SHARIR bekent zijn ONMACHT
Gerretson, R.V.D. enVanMook
Sovjetunie
over Iran
HESS WILDE DEN VREDE
Er komen weer klompen
Scherpe critiek
wa
Dat noemt men
godsdienst
vrijheid
IN 'T KORT
Hij vreest Britsche repres-
sailles na den moord
bij Bekasi
Semarang uit zee
beschoten
SCHADE
In Bandoeng
vonden rel
letjes plaats
Er is een andere regeling op komst
editie voor de TROVXNCIE zeeland
Bur weitalagci TS. Goes; Dubbele poort I. Hulst
Deze courant wordt op laat van t Militair Gezag
redrukt op de persen v tL Dagblad van Noord-
Brabant en Zeeland. Ultg. „Stichting De Stem
D'n-oteur; J. A- H. M. van Schljndel: Hoofd
redacteur: J. J- H. A.. Bruna; Alg. Zeeuwsch
red.: W. Grof f en, Middelburg; Rayonred.
Zeeuwsche eilanden N. J. Karhof, Goes.
Voor God, Koningin en Vaderland
No. 3SS DINSDAG 4 DECEMBER lMf
Comm v. Toezicht: C. J. r. Bootegem: A. M.
Langenhorst; Mr Dr A. J J M Mes; Mr EL
B L. de Rechter; Mr Dr C. J M A v Rooy.
Verschijnt eiken werkdag. Abonn prijs bU voor-
ultbet.: 3.38 per kwart., p post 4.10 p. week
(bU nW-postbestelllng) f 0 28 Louse nos 8 cent.
Onbewezen beschuldiging
Professor Gerretson deed in de
Nieuwe Eeuw van 17 Nov. een
feilen aanval op Dr. van Mooie,
dien hij verantwoordelijk stelde
voor het feit, dat er niet tijdig Ne-
derlandsche troepen klaar stonden
voor het verzekeren van orde en
rust In Indonesië.
Hij voerde daarvoor OJn. de
volgende stellingen aan:
„Het duurde niet lang, of er was
in het Zv'den een aanzienlijke
troepenmacht van '25000 man be
schikbaar, c.a. 15.000 man oorlogs
vrijwilligers, 10,000 man Binnen-
landsche Strijdkrachten, die voor
Indië klaar waren te maken
Ook ontbrak de geallieerde hulp
tot opleiding en vervoer geenszins;
Amerika bood troepen-transport
vliegtuigen z.g. Dakota's, Engeland
een kamp in Zuid-Engeland aan.
„In Januarl-Februari van dit
jaar vertoefde de Luitenant-Gou
verneur-Generaal in het Zuiden,
doch alle activiteit ontbrak; de
Generaal Verniers van der Loeff
was genoopt het Engelsche kamp
op te geven: tenslotte werden de
uitstekende voor Indië beschikbare
stoottroepen door de Regeering ter
beschikking der geallieerden in
Dultschland gesteldIn een
woord, de wapening voor Indië
werd, naar den indruk der be
trokken militaire chefs, door Dr,
van Mook stelselmatig gesabo
teerd".
En waarom deed hij dat volgens
Prof. Gerretson in de N. E. van 17
Nov. Nederlandsche troepen zou
den slechts het teere vertrouwen
tusschen de Stuwliede zooals Dr.
van Mook en de nationalisten
schokken.
In Maart 1945 werd aan Dr,
van Mook in de V.S. militaire hulp
aangeboden; deze is hooghartig
afgewezen.
Ziedaar de hoofdinhoud der be
schuldiging.
fat antwoordde nu de Regeerings
voorlichtingsdienst
In September 1944 werden van
de geraamde mankracht in het
Zuiden (29.000 man) 5000 man be
stemd voor Indië in verband met
de eischen van de Shaef.
Begin Maart 1945 was op aan
drang van Dr. van Mook het plan
aanvaard tot uitzending van 22.000
man. De gecombineerde stafchefs
hadden er bezwaar tegen. Minister
van Kleffens en Dr. van Mook
konden den heeren die bezwaren
niet uit het hoofd praten.
Van aanbieding van militaire
hulp in de V.S. Is nooit sprake
geweest.
Tjyat zegt nu weer Prof. Gerret
son Allereerst dat hij geen
feit heeft medegedeeld, maar een
indruk van geloofwaardige des
kundigen weer gaf. We gelooven
niet, dat dit veel verschil uit
maakt. Htj was het dan toch, die
deze beschuldiging voor het pu
bliek bracht, omdat hy ze klaar
blijkelijk geloofde.
Verder zegt de Utrechtsche hoog.
leeraar: Wanneer in September
'44 5000 man met nut konden
worden aangewezen, zou dit reeds
toen ook met de volle noodige
22000 man kunnen zijn geschied.
Prof. Gerretson gaat echter geheel
voorbij aan het feit. dat de Shaef
't een en ander eischte. En de Shaef
was in die dagen van volle oor
logvoering oppermachtig. Niet onze
Regeering stelde bepaa'de troepen
beschikbaar voor Dultschland,
maar Eisenhouwer bepaalde, dat
hij ze noodig had.
Ook handhaaft Prof. Gerretson
de beschuldiging, dat Dr. van Mook
de opleiding stelselmatig gesabo
teerd heeft, doch hij verschuift
PWsellng het motief: Van Mook
wilde de opleiding in Australië
doen gesc leden. Van angst voor
het verbreken van het „teere ve--
trouwen is nu opeens geen sprake
meer. Het zou dus nu alleen maar
een verschil van Inzicht zijn ge
weest. ten aanzien van de plaats
waar de opleiding moest geschie
den. En op zichzelf beschouwd was
het toch ook zoo gek niet gezt»n.
om Australië te prefereeren Dat
dit nu mis geloooen is door het
onverwachte besluit der Australi
sche regeering, ls de schuld van
Dr. van Mook niet. Doch hoofd
taak is: de beschuldiging van de
stelselmatige sabotage.
TenslotteProf. Gerretson gaat
neelemzal niet in op de weigering
gecombineerde stafchefs.
,4.' „.<Tha0lt de mededeellng, dat
h»ha2, !}ulh aangeboden zou
nebben, ook niet.
Alles by elkaar, kunnen we de
stelling, dat den Britten geen ver-
w«t treft, maar dat de volle
schuld op Dr. van Mook valt, niet
bewezen achten.
We kunnen ons goed voorstellen,
dat men bezwaren heeft tegen het
beleid ten opzichte van Indonesië.
Men uite die ook vrü en frank.
Doch door slecht-gefundeerde per-
soonüjke aanvallen wordt de at
mosfeer slechts vertroebeld
ZOOALS MEN WEET, is er min
of meer vrede gesloten tus
schen het Sovjet-bewind en de
Russisch-orthodoxe (schismatieke)
Kerk. Deze Kerk steunt Moskou
in alles, tot in het belasteren van
de Roomsch-Katholieke Kerk toe.
Er zijn intusschen in Oost Europa
ook groepen van geloovigen, die
weliswaar den Oosterschen ritus
volgen, doch zich één, geünieerd
met Rome voelen en het opper
gezag van den Paus erkennen. Van
dergelijke geünieerde Oostersch-
katholieken woonden er 3 a 4 mil-
lioen in dat deel van de Poolsche
Oekraine, hetwelk ten Oosten van
de Curzon-linie lag en thans dus
Russisch gebied is geworden. De
Russische autoriteiten doen nu al
hun best, om die katholieken van
Rome af te trekken en in de
schismatieke Russische Kerk te
drijven. Al hun bisschoppen zijn
gevangen genomen. Hetzelfde ge
beurt in Roethenië, een stukje
van Tsjecho-Slowakije, dat de
Russen hebben ingepikt. Onder
leiding van drie afvallige pries
ters is zelfs een commissie samen
gesteld, welke een plan voor de
vereeniging van deze katholieken
met de Orthodoxe Kerk moet ont
werpen. Zoo ziet men, hoe .,het
herstel van de godsdienstvrijheid",
waarmee de propagandisten van
Moskou zoo graag schermen, in
Rusland alleen maar opgaat ten
aanzien van een kerkgenootschap,
dat (evenals onder de Tsaren) zich
onder 't staatkundig gezag schikt.
Zij vreest nationale
„politieke terreur"
QVER de verhoudingen In Iran is
nog steeds geen overeenstem
ming bereikt tusschen de Groote
Drie. Wel zond de Sovjet-Unie een
antwoord op het Amerikaansche
voorstel de geallieerde troepen, zoo
wel Britsche als Amerikaansche en
Roode, met ingang van 1 Januari
uit het land terug te trekken, maar
hoe de inhoud van dat antwoord
luidt, is niet bekend gemaakt. De
onderhandelingen duren nog voort
heet het.
Ook de Britsche regeering kreeg
antwoord op haar nota. Daarin
heet het, dat de oorspronkelyk in
Noord-Iran gestationneerde leger
macht ruim voldoende zou zijn ge
weest, wanneer dit leger zic'i niet
zou hebben beziggehouden „met 't
uitoefenen van een politieke ter
reur onder de bevolking, die een
bepaalde mate van zelfbestuur eisch
te. waartoe zU naar de meening
van de Sovjetautoriteiten gerech
tigd waren". Daarom is de Sovjet
unie gekant tegen het zenden van
meer troepen door de Iraansche re
geering, omdat de toestand dan aan
zienlijk zou verslechteren. Overi
gens verklaart de Sovjet-Unie zich
te willen houden aan het verdrag
van Teheran van 1942, dat het ver
trek van alle bezettingstroepen be
paalde op 6 maanden na het ein
de van den oorlog tegen Japan, dat
is op 2 Maart 1946.
In Engeland staat men eenigs-
zins sceptisch tegenover deze ver
klaring. Er zitten in Noord-Iran
slechts 6000 man nationale troepen
en er zouden maar 1000 man btl-
komer Men vindt dat geen groote
!,wrnia^ J Overigens begrijpt men
niet, dat deze troepen een tegen
beweging van meer Russische troe
pen tengevolge moest hebben In
Azerbeldsjan zijn thans 30 000 man.
heelemaal duicMijk l*jkt
hejt antwoord niet, tenzij de Iraan-
sche vrees, dat evenals voor 1907 het
land weer het voorwerp van in-
vloedsfeeren is geworden, niet hee-
lemaal ongegrond is.
TAE BRAZILIAANSCHE verkie-
zingen voor een nieuwen pre
sident, voor een senaat en een
Kamer, zijn kalm verloopen. Vol
gens A.F.P. viel een massale deel
name van de geestelijkheid waar
te nemen die tezamen met de
„Katholieke liga" een actie heeft
gevoerd voor ae verdediging der
Christelyke beginselen als de on
ontbindbaarheid van het huwelyk
en het godsdienstonderwijs.
•yOOR KERSTMIS zou een ont
moeting plaats vinden tus
schen Ghandi, Lord Wavel, den
Britschen onderkoning in Indië en
den staatssecretaris voor Britsch-
Indië.
TAE NEDERLANDSCHE-Belgische
spellingscommissie is te Brus
sel bijeen gekomen. Zy heeft in
groote trekken de beginselen vast-
"-legd van het verslag. dat aan
u.- Belgisch en aan de Nederland
sche regeering zal overgemaakt
worden. De commissie hoopt den
cWinitieven tekst van dit verslag
te kunnen opstellen bü haar ver
gadering, die in Januari 1946 te
den Haag zal gehouden worden.
CA AAA TWEEDEHANDSCH fiet
sen, zijn in Engeland
aangekocht en voor het grootste
gedeelte bestemd voor de getrof
fen gebieden. De unifome prijs zal
f 55.bedragen.
V1 EB RU IK van electriciteit voor
etalage- en reclame verlichting
blyft verboden. In winkels waar
in niemand aanwezig is, mogen
geen lampen branden.
aJARIR heeft een vrü lange ver
klaring afgelegd, waarvan
de inhoud neerkomt op een be
kentenis van onmacht tegenover
de extremistische jongeren.
Hy wil nu zelf nog eens naar Ban
doeng reizen om te probeeren daar
ernstige moeiiykheden te voorko
men, maar na zyn scepsis, uitge
drukt in de eerste regelen, valt daar
niet veel van te verwachten. In de
ze omstandigheden, zoo verklaarde
hü overigens zou een verdere ont
moeting met de Nederlanders nau
welijks vruchtdragend kunnen zün.
In zyn verklaring kwamen dan
nog enkele interessante bijzonder
heden voor. De organisatie „de
zwarte stier", die verantwoordelijk
is voor de moorden te Bekasi, noem
de hy een voortzetting van een
vooroorlogsche groep der Japan-
sche jongeren, die zelfs nu nog het
Japansche spel spelen.
De houding van het Indonesische
leger, waarvan het hoofdkwartier te
Djokjakarta gevestigd is. noemde
hij een nog onbekende factor. Hij
wilde echter rekening houden met
den invloed van een groot aantal
jongeren. Tenslotte toonde hij zich
bevreesd vor de belangrijke re-
pressahles van de Britten jegens de
renublikeinsche „regeering" als ge
volg van den moord te Bekasi.
Het geeft alles by een geen hoo-
Koning George moest daartoe naar Hitier
Jlil
TXESS ZOU ZATERDAG in zün
cel een verklaring hebben af
gelegd over zyn vlucht naar En
geland in 1941.
„Ik vloog naar Engeland om
Koning George uit, te noodigen
voor een vredesconferentie met
Hitler in Duitschland. Ik wilde de
wereld van het bolsjewisme be
vrijden. Ik dacht, da, de hertog
van Hamilton, dien ik goed ken, mij
bü den Koning zou brengen".
Goering zei denzelfden dag:
„Toen Hitier den brief, welke Hess
voor zijn vertrek voor hem achter
liet gelezen had. bleef hy enkele
oogenblikken roerloos zitten. Daar
na werd hü woedend en beval de
arrestatie van allen, die van de
vlucht van Hess op de hoogte wa
ren". Hess had echter slechts zün
secretaris en adjudant in vertrou
wen genomen.
J)e Duitsche aanval op Tsjecho-
Slowaküe was Maandag het
IIIIIIIIIIlP
aan den LANDBOUW
Bedraagt
6 a 800 mtllioen
£)E AAN ONZEN LANDBOUW
toegebrachte schade wordt ge
schat op 6 tot 800 millioen gulden,
naar den prysbasis van 1940. De
rijksbijdrage zal bij lange na niet
alle schade, aan bedryven toege
bracht, kunnen dekken. Die schade
zal wel 3 4 maal hooger zyn, zoo
deelde ir. J. Sevenster, directeur
van den ryksdienst voor landbouw-
herstel op de persconferentie mee.
Daarom zal naast de schadevergoe
ding nog een ruim stelsel van cre-
dietverleening noodig zyn, waarbij
de herstelbank een rol zal kunnen
spelen. Er zal daardoor op den boe
renstand in de getroffen gebieden
een zware finantieele last komen
te drukken, vooral ook omdat in den
landbouw het kapitaal zoo lang
zaam rouleert.
Over de kippen-stapel vertelde ir
Sevenster, dat het nog ongeveer 2
jaar zal duren eer deze weer op een
ruim peil zal zijn gekomen.
Over den inzaai op zoute gronden
op het eiland Tholen, vertelde ir.
Hudig, dat de resultaten vry gun
stig zijn. De gerst heeft gemiddeld
op de voor inzaai vrii gegeven ge
ïnundeerde gronden 60 pet. opge
bracht van de opbrengst op de om
liggende gronden die niet geïnun
deerd waren.
onderwerp van het proces in Neu
renberg. Vervolgens zullen worden
behandeld de agressies tegen Noor
wegen, Nederland en Luxemburg.
Inmiddels blijken documenten
gevonden te zün van een aantal
niet Duitsche sympathisanten in
Engeland en andere landen, o.m.
tot Hitier en Ribbenirop gerichte
brieven. Aan de hand hiervan zal
wellicht een aantal vervolgingen
worden ingesteld.
gen dunk van het vertrouwen dat
„het kabinet" geniet.
De Ned. regeering heeft intus
schen een verklaring gepubliceerd
over een door de BBC uitgezonden
vraaggesprek met minister Loge-
mann. Dat gesprek had in Indië
nog al stof doen opwaaien. De re
geering wenscht er echter den na
druk op te leggen, dat de me-
dedeelingen, die minister Logemann
in een persoonlyk gesprek deed, on.
juist geïnterpreteerd zün en dat al
les wat te zeggen valt door de Re
geering in haar verklaring van 6
November is gezegd.
Tn Bandoeng hebben in het afge-
loopen weekend relletjes plaats
gevonden, waarbij Euroneesche hui
zen in brand ziin gestoken en vier
Europeanen ziin ontvoerd. In de
geheele stad wordt door vrijschut
ters gevuurd.
Bü Semarang beschoot de 10.000
ton metende Britsche kruiser Sus
sex Indonesische concentraties ten
oosten en ten zuiden van de stad.
De toestand is er nog gespannen.
A AN VRAGEN VOOR KLOMPEN
kunnen met ingang van 1
December op plaatselyk door de
distributie te bepalen dagen, weer
worden ingediend. De uitreiking
der Bonnen zal op 1 Januari be
ginnen.
ME ROEMEENSCHE sociaal-
democraten willen zelfstandig
candidaten stellen by de verkie-
z ngen. Wel willen zü met de
communisten samenwerken in een
„vereenigd arbeidersfront" mits
zy een aan hun getalssterkte even
redig aantal functies krijgen.
TN NEDERLAND worden 25 ca-
rillons vermist waaronder 3 uit
Rotterdam, voorts 25 uit België en
'n groot aantal uit N.-Frankryk.
A A AMERIKAANSCHE professo-
ren zün in ons land aange
komen ter uitwisseling van weten-
schappeiyke ideeën en van tydens
den oorlog opgedane ervaringen
en uitvindingen.
van textielhandelaren
rpE GOES hield de vakgroep tex
tielhandelaren Zuid. en Noord-
Beveland in de Korenbeurs een bij
eenkomst, die zeer druk bezocht
was. De vergadering werd geleid
door den heer A. Vermaire, die zün
inleiding kruidde met een hartig
woordje critiek op de huldge wan
toestanden in het textielbedrijf.
Zoo verkoopt het Arbeidsbureau
te Goes, volgens spr., werkmans
pakketten (prijs f 19.—) terwijl de
winkeliers geen overalls kunnen af
leveren.
De ambtenaren van den buiten
dienst der belastingen krijgen mo
menteel ï.iet bont gevoerde jassen
voor slechts f 12 50; de rest legt
vadertje Staat erbij-
De rijksambtenaren (essen) kun
nen zich opgeven ter collectieve
verkrijging van ondergoed en zelfs
nachtjaponnen. En dat alles ter
wijl het andere deel van ons volk,
dat toch ook aan den wederopbouw
moet helpen, door de distributie
regeling zoo goed ais niets kan
krijgen.
In dit verband vroeg spreker aan
den heer Uiterwüt van de Vakgroep
of dit lichaam nog reden van be
staan heeft. De chaos is z.i. alleen
te wijten aan het Ryksbureau en
de distributiebureaux, die geen vaste
richtlijnen geven.
Het eene bureau deelt plaatse
lijk aan alle prsonen punten uit,
terwijl het andere de punten kramp
achtig vasthoudt en iedere aan
vraag gaat onderzoeken.
De heer Ulterwük wist op de
grieven niet veel meer te antwoor
den dan dat de Vakgroep geen
Duitsche instelling is en reeds voor
den oorlog bestond.
Volgens hem komt ar binnen
kort een nieuwe textMregeling,
waarbij aan den krankzinnigen
toestand van heden met bereid
verklaringen, enz. enz. een einde
komt.
De vergadering beklemtoonde dat
de toestand vooral bü de distribu
tiediensten, onhoudbaar is. In Arn
hem zit de zaak vast; te Amster
dam is een achterstand van 140.000
vergunningen.
Nadat de bestuursverkiezing had
plaats gehad volgde de rondvraag,
waarby de heer Godfriedt opmerk
te, dat de geallieerde goederen al
leen gegeven moeten worden aan
de oorlogsgetroffenen. Zoo geeft de
kring 's-H. Arendskerke deze goe
deren ook aan welgestelden, wat 'n
nadeel wordt voor de zaken. Ook
over de verdeeling der goederen
over de zaken was de heer G. niet
te spreken; zoo ziet men thans
büv. winkeliers heerenkleeding ver
koopen die tevoren nooit in die
branche deden.
Heden zon onder 16,30 uur,
maan onder 16.31 uur. Woens
dag zon op 8,31 nur, maan op
9,06 uur.
\Veerverwachting: Koude och
tend met plaatselijke mist, die
snel oplost, in den loop van
den dag toenemende bewolking
met in den namiddag of den
avond regen, naar zuidwest te-
rugloopende en aan de kust
tot krachtige aangroeiende
wind.
