van het Koewachtsche tooneel werd gemengd gespeeld. Zoo- we) de dames als de heeren vertolk ten hun rol uitstekend, hetgeen ook eer daverend applaus na elk bedrijf bewees. Heden zon onder 16 57 uur, maan onder 6.52 uur. Woens dag zon op 8 41 uur, maan op 15 37 uur. Weersverwachting geldig tot Dinsdagavond: Overdag over het algemene lichte vorst, over het geheel zonnig weer, behoudens nlaatse*"k overdrij vende wolkenvelden, droog weer.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1946 | | pagina 2