y Stad en Land De parochie Hoofdplaat bestond 150 jaar „Het kamp is een ramp" Kort overzicht van haar geschiedenis EERSTE CHIHEESCHE KARDINAAL IN 'T KORT ~1 Hoofdaalmoezenier Kath. Verkenners benoemd] Wat verlangd wordt voor de geïnterneerden ^OOALS WIJ al in het kort gemeld hebben vierde de parochie van den H. Eligius te Hoofd plaat op Eersten Kerstdag haar 150- jarig bestaan. Bij deze gelegenheid werd door de parochianen een prachtig missiekruis aangeboden. Over de geschiedenis van de jubi- leerende parochie werd door den een boekje samengesteld, waaraan den ontleenen: TN HET JAAR 1780 werd in de Oos telyke Partage van de ingedijkte Hoofdplaat het dorp van „de Hoofd plaat" gesticht, dat later Hoofdplaat gedoopt werd. Spoedig werden daar een Hervormde kerk met pastorie en school gebouwd. De R.K. bevol king moest ter kerke in ÏJzendijke. Een 33-tal personen, waaronder ock protestanten, richtte in April 1TC5 een verzoek tot de Admini stration Centrale en Supérieure de la Belgique om in het nieuw ge stichte dorp en R. K. kerk met pastorie te mogen bouwen. Reeds op 9 April werd door een elftal vooraanstaande katholieken een contract geteekend, waarin zij over eenkwamen een kerk te stichten. Twee hunner trokken naar Brugge om den bisschop een pastoor te vragen en tevens toestemming voor het kiezen, van een kerk. en arm bestuur. AANBESTEDING DER KERK. /AP 16 JULI d.a.v. werden aan de burgers van Hoofdplaat de ge vraagde voorrechten verleend. Het stoere elftal nam het kloeke be sluit bij contract de kerk aan te besteden en een derde van de bouw som te betalen. De namen van deze initiatiefnemers warenJannis O.mmaert, Pieter Helens, Carel Calon, Pieter Serrarens, P. Sturm, J. Delbaere, Pieter Heijdens, Pieter Ca es, Joannes Knudde, Pieter B. Caes en Jan Thienpondt. Alzoo werd op 12 Augustus 1795 door P. Serrarens de bouw van een R. K. kerk met eenige meubelen aanbe steed. Tevens bezorgde deze de fi nanciën, zijnde 5000 gulden. Het ge bouw moest volgens bestek gereed zijn op 30 November 1795, waaraan ook voldaan is. DE EERSTE PASTOOR. rpOT BEDIENING der kerk werd door den vicaris-generaal aan gewezen de onderpastoor van den Oudenman J. B. Noët, een voort vluchtig Fransch priester. Op Eer sten Kerstdag 1795 werd in de kerk van Plata Capitalis de eerste H. Mis opgedragen, bijgewoond door alle katholieken van het dorp. De parochie werd toegewijd aan den H. Eligius. De eerste doopeling was Carolus Josephus Sturm op 12 Januari 1796. 4 April 1796 werd het eerste huwe lijk gesloten en wel tusschen Pe trus Bauwens van Hulst en Maria Marseillie van ÏJzendijke. Het jaar daarop wérd van ouden steen bij de kerk een pastorie gebouwd, wel ke toch nog 3300 gulden kostte. IN HET BISDOM BREDA. XfAN 1795 TOT 1832 werd de pa rochie door Belgische geestelij ken bediend. Daarna werd zij op genomen in het bisdom Breda en werd Joh. van de Poll de eerste Nederlandsche pastoor. Deze wist te bewerken, dat er bij de kerk een torentje met luiklok kwam en een voorportaal. Deze werden geschon ken door Aug. B. Thomaes en Franc B. Wijffels. Daar inmiddels het aantal katho lieken al gestegen was tot 877 dacht pastoor van de Poll al spoedig aan het bouwen van een nieuwe kerk. Reeds op 27 November 1840 zette hij daartoe de eerste stappen. Hy spaarde geen moeiten, doch van al- »TK)T de 32 Prelaten, die door Paus Pius XII op 23 Dec. jl. in het Heilig College van Kardinalen zijn opgenomen, behoort ook de missie bisschop van het Apostolisch Vica riaat Tsingtao, Mgr. Thomas Tien S V. D. Hij werd geboren in 1890 te Shang- tiu en in 1918 priester gewijd. Daarna deed hij zijn intrede in de Congre gatie van het Goddelijk Woord. In 1934 werd hij benoemd tot Apostolisch Prefect van Yangku. Op het feest van Christus-Koning in het Jaar 1939 ont ving hij uit de handen van Paus Pius XII in de Vaticaansche Basiliek de bisschopswijding. Na zijn wijding bracht Mgr. een bezoek aan Neder land, o m. aan de missiehuizen der Congregatie en aan de weldoeners der missie. Naar China teruggekeerd, her vatte hij het bestuur van het inmid dels tot Apostolisch Vicariaat verhe ven gebied van Yangku. Na het over lijden van Mgr. G. Weig S.V.D. in 1941 volgde de benoeming van Mgr. Tien tot Apostolisch Vicaris van Tsingtao. heer J. Ch. Cornells te ÏJzendijke we hieronder enkele bijzonderhe- le kanten ondervond hij tegenwer king. Totaal afgetobd en geheel overspannen zag hij zich genood zaakt twee dagen voor zijn zilveren pastoraat zyn emeritaat aan te vragen. EEN NIEUW BEDEHUIS. pETRUS CORN. TlELEcS werd op 20 April 1857 de nieuwe pas toor. Deze 34-jarlge priester zette zün schouders onder de schijnbaar hopelooza en verwarde zaak van de nieuwe kerk. Na eenigen tyd wist hij reeds een gratis bijdrage van f 8970 byeen te brengen en alles in goede banen te leiden. Van de Wed. C. B. Temmerman kreeg hy grond ter beschikking, waarop een eigen steenbakkery voor de kerk werd opgericht. In Juni 1859 ging een plan van architect Stoffers naar den koning. Een half jaar la ter werd de bouw van de kerk aan genomen door J. J. Croin voor de som van f 15.000. In het voorjaar van 1860 werd met den bouw begon nen en vóór den winter was hij klaar. Op 3 Januari 1861 kon deken B. Raessen van IJzendyke de inze gening verrichten en op 21 Sept. 1862 werd het gebouw door Mgr van Genk geconsacreerd. De fami lies Temmerman en Thomaes schon ken vele fraai gebeeldhouwde meu belen aan deze kerk, zooais het hoogaltaar, zy-altaren, communie bank, preekstoel en orgel. Vier jaar later werd ook een nieu we pastorie gebouwd, waarvoor het Rijk over de jaren 1865 en 1766 een subsidie van 750.per jaar toe kende. MGR. E. S. LUYPEN. /GEDURENDE de afgeloopen 150 jaren werd de parochie bediend door 6 Belgische priesters, 13 Ne- derl, pastoors en 8 kapelaans Negen parochianen ontvingen de H. Priesterwijding. Onder hen mag vooral vermeld worden Edmondus Sybrandus Luypen, die in 1898 be noemd werd tot Atjostolisch Vicaris van Batavia. Hij werd te Ouden bosch tot bisschop gewiid en ver trok naar Java waar hij 1 M~i 1P"3 te Weltevreden overleed. Voorts tel de de Darochie 3 mannelijke en 16 vrouweiyke religieuzen. oemd| TAOOR HET EPISCOPAAT is be- noamd tot hoofd-aalmoezenier van de Kath. Verkenners, rector A. Veihoeven te Eindhoven, vroe ger dis.ricts-aalmoezenier van de „iath. Verkenners te Nymegen. ADMIRAAL HELFRICH, die uit Eatavia naar Nederland zal ver trekken, om het opperbevel over de gehecle Nederlandsche vloot te aanvaarden, heeft in een interview meegedeeld, dat hy nog niet was ingelicht over de redenen waarom de Ned. Regeering het beginsel van de eenheid in het militaire opper bevel heeft verlaten. VTAN de spoorbrug by Culemborg werd een baan voor spoorweg verkeer reeds in gebruik genomen. Het andere gedeelte der brug zal vermoedelyk met ingang van 13 Januari voor het wegverkeer wor den opengesteld. m TNZAKE het postverkeer met Ne- derlandsch en Ned.-Indisch mi litair personeel in Engeland, het Verre Oosten en Australië is een andere regeling getroffen, waarom, trent de PTT-kantoren nadere in lichtingen geven. Voor brieven en kaarten tot 20 gram is resD. 7'A en 5 ct. port verschuldigd. Het ge wicht mag max. 2000 gram zyn. TN DE FRANSCHE Nationale Ver gadering is overeenstemming be reikt ta v. de socialistische actie tot vermindering der legeruitgaven. De vermindering zal na 15 Febr. In werking treden en dan alleen als de regeering voordien geen wet tot re organisatie van het leger heeft in gediend. JPR is een waarschuwing gelan- ceerd tegen in den handel ge bracht zelfrijzend bakmeel, dat ondeugdelijke stoffen zou bevat ten. Een bacteriologisch onderzoek is gaande. VTERMOEDELIJK is de moord on den stêenfabrlkant van Dük te Dordrecht een uit'ng v?n verz»t teen h"t feit, dat de overhe'4 d- zgn. „l'chte gevel'en" van do)'"-'- "e'nieegerden vrü l»-t. zoo deelt Pst ANP uit onbekende h-on m°e De va-moord» was w°l vriige'»t»n. ma?' behoorde niet '"t de ,li"Mï gav?"en-categorie." Het nlan be stond hem een dezer dagen op nieuw te arresteeren. /AVER crediet, ongeacht of de cre- dietnemer al dan idet geblok keerd tegoed heeft kan thans wor den besch'kt t"r be'al'ug van sa larissen en d. Voor de kosten van ie"—'-onderhoud kan ten hoc-te f 109 oer we-k ten laste van de de betrekening worden opgenomen. Tn en nader schrijven verduidelijkt Aalmoezenier 3. 3. Loerakker (adres: R. K. Pastorie Ovezande Z.) de bedoeling van het artikeltje, dat hij dezer dagen in ons blad plaatste. We ontleenen er het volgende aan: A chteraf is mij gebleken, dat ik den schyn wekte, de ministers kwaad-, willigheid te verwijten. Niets is min der mijn bedoeling geweest; ik voel my integendeel grooten dank ver schuldigd aan deze eminente Excel lenties. Ik heb slechts willen zeggen, dat er een andere, betere mogelijk heid bestaat dan die zy nastreven; maar ik deed het wat onbeholpen. Daarvoor myn gemeend excuus. Maar nu ter zake. Wat willen wij? 1. Gsen amnestie. Eerst dient er gestraft te werden, en daarna valt er misschien te praten over amnestie. 2. Ernstige beoordeeling. Spoed is hier uit den booze. De rechters moeten rustig den tyd hebben, het vóór en tegen te kun nen afwegen. Daarmee zullen vele maanden, en waarschynbjk meerdere Jaren gemoeid zyn, maar dat is geen bezwaar zooals ik zal aantoonen. 3. Rechtvaardige uitspraak. Daarvoor is centralisatie noodig. De beste manier van centralisatie is: de eindbeslissing In één hand te leggen. Zoo dit moge- ïyk is. zal toch deze centralisatie er moeten komen, dat er duldelyke richt- ïynen worden verstrekt, waaraan alle rechters zich te houden hebben. Bo vendien is noodig, dat vroegere ver oordeelingen worden herzien, ^ie mand kan ontkennen, dat er beslis singen zyn gevallen die kant noch wal raken. 4. Doelmatige straffen Zware gevallen moeten zwaar gestraft worden, lichte gevallen licht. Maar zoo weinig mogelijk zal er gestraft moeten worden met vrljheidsberoo- ving al zal het in sommige geval len noodzakelijk zijn. Denkt er wel aan: In een kamp zyn ontzagiyke ge varen. En al komen er nóg zooveel commissies op bezoek, en al is de kampleiding nu nóg zop sympathiek en al is de verzorging nóg zoo perfect: het kamp is een Tamp, en dat kan nie mand veranderen. De gevaren die ik bedoel zijn vooral deze: een opstan dige geest, schunnige taal, de laagste vormen van onkuischheid, geloofs afval en haat. Ik kryg daar dageiyks mee te maken, en de andere aalmoe zeniers ook. 5. Afschaffing der bewa- ringskampen. Hier bedoel ik niet de straf kampen, maar de b e w a- rings kampen. De delinquenten moe ten op hun straf wachten, en de on- schuidigen moeten op hun rehabili tatie wachten. Dat wachten dient echter thuis te gebeuren; zy mogen niet bU voorbaat veroordeeld worden, en zeker niet veroordeeld tot de straf van een kamp. Van enkele ik zeg: enkele men- schen is 't niet gewenscht, dat zij profiteeren van die voorloopige op- vrye-voeten-stelling. Er zijn er im mers, die gevaarlijk geacht móeten worden voor onze 'samenleving; er zyn er misschien ook nog, die hun le ven niet veilig zouden zyn, als zy de buren onder de oogen kwamen. Er worden nu eenmaal van die petiete rige prut's-menschjes gevonden, en daar hebben we rekening mee te houden. Daarom kan er even onder zocht worden en heusch: dat is geen heksentoer voor welke men- schen vrijlating niet gewenscht ls. Elk gemeentebestuur weet, of kan zeer spoedig weten, wie er geïnter neerd zyn. En dan kan besproken worden, wie van die geïnterneerden onmogehjk naar huis kan komen. Voor kleinere gemeenten is dit een kwestie van vyf minuten, voor groo- tere gemeenten vraagt het wat langer, maar met behulp van politie, pas toor en dominee is ook daar het heele geval een kleinigheid. Mijn bedoeling is niet een schifting te maken tus schen lichté en zware gevallen. Want wie is licht en wie is zwaar? Als we dit nu eens rustig doen maar zonder traagheid neemt het hoogstens twee weken in beslag. Het gaat om het welzyn van een slordige honderdduizend mens.chen met hun gezinnen, het gaat om het welzyn van hét Nederlandsche volk, Nederland pak aan. IIET Turksche dagblad „Tanin", teleurgesteld over het feit, dat te Moskou de Russisch-Turksche kwestie niet is opgelost, schrijft: „Of Rusland trekt zijn eischen In, of er zal een Russisch-Turksche oorlog komen".... yOLGENS de „London Gazette" heeft Koningin Wilhelmina on derscheidingen aan 25 Engelsche- en Canarieesche militairen verleend w.o. de Militaire Willemsorde vier de klasse aan Acting Squadron Lea der Wharton Cleaver van de R.A.E. rpER tegemoetkoming aan den wensch naar uitbreiding van detailhandel in eieren zyn thans nog een duizendtal z.g. speciaal- zuivelzaken voor dezen verkoop van eieren op ziekenbonnen ingescha keld. TN de vergadering van de Tweede Kamer a s. Dinsdag zal aan de orde komen de verdere behande ling van de Nota omtrent een aan tal punten van regeeringsbeleid o. a. het te Londen gevoerde beleid en de zuivering. IAE SOVJET-AMBASSADEUR in Washington, Gromyko, is be noemd als vertegenwoordiger voor de Sovjet-Unie in de commissie voor het Verre Oosten. Gen. De- revjanko is aangesteld als lid van den geallieerden controleraad voor Japan. De Sovjet-Unie is de eerste der groote mogendheden, die haar vertegenwoordigers voor de ge noemde commissie en den raad heeft aangewezen. TOREN VAN AARDENBURG STORTTE IN. Nadat op 23 Dec. jl. de Zuidwes terstorm verscheidene muren had doen instorten, pannen van de da ken had gerukt en goten losgetrok ken had, deed een hevige rukwind omstreeks half drie den toren der Sint Baafskerk te Aardenburg in storten. Deze 56 M. hooge toren was een der mooiste in den lande. By de oorlogshandelingen werd het schip zwaar beschadigd en was speciaal de toren het mikpnt der artillerie, desondanks hield hy stand. Vooral aan de Zuidkant wa ren groote stukken er uit en aan de andere kanten had hy granaat treffers gekregen, zelfs zat een zwa re granaat nog in den toren. Het bovenste gedeelte tot aan het dak van het schip der kerk stortte naar beneden en de granaat kwam mee zonder nochtans te ontploffen. En kele huizen in de buurt kregen ook steenen op hun dak. De Sint Eavo- straat was versperd door een hoop neergekomen steennuin. Persoonlij ke ongelukken kwamen niet voor SCHADE AAN MIDDELBURGS STADHUIS. De storm heeft aan de resten van het Middelburgsche stadhuis scha de toegebracht. Aan de voorzyde was voor de restauratie-werkzaam heden op het dak tegen den toren een stelling aangebracht. Deze is bezweken en gedeeltelijk naar be neden gevallen. Zy sleepte het grootste gedeelte van de steenen gothische balustrade, die uit ver schillende, telkens met andere mo tieven versierde, parten bestaat, met zich mee. Verschillende.brokken steen kwa men terecht op de daken van de werkketan, die aan de omheining zyn gebouwd. Van een keet, be woond door den opzichter van Loo, bezweek het dak. De geheele fa milie lag zirk te bed en het mag een wonder heeten, dat van Loo en z,yn vrouw en kinderen het er goed hebben afgebracht, daar de stuk ken steen op korten afstand van de kleinen neervielen. REPATRIANTEN UIT INDIE. Met de „Oranje", onderweg van Indlë naar ons land keeren ojn. de volgende personen naar huls terug Mevr. Alderlieste Devoldere en 3 kinderen, adr.: Devoldere, Retran- chement. Zl. Hr. Eiff, adr. V. d Burgh Bouwen. Ewoutstr. 14. Vlts- singen. A. de Vries, adr.: Reuneker Axelschestr. 23, Terneuzen. K.A.J. STUDIEDAG. Zondag jl. werd te Axel in het Patronaatsgebouw een studiedag gehouden door dë K.AJ. Er was 'n groot aantal afgevaardigden uit de 21 Z. VI. afd.eelingen aanwezig. Pater van Hasselt uit Hulst legde in een boeiende speech den nadruk op eenige K A J.-problemen op godsdienstig-zedeiyk gebied. De ge westelijk leider Jos. de Cock, be handelde een groot aantal proble men van organisatorischen aard. daarby op enthousiaste wijze aan gevuld door den districtsleider, E. van Assche. In de namiddagbijeen komst kwamen eenige specifiek Z. VI. vraagstukken a?n de orde. o.a het massablad „De Stormklok" sport, vakorganisatie, leiderscursus- sen, enz. Tot candidaat voor het diocesaan h»stuur werd aangewe zen voor Z.VL I». Verdunnen uit Lamswaardr NED. HERVORMDE KERK. F. Six Dykstra uit Kamperehand werd beroepen te Fynaart (N.B.). ZEEUWSCHE TAFELTENNIS KAMPIOENSCHAPPEN. Deze werden door de vereenlging „Slaraak" te Middelburg gehouden. Het spel van de 13 deelnemers was niet zoo goed als in vroegere jaren, doch er werd met groot enthousias me gespeeld. Na afloop reikte dhr. A. Imanse ais wedstrijdleider de pryzen uit. Kampioen werd H. Visch te Mid delburg, die voor de tweede maal ln het bezit kwam van den wissel beker (47 punten). Als tweede prys werd een me daille uitgere-'kt aan J. Segboer te Middelburg 46 punten). Derde prys: J. Verheul te Vlis- siimsn (42 r> Vierde p-ps; A. Ga- briëlse, te Middelburg 33 p.). Tribunaal Middelburg. BEKENDE VL1SSINGERS STAAN TERECHT Op de Viijdag Jl. te Middelburg ge houden zitting van het Tribunaal w:r- den eerst de vo'.gende uitspraken ge daan: Ma. Pa. v. K., te Middclbu 'g, 3 jaar interneering met verbeurdver klaring van f 30. H. G. v. H. te Vlis singen: 1 Jaar interneering. C. M. G.t te Vlissingen: 2V« J. ir.terneering; Ca. Wa. M. te Middelburg: 2 jaar inter neering. Allen werd het recht ontno men om openbare ambten te beklee- den, airmede het actief en passief kiesrecht. Als eerste stond terecht W. de K. te Oostkapelie, wegens het vrijwi'.'.ig leveren van tuinbouwproducten aan de Wehrmaeht. Verdachte ontkende, dat dit vrijwillig was geweest. Mr. F. Adriaanse bepleitte vrijspraak. Ver volgens had zich te verantwoorden J. H. van B., te Vlissingen. Zij werd be schuldigd van het lidmaatschap der NSB, collecteeren voor Winterhulp en omgang met Duitschers en hooge N. S.B.-functionarissen. Dit laatste klop te niet volgens verdachte. Zij was al leen bevriend geweest met den.... groepsleider v. d. Ven. Evenmin had zij feest gevierd tot het krieken van den dag, ze was nl. steeds te bed vóór het licht werd! Mr. P. Adriaanse wees er op, dat verdachte geheel alleen stond met haar twee kinderen en geen inkomsten had. J P, J., varensgezel te Vlissingen, was sedert 1941 lid van de NSB en had ook propaganda gemaakt. Hli ontken de op een Duitsch schip te hebben ge werkt. Verdachte had geen verdedi ger. L. K. te Vlissingen was in 1940 lid der NSB geworden. Hij had dit ge daan „om in de pa-ti) te kunnen spionneeren." Daar hij kel'.ner was, kwam hij in contact met Duitschers en zou met hen een levendigen zwar ten handel gevoerd hebben, zijn vroe gere werkgever en diens zoon herrie pen alle bezwarende feiten uit de des tijds door hen afgelegde verklaring. Mr F. Adriaanse wees op de onbe trouwbaarheid van het proces-verbaal en bepleitte vrijspraak, daar verdach te met goede bedoelingen ais lid is toegetreden. Aardenburg Duivententoonstelllug. Door de duivenvereeniging De bonte Duif werd een tentoonstelling gehouden bij C. de Bruijckere, Smcdakensbrugge, waar aan talrijke duiven'.iefhebbers deel namen. Van de 83 tentoongestelde die ren werden die der volgende eigena ren bekroond. Oude doffers 1 J. Moens, 2 P. de Clerck, 3 J. Cauwels. Oude duivinnen: 1 J. Moens, 2 R. de Wispelaere, 3 M. de Baerdemaeker. Jonge doffers: 1 J. Rryn'.ers, 2 J. Rey- niers, 3 P. de Ciock, 4 Vriend. 5 P. de Clerck, e P. Blaeke, 7 E. Blaeke, 8 idem, 9 P. Blaeke, Jonge duivin nen: 1 H. Vanloo, 2 J. Reynlers, 3 R. de Wispelaere. Breskens „De huisleeraar". Vrijdag 28 Dec. gal de tooneelvereeniglng Thalla haar eerste Uitvoering voor een goed gevul de zaal in de cantine van het rijks kamp. Opgevoerd werd „De huis leeraar", blijspel in drie bedrijven dat zeer verdienstelijk werd opgevoerd. Eede. Vergadering vlassersvereeniging. Door de vlassersvereenifcing alhier werd een algemeene vergadering ge houden, welke een eenigszlns onrustig karakter droeg. Eenige leden waren het niet eens met het gevolgde beleid van het bestuur en er volgde van de zijde van dezen een felle kritiek en deels terecht. Dit zal wellicht een der oorzaken geweest zijn dat het be stuur niet werd herkozen. Gom „ER ZIT SCHOT IN". Wanneer we het ons gemakkelijk wilden maken zouden we over de nieu ■we revue die het Goesche Amusements gezelschap brengt een paar gemeen plaatsen kunnen neerschrijven. We weten echter dat het G.A.G. opbou wende critiEk aanneemt en zullen die dan ook geven. De algemeene indruk ia. dat „Er zit schot in", niet op het peil staat van „Breng op zijn tijd wat vrooüjkheid". Die achteruitgang slaat niet op de technische verzorging, aan kleeding of regie, doch op de samen stelling van het program en den aard van het gebodene. Ten eerste is het program te overladen en worden te veel muzieknummers gegeven. Het duo de Buck irriteerde dadelijk al, door vier composities te verklanken, tomeer omdat de begeleiding van de guitaar Jammerlijk klonk en dan had men vóór de pauze nog een muzikale Imitator, een muzikale verrassing, een krontjongpotpourri, een zangeres en een Hawatian-ensembie. De een-acters waren goed en wer den uitstekend gespeeld. De zaken lijn zaken-parodie bepaald gaeetig;

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1946 | | pagina 2