COMMUNISTEN TEGEN DE GAULLE
Secretaris der Katholieke Partij
aan het woord
BESPREKING ZONDER RESULTAAT
Chineesche
regeeringstroepen
in Mandsjoerije
Nieuwe bijeenkomst te Batavia
Hij wil hun geen sleutelpositie in het kabinet, geven
PROCES BELSEN
EDITIE VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
Bur.. Westsingel 75. Goes; Dubbele poort 8 Hulst
Deze courant wordt op last van t militair Gezag
gedrukt op de persen v. h. Dagblad van Noord
Brabant en zeeland. Uitg. „Stichting De
U'f .-leur: J. A. H. M. van Schijn del: Hoofd
redacteur: J. J. H. A. Bruna; Alg. Zeeuwsch
red.; W. GroHen, Middelburg; Rayonred.
Zeeuwsche eilanden N. J. Karhoi. Goes.
Voor God, Koningin en Vaderland
iso. in itiAAnuair so v r.:u»r.n KMO
Com v Toezicht: Dr L.. A H Alberlng; R. A.
M E. Gommers, arts; Dr H M Houben. arts;
Mr J H Jacobs Ir H. J M Steenbergen.
Verschijnt eiken werkdag Tel.: Redactie 6181;
Adxi mstr.: 8778 Abonn.prijs bij vooruitbet. f 3.38
per .cwartaai. per post f 4.10. per week (bij nlet-
posthestelling) f 0 26 Losse nummers 6 cent.
POLITIEK DEBAT
TT ET POLITIEK DISPUUT in ons
blad was voor onzen Haagschen
medewerker aanleiding, om eens te
gaan spreken met den secretaris der
katholieke politieke partij Mr. F. H.
J. J. Duynstee, teneinde te hooren,
hoe deze zich de vernieuwing der
partij voorstelt en haar taak in de
toekomst ziet.
TJTet is niet heel eenvoudig, aldus
-n onze Haagsche medewerker, om
een bezoek te brengen aan een bu
reau, dat van een ondergedoken
toestand weer zoo juist aan de op
pervlakte is verschenen. Pas sedert
enkele weken is het pand aan de
Koninginnegracht 40 aan de Staats
partij als partijbureau aangewezen.
Successievelijk duiken uit alle dee-
len des lands de stukken van 't ar
chief en de bibliotheek weer op.
We begonnen te spreken over „de
heropleving van de partij". Maar
daarmee sloegen we de plank vol
komen mis. Er ontstaat een nieu
we partij, zoo werd ons nog eens
met nadruk verzekerd, met een
nieuw en radicaal program. Onze
vragen richtten zich dus verder op
deze nieuwigheid en de aangekon
digde radicaliteit.
Enkele punten uit het gesprek
mogen hier in het kort volgen.
Voorheen fungeerde het Partij
bestuur als een tractor, die moei
zaam de afdeelingen tot een zekere
activiteit moest opstuwen. Dit zal
in de toekomst heel anders gaan.
De Partijsecretaris stelt zich voor
het secretariaat te decentraliseeren,
dat wil zeggen verschillende bu
reaux zullen op verschillende plaat
sen in den lande worden ingericht.
Zoo komt er een bureau voor de
noordelijke provinciën en voor Gel
derland, Brabant en Limburg ieder
één bureau, waarvan de leider de
functie van adjunet-secretaris van
de party zal bekleeden.
Deze decentralisatie zal een in
tensere activiteit en wisselwerking
met de plaatselijke afdeelingen ten
gevolge hebben. De leden zullen
tot de centra voor staakundige vor
ming kunnen toetreden, opdat daar
door hun belangstelling in politieke
aangelegenheden zal worden gevoed
Het urgentieprogram, aan de af
deelingen gezonden, is slechts een
begin en als begin dan ook nood
zakelijk algemeen. Bij de nieuwe
parlementaire periode zal de partij
zich door een grootscheepsche dis
cussie in de verschillende aangele
genheden voeren.
De Staatspartij zal alle krachten
tot heil van ons vaderland mobili-
seeren en daarenboven haar mede
werking aan elke politieke groepee
ring geven, die haar vertrouwen
kan hebben.
Dat alleen een radicaal sociaal en
economisch en monetair program
ma ons geschokte vaderland kan
redden, is de vaste overtuiging van
de katholieke fractie.
Jn 't gesprek over partijprogram
ma's en de theoretische discussie
welke op het oogenblik gaande is,
voornamelijk tusschen de aanhan
gers van de N.V.B. en die van de
andere politieke formaties, geraak
ten wy meer op het terrein van de
concrete partijpolitiek. Wij bespra-
ken de vraag: Hoe komt het, dat
een aantal Jongeren zich wel rond
om de N.V.B. heeft geschaard, doch
zich afzijdig houdt van. de katho
lieke partij en dat onder deze jon
geren vooral de intellectueelen een
rol spelen?
De psychologische diagnose is
niet heel moeilijk te stellen, luidde
het antwoord. Reeds vóór Mei 1940
was een politiek indifferentisme
merkbaar onder de intellectueelen.
Slechte zelden liet een intellectueel
zich verleiden lid van den gemeen
teraad te worden, laat staan dat hij
de vergaderingen der afdeelingen
of van de kringen zou bezoeken. Hij
gevoelde zicli niet tot de Staats
partij getrokken, omdat deze voor
hem een massabeweging zonder ka
der en zonder geestdrift beteeken-
de. Eens werd de Staatspartij ge
definieerd als „de weduwe van de
geestdrift...." Doch elk maat
schappelijk bo".wsel veroudert en
loopt in haar onderste geledingen
dikwijls geheel dood. Op dezen weg
was ook min of meer de Staats
partij gekomen Dit neemt de waar
de van een katholieke partij ech
ter geenszins weg. Het pleit alleen
voor vernieuwing. Het is geenszins
aanleiding om elders een onderdak
te gaan zoeken en zelfs ver van het
moederhuis af te dwalen, zooals ge
lukkig maar enkelen hebben gedaan
do het lidmaatschap van de NSB
of van het Verdinaso of Iets der
gelijks te aanvaarden.
Dat vooral de jongere intellectuee
len 'n andere richting zoeken, wil
len we hen niet als fout aanreke
nen. doch men moet opmerken dat
hun activiteit minstens zoo goed
besteed zou zijn in het katholieke
partijverband, om daardoor mede te
helpen aan een nieuwe beweging,
zoo radicaal en zoo vooruitstrevend,
dat het geheele katholieke blok als
één man en in één wensch de meest i moge leiden.
radicale vernieuwing nastreeft. Ver
dachtmakingen als „de woorden
van vernieuwing en radicaliteit zijn
slechts holle termen" hebben niets
om het lijf, zijn volkomen ten on
rechte en vallen terug op degenen,
die hun jonge kracht in dienst dier
vernieuwing weigerden te zetten.
Indien het zou gebeuren dat de
„oude" partij zou terugkomen en
niet een „nieuwe" Staatspartij dan
is dat de schuld van de jongeren
en intellectueelen, die haar in deze
dagen van ommekeer en vernieu
wing de helpende hand zouden wei
geren. Deze taal moge kras zijn,
maar de scherpe kant van deze
voor ons volk zoo belangrijke aan
gelegenheid mogen we niet onaan
geroerd laten
T\e vraag rest ons nog te beant-
woorden: Waarin bestaat in
wezen de vernieuwing van de par
tij? De vroegere Staatspartij was 'n
politieke groepeering voor katho
lieken. Alle richtingen van cdhser-
vatief tot revolutionair werden er
in teruggevonden. Het noodzakelij
ke. gevolg is een compromis, dat ge
woonlijk niemand bevredigt.
Thans is de partij geworden een
programmapartij met scherpe en
radicale beginselen, gebaseerd op
de Bergrede en op de Pauselijke
encyclieken.
Mochten er conservatieve of li
berale elementen zijn, die het er
niet mee eens zijn, dan mogen zij
elders hun weg zoeken of eventueel
een conservatief-katholieke partij
oprichten. Maar eenmaal in de
nieuwe Staatspartij zullen zij moe
ten draven op het tempo van het
nieuwe program.
De conclusie der jongeren en
vooruitstrevende katholieken kan
nu niet anders zijn dan; Alle hens
aan dek.
Tot zoover Mr. Duynstee. In zijn
woorden vindt men een nieuwe bij
drage voor het politiek debat, dat
tot verheldering der denkbeelden
TT ET WAS NIET de overschui-
mende, breedvoerige welspre
kendheid van een Daladier of Rey-
naud. waarmee Generaal de Gaulle
Zaterdagavond aan het Fransche
volk een verklaring gaf van zijn
ontslagaanvrage. In een kort, klaar
en met soldateske stem uitgespro
ken betoog legde hij vast, dat hij
met alle kracht had gestreefd naar
de vorming van een regeering, ge
vormd uit vertegenwoordigers der
drie groote partijen: communisten,
socialisten en katholiek-democra
ten.
Maar de communisten eischten
een der drie sleutelposities in het
KabinetBuitenlandsche Zaken,
Oorlog of Binnenlandsche Zaken.
De Gaulle nu was wel bereid om
den mannen uit die partij uitgebreid
in het economische en sociale werk
van het Kabinet te betrekken, maar
hij wilde hun niet de drie plaatsen,
welke de buitenlandsche politiek be
heersóhen toevertrouwen, te weten
de diplomatie, welke er uitdrukking
aan geeft, het leger, dat die politiek
ondersteunt, en de politie, welke
haar dekt.
„Wanneer ik anders had gehan
deld", aldus de Gaulle, „zou ik niet
in staat geweest zijn de verantwoor
delijk te aanvaarden voor de Fran
sche politiek van evenwicht tus
schen twee zeer groote machten
een politiek, die ik absoluut nood
zakelijk acht in het belang van het
land en in het belang van den
vrede".
Qen communisten is dus onom
wonden te kennen gegeven: We
vertrouwen u niet, waar het de ver
houding tot het buitenland betreft,
want ge kiest toch altijd partij voor
de Sovjet-Unie. De Gauile zal hier
bij zeker ook gedacht hebben aan
zijn sterke voorliefde voor een
■yiER DIVISIES van de Chinee
sche regeeringstroepen zijn
vooruit gestooten, en zijn door den
„Chineeschen Muur" Mandsjoerije
binnengetrokken. Zij ontfutselden
de communistische troepen Sjan-
naikwam. De oomm. troepen trek
ken snel terug uit him stellingen
en betrekken nieuwe stellingen 160
k.m. ten N.O. van Sjanhaikwam
aan den spoorlijn van Peking naar
Moekden.
De regeeringstroepen waren door
Amerikaansche schepen aan land
gezet te Tsjinwang tao.
.Uit communistische bron kwam
bericht, dat communistische
strijdkrachten de provincies Jeho!
en Tsjahar (en Z. W. van Mands
joerije .bevrijd" hebben,
ZATERDAGOCHTEND om 8
uur Batavia-tiid heeft de
tweede bespreking plaats ge
had te Batavia tusscihen Ne-
derlandsche, Briteehe en In
donesische afgevaardigden.
De bijeenkomst heeft 3 uur en
3 kwartier geduurd. Deson
danks is er geen resultaat be
reikt!
gr werd aan de bespreking deel
genomen door de volgende per
sonen: dr. H. van Mook, dr. C. H.
van der Plas, prof. F. M. baron van
Asbeck (namens Nederland), Sja-
rir, Sjarifoedin, Poetoehena, Ab-
doel Karim (namens de „Repu
bliek Indonesië"). Behalve deze
waren nog tegenwoordig van Brit-
sche zijde: generaal Christison,
Maberley Denning, Nery Walsh, nu
de adviseur van het departement
van Buitenlandsche Zaken bij gen.
Christison's hoofdkwartier, briga
dier N. D. Wingrove. en brigadier
MaeLean. Als voorzitter fungeer
de gen. Christison.
Ziehier het communiqué, na af
loop der besprekingen uitgege
ven:
„Na voortgezette discussie wer
den geen resultaten bereikt door
het feit dat de Indonesische lei
ders op het oogenblik niet in de
gelegenheid zijn verantwordelijk
heid te aanvaarden voor het ge-
een van definitieve antwoorden
op de besproken vraagstukken.
Verdere bijeenkomsten kunnen
binnen vijf dagen tegemoet ge
zien worden".
Tijdens de bijeenkomst verme
den de Indonesiërs directe ant
woorden op de vragen te geven.
Nadat de discussie 3 uur had ge
duurd, trokken zij zich terug, om
in een naastgelegen kamer te con-
fereeren.
Volgens den ANP-correspondent
te Batavia, zou van Mook's ver-
klarng over de Nederlandsche po
litiek ten opzichte van Indië het
hoofdpunt der bespreking hebben
gevormd. Bovendien heeft als on
derwerp der gesprekken uitge
maakt, het binden van een vorm
van samenwerking op Java. De
Indonesiërs herhaalden telkens,
dat ay geen besluiten konden ne-
men Zij stelden geen enkele vraag.
Slechts met veel moeite konden
zij overreed worden, binnen 5 da
gen ï.p.v. binnen 7 dagen zooals
van Indonesische zijde was voor
gesteld 'n volgende bijeenkomst
te houden.
Indonesiërs zeiden geen besluit te kunnen nemen
Binnen 5 dagen nieuwe bijeenkomst. Spanning te
Semarang toegenomen
Het uitgegeven teleurstellende
communiqué wijt men volgens
ANP-Aneta algemeen aan de
moeilijkheden, die het Indoneische
„kabinet" in eigen kring onder
vindt. Er is veel oppositie en kri
tiek gerezen tegen dit „kabinet"
en niet alleen uit extremistische
kringen.
Vooi de bespreking heeft er nog
contact plaats gehad tusschen den
Amerikaanscher. consui genei aal
Foote en Soekamo, Soebardjo en
Hadji Salini. Daarna confereerden
gen. Christison en Foote met el.
kaar. Over den aard dezer bijeen
komsten is niets naders bekend.
VVCat de militaire verwikkelingen
aangaat, in het kort kon
hierover dit gezegd worden.
De Britten maken in Soerabaja
langzame vorderingen De 9e Brit-
sche brigade trekt langs de spoor
weg-vertakkingen op. terwijl de
123e brigade h mijl vooruit kwam.
Britsch-Indische artillerie heeft 't
postkantoor met granaatvuur moe
ten bestoken. In Batavia is een
hevig gevecht ontbrand toen een
vrachtauto met Ned.-Indische sol
daten en Ambonneezen door In
donesiërs werd beschoten.
Te Semarang is de spanning
aanzienlijk toegenomen, nadat
twee Britsch-Indische officieren
waren vermoord en na de ont
dekking van een plan van de
extremisten, om de Britten bij
het aanbreken van den dag aan
te vallen.
Als veiligheidsmaatregel bezetten
de Britten het politiebureau en het
telefoonkanoor, terwijl zij alle ge-
wapenden, de politie incluis, ver
boden zich op straat op straat te
vertoonen en alle verkeer van
voertuigen stopzetten. De vermoor
de officieren, een majoor en een
kapitein, zijn neergeschoten door
gewapende Indonesiërs, die som
meerden hun wapens in te leveren.
Heden Zon onder 16.44 uur,
Maan onder 7.27 uur. Dinsdag
Zon op 1.20 uur en Maan op
17.34 uur. Weersverwachting:
Vrijwel geen verandering in
den fieerschenden weerstoe-
stand.
Tjien Reuter-bericht uit Australië
geeft den indruk, dat daar bij
sommigen de oogen eindelijk be
ginnen open te gaan. Menzies, de
leider der Australische oppositie,
heeft zijn regeering n.l. een ver
klaring gevraagd over haar politiek
t.o.v. Java, en beschuldigde haar
ervan, geen hulp te verleenen aan
„onze Necterlandsche bondgenoo-
ten". Hij laakte het dat de regee
ring de communisten en anderen
vrijelijk toelaat Nederland te hin.
deren en te ciwarsboomen!
Elf doodvonnissen
TIET PROCES BELSEN dat
ruim zeven weken heeft ge
duurd, is geëindigd met het uit
spreken van elf doodvonnissen
en negentien veroordeelingen tot
gevangenisstraffen, varieerend
van een jaar tot levenslang.
Tot de tot den diood door ophan
ging veroordeelden behooren oa.
Kramer, dr. Klein en Irma Grese.
Veroordeeld tot levenslange ge
vangenisstraf werd 1 verdiachte, tot
15 jaar gevangenisstraf 5 verdach
ten, tot 10 jaar 9 verdachten, tot
5 jaar 2 verdachten, tot 3 jaar 1
verdachte en tot I' jaar 1 verdach
te.
Tijdens het voorlezen van de
vonnissen bleven de beschuldigden
uiterlijk onbewogen. Irma Grese
bloosde slechts even, toen de tolk,
het vonnis vertalend, haar mede
deelde, dat zij veroordeeld was tot
den dood door ophanging. De an
dere vrouwelijke beschuldigden
bleven meerendeels uiterlijk onbe
wogen, doch toen zij na het uit
spreken van het vonnis werden
weggeleid, hoorde men kreten.
Kramer en dr. Klein bleven geheel
onbewogen.
Acht ter dood veroordeelden, w.o.
Kramer en Irma Grese, zullen in
hooger beroep gaan.
10800 voormalige Nederlandsche
krijgsgevangenen verblij
ven nog in de kampen van Bang
kok en op plaatsen veertig tot hon
derd mijl van Bangkok gelegen.
Hun gezondheidstoestand en om
standigheden zijn goed.
„Westelijk bloc", dat de communis
ten op het voetspoor van Moskou
moeten verwerpen, al vinden ze het
„Oostelijk bloc" onder Russisch pa
tronaat iets prachtigs.
Het is uitstekend, dat den com
munisten nu eens precies gezegd
wordt, waar het op staat. Er is nog
maar al te veel geneigdheid, om de
bezwaren tegen deze heeren in om
zichtige woorden en met allerlei
voorbehouden te omkleeden. Na
tuurlijk zijn ze nu woedend. Een
verklaring van de Fransche commu
nistische partij noemt de radiorede
van Zaterdagavond beleedigend. In
a1' "n landen zal de Gaulle door de
Sovjetvrienden nu wel als een „vui
le fascist" worden afgeschilderd,
doch dat kan een figuur als den
redder van Frankrijk niet deren.
Gouin bedankt.
Schumann, de leider dej. katholiek
democraten heeft nog eens ver
klaard, dat zijn partij aan geen
anderen leider dan de Gaulle haar
stem zal geven.
De communisten hebben nu wel
den socialist Felix Gouin, pre
sident van de Constituante, als can-
didaat naar voren geschoven, in de
hoop natuurlijk, dat het Volksfront
(socialisten plus communisten) tot
herrijzenis zal kunnen komen
Die hoop is echter in rook ver
vlogen, omdat Gouin voor de eer
heeft bedankt om als kabinetsfor
mateur op te treden.
Namens de socialisten had Vin
cent Auriol al verklaard dat ze niet
voor een candidaat zouden stemmen
die niet door de beide andere par
tijen werd aanvaard, de linkervleu
gel in hun gelederen schijnt te gaan
wankelen.
Om aan alle onduidelijkheid t.o.
v. de socialistische meening een ein
de te maken, heeft bovendien Zon
dagavond de socialistische partij per
communiqué bekend gemaakt, dat
de partij zich tegen iedere regee-
ring van twee partijen zal verzet
ten!
Thorez of Blum?
Volgens de laatste berichten
zou de communist Thorez zich
candidaat stellen, indien de drie
groote partijen niet uiterlijk Maan
dag tot overeenstemming ztfn ge
komen over een anderen can
didaat. Volgens Reuter wordt ook
de naam van Leon Blum als mo
gelijk kabinetsformateur genoemd
Het wordt dus vandaag wel een
spannende dag in de Fransche po
litiek, waarbij ook de stemmen der
kleinere partijen van, beteekenis
kunnen worden.
„Wanneer de Constitueerende Ver
gadering besluit iemand anders op
te dragen de Regeering op zich te
nemen, dan zal ik mij zonder bit
terheid terugtrekken", aldus besloot
de Gaulle zijn rede, „wanneer de
Vergadering echter mij wederom
die opdracht geeft, zal ik myn best
doen nog beter het belang en de
eer van Frankrijk te dienen".
Brief aan Gouin.
Zondagavond heeft de Gaulle 'n
schrijven doen toekomen aan Fe
lix Gouin, waarin hij zeide, dat hij
betreurde, niet voor de Assemblée
Constituante te kunnen verschijnen
om het vertrouwen van dit lichaam
in te roepen na het geven van een
uiteenzetting van zijn opvattingen.
„De eenige mogelijkheid, die ik
heb om den wil van het Fransche
volk thans te vernemen, is, dat ik
mijn mandaat ter beschikking stel
van de Assemblée Constituante. Ik
heb de eer aan de Assemblée te
vragen, of zij dit mandaat van mij
terugverlangt, dan wel of zij mijn
opdracht bevestigt."
Ie' is niet alleen vaor Frank
rijk, maar ook voor den geheelen
internationalen toestand te hopen,
dat de keuze toch weer op de Gaul
le zal vallen. Want als Frankrijk
onder leiding van de communisten
met links-socialistische slippendra.
gers komt, kan de Sovjet-Russische
invloed in Europa daarbij slechts
winnen. Het zou trouwens in flag
rante tegenspraak zijn met de uit
spraak van het Fransche volk bij
de stembus, dat slechts in zoo
groote meerderheid volmachten wil
de geven aan het komende Kabi
net, omdat het vast verwachtte, dat
de Gaulle zou worden bevestigd ia
zijn macht.