sKaarten
EN
idiende
Twee conferenties in zicht
Mgr. Lucas
NECHT
V.
en
leminck
terug in het vaderland
S,Kui
1IN ES
uders.
Aanval op NEDERLAND
werd uitgesteld
HT
ftlddelburg
v zoontje!
rneming
eijaert
IN 'T KORT
g Oorlog een internationale misdaad - De agres-
sieplannen waren tot in details voorbereid
D*
Gen. Lahausen
de verdachten
aKaqueert
oooooooooooooooooooooe
Elf plechtige verxeke-
rlngon geschonden
AZERBEIDSJAN
wil los van IRAN
nieuw hoeren,
[is 1 1300.per
tot en met
editie voor de provincie zeeland
Bur.; Westsingel 75. Goes; Dubbele poort 8. Hulst
Deze courant wordt op last van t Militair Gezag
tredrukt op de persen v. h. Dagblad van Noord-
Brabant en Zeeland. Uitg. ..Stichting De Stem'
Dm .'teur: J. A. H. M. van Schijndel: Hoofd
redacteur: J. J. H. A. Bruna; Alg. Zeeuwsch
red.: W. Groffen, Middelburg; Rayonred.
Zeeuwsche eilanden N. J. Karhof. Goes.
Voor God, Koningin en Vaderland
No 333 WOENSDAG 5 DECEMBER 1948
Comm. v. Toezicht: C. J. V. Hootegem; A. E.
Langenhorst; Mr Dr A- J .J. M Mes; Mr. H*
B. L. de Rechter; Mr Dr C. J. M. A v. Rooy.
Verschijnt eiken werkdag. Abonn. prijs bij voor
uitbet.: 3.38 per kwart., p. post f 4.10. p. week
(bij nl°t-postbestelling) f 0.26. Lo«se nos. 6 cent.
*2,
127—0
Kuit&arfc
S voor ons ot
leveren. Breit-
lGEN
rdiige
EHANDELING.
J. ELENBAA3
124—0
wordt door het
■AG en WOENS
DONDERDAG,
irtoon vain een
len.128O
102-0
104O
,,Dit is een prelatenfiguur,
daar past een mijter op"
T ANGS DE LANGE oprijlaan van het Missiehuis in Teteringen wap-
perden de vlaggen en wimpels en hoog van het torentje wenkte de
missievaan een welkom toen de nieuwe missiebisschop Mgr. M. Lucas,
Apostolisch Dclegaat voor de Unie van Zuid Afrika, daar verleden
Zondag vanuit Rome aankwam. Welwillend werden we door de
Paters van hr.t missiehuls in de gelegenheid gesteld, dc feestelijk
heden bij te wonen, waaimce zij hun vroegeren rector en provin
ciaal hebben gehuldigd en ook Monseigneur zelf stond ons gaarne
te woord.
EERDEN
ande adressen: J
e Zn. I
raat 80. GOES
lehandel
130-0
eens. En
lieerde soldaten.
rk)GOEg
Rome - Nederland.
Het oude spreekwoord, dat alle
wegen naar Rome leiden, kan men
tegenwoordig gerust afschaffen,
want de reis is uiterst moeilijk.
Wel rijdt er één trein per dag van
Rome naar Milaan, maar alleen
als men dagen in de rij kan gaan
staan, heeft men kans mee te kun
nen. Mgr. Lucas vertelde, dat hij
per autobus naar Milaan was ge
komen en er 24 uren over had ge
daan. Van Milaan is er een ver
binding met Parijs en vandaar
weer met Nederland. Alleen moet
men niet teveel aan de vooroorlog-
sche treinverbindingen terugden
ken. want het duurt overal erg'
lang en men is dagen onderweg.
Stapte men vroeger even naar het
loket om een kaartje van hier naar
Rome te nemen, nu moet men aan
de grens van ieder land, waar men
doorreist een ander kaartje nemen
en moet dus feitelijk ook die bui-
tenlandsohe valuta bezitten of men
komt in groote moeilijkheden. De
reis is ontzettend duur.
Over den toestand in Rome en
in Italië kan Mgr. Lucas ons niets
vertellen; de maanden, die hij er
verbleef gingen voorbij in voorbe
reiding op de verheven taak, die
hem wachtte, en er was weinig ge
legenheid, de toestanden te be-
studeeren. Maar van andere zijde
vernamen we, hoe de toestand ook
In Rome verre van aantrekkelijk
is, vanwege de scharschte aan le
vensmiddelen en de onveiligheid.
De menschen lijden honger en
loof overvallen zijn er aan de orde
van den dag.
De bisschopswijding:.
Betaling op
)er waardoor
comt
iaden, Granen
19. 995-0
VLAKBROEDER
mi te broeden.
82O
IEIKANT B 204^
IUVEKOT
GOES:
puin, steen-
egenbakken
erialen levert u*'
en Wegen-
Ion hulst.
mfrj?
OES
I
T lever spreekt Monseigneur ons
over den dag van zijn bis
schopswijding en over zün toekom
stig missiegebied. Midden October
werd Mgr. Lucas door Kard. Fu-
masone Biondi, prefect der Propa
ganda Fide, Mgr. Constantlni, se
cretaris der Propaganda, en Mgr.
Jan Olav Smit, geconsacreerd.
Wanneer we de rijzige gestalte van
Mgr. Lucas in de purperen bis
schopstoga aanschouwen, kunnen
we ons indenken, dat Mgr. Lem-
mens van hem voorspelde: „Dit is
een prelatenfiguur. daar past een
mijter op". En we kunnen ons de
vreugde voorstellen van de gehec-le
Nederlandsche kolonie in Rome,
die hem als een man kwamen ge-
lukwenschen en van de velen in
Zuid Afrika, die een lawine van
gelukwenschen op de schrijftafel
van Mgr. deden neerkomen.
Dc grootste vreugde evenwel was
het ongetwijfeld, dat ook de H.
Vader zelf hem onmiddellijk na de
wijding wenschte te ontvangen. De
Paus sprak met grooten lof over de
Paters van het Goddelijk Woord
en roemde hen als echte religieu-
sen, alR flinke missionarissen en
harde werkers. Als een kostbaar
souvenir schonk de Paus aan Mgr.
Lucas het bisschopskruis van Zijn
voorganger Pins xi.
De Paus is niet ziek, maar ziet
er wel ontzettend slecht uit, als
iemand, die doodmoe is. En dit is
te begrijpen, als men weet, hoe de
H- Vader bij al het vele en drukke
werk. dat op zijn scnouders drukt,
lederen dag uren lang audiënties
verleent De Paus stelt er prijs op,
dat de duizenden militairen die
huiswaarts keeren over Rome ln
de gelegenheid gesteld worden Hem
te bezoeken en zij maken daarvan
een zeer druk gebruik. Ook de ge
beurtenissen d"r laatste jaren heb-
endbladefl
everd in verb®11''
173—0
Heden Zon onder 16 29 uur
Maan onder 17 04 uur. Donder
dag Zon op 8.33 uur, Maan op
1008 uur. Weersverwachting:
Krachtige wind uit het Zuiden
later zal wind ruimen naar het
Westen en tijdelijk afnemen.
Vr.^st.swaar bewolkte lucht met
j regen. Na het omgaan
an den wind iets zachter.
H. Vader lichamelijk
ben den
geschokt.
Het toekomstig missiegebied
TJet toekomstig missiegebied van
Mgr. Lucas is de Unie van Zuid
Afrika, met als residentie Bloem
fontein. Een gebied, dat ons Ne
derlanders om verschillende rede
nen belang inboezemt. Niet alleen
dat het onze Boeren zitn geweest,
die daar streden voor de vrijheid,
maar tot op heden, zijn zij aan ons
verwant door de gemeenschappe
lijke taal.
Als Apostolisr» Delegaat komt
Mgr. Lucas aan het hoofd te staan
van meer dan 20 vicariaten en
praefecturen, die een zeer gemeng
de bevolking bezitten en daardoor
een moeilijk missiegebied vormen.
Naast inboorlingen en blanken
leven er vele onderling verschil
lende stammen, die vaak vijandig
tegenover elkander staan. Op een
bevolking van ruim 10 millioen,
zijn er slechts een half millioen
katholieken. Als Monseigneur mij
deze cijfers heeft genoemd, is het
een oogenblik stil in de kamer. Ik
denk aan het moeilijke werk. dat
daarginds te verrichten valt, aan de
zes millioen heidenen, daar aan de
zuidpunt van het donkere- wereld
deel. Maar dan wordt mij de pur
peren gloed van het bisschopskleed
tot een symbool; de gloed der
Christenliefde, die ook daar weer
branden zal om alle tegenstellingen
te overbruggen, en ik troost me met
de gedachte, dat met dezen bis
schop-missionaris straks een ver.
overaar voor Christus zal uitzei
len om de kaap der Goede Hoop
te bereiken en daar zijn devies zal
verwezelijken: „Ut sermo Dei cur-
rat", dat het woord Gods moge
verbreid worden
r
AARDAPPELEN
In Zeeland vnïj
A/TET INGANG van 23 December
a.s. zullen in Zeeland de aard
appelen vrij komen en dus zonder
bon gekocht kunnen worden.
m
TN WEENEN is een lijst van 83
oorlogsmisdadigers gepubliceerd.
Baldur von Schirach, de voorma
lige Gaulisten van Weenen en Ar
thur Seyss Inquart komen er op
voor.
pEN RIJKSDIENST voor de li-
chamelijke opvoeding en de
sport is ingesteld met het oog op
de wenschelijkheid van een coördi
natie van de te treffen maatrege
len en voorzieningen op dit gebied.
9-
TAOOR EEN ONDERZEESCHE
aardbeving heeft het water aan
de kust nabij Karachi eenige dor
pen weggespoeld. 4000 menschen
kwamen om het leven en 40.000 zijn
dakloos, werd officieus gemeld.
lE DUITSCHE operaties o.m. teggen Nederland vormden Dinsdag bet
onderwerp van de rechtszitting te Neuronberg. De Britsche openbare
aanklager legde een serie brieven over, waaruit bleek, dat de aanval op
ons land eigenlijk begin November 1939 bad ingezet moeten worden,
maar door de weersgesteldheid van dag tot dag moest uitgesteld wor
den tot den fatalen loden Mei 1940. De eenige fout van dit land en van
België en Luxemburg m, dat zij op den weg lagen van den Duitsclien
invaller.
De openbare aanklager vertelde,
dat de Duitsche voorbereidingen
voor den slag naar het Westen te
rug gingen tot Augustus 1938. Reeds
toen maakten de Duitsche staven
plannen om de lage landen te ge
bruiken als basis voor een beslis
sende actie in het Westen, voor het
geval, dat Engeland en Frankrijk
TN HET PROCES te
Neurenberg is tegen
de twintig verdachten
nog slechts één getuige
opgeroepen.
De openbare aanklager
had daartoe generaal La
hausen uitgenoodigd, het
hoofd van den Duitschen
geheimen inlichtingen
dienst. Met zijn lange,
rijzige figuur domineer
de hij in de rechtszaal,
maar meer nog door
zijn intelligentie, zijn
vlotte, afgemeten en
scherp geformuleerde
antwoorden, waarin de
verdedigers ondanks
hun kruisvuur van vra
gen geen verwarring
konden brengen. La
hausen, die steeds in 'n
sfeer van intriges en
geheimzinnige activi
teit heeft geleefd, de
man met het scherpbe-
sneden gezicht, vertel
de van de bandieten
mentaliteit en de wree-
de brutaliteit der Nazi
leiders, die hij zei be
streden te hebben als
deelgenoot in de samen
zwering tegen Hitier.
Hij is een der weinige
complotteurs, die de Na
zis vergaten te vermoor
den en nu het proces
loopende is, neemt hij
zijn kans waar. Goering,
die aan journalisten ver
klaarde, dat hij nóg na-
tionaal-socialist is, maar
aan het leic-rsbeginsel
in „gematigde concep
ties" de voorkeur geeft,
Goering, die verklaarde
wel het begin gemaakt
te hebben met de con
centratiekampen, maar
ze slechts als politieke
heropvoedingsinstituten
zou hebben bedoeld,
Goering, die zich nu
voor afhankelijke recht
spraak uitsprak mocht
Lahausen een „verra
der" toeroepen, hij
bleek tenslotte machte
loos te staan tegenover
dezen vinnig aanvallen
den en zich tegen strik
vragen scherp verdedi
genden man.
Roode Kruis te Batavia maakt zich zotgen
TAR. VAN MOOK zal vermoe-
delijk zeer binnenkort naar
ons land komen voor 't plegen van
overleg met de regeering. De Ti-
mes-correspondent te Batavia
seinde zelfs, dat het vertrek van
den It. G. G. op heden bepaald
was en dat deze zon vergezeld
worden door mr. Idenbnrg.
Het moet echter niet uitgesloten
worden geacht, dat het vertrek van
den heer v. Mook naar Singapore,
waar Donderdag in het hoofdkwar
tier van het Z.O.-Azië-conmmando
zal worden gehouden, een rol
speelt in de berichtgeving. Hieraan
zouden met Adm. Mountbatten
deelnemen, gen. Cristison, lt. gen.
Dempsey, dr. v. Mook, adm. Hel-
frich en mr. v. Oyen en Graaf van
Bylandt. Er is bovendien sprake
van een tweede conferentie en wel
te Batvia, waar Nederlanders en
republikeinen zouden bijeenkomen
Qmtrent de
verklaring
van Sjarir tij
dens een te Ba
tavia gehouden
personferentie
j kwamen nog
I eenige bijzon-
derheden door,
ij die een bewijs
vormen dat de
inzichten van
het Indonesi
sche „kabinet"
of althans van
diens leider in
den toestand
duidelijker worden.
„Wij moeten", zoo zei hij, „open
oog hebben voor de werkelijkheid.
Het is duidelijk, dat zooals de za-
n,U ™orstaan. wij in alles
de Nederlanders moeten raadple
gen Hij gaf voorts toe, dat de
Britten slechts geïnterneerden hel
pen en Japanners ontwapenen.
IN BANDOENG HEERSOHT GROOTE SPANNING, BIJ
SEMARANG DUURDE HEI OPTREDEN VAN
OORLOGSBODEMS VOORT
Alhoewel het nieuws uit de on-
rustgebieden op Java verward
ward blijft, mag wel als vaststaand
worden aangenomen, dat in Ban
doeng groote spanning heerscht.
Georganiseerde groepen Indone
siërs gc iden in het noordelijk deel
der stad petroleumbommen naar
huizen. Zij sloten in een huis 14
menschen op, die levend verbrand
den. Aanvallen op het Britsche
hoofdkwartier werden afgeslagen,
nadat versterkingen uit Batavia
waren aangevoerd. Het Homan en
het Preangerhotel werden vrijwil
lig ontruimd.
Over Magelang meldde het Ned.
blad „de Nieuwsgier", dat alle amb
tenaren van de Indonesische „re
geering" en vier geestelijken door
de extremisten zijn vermoord. Te
Semarang werd een concentratie
van Indonesiërs door granaatvuur
van oorlogsschepen verspreid.
Onmiddellijk ingrijpen
gewenscht.
]VJag uit het voorgaande afgleid
worden, dat ernstige maatrege
len dringend noodig zijn om een
dreigende chaos op Java te voor
komen, uit de voorgenomen confe
renties blijkt, dat het geallieerde
commando de zaken niet licht op
vat. Er zijn trouwens diverse aan
wijzingen die een krachtiger ingrij
pen rechtvaardigen. Een Ned. on
derzeeër hield in Straat Soenda,
tusschen Java en Sumatra een In
donesisch schip aan, dat beladen
was met republikeinen, waaronder
communistisch propagandamateri
aal. De invloed van dit materiaal
zoo goed als van de nationalistische
propagandisten kwam duidelijk aan
het licht op het eiland Soembawa,
waar de Nederlanders eerst welkom
waren geheeten door de bevolking
en daarna onvriendelijk werden be
jegend.
Overigens is 'n meer afdoend in
grijpen zeer gewenscht met het oog
op het groot aantal vrouwen en
kinderen, dat in het binnenland
vertoeft en omtrent wier toekomst
wij via een vragensteller in het
Britsche Lagerhuis mochten verne
men, dat de Britsche regeering een
dringend onderzoek instelt naar
mogelijkheden voor het inrichten
van ontvangstcentra en het ver
schaffen van scheepsruimte.
Het Roode Kruis te Batavia
maakt zich zorgen, dat een groote
tragedie kan ontstaan, ais er niet
onmiddellijk ingegrepen wordt. De
meening van de Ned. regeering over
dit probleem is gevraagd, zoo ver
klaarde de Britsche onderstaatsse
cretaris van Buitenl. zaken.
Maatregelen blijken inmiddels ge
nomen te zijn t.a.v. 250 Ambonnee-
sche vrouwen en kinderen, zij zijn
naar Ambon geëvacueerd, omdat
zij loyaal aan Ned. zijde staande,
voortdurend in gevaar verkeerden.
Alle Amboneezen zullen uit de ge
vaarlijke zone worden geëvacueerd
en zullen behandeld worden als
Europenanen.
Van Ned. zijde blijken voorloopig
eenige administratieve voorbereidin
gen te zijn getroffen om verande
ring te brengen in den toestand.
Bij Kon. Besl. is bepaald dat er „een
bevelhebber der Ned. strijdkrach
ten ln het Oosten" is, die verant
woordelijk zal ziin aaa den lt. gou
verneur-generaal,
Tsjecho-Slowakije te hulp zouden
komen. Deze plannen werden opge
steld, hoewel aan Nederland, Bel
gië en Luxemburg niet minder dan
elf maal de plechtigste verzekering
was gegeven van Duitschlands vre
delievende bedoelingen. De rede van
den aanklager bracht weinig nieu
we feiten met betrekking tot den
inval op Nederland aan het licht.
Niettemin was zij indrukwekkend
door de tegenstellinggen tusschen
de Duitsche verzekeringen en de
plannen, die zij tegenover elkaar
stelde. Wie herinnert zich niet de
plechtigste verzekeringen inzake de
eerbiding van de neutraliteit door
de Duitsche gezanten te 's-Graven-
hage en Brussel.
O0OO0O0O00OOOGOOOOOGO0
Op hetzelfde moment .waarop zij
werden afgelegd, sprak Hitier tot
de weermacht „als Nederland en
België met succes worden bezet en
gehouden, dan is een succesvolle
oorlog tegen Engeland verzekerd.
Tn de propaganda werden de aan-
vallen v. Duitschland steeds voor
gesteld alsof 't om de bescherming
van dit land ging, maar generaal
von Blomberg, eertijds minister v.
oorlog, had in 1937 reeds vastgelegd
dat de algemeene toestand wettig
de, dat Duitschland de mogelijk
heid van een aanval eener andere
mogendheid niet behoefde te over
wegen, omdat geen ander land den
oorlog wenschte of voorbereid was.
uyu VERNEMEN vanuit Rome,
dat het bericht omtrent den
vroegeren OostenriJkschen kanse
lier Schussnigg, als zou deze plot
seling zijn verdwenen vanuit Neu
renberg voor dat de rechters ge
legenheid hadden gehad, hem te
ondervragen, daar eenige verwon
dering heeft gewekt. De waarheid
is, dat Schussnigg naar Neuren
berg reisde om documenten te over
handigen aan het internationale
Gerechtshof en zelf verwacht had,
dat men hem ook wel tegelijker
tijd zou ondervragen. Toen men
hem te kennen gaf, dat dit voor
loopig zeker niet zou gebeuren,
reisde de kanselier als vanzelfspre
kend naar Rome terug. Van een
soort vlucht uit Neurenberg is
dus hoegenaamd geen sprake.
Misdaden tegen den vrede.
TAe geheele Britsche aanklacht
sloeg op de „misdaden tegen
den vrede" en wilde een bewijs zijn,
dat op het tijdstip, waarop Hitier
den tweeden wereldoorlog ontketen
(Zie vervolg pag 2.)
Voorloopig wordt een regionale
regeering gevormd.
TN AZERBEIDSJAN zijn verkie
zingen gehouden gehouden voor
den nationalen raad. Alleen de de
mocratische partij stelde candida-
ten. Deze zou morgen een nieuwe
regeering vormen. Voorts zouden
de autoriteiten in Azerbeidsjan be
gonnen zijn met het oproepen van
mannen, die dienst hebben gedaan
in het Iraansche leger, voor de nieu
we militie van Azerbeidsjan. Ver
wacht wordt, dat de eerste stap van
de nieuwe regeering zal bestaan uit
een bevel aan de ambtenaren van
de centrale Iraansche regeering zich
aan de nieuwe regionale regeering
van Azerbeidsjan te onderwerpen.
Voorts wordt verwacht, dat deze
nieuwe regeering zal overgaan tot
het in feite vestigen van de auto
nomie van de noordelijke provincie
van Iran, voordat de einddatum zal
zijn bereikt, waarop de Sovjet be
zettingstroepen de noordelijke pro
vincies van Iran zullen moeten ver
laten.