OEK
INDEL
De Katholieke Kerk
RUSTIGE KERSTDAGEN OP JAVA
[EP
ïren
KERSTBOODSCHAP
joes.
21 Avcl
a/s WERELDKERK
ten
ng
stof
teren
eds uit
uwste
aars, al
in ver-
alveren
„Ontvang den
rooden hoed"
MINISTERS
kardinaal de jong
Siarir signaleerde een aanslag op
zijn persoon. De bedrijvers ervan
wisten echter niet, dat zij met
Sjarir te doen hadden.
van den H. Vader
Ovoroonstomming m Procedure der
GOES
'AN vele
BEZOEK.
:dag VAN
aarne de
adviezen!
iS
MG
eering in
Kinder-
;smantels
Kinder-
jrlogsche
170-O
UDITIE VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
Bur westsmgeJ 75. Goes; Dubbele poort 8. Hulst
Deze courant wordt op last van t Militair Gezag
gedrukt op de persen v b Dagblad van Noord-
Brabant en Zeeland. Ultg. ..Stichting De Stem"
Ut- 'teur: J. A. H. M. van Schijndel: Hoofd
redacteur: J. J H. A Bruna; Alg. Zeeuwsch
red.: W Groffen, Middelburg; Rayonred.
Zeeuwsche eilanden N. J. Karhof, Goes.
Voor God, Koningin en Vaderland
N«- 350 - DONDERDAG 27 DECEMBER 1945
Comm v Toezicht: C j v. Hootegem; A e.
Langenhorst. Mr Dr A. j j m Mes; Mr H.
8 L. de Rechter: Mr Or C J M A v Rooy.
Verschijnt eiken werkdag. Abonn prUs bb voor-
uitbet.: 3.36 pet kwart., p post f 4.10 p week
(bt) ni«t-postbestelling) f 0 26 Losse nos 6 cent.
ooooo KARDINAALSCREATIE ooooo
van bijzondere beteekenis
oooooooooc ooooooooooooooooooo
Tel. 2458
voor alle
ed.
OR'OGSCHE
s porte-
1nz. naar:
t Schuttershof
169-0
rr BESTUUR.
meerderheid der Italianen weer
hersteld. Ook hebben enkele Pau
sen van Fransche afkomst in de 13e
eeuw bijna uitsluitend Fransche
kardinalen benoemd, zoodat ook
toen de meerderheid soms niet-Ita.
liaansch was. En eenigen tijd daar
na, toen de Pausen in Frankrijk, in
Avignon, resideerden, dus van 1304
tot 1378. was dit zelfs geregeld het
geval. Het groote verschil met nu is
echter dat toen deze meerderheid
uit enkel Fransche kardinalen be
stond en dat thans tegenover de
Italiaansche minderheid een meer
derheid staat, wrelke geen eenheid
vormt, maar uit de geheele wereld
afkomstig is.
Er is echter op het oogenblik nog
altijd een meerderhid aanwezig van
rcmaansche volkeren, nl. de Italia
nen met de Fransche, Spaansche,
Portugeesche en Zuid-Amerikaan-
sche kardinalen.
(Vervolg op k ig. 2)
VERLATEN
MOROTAI
T^E LAATSTE kardinaalscreatie op den vooravond van Kerstmis is
van bijzondere beteekenis, voor eerst voor de geheele katholieke
wereld en verder voor de Nederlan dsche katholieken in het bijzonder.
TJet eerste, wat opvalt, is het bui-
ten gewoon groot getal, twee-en-
dertig, der nieuw benoemden. Het
grootste aantal, dat ooit in de ge
schiedenis der Kerk is voorgeko
men. Toch moet men voorzichtig
zijn bij de beoordeeling van dit aan
tal. De grootste promotie, die tot i
nu toe heeft plaats gevonden, is die
van het jaar 1517, toen Paus Leo X
in ééns 31 kardinalen benoemde, dus
nog één minder dan nu, in 1945,
maar in 1517 beteekende 31 nieuwe
kardinalen in ééns veel meer dan 32
in het jaar 1945. Want in de 16e
eeuw telde het kardinalencollege
gewoonlijk niet meer dan hoogstens
24 of 26 leden. Leo X benoemde dus
in één keer meer nieuwe kardinalen
dan er oude waren. Zijn bedoeling
was hiermede volstrekt niet om
coor deze aanvulling het college op
plm. 55 leden te brengen, doch hij
v.llde door de nieuwe kardinalen in
?e meerderheid te brengen den in-
'losd breken der oude leden, die
legen hem samenspanden.
Het college weer voltallig
Tie beteekenis der kardinaals
creatie van 1945 is een geheel
andere Sinds de constitutie van
Paus Sixtus V: Fostquam verus ille,
uitgevaardigd op 3 December 1586
bestaat het college van kardinalen
uit 70 leden. Dit aantal is bijna
nooit compleet, meestal zijn er en
kele vacatures. Het is al vaak voor
gekomen, dat er verschillende jaren
achtereen geen benoemingen van
nieuwe leden plaats kon hebben en
tcch benoemde de Paus dan slechts
een aantal nieuwe leden, zoodat dan
soms raeeivtLan IQ.^zeteJsonbezet
bleven. Men neemt aan, dat dit met
opzet geschiedde om steeds eenige
plaatsen beschikbaar te houden ten
einde altijd gewenschte candidaten
in het H. College te kunnen op-
Jnemen.
Van deze politiek is ditmaal ge
heel afgeweken, en, zooals uit alles
blijkt, met opzet en met een bedoe
ling. Niettegenstaande het zeer
groote aantal opengevallen zetels
(32), heeft de Paus ze alle willen
aanvullen en er geen vacant gela
ten. Ily heeft zelfs gezegd het te
betreuren, dat hij het getal 70 niet
ken overschri; 3en, anders had hy
nog meer benoemd.
En als men de lijst der nieuw ge-
crcëerden nagaat, wordt de broe
iing wel duidelijk: uit de geneele
wereld zijn leden in het hoogste
college der Kerk geroepen, niet al
leen buiten Italië uit de overige
Europeesche landen, doch zelfs
buiten Europa. Alle werelddeelen
zijn vertegenwoordigd, zelfs Afrika
heeft nu zijn kardinaal, wel een
Portugees van geboorte, doch bis-
chop over een diocees in Afrika.
"ieuw is ook het groote aantal kar-
inalen uit Zuid Amerika: alle
oornaamste staten van dit wereld-
eel hebben thans een kardinaal
razilië zelfs twee. Wat velen bij
den aanvang van dit pontificaat
hebben vermoed, is uitgekomen;
kardinaal Pacelli, die Amerika uit
uit eigen aanschouwing kende en
daar veel relaties had, heeft, nu hij
zelf Paus is geworden, de eerste ge
legenheid aangegrepen om Amerika
meer dan tot heden het geval was
laten vertegenwoordigen in het
«stuur der Kerk. Was dit al te
erwachcen in 1939, zeker na den
rlog, nu de positie van Amerika
•ovel belangrijker is geworden,
Rg deze oplossing voor de hand.
Italianen in de minderheid
boxookon
a ANSTONDS na het bekend wor-
den van het bericht over de be
noeming van den Aartsbisschop van
Utrecht, Mgr. Dr. J. de Jong, tot
Kardinaal, kwamen de Vicaris-ge
neraal van het Aartsbisdom, Mgr.
D. Huurdeman en de Deken der
stad Utrecht. Mgr. A. Wiegerink
hun opwachting maken. Ook alle
pastoors der stad boden hun ge-
lukwenschen aan.
De minister-president prof. ir.
VV. Schermerhom, de minister van
Justitie mr. H. A. M. T Kolfscho
ten, dr. L J M Beel, minister van
Binnenlandsche Zaken en ir. T. S.
G. J. M. van Schaik, minister van
Verkeer en Energie, hebben even
eens een bezoek gebracht aan den
nieuwen Nederlandschen Kardinaal
Dit bezoek duurde van vier uur tot
kwart over vijf.
AUSTRALIËRS
zoroder Bon
[NGEN.
XERNEUZEN
i}en tweede merkwaardigheid van
deze benoemingen is liet feit.
a' de Italianen nu in de minder-
°'d zijn gekomen. Men heeft ge-
3Bd; voor het eerst in de gesehie-
enis. Dit is niet geheel juist. Het is
aeer voorgekomen, dal niet-Ita-
aren in de meerderheid waren,
oc'1 dit was slechts tijdelijk, om-
er op een bepaald oogenblik
'eer Italiaansche zetels vacant wa-
!n dan andere, en bij de eerstvol-
Pr-de aanvulling werd dan de
A's'feevt'g van de papierbespa-
welke verkregen werd door
N niet verschijnen an ons
d op de beide Kerstdagen,
wij in staat heden in dub-
0e'en omvang uit te komen.
De Directie
ZAP JAVA schijnen de Kerstda-
gen vrij rustig verloopen te
zijn, nadat over de dagen daar
aan voorafgaande nogal wat be
richten over botsingen, vooral in
het Kramatdistriot te Batavia,
thans verboden verklaard voor
allen, die er niets te maken heb
ben, waren binnengekomen.
Er zouden zich slechts „incidenten"
hebben voorgedaan, terwijl in Ban
doeng nog slechts geLsoleerde groe
pen van extremisten overbleven.
De Indonesische „militaire poli
tie" heeft hier 73 Nederlandsche gij
zelaars losgelaten. Ondervoeding en
mishandeling bleken hun deel te
zijn geweest.
In Batavia en te Buitenzorg,
waar Indonesiërs "olgens andere
berichten hun angst voor de extre
misten beginnen te verliezen en zich
weer normaal gaan gedragen,is
druk Kerstmis gevierd.
Tezelfdertijd kwam echter het
ietwat sensationeele nieuws door,
afkomstig uit republikeinsche krin
gen, dat Woensdagmiddag te Bata
via een aanslag op Sjarir is ge
pleegd.
Uit 'n auto. die den wagen van
laatstgenoemde inhaalde, zou op
hem geschoten zijn, echter zonder
hem te raken.
Sjarir verklaarde, dat de inzit
tenden van de auto, waaruit de
schoten waren gelost drie man
nen en een vrouw om hem heen
zijn gaan staan en hem hebben ge
slagen. Van Britsche zijde werd
echter gemeld, dat de gebeurtenis
zich heeft afgespeeld na een aan
rijding. waarbij Amboneesche sol
daten betrokken waren. Toen Sja
rir lang de plaats der aanrijding
kwam. heeft een dier soldaten „er
op los geslagenSjarir zelf zei, dat
hij was neergeslagen, maar niet te
gelooven. dat men wist wie hij was.
Een Ned. officier zou volgens Sja
rir een pistool op hem gericht heb
ben. Men Is van meening. dat
Sjarir slachtoffer werd van een po
ging tot autodiefstal.
De mannelijke daders zijn ge
arresteerd en
worden gestraft
De Ned. leger-
autoriteiten zijn
op de hoogte ge
steld.
P<ven oplichtend
uit de veelheid
der ontvangen be
richten was het
nieuwtje, dat de hadji van Garoet,
een der voornaamste extremistische
leiders uit het gebied van Bandoeng
en voorstander van „den heiligen
oorlog" Is gesneuveld.
In Malang staan 500 Nederlan
ders onder bescherming van de T.
K.R. het volksleger). Zij werden
goed behandeld. De republikeinsche
„regeering" heeft het veilig geleiden
Ned. delegatie
in Londen
t>ROFESSOR Ir. W. Schermer-
horn, is Woensdagmorgen in
gezelschap van den minister voor
Overzeesche gebiedsdeelen, prof.
dr. J. H. A. Logeman, dr. H. v.
Mook efc minister mr. J. H. van
Royen, in Engeland aangekomen,
voor het voeren van besprekingen
met de Britsche regeering over
den toestand in Indonesië. Deze be
sprekingen zouden heden begin
nen.
Tegen het einde van deze week
denkt minister Schermerhorn weer
in ons land te zijn. Z. E. zal ook
Philip Noel Baker (Britsch minis
ter van Staat) ontmoeten. Baker
vervangt Bevin. zoolang laatstge
noemde te Moskou verblijft. Bij de
Nederlanders, die thans naar Lon
den zijn gekomen, bevindt zich,
aldus gaat de correspondent ver
der, geen militair deskundige,
waaruit valt op te maken, dat de
te nemen beslissingen uitsluitend
op politiek terrein liggen.
Minister Lieftinck is naar Lon
den gevlogen voor zijn gewone
maandelijksche routine-bezoek.
en aan de geallieerden afleveren
van geallieerd personeel, dat onder
de Rapwi in midden- en Oost-Java
valt, op zich genomen.
De Amerikaansche pers maakte
tenslotte melding van de mogelijk
heid, dat de Sovjet-Unie de terug
trekking van haar troepen .uit Iran
afhankelijk zou stellen van die dei-
Amerikanen en Britten in China en
Indië.
Australische troepen die het Ne
derlandsche eiland Morotai bezet
hebben, zullen het de laatste helft
van Januari ontruimen.
Een Indische vrouw
vertelde aan de offi
cieren der expeditie
en aan perscorres
pondenten waar de
'"ken der te Bekassi
vermoorde Britten
begraven liggen.
Het Kardinaalscollege een afspiegeling
van de universaliteit der Kerk. -Samen
werking, recht en gerechtigheid regee*
re de volkeren
rpER GELEGENHEID van het Kerst
feest heeft Z. H. de Paus Maan
dagochtend de Kardinalen ontvan
gen, die Hem hun Kerstwenschen
kwamen aanbieden. Z. H. hield een
radiorede, waarin hij sprak over
den treurigen toestand, waarin het
menschdom zich na afloop van de
zen oorlog bevindt. De Paus deed
een beroep op alle menschen van
goeden wil de handen ineen te slaan
om de wereld weer op te bouwen.
Aan de vereenigde Kardinalen deelde
hij daarna zijn besluit mede tot het
benoemen van 32 nieuwe leden van
College.
Z. H. gaf een historisch overzicht
van de instelling van het Kardina
laat en zeide, dat Sixtus V op 3 Dec.
1586 de Romeinsche curie gesteld heeft
op 70 Kardinalen ter herinnering aan
de 70 ouden van Israël. Na er aan
herinnerd te hebben, dat de wereld
dank verschuldigd is aan God, nu
voor het eerst in 6 jaren tijd het
Kerstfeest, zonder vrees en zonder ge
varen uit de zee, van land en vooral
uit de lucht, kan gevierd worden, re
leveerde Z. H. hoe Hij in zijn vorige
Kersttoespraak op de moeilijkheden
zinspeelde, die Hem toen beletten de
talrijker vacante plaatsen in oe Ro-
meinsch.e Curie aan te vullen.
De verheffing van 32 nieuwe kar
dinalen wordt door speciale over
wegingen gekenmerkt.
Wij hebben willen terugkeeren tot
de oude gewoonte om het Kardinaals
college voltallig te maken en hebben
hierbij in acht genomen de beperking
in aantal Ons opgelegd door Paus
Sixtus V.
Een andere bijzonderheid van deze
benoemingen is de uiteenloopendheid
der naties, waartoe de toekomstige
Kardinalen behooren. Inderdaad heb
ben Wij gewild, dat een zoo groot
mogelijk aantal volken zou zijn ver
tegenwoordigd als een getrouwe af
spiegeling van de universaliteit der
Kerk. De laatste jaren van c Pon
tificaat hebben Wij, ondanks den oor
log en zelfs als gevolg van den oor
log, een groote toevloed gezien uit
alle naties en van de verst verwij
derde landen naar de Eeuwige Stad.
Nu het wereldconflict ten einde is
zullen Wij de vertroosting genieten
rond Ons verzameM te zien nieuwe
leden van het H. College, komende
uit de vijf hoeken der aarde.
De Paus herinnerde er dan aan. dat
de Kerk supernationaal is en ondeel
baar zooals Christus zelf. Om het
woord van Sint Eugustinus te gebrui
ken: De Kerk is de geheele Christus.
Sprekende over de tegenwoordige
taak van de Christenheid zeide de
Paus, dat de volken de handen ineen
moeten slaan, met elkaar moeten sa
menwerken en onderling de rivaliteit
en vijandschap moeten uitbannen, die
den vrede kunnen verstoren. De be
straffing van de schuldigen en het op
leggen van herstelbetalingen moet ge
schieden op moreelen grondslag met
eerbied voor de onschendbare rech
ten der natuur.
Moge ook dezelfde geest van gerech
tigheid overheerschen in de betrek
kingen tusschen de overwinnaars en
de overwonnenen.
De Paus besloot zijn Kerstboodschap
als volgt: „de kracht van den tota-
litairen staat heeft haar tyrannie ge
toond. Eén pennestreek en grenzen
werden veranderd. Eén haastig besluit
en millioenen menschen hadden te lij
den. Dit was een systeem, dat in strijd
was met het menschelijk welzijn.
Slechts één oplossing blijft er over:
terug te keeren naar God en naar het
ware Christendom,
Onze gedachten moeten uitgaan
naar de eindelooze reeksen krijgsge
vangenen en Wij moeten denken aan
het leed, dat zij verduurd hebben. Met
ontroering gedenken Wij de onmen-
schelijke behandeling van burgers en
missionarissen in het Verre Oosten".
„Elke poging om de Kerk te maken
tot een gevangene en slavin van dit
of dat speciale volk, haar af te ba
kenen binnen beperkte grenzen Van
een natie, of zelfs haar uit een der
naties te verdrijven, is een heilig-
schennende aanslag op den „totus
Christus" en tevens een aanslag op
de eenheid van het menschdom.
Het individualisme van deze laatsete
eeuwen heeft gepoogd de belangen
van de Kerk te scttaden, haar eenma-
kende kracht te verzwakken en tegen
te werken, die eens zulk een belang
rijk aandeel heeft gehad in de vor
ming der beschaving van West-Euro
pa. Wat is het gevolg geweest van al
deze strevingen zonder en vaak tegen
de Kerk? Er verschenen verplichte
organisaties,^ wreedheid en barbarij,
verwoesting en ineenstorting zooals de
wereld nooit tevoren heeft beleefd en
ir het bijzonder een smartelijke twee
dracht en gebrek aan veiligheid. Voor
haar eigen welzijn en voor dat van
de menschheid moet de Kerk Haar
uiterste best doen Haar individueele
en onverdeelde eenheid te verster
ken".
vredesverara#
Hf
M O S kC O LJ *en »ereseld
T T1T MOSKOU wordt elk oogen-
blik het slotcommuniqué van
de conferentie der drie ministers
van Buit. Zaken verwacht.
Dit communiqué zou reeds Dins
dagavond opgesteld zijn en nog
slechts op vrijlating tot publicatie
wachten na de slotzitting, die
Woensdagavond zou plaats hebben.
In afwachting daarvan moet de
wereld het nog even stellen met een
voorloopig communiqué. Het luidt
volgens radio Moskou als volgt:
„De regeeringen der Sovjet Unie,
Gr. Brittannic en de Ver. Staten
verklaren, dat zij overeenstem
ming hebben bereikt en de re
geeringen van Frankrijk en China
uitnoodigen met haar tot over
eenstemming te geraken inzake
een te volgen procedure betref
fende de voorbereiding van
vredesverdragen."
Uit dezelfde bron stamt 't nieuws,
dat de Raad van Ministers van
Buit. Zaken te Londen na een
reeks voorbereidende werkzaam
heden een conferentie zal bijeen
roepen ter bespreking van de
vredesvoorwaarden met Italië.
Roemenië, Bulgarije, Hongarije
en Finland.
De conferentie zal worden belegd
door de vijf leden van genoemden
Raad, aangevuld met vertegenwoor
digers van ai die geallieerden, welke
daadwerkelijk in Europa aan den
strijd hebben deelgenomen, en
daartoe militairen in het veld heb
ben gebracht, o.m. Nederland. De
vredesverdragen zullen worden on
derteekend door telkens drie landen,
die met elkaar in oorlog zijn ge
weest De onderteekening geschiedt
door die staten welke de overeen
komstige wapenstilstandsverdragen
hebben gesloten.
Reutervoegde hieraan toe, dat
alle groote mogendheden met uit
zondering van China aan het op
stellen van het verdrag met Italië
zullen meewerken, terwijl Finland
bij de onderhandelingen slechts
tegenover Gr. Brittannië en de Sov
jet-Unie zal staan. Men neemt te
Londen aan, dat hiermee een over
koepeling tusschen de standpunten
van Byrnes en Molotof is bereikt.
De regeeringen van Frankrijk en
China zijn intusschen in de gele
genheid gesteld om den inhoud van
het voorloopige communiqué te
bestudeeren en kennis te nemen
van alle beslissingen inzake kwes
ties, die de genoemde landen direct
betreffen. Frankrijk studeert er
thans op, de Chfneesche regeering
is het eens met de te Moskou geno
men beslissing aangaande de proce
dure bij het tot stand brengen der
vredesverdragen, meldde 'n Ameri
kaansche bron.
tae BELGISCH-Nederlandsche
spellingscommissie zal in Ja
nuari met haar werk gereed komen.
Er zullen zekere afwijkingen met
de spelling Marchant komen.
/GRIEKENLAND erkent de Joego-
Slavische republiek;
Heden zon onder 16.33 u„ maan
onder 13.20 u., Vrijdag zon op
8,50 u., maan op 2,23 u.
Weersverwachting: Meest ne
velig of zwaar bewolkt weer, la
ter in het Z W. van ons land
plaatselijk eenige regen, iets
toenemende Z. wind, weinig ver
andering in temperatuur.