DE VLASINDUSTRIE
IN HET NAUW
tSet verzet
Wat brengt de mode 7
I
der Duitsche katholieken
■IN 'T KORT-
Indië-Vliegtuig"
IN HET RIJK DER VROUW
J
Een hooge hoed en een hooge hak,
een smalle taille en een breede heup
JACOBA VAN BEIEREN
INSPIRATRICE
N
Een eerepllcht
De kerken leverden een heldhaftiger verzet
tegen 't Nazisregime dan de vakvereenigingen,
de universiteiten, de intellectueelen of 't leger
EEN der laatste nummers van het het groote Engelsche blad „Catholic
Herald" bevat een uitgebreid relaas over het verzet der Duitsche Ka
tholieken tegen het Nationaal-Socialismc voor en tijdens den oorlog. Het
verslag, waarvan de gegevens door een specialen correspondent tijdens
een reis door Duitschland werden verzameld, is een bevestiging van de
verklaring in één der recente nummers van de „Times": De Kerken le
verden een heldhaftiger en koppiger verzet tegen het Nationaal-Socialisme
dan de vakvereenlgingen, de universiteiten, de intellectueelen of het le
ger." Bovendien werpt het wel een zeer bespottelijk licht op de pogingen
die van Russische zijde worden aangewend om de Kerk, die mannen
voortbracht als Kardinaal Faulhaber en Mgr. von Galen, voor te stellen
als handlangster van het corrupte Nzi-systeem.
■e'en der Interessantste fragmen-
ten van het relaas is de weer
gave van hot interview, dat de cor
respondent van de Catholic Herald
had met den plebaan van Pader-
born. Plebaan Simon is een emi
nente Thomist en een groot bewon
deraar van Newman. In 1935 schreef
hy een boek waarin hy vrijmoedig
Rosenbergs „Mythe der twintigste
eeuw" aanviel en in 1937 publiceer
de hij een nieuw geschrift, dat de
Kerk verdedigde tegen Goebbels'
bewering als zouden duizenden
Duitsche priesters gedegenereerd
zijn. Dit boek „Das Menschliche in
der Kirche Christi" werd direct na
de uitgave door Goebbels verboden
De encycliek van Pius XI, „Mit
Brennender Sorge" noemde Mgr.
Simon het beste antwoord op Ro
senbergs ras- en bloedtheorie en
de meest afdoende weerlegging van
de minderwaardige ideeën van het
Nationaal-Socialisme. Hij sprak er
zijn verwondering over uit, dat door
de geallieerde autoriteiten, de en
cycliek nog niet in duizenden exem
plaren over Duitschland was ver
spreid.
rpoen de Engelsche journalist in-
formeerde of de encycliek in
het openbaar van den preekstoel
was voorgelezen, gaf Mgr. Simon
ten antwoord: „Natuurlijk". De
Nuntius zond per specialen koe
rier een copie naar alle Bisschop
pen: deze laatsten lieten de ency
cliek stencillen en verspreidden
haar onder de parochiegeestelijken
met de opdracht haar voor te le
zen van den kansel, zelfs al zou
dit hun arrestatie ten gevolge heb
ben. De instructies werden stip uit
gevoerd.
Het toeval wilde, dat op denzelf
den dag dat „Mit Brennender Sor
ge" in Paderborn werd voorgelezen,
de profeet der ras- en bloedleer op
het plein der Kathedraal een rede
hield. Het was op Palmzondag 1939
Men besloot Rosenberg te boycotten
en zoo gebeurde het, dat slechts 'n
klein groepje Nazis op het plein
verzameld was. Rosenberg wist niet
dat slechts enkele uren van te vo
ren de oorlogsverklaring van de
Kerk aan zijn ketterijen in de Ka
thedraal en jn alle andere kerken
van Paderborn was geproclameerd.
TI err Domprobst". zoo informeer
de de correspondent na dit
verhaal, „hadden er tijdens den oor
log eveneens dergelijke boycots van
Nazi-demonstraties plaats?" „Zeker
en Nazis reageerden er vaak zeer
krachtig op. U zult U herinneren,
dat in 1943 de dam in het Möhne-
dal door eeti luchtaanval werd ver
nield. Een enorme hoeveelheid wa
ter rolde de vallei binnen en de
ramp eischte een groot aar 1 men.
schenlevens. Dit laatste had voor
komen kunnen worden, als de Na
zis, in plaats van de menschen te
verzekeren dat vernieling van den
dam onmogelijk was, een eenvoudig
waarschuwingssysteem in el kaar
hadden gezet.
De bevolking had dan op tijd naar
de heuvels kunnen vluchten. Het
verlies aan menschenlevens was bi-
zander groot in het industriestadje
Neheim en de Aartsbisschop zond
zijn Vicaris-Generaal om een lijk
rede te houden bij de teraardebe
stelling. Allereerst echter hield de
NSDAP haar eigen plechtigheden
op de begraafplaats, die zoo goed
als leeg was vanwege de sterke anti
partij-stemming die er onder de
bevolking leefde.
Zoodra de Nazis vertrokken wa
ren, stroomde een groote menigte
die demonstratief voor het hek had
staan wachten, de begraafplaats op
om te luisteren naar de woorden
van den Vicaris.
Nauwelijks was deze met zijn re
de begonnen, of de sirenes kondig
den een nieuwen luchtaanval aan:
de menschenmassa verspreidde zich
echter niet.
Enkele minuten later kwam een
auto in volle vaart aanrijden en
stopte onder geknars van remnlen.
De jongeman in den wagen
schreeuwde: „Vlugde heuvels
op. de dam in het Sorpe-dal is ook
doorgebroken."
Het was gezien het groote ver
lies aan menschenlevens van en
kele dagen tevoren niet verwon
derlijk dat er onder de menigte 'n
paniekstemming ontstond.
Gillend en dringend vluchtten de
menschen de begraafplaats af en
brachten zich op de heuvels in vei
ligheid. De geestelijken bleven tot
de doodendienst beëindigd was.
Er gebeurde echter niets. De auto
riteiten ontkenden ook maar iets
af te weten van de waarschuwing
en men kon onmogelijk er achter
komen wie de auto naar het kerk
hof had gestuurd.
Kardinaal FAULHABER
Een officier van de Luftwaffe,
die vanuit Münster gezonden was
om de zaak te onderzoeken, kreeg
van de Gestapo het bevel zijn na-
vorschingen onmiddellijk te staken.
Aangezien er in het „Dritte Reich"
niet zooiets als een vrije meenings-
uiting bestond en er ook geen kran
ten waren die dergelijke dingen
durfden publiceeren, werd de kwes
tie nooit opgelost. De Katholieke
bevolking echter wist wel degelijk
fiat het een Nazi-truc was die ten
doel had epn einde te maken aan
iets, dat men beschouwde als een
demonstratie tegen het Hitler-re
gime.
TVE Douglas-machine, die de proef
vlucht naar Indië heeft gemaakt
is Maandagmorgen om 7 uur plaat
selijke tijd weer uit Batavia ver
trokken voor de terugreis naai' Ne
derland. De „Skymaster" had 20
passagiers aan boord. Het toestel
zal via Penang vliegen.
EjYRNES heeft, volgens de Daily
Mail. aangekondigd, dat de
commissie voor de atoomenergie
van de organisatie der vereenigde
volkeren binnen de komende twee
maanden zal worden ingesteld.
V"AN DE 307 door de Dultschers
gevorderde trawlers, loggers en
kotters van 50 tot 150 ton is thans
de helft weer terug.
FRANKRIJK gaat een onderzoek
instellen naar den frauduleu-
zen invoer van een groot aantal
aandeelen van de Kon. Ned. Olie
Mij.
QP WEG NAAR ZWEDEN is het
Ned. s.s. Amstel op een mijn ge.
loopen en gezonken. De" bemanning
is gered.
lyTACARTHUR heeft de arrestatie
bevolen van den voormaligen
Japanschen minister van buitenland
sche zaken Matsoeoka, van den
vroegeren ambassadeur te Rome
Sjiratori, alsmede van elf Japan-
sche leiders uit den oorlogstijd.
ALLE BEDRIJVEN en filialen
van Krupp in Essen zijn thans
door het geallieerde militaire be
stuur overgenomen en de naam
van Krupp zal alleen nog maar blij
ven bestaan in verband met de fa
milie van dien naam.
m
TN ZANDVOORT is men doende
een nieuw circuit ten behoeve
van snelheidswedstrijden voor auto's
aan te leggen. In 1946 zullen daar
op echter nog geen wedstrijden
kunnen worden gehouden. Wel zul
len denkelijk in Zeist op een nieuw
circuit wedstrijden georganiseerd
worden.
ai
HET NATIONALE biljartkam-
pioenschap 2e klas klein is ge
wonnen door Franken, Tilburg.
A DE ALGEMEENE verkiezin
gen te Portugal is door Salazar
de perscensuur ingevoerd, vermoe
delijk om critische artikelen op
de regeering te voorkomen.
7D Dï PAUS heeft mgr. Leon
Suenens tot hulpbisschop
van Mechelen benoemd. Hij zal den
titel dragen van bisschop van Isin-
da. De kardinaal-aartsbisschop
heeft hem bovendien tot vicaris-
generaal van het bisdom benoemd.
TT ET INVOERRECHT op wijn en
de voor den oorlog geldende
regeling betreffende de heffing van
accijns is hersteld. Het bedrag van
de accijns is bepaald op f 24 p. H.L.
rpOT GEZANT in Portugal is be-
noemd jhr. P. A. van Buttingha
Wichers.
TVE ONLUSTEN in N.-Iran heb-
ben zich zoodanig ontwikkeld,
dat de separistische elementen
thans verschillende steden in han
den hebben Twee Iraansche regee-
ringsbataljons zijn naar Azerbeids-
jan onderweg
TTE QUARANTAINE wegens kin-
der verlamming in de kazerne
te Weert is opgeheven en het 4e
bataljon staat thans gereed om
naar Indië te vertrekken
"VTAAR aanleiding van het ANP-
bericht, dat de productie van
dekens thans 200.000 per maand zou
bedragen, vernemen wij nader, dat
dit aantal 90.000 stuks bedraagt.
■^A 15 December zijn met de
„Oranje" te verwachten 800
zieken uit Indië aan boord en de
„Nieuw-Amsterdam" met 3000 we
duwen en weezen.
De onmogelijkheid om da normaio kwanta te bewer
ken beteekent een wegneming van de verdleneton
der kleine vlaaaers
TIE VLASINDUSTRIE die in W.-
Brabant een zeer belangrijke
bestaansbron vormt voor 'n groot
gedeelte der bevolking heeft door
de oorlogshandelingen een gevoeli-
gen klap gekregen. In de omgeving
van Standdaarbuiten en Klundert
bv„ waar de verwerking hoofdza
kelijk in handen was van de zgn.
kleine zelfstandige vlassers, zijn ve
len door het verlies van hun be
drijfje in moeilijkheden gekomen.
Met het oprichten van de „Stich
ting tot bevordering van de vlas
nijverheid", een achttal jaren gele
den, werd het vlassen, dat aanvan
kelijk seizoenwerk was, tot con
tinubedrijf gemaakt, met het ge
volg, dat velen in dezen tak van
industrie volledig hun brood gin
gen verdienen. Dat het rijk voor de
totstandkoming van deze stichting
gelden onttrok aan het werkfonds,
bewees dat de bloei van deze in
dustrie naar waarde werd geschat.
In de dagen der bevrijding nu,
werden zoowel de gebouwen der
Stichting, met uitzondering van de
roterij, die dit jaar op beperkte
kracht heeft gedraaid, als het be
drijf op Noordhoek door granaten
vernield. Ook de aangrenzende vak
school ligt in puin. Men heeft ech
ter in eèn café te Standdaarbuiten
vanaf 11 November de lessen weer
op provisorische wijze hervat.
Met de verwoesting in het par
ticuliere bedrijf van den heer Brou
wers is het iets minder erg gesteld.
Er is een behoorlijk kwantum ge
root, doch zwingelen is sinds Aug.
1944 niet mogelijk geweest. Hoogst
waarschijnlijk zal men in Januari
hiermee weer kunnen beginnen.
TTAT HET VERLOREN GAAN
van vele kleine en van enl.ele
groote inrichtingen een enorme
stagnatie tengevolge heeft gehad,
laat zich begrijpen. Wanneer de ge
bouwen der Stichting en het bedrijf
van den heer Brouwers intact wa
ren gebleven, dan zou den vlassers
V.
wellicht gelegenheid geboden zyn,
hun voorraden liier te laten zwin
gelen; nu dit echter door de groote
voorraden, die in de eenige binnen
kort beginnende fabriek in deze
streek reeds liggen te wachten, on
mogelijk is, zal naar schatting 60
pet. van de kwanta der kleine zelf
standigen onbewerkt blijven.
Door het gebrek aan materialen,
zijn de mogelijkheden tot spoedigen
wederopbouw uiterst gering. Het
aantal noodzwingelarijen is zeer
ontoereikend.
Het gevolg van dit alles is, dat
velen thans om in hun behoeften,
te voorzien, genoodzaakt worden
werk te gaan verrichten als arbei
der op het land of in de bouw
vakken.
TIET GEHEELE vroeger zoo eco-
nomisch evenwichtige en loo-
nende vlasbcdrijf is ontwricht. Het
is zaak dat de betreffende instan
ties den ernst van den hierdoor
voor de bevolking van de streek ge
schapen toestand niet. onderschat
ten cn hun aandacht wijden aan 't
zoo spoedig mogelijk herstel van 't
vernielde.
TVE OORLOG is voorbij, de tex-
tielnood zal zachtjesaan ver
dwijnen. Zoo men er nog: aan
kan twijfelen, wordt het laatste
restje pessimisme weggenomen
door 't initiatief van een verslag
geefster, die een onderzoek is
gaan instellen naar de gelden
de. mode. Zij vernam o.a.
op haar tocht het volgende over
de dameskleeding
De vormen zijn
zeer vrouwelijk,
namelijk smalle
taille en breede
heupen. In te
genstelling met
verleden jaar,
toen smalle
heupen in de
mode waren. De
schouders zijn
zeer breed en
opgevuld, het
geen de smalle
taille nog ac
centueert.
De rok is wijd
en is gerimpeld,
dikwijls ook
met plooien
aangezet, ter
wijl de klokken
reeds hoog be
ginnen.
De drapé's,
zooals zakken en strikken zijn laag
op de heupen aangebracht, waar
door deze breeder lijken. Verder
wordt overal, bij bijna iedere japon,
de V-vormige lijn. die bij de taille
begint en naar de schouders uit
loopt, gebruikt waardoor de schou
ders nog breeder worden.
Plissé-rokken komen veel voor.
Hierop draagt men dan een getail
leerd, kort jasje, waarop dikwijls
gedeeltelijk pailletten zitten, of
waarop broderie voorkomt.
De avondjurk wordt nog steeds
lang gedragen. Deze heeft even
eens een ruim aangezette, wijde
rok,
f mantelpak is streng getail
leerd, of heeft dezelfde snit als de
japon, namelijk sterk uitsprin
gend bü de taille, met een smalle
ceintuur. Het jasje is niet al te lang
dikwijls zeer kort.
Bij mantels ook bontmantels
wordt het Swagger-model weer
veel gedragen, maar ook hier ziet
men veel dezelfde coupe als bij ja
ponnen en mantelpakjes.
De jurken zijn'meestal gecombi
neerd sportief en gekleed en zijn
dikwijls op de militaire dracht ge
ïnspireerd.
t is zeer modern en komt veel
voor, gecombineerd met fluweelen
lint. Ook ziet men hier en daar het
pelerine-model weer terug. Veel ge
dragen wordt zijde of stof, met pail
letten of broderie. De modekleuren
zijn olijfgroen en taupekleur, maar
ook „bleu-nuit", pastelkleuren, tur
koois en bruin worden veel gedra
gen.
De hoeden-
mode is iets
specifiek
Fransch. Zij
zijn of hoog
met veel bont,
veren en
strikken, of
puntig met
een langen
sluier (dit
laatste
inspireerd op de mode uit den tijd
van Jacoba van Beieren.
Natuurlijk zijn ook hierbij vele
variaties. De hoeden zijn er, even.
als het kapsel, op berekend het fi-
guu" langer te maken, hetgeen niet
\reemd is, als men bedenkt dat deze
mode uit Frankrijk afkomstig is
waar de vrouw over het algemeen
klein is.
Het haar is hoog opgemaakt met,
veel krullen, of wordt laa8 in den
hals gedragen, met 'n touffe krul
len boven op het hoofd.
De schoenen hebben een zeer
hoogen hak. die vierkant of geheel
rond ls. Daarnaast is de doorloo-
pe- hak nog altijd in de mode.
Tasschen worden veel gedragen
van dezelfde stof als de japon of
de mantel. Zij zijn groot en vrijwel
vierkant. Schoudertasschen komen
weinig voor.
Byous, vooral oorbellen, zijn groot
en worden dikwijls in dezelfde kleur
gedragen als de japon. Maar ook
komen vaak garneeringen en sie
raden van oud goud voor, in een
bijzonderen vorm. zooals bijvoor
beeld schildpadjes, kevers en bloem
motieven.
Ook voor ons, Zeeuwen
PR IS ALARM geslagen! Duizen-
den menschen verkeeren ln
nood. Het zijn ditmaal geen Chi-
neezen, Britsch-Indiërs of van wel
ke andere nationaliteit dan ook,
neenhet 'zijn onze eigen land
en rijksgenooten in Ned.-Indië.
Bijna vier jaren Japaïische over-
heersching hebben in Indië mensch
onteerende toestanden doen ont
staan, die hun weerga ln de ge
schiedenis van de beschaafde we
reld niet kennen. De sterftecijfers
in de kampen zijn schrikbarend
hoog. De hygiënische toestanden
zijn ten hemelschreiend.
Nu zal iedereen begrijpen; hier
moet geholpen worden, koste wat
kost.' Het Nederlandsche Roode
Kruis, dat zich met deze schoone
taak belast zag, heeft al verschil
lende geneeskundige teams uitge
zonden, doch er moet nog veel meer
gedaan worden.
Ter verkrijging van de kapitale
sommen, naar schatting minstens
twee millioen gulden die deze
hnlpverleening zal vergen, heeft 't
Hoofdbestuur van het Ned. Roode
Kruis een plan opgesteld, waarbij
aan elke provincie de verzorging
van een aantal teams is toegedacht
Zeeland zal tenminste 2 teams
moeten uitzenden, waarvan de kos
ten op f 50.000 worden geschat, nit
beteekent dus, dat wij Zeeuwen,
minstens een halve ton bij elkaar
moeten brengen, of wel, zeer glo
baal berekend, 22 cent per inwoner.
Zou dit niet mogelijk zijn?
Neen, Zeeuwen, dit kunnen, moe
ten en zullen wij doen! Immers,
hier staat het leven van duizenden
op het spel. Zoo eenigszins moge
lijk, zullen wij dit bedrag nog ver
moeten overschrijden!
Na ons prachtig optreden bij de
hulpverleening aan de hongerpro-
vincies kunnen wij thans, nu de te
lenigen nood nog grooter is, zeket
niet achter blijven. Wij hebben een
naam, den naam van Zeeland hoog
te houden en zullen dit doen ook!
Op 29, 30 November en 1 Decem
ber worden in alle Zeeuwsche ge
meenten Roode Kruis collecten ge
houden. Er wordt geen „gift voor
een goed doel" gevraagd, doch een
o f 1 e r. Werkelijk een olfer, voor
onze berooide en lichamelijk gebro
ken land. en rijksgenooten in In
dië. Het is een eereplicht, dien wij
niet mogen verzaken. Temeer, wan
neer wij bedenken op welk een
schitterende wijze Indië ln de ja
ren '40 en '41 de Nederlandsche
zaak diende door het schenken van
een enorm bedrag aan het London-
Committee van het Ned. Roode
Kruis.
Legt uw bijdrage alvast klaar.
Uw geld geblokkeerd? Geen nood,
van uw geblokkeerde rekening kunt
ge ook vrijelijk voor dit doel over
schrijven op de Ned. Handel Mij. te
Vlissingen, giro 185283 of op giro
80563 van dokter G. Sissingh, Kring
commissaris Ned. Roode Kruis te
Vlissingen.
TTET AANTAL repatrieerende uit
uit Indië wordt op 50.000 ge
schat.
DE 15.000 wegvervoerbedrijven, dI
ons land telt, vestigen door een cd
lectieve reclame de aandacht van dt
verladers op de taak. die deze ver
voerbedrijven hebben bij den opbouw'
van ons land. Men kan haar aantref
fen op de vrachtauto's en paarden-
wagens van de beroepsvervoerders.
