ES
te Goes
DUITSCHLANDS INBOEDEL
LG!
Axel
ïecht
Activiteit der extremisten
toegenom
i
Ï.V,
KLAARHEID gevraagd
onder den hamer
Seyss Inquart
ontlastende getuigen
16
Wat leidde tot de ca;
tastrote van Mei 1940? 1
Wat gebeurde er in
Londen?
Eervol ontslag
mr. Frederiks
n
CHRISTIANSEN
gearriveerd
<>0000000000000 MGR. BAETEN
Brussel krijgt het
verdeelkantoor
DJOKJAKARTA
EN BATAVIA
ZIJN TWEE
dt on*e
SOOTEN
d*
kL
*e
►r-
m*
Ifttl
h+<
614-00
ntoevolen.
ENDAAL
TEN.
179-0
5 UUR,
TT1NG IK
serl&ndia
LING I
haren hun
s brochure,
per flacon.
telaan 62.
muis vrij
iegen enz.
iefoo» 205
ton 81671
smettings-
TWEEDE JAARGANG. No. 365
Deze courant wordt op last van t Militair Gezag
Bedrukt op de peisen v. h. Dagblad van Noord-
Brabant en Zeeland. Ultg. „Stichting De Stem
Directeur: J. A. H. M. van Schijndel; Hoofd
redacteur: J. J. H. A. Bruna; Alg. Zeeuwsch
red. W. Groffen, Middelburg Rayonrad
Zeeuwsche Eilanden N. J. Karhof, Goes
Voor God, Koningin en Vaderland
DINSDAG 15 JANUARI 1946
Commissie van Toezicht C J. van Hoote-
gem A. E. Langenhorst Mr. Dr. A. J.
J. M. MesMr H. B. L. de Rechter
Bur. Westsingel 75, Goes: Dubbele Poort 8, Hulst
Verschijnt eiken werkdag Abonn.prijs bij voor
uitbet.: 3.38 per kwart., p post 4.10, p. week
(bij niet-postbestelling) 0.26 Losse nos. 6 cent
riR WORDT naarstig gesnuffeld
naar alles wat er „fout" is ge
weest tijdens de oorlogsjaren in be
zet Nederland. Datgene echter wat
tot de catastrofe van Mei 1940 leid
de, datgene ook wat zich afspeelde
in het Nederlandsche milieu te
Londen van 1940 tot 1945 ligt in
het duister. Toch is ons volk er
volstrekt niet gerust op, dat dit
allemaal even verheven en door de
zuiverste vaderlandsliefde geinsoi-
reerd Is geweest. We hebben vlak
voor het uitbreken van den oorlog
plotseling een wisseling ln het
opperbevel gekregen, we hebben
daarna gehoord over den terug
keer van Jhr. de Geer naar ons
land, over ministerswisselingen,
waardoor juist alle katholieke be
windslieden verdwenen, over het
ontslag van Minister Burger, spoe
dig gevolgd door dat van andere
doch wet er precies ach
ter stak, was onbekend, zij het dat
er veel geruchten over ronddwaal
den.
We willen echter hopen, dat het
inemorandum-Gerbrandy ons ob
jectief en ruimschoots licht zal
verschaffen in veel duistere zaken.
Of het in dit opzicht geheel bevre
digen zal. valt nog te bezien.
Toen Prof. Gerbrandy Indertijd
voor de pers van het pas bevrijde
Zuiden verscheen, heeft hij zich
aldus uitgelaten, dat er zich in de
geschiedenis vele dingen achter de
schermen afspelen, welke pas over
veertig, vijftig jaren bekend wor
den. Deze uitspraak moge geenszins
leidraad geweest zün bi) het samen,
stellen van het memorandum!
In afwachting daarvan kunnen
we ons echter alvast bezig houden
met onthullingen over een paar
duistere zaken, welke van twee
kanten zijn geschied.
TTaar is allereerst de wisseling
van opperbevel ln Februari '40.
Generaal Reynders werd toen ver
vangen door Generaal Winkelman.
In het officieele bericht werd dit
ontslag in hoofdzaak toegeschre
ven aan „verschil van inzicht met
de regeering ten aanzien van vraag,
stukken van technisch-militairen
aard." In een brochure heeft Ge
neraal Reynders nu onthuld, waar
in dit verschil van inzicht bestond.
Hij zelf was van oordeel, dat de
eerste verdediging tegen een aan
val uit het Oosten het best kon
geschieden in de Grebbelinie en xle
Peel-Raam-stelIing, dat men daar
naast moest rekenen op een terug
tocht van de Grebbelinie naar de
Vesting Holland. Minister Dijx-
hoom echter was er voor de
Grebbelinie en een daaraan aan
sluitende linie tusschen de groote
rivieren zoo lang mogelijk te ver
dedigen, doch in de Peel-Raamstel-
ling slechts zwakke krachten
te laten en het gros der daar ge
legerde troepen ie laten terugval
len op de stellingen tusschen de
groote rivieren. Dit laatste is dan
ook reeds in den ochtend van den
lOen Mei geschied. De Fransche
Pantsertroepen, die ons te hulp
kwamen snellen voor de Peel-
Raamstelllng, moesten constatee
ren, dat het gros onzer troepen
Noordbrabant zonder strijd had
ontruimd en levens, dat de uit
België naar ons land voerende we
gen door onze troepen bij de grens
ware versperd en de bruggen in
die wegen vernield, waardoor hun
opmarsch aanzienlijke vertraging
ondervond. Generaal Reynders be
toogt nu. dat dit niet alleen uit
krijgskundig oogpunt een ernstige
fout is geweest, doch dat het vooral
onjuist was den Minister van De
fensie een soort van strategische
voogdij over den Opperbevelhebber
te doen uitoefenen. „In den regel
zal hij daartoe ook niet in staat
zijn", zegt hü, „het was slechts 'n
toevallige omstandigheid, dat de
aan het bewind zijnde Minister van
Defensie, als oud-officier van den
Generalen Staf, in strategische
aangelegenheden als tot oordeelen
bevoegd kon worden beschouwd."
Een nader onderzoek naar deze
heele historie met hoor en weder
hoor voor de betrokkenen, lijkt ze
ker niet overbodig.
ffen tweede onthulling komt van
de zijde van Minister Burger.
Indertijd werd zijn bekende radio
rede over de bestraffing van col
laborateurs als reden voor zijn
ontslag genoemd. De illegaliteit had
die rede sterk afgekeurd en Minis
ter Gerbrandy zou het daarmee
eens zijn geweest. Mr. Burger ver
telt nu echter, dat hij den minis
ter-president had geschreven, zijn
ambt te zullen neerleggen, indien
het M.G. niet binnen de grenzen
van zijn bevoegdheden zou blijven,
indien er geen vertegenwoordigen
de lichamen zouden komen en ten
slotte indien er geen katholieke
ministers in het kabinet zouden
worden opgenomen, :n verband met
het overwegend katholieke deel van
de b(-volkuip van het toen bevrijde
Nederlandsche grondgebied.
Dit ontslag volgde Inderdaad,
maar in de motiveering werd de
14 dagen tevoren gehouden radio
rede aangehaald, welke vergoelij
kend zou zijn geweest voor de col
laborateurs, van de zuiveringspoli-
tiek der regeering zou zijn afgewe
ken en zonder overleg met Prof.
Gerbrandy was gehouden. Mr. Bur
ger ontkent de juistheid dier be
schuldiging ten sterkste. Het is
trouwens zoo. dat de daarin vast
gelegde opinies thans over een zeer
breed front gedeeld worden en ook
practisch het richtsnoer vormen
bij de zuivering.
Het woord is nu aan Professor
Gerbrandy
Veel verdiensten
maar te veel toegegeven
^AN MR. DR. K. J. FREDERIKS
oud-secretaris van het dep. van
Binncnlandsehe Zaken, is door den
minister van Binnenlandsche Za
ken op 11 Januari jl„ overeenkom
stig het advies van de commissie,
bedoeld in artikel 5, vierde lid van
het zuiveringsbesluit van 1945 (voor
zitter mr. P. Scholter.met toepas
sing van het besluit van 10 Oct. '45
eervol ontslag met wachtgeld toe
gekend.
De minister heelt daarbij over
wogen, dat uit een ter zake inge
steld onderzoek, mede naar het oor
deel van vorengenoemde commissie
is gebleken, dat mr. dr. K. J. Fre
deriks, hoewel aan zijn trouw aan
de Koningin en het vaderland niet
valt te twijfelen en hij inderdaad
door zijn aanblijven ook veel leed
en schade heeft weten te voorko
men, niettemin door te veel toege
ven aan de eischen van den bezet
ter en het verleenen van medewer
king, waar een stellige weigering op
haar plaats ware geweest, een ver
slappenden invloed uitoefende op
den weerstand tegen den vijand en
hü het vertrouwen verloor van
hen, die zich onvoorwaardelijk en
principieel tegen den bezetter en
alle door deze gepropageerde be
ginselen te weer stelden.
en inpakken,
sd verwarmde
rdea volledlB
171-o
Niet ik maar Seyss is
verantwoordelijk
/""ENERAAL CHRISTIANSEN, tjj
dens de bezetting Duitsch mi
litair bevelhebber ln Nederland, de
man, wien de verantwoordelijkheid
van het vreeselijke drama van Put
ten wordt toegedacht, arriveerde
Maandagmiddag per auto in den
Haag aan het dep. van Justitie.
Er was al spoedig een opdrin
gend publiek, dat zün minachting
en haat voor dezen Dultschen on
derdrukker niet verborg. Christian,
sen v rd onmiddellük nadat de
Nederlandsche autoriteiten zün aan
wezigheid hadden geregistreerd,
overgebracht naar de strafgevange
n s te Arnhem, waar hü zal ver-
t>iy n totdat hü vermoedelijk voor
net .zonder Gerechtshof te Arn
hem —l terechtstaan.
C nsen was van allen luis
ter i eertyds ontdaan. Hij maak
te een zeer poveren indruk in een
oude leperre"enjf>s en een pet zon
der versierselen. Een oude gebroken
nief1' kén z(?0 j's Zfiide' zteh »ftar
niet kan indenken, waarom het
Nederlandsche volk iets tegen h°m
heef „Niet ik, maar Sevss Tn-
ziin ver? tT"*e 8ee«t Bom
zyn verantwoordelük".
Onzen lezers bieden wij hierboven de eerste-oxclusieve-foto
te parijs werd een accoqrd inzake de
herstelbetalingen bereikt het laat
politieke-, territoriale- en andere
eisohen onberoerd
TIET ACCOORD herstelbetalin-
gen dat opgesteld is tijdens
een te Parüs gehouden conferen
tie voor de herstelbetalingen, is
Maandag door de betrokken lan
den goedgekeurd.
De ontwerp-overeenkomst regelt
lo. de onderlinge verdeeling der
Duitsche herstelleveranties, 2o. de
instelling van een intergeallieerd
agentschap voor de herstelleveran-
QP JAVA is de laatste dagen de
activiteit der extremisten in
verschillende deelen van Java
toegenomen. Te Batavia is een
militaire vrachtauto in een hin
derlaag gevallen in het Kramat-
gebied. Ook zijn er 3 Chineezen
ontvoerd.
Te Bandoeng hebben Britsch-
Indische soldaten met succes slag
geleverd tegen een groep extremis
ten, die met machinegeweren, ar
tillerie en mortieren uitgerust wa
ren. Een Britsch Dakotavliegtuig,
dat uit Bandoeng vertrok is niet te
Batavia aangekomen. Men zoekt er
naar.
Indonesiërs wendden pogingen
aan om in het Noordelük deel van
de stad, waar de Raowi geconcen
treerd is, door te dringen.
Artillerie van de Indonesiërs
heeft het Zuidelijk deel van Sema-
rang beschoten, maar door 't slechte
richten troffen de granaten geen
doel. De vijfde brigade parachutis
ten uit Batavia is nu geheel te Se-
marang aan land gezet.
Te Soerabaja zijn Britsche stel
lingen zonder resultaat met hand
granaten aangevallen. Er werden
geen Britsche militairen gewond.
Ook buiten Soerabaja zün Britsche
patrouilles door machinegeweren
beschoten.
In Bata ia zün de eerste „Mar-
va's uit Nederland aangekomen. Zij
zün allen in Engeland opgeleid.
Schout bit nacht Pinke, de opvol
ger van lt. adm. Helfrich kwam
eveneens te Batavia aan.
ült Batavia is thans vertrokken
de Johan van Oldebarneveldt"
mët 1900 evacuees naar Neder
land. De „Tjibadak" met 500 eva
cuees naar Australië en de „Pa-
thas" met 300 evacuees naar Balik
Papan. Alle passagiers van deze
schepen komen uit Batavia of Ban
doeng. Men verwacht dat het ss.
„Sibajak" binnekort met 1300 evacu
ees aan boord naar Nederland zal
vertrekken.
■yoor het overige kwam er niet
veel nieuws uit of over Indië.
Opmerkelül' mag slechts heeten, dat
het nationalistische blad „Merde-
ka" een artikel publiceerde, waarin
een aansporing stond „de politiek
van Sjarir te steunen, echter niet
langer dan dienstig is „om onzen
tegenstander gemakkelijk te over
winnen". 't Is goed. dat dit stand
punt tüdig bekend ls, althans voor
de besprekingen tusschen v. Mook
en Siarii- beginnen. Men kan nu
rekening houden met wat er te
Djokjakarta leeft. Ondanks den
schoonen schijn, is 't niet dat, wat
Sjarir te Batavia drijft.
HPEGEN C. KOOIMANS uit Rot.
terdam, die als illegaal werker
bonkaarten poor onderduikers had
verkocht en daarna bovendien nog
zijn medewerkers aan den S D. bed
verraden, heeft de Raad van Cas
sarie de straf welke bet Hof had
onr-'ogd n.l. de doodstraf, ge
handhaafd.
tiet BELGISCH Nederlandsch
culto-eel verdrag is Maandag
te den Haag door de mnbters van
Onderwijs K. en W. van België en
Nederland geparafeerd.
ties te Brussel en de teruggve van
monetair goud. De voor Nederland
vastgesteld percentages Inzake de
Duitsche herstelleveranties publi
ceerden wü reeds vroeger. Uit de
overeenkomst blükt overlger. dat
alle herstelleveranties welke Duitsch
land kan opbrengen, zün onder de
ze regeling begrepen. Er is daarom
geen plaats meer voor latere, afzon
derlijke herstel eischen. Vooroorlog
sche vorderingen alsmede vorde
ringen op Duitsche regeeringsin-
stelllngen voor sociale verzekerin
gen en vorderingen uit hoofde van
Duitsche bankbilietten worden af
zonderlijk gehandhaafd.
Politieke, territoriale of andere
eischen, welke eventueel met be
trekking tot de vredesregeling met
Duitschland zullen worden gesteld,
blüven onaangetast.
Duitsche schepen zullen worden
verdeeld volgens de scheepsverlie-
zen op basis der brutotonnage
welke de onderteekende mogendhe
den als gevolg van oorlogshandelin
gen hebben geleden. Zü zullen
voorts kunnen beschikken over de
Duitsche activa onder haar juris
dictie in mindering van haar aan
deel in de herstelleveranties.
De uitvoering der verdeelingsre-
gelin" zal geschieden door het in-
tergcallieerde agentschap voor de
herstelleveranties te Brussel, waar
in ieder der onderteekenende mo
gendheden zal zijn vertegenwoor
digd.
De Fransche gedelegeerde zal
voorzitter van het agentschap zün
Een afzonderlijke regeling Is ge
troffen voor monetair goud. Het
zal worden verdeeld naar verhou
ding van de door de belanghebben
de mogendheden aan Duitschland
verloren goud.
Toewüzing en betaling van een
bepaald aandeel zal worde" be
schouwd als een definitieve regeling
van de restitutiekwestie.
Aan het ontwern ziin enkele aan
bevelingen van Frankrijk, Neder
land en enkele andere landen toe
gevoegd betreffende de teruggave
van weggevoerde goederen.
De Ned. regeering heeft zich be
reid verklaard het accoord te on
derteekenen onder voorbehoud van
ratificatie door het parlement.
WOENSDAG zullen de prijzen
van versche zeevisch opnieuw
worden verlaagd. Vermoed wordt,
dat deze verlaging vooral voor die
füne vlsch, tong. tarbot en griet
vtü belangrijk zal zijn.
r\E PARTIJRAAD vergadering
van de Kath. Volkspartij wordt
op 8 en 9 Februari te Utrecht
gehouden.
rpE AMSTERDAM is de eerste
Nederlendsche brandweer-
school Maandag officieel geopend.
vraagt
Onmenschelijke oorlogvoering ter zee
OEYSS INQUART heeft het Ge
rechtshof te Neurenberg ver
zocht dr. Ilirschfeld, voorm. se
cretaris-generaal van Handel en
Nijverheid, persoonlek als getui
ge a décharge ie dagvaarden en
voorts schriftelijke getuigen te
vragen van Prof. v. Dam, voorm.
secretaris-generaal van het Dent,
van Opvoeding, Wetenschan en
Cultuurbescherming, mr. Wolter-
som, voorzitter van den Ra-A
voor het bedrijfsleven en van dr.
Hnnnema, voormalig directeur
van het museum Boynians te
Rotterdam.
Nog altüd komt er geen einde
aan de lawine van geheime docu
menten uit den tijd der Nazis, die
door de geallieerden worden opge
spoord en gepubliceerd. Een daar
van behelst het verhaal van d»n
RÜksdagbrand. Er blükt uit, dat v.
d. Lubbe een willoos werktuig was
in de handen der Nazis, wien ten
overvloede tüdens het Rüksdag-
proces zooveel verdoovende midde
len werd toegediend, dat zün wil
was gebroken en men hem alles
kon laten zeggen wat zü wilden.
Maandag lanceerden de aankla
gers te Neurenberg hun materiaal
tegen Doenitz, die samen met Hit-
Ier de onmenschelükste bevelen
uitvaardigde Inzake den strijd ter
zee. Weerlooze drenkelingen moes
ten worden vermoord, handels
schepen zonder waarschuwing tot
zinken gebracht. „Reddine is ln te.
pen.rielhng tot de meest elementai
re eischen van de oorlogvoering
voor destructie van vijandelijke
schepen en bemanningen", schreef
Doenitz een bevel. Zoo groeide de
Diutsche oorlogvoering ter zee in
s'riid met de elementairste rechten
van den zee-oorlog.
