COMMUNISTEN TEGEN DE GAULLE Secretaris der Katholieke Partij aan het woord BESPREKING ZONDER RESULTAAT Chineesche regeeringstroepen in Mandsjoerije Nieuwe bijeenkomst te Batavia Hij wil hun geen sleutelpositie in het kabinet, geven PROCES BELSEN EDITIE VOOR DE PROVINCIE ZEELAND Bur.. Westsingel 75. Goes; Dubbele poort 8 Hulst Deze courant wordt op last van t militair Gezag gedrukt op de persen v. h. Dagblad van Noord Brabant en zeeland. Uitg. „Stichting De U'f .-leur: J. A. H. M. van Schijn del: Hoofd redacteur: J. J. H. A. Bruna; Alg. Zeeuwsch red.; W. GroHen, Middelburg; Rayonred. Zeeuwsche eilanden N. J. Karhoi. Goes. Voor God, Koningin en Vaderland iso. in itiAAnuair so v r.:u»r.n KMO Com v Toezicht: Dr L.. A H Alberlng; R. A. M E. Gommers, arts; Dr H M Houben. arts; Mr J H Jacobs Ir H. J M Steenbergen. Verschijnt eiken werkdag Tel.: Redactie 6181; Adxi mstr.: 8778 Abonn.prijs bij vooruitbet. f 3.38 per .cwartaai. per post f 4.10. per week (bij nlet- posthestelling) f 0 26 Losse nummers 6 cent. POLITIEK DEBAT TT ET POLITIEK DISPUUT in ons blad was voor onzen Haagschen medewerker aanleiding, om eens te gaan spreken met den secretaris der katholieke politieke partij Mr. F. H. J. J. Duynstee, teneinde te hooren, hoe deze zich de vernieuwing der partij voorstelt en haar taak in de toekomst ziet. TJTet is niet heel eenvoudig, aldus -n onze Haagsche medewerker, om een bezoek te brengen aan een bu reau, dat van een ondergedoken toestand weer zoo juist aan de op pervlakte is verschenen. Pas sedert enkele weken is het pand aan de Koninginnegracht 40 aan de Staats partij als partijbureau aangewezen. Successievelijk duiken uit alle dee- len des lands de stukken van 't ar chief en de bibliotheek weer op. We begonnen te spreken over „de heropleving van de partij". Maar daarmee sloegen we de plank vol komen mis. Er ontstaat een nieu we partij, zoo werd ons nog eens met nadruk verzekerd, met een nieuw en radicaal program. Onze vragen richtten zich dus verder op deze nieuwigheid en de aangekon digde radicaliteit. Enkele punten uit het gesprek mogen hier in het kort volgen. Voorheen fungeerde het Partij bestuur als een tractor, die moei zaam de afdeelingen tot een zekere activiteit moest opstuwen. Dit zal in de toekomst heel anders gaan. De Partijsecretaris stelt zich voor het secretariaat te decentraliseeren, dat wil zeggen verschillende bu reaux zullen op verschillende plaat sen in den lande worden ingericht. Zoo komt er een bureau voor de noordelijke provinciën en voor Gel derland, Brabant en Limburg ieder één bureau, waarvan de leider de functie van adjunet-secretaris van de party zal bekleeden. Deze decentralisatie zal een in tensere activiteit en wisselwerking met de plaatselijke afdeelingen ten gevolge hebben. De leden zullen tot de centra voor staakundige vor ming kunnen toetreden, opdat daar door hun belangstelling in politieke aangelegenheden zal worden gevoed Het urgentieprogram, aan de af deelingen gezonden, is slechts een begin en als begin dan ook nood zakelijk algemeen. Bij de nieuwe parlementaire periode zal de partij zich door een grootscheepsche dis cussie in de verschillende aangele genheden voeren. De Staatspartij zal alle krachten tot heil van ons vaderland mobili- seeren en daarenboven haar mede werking aan elke politieke groepee ring geven, die haar vertrouwen kan hebben. Dat alleen een radicaal sociaal en economisch en monetair program ma ons geschokte vaderland kan redden, is de vaste overtuiging van de katholieke fractie. Jn 't gesprek over partijprogram ma's en de theoretische discussie welke op het oogenblik gaande is, voornamelijk tusschen de aanhan gers van de N.V.B. en die van de andere politieke formaties, geraak ten wy meer op het terrein van de concrete partijpolitiek. Wij bespra- ken de vraag: Hoe komt het, dat een aantal Jongeren zich wel rond om de N.V.B. heeft geschaard, doch zich afzijdig houdt van. de katho lieke partij en dat onder deze jon geren vooral de intellectueelen een rol spelen? De psychologische diagnose is niet heel moeilijk te stellen, luidde het antwoord. Reeds vóór Mei 1940 was een politiek indifferentisme merkbaar onder de intellectueelen. Slechte zelden liet een intellectueel zich verleiden lid van den gemeen teraad te worden, laat staan dat hij de vergaderingen der afdeelingen of van de kringen zou bezoeken. Hij gevoelde zicli niet tot de Staats partij getrokken, omdat deze voor hem een massabeweging zonder ka der en zonder geestdrift beteeken- de. Eens werd de Staatspartij ge definieerd als „de weduwe van de geestdrift...." Doch elk maat schappelijk bo".wsel veroudert en loopt in haar onderste geledingen dikwijls geheel dood. Op dezen weg was ook min of meer de Staats partij gekomen Dit neemt de waar de van een katholieke partij ech ter geenszins weg. Het pleit alleen voor vernieuwing. Het is geenszins aanleiding om elders een onderdak te gaan zoeken en zelfs ver van het moederhuis af te dwalen, zooals ge lukkig maar enkelen hebben gedaan do het lidmaatschap van de NSB of van het Verdinaso of Iets der gelijks te aanvaarden. Dat vooral de jongere intellectuee len 'n andere richting zoeken, wil len we hen niet als fout aanreke nen. doch men moet opmerken dat hun activiteit minstens zoo goed besteed zou zijn in het katholieke partijverband, om daardoor mede te helpen aan een nieuwe beweging, zoo radicaal en zoo vooruitstrevend, dat het geheele katholieke blok als één man en in één wensch de meest i moge leiden. radicale vernieuwing nastreeft. Ver dachtmakingen als „de woorden van vernieuwing en radicaliteit zijn slechts holle termen" hebben niets om het lijf, zijn volkomen ten on rechte en vallen terug op degenen, die hun jonge kracht in dienst dier vernieuwing weigerden te zetten. Indien het zou gebeuren dat de „oude" partij zou terugkomen en niet een „nieuwe" Staatspartij dan is dat de schuld van de jongeren en intellectueelen, die haar in deze dagen van ommekeer en vernieu wing de helpende hand zouden wei geren. Deze taal moge kras zijn, maar de scherpe kant van deze voor ons volk zoo belangrijke aan gelegenheid mogen we niet onaan geroerd laten T\e vraag rest ons nog te beant- woorden: Waarin bestaat in wezen de vernieuwing van de par tij? De vroegere Staatspartij was 'n politieke groepeering voor katho lieken. Alle richtingen van cdhser- vatief tot revolutionair werden er in teruggevonden. Het noodzakelij ke. gevolg is een compromis, dat ge woonlijk niemand bevredigt. Thans is de partij geworden een programmapartij met scherpe en radicale beginselen, gebaseerd op de Bergrede en op de Pauselijke encyclieken. Mochten er conservatieve of li berale elementen zijn, die het er niet mee eens zijn, dan mogen zij elders hun weg zoeken of eventueel een conservatief-katholieke partij oprichten. Maar eenmaal in de nieuwe Staatspartij zullen zij moe ten draven op het tempo van het nieuwe program. De conclusie der jongeren en vooruitstrevende katholieken kan nu niet anders zijn dan; Alle hens aan dek. Tot zoover Mr. Duynstee. In zijn woorden vindt men een nieuwe bij drage voor het politiek debat, dat tot verheldering der denkbeelden TT ET WAS NIET de overschui- mende, breedvoerige welspre kendheid van een Daladier of Rey- naud. waarmee Generaal de Gaulle Zaterdagavond aan het Fransche volk een verklaring gaf van zijn ontslagaanvrage. In een kort, klaar en met soldateske stem uitgespro ken betoog legde hij vast, dat hij met alle kracht had gestreefd naar de vorming van een regeering, ge vormd uit vertegenwoordigers der drie groote partijen: communisten, socialisten en katholiek-democra ten. Maar de communisten eischten een der drie sleutelposities in het KabinetBuitenlandsche Zaken, Oorlog of Binnenlandsche Zaken. De Gaulle nu was wel bereid om den mannen uit die partij uitgebreid in het economische en sociale werk van het Kabinet te betrekken, maar hij wilde hun niet de drie plaatsen, welke de buitenlandsche politiek be heersóhen toevertrouwen, te weten de diplomatie, welke er uitdrukking aan geeft, het leger, dat die politiek ondersteunt, en de politie, welke haar dekt. „Wanneer ik anders had gehan deld", aldus de Gaulle, „zou ik niet in staat geweest zijn de verantwoor delijk te aanvaarden voor de Fran sche politiek van evenwicht tus schen twee zeer groote machten een politiek, die ik absoluut nood zakelijk acht in het belang van het land en in het belang van den vrede". Qen communisten is dus onom wonden te kennen gegeven: We vertrouwen u niet, waar het de ver houding tot het buitenland betreft, want ge kiest toch altijd partij voor de Sovjet-Unie. De Gauile zal hier bij zeker ook gedacht hebben aan zijn sterke voorliefde voor een ■yiER DIVISIES van de Chinee sche regeeringstroepen zijn vooruit gestooten, en zijn door den „Chineeschen Muur" Mandsjoerije binnengetrokken. Zij ontfutselden de communistische troepen Sjan- naikwam. De oomm. troepen trek ken snel terug uit him stellingen en betrekken nieuwe stellingen 160 k.m. ten N.O. van Sjanhaikwam aan den spoorlijn van Peking naar Moekden. De regeeringstroepen waren door Amerikaansche schepen aan land gezet te Tsjinwang tao. .Uit communistische bron kwam bericht, dat communistische strijdkrachten de provincies Jeho! en Tsjahar (en Z. W. van Mands joerije .bevrijd" hebben, ZATERDAGOCHTEND om 8 uur Batavia-tiid heeft de tweede bespreking plaats ge had te Batavia tusscihen Ne- derlandsche, Briteehe en In donesische afgevaardigden. De bijeenkomst heeft 3 uur en 3 kwartier geduurd. Deson danks is er geen resultaat be reikt! gr werd aan de bespreking deel genomen door de volgende per sonen: dr. H. van Mook, dr. C. H. van der Plas, prof. F. M. baron van Asbeck (namens Nederland), Sja- rir, Sjarifoedin, Poetoehena, Ab- doel Karim (namens de „Repu bliek Indonesië"). Behalve deze waren nog tegenwoordig van Brit- sche zijde: generaal Christison, Maberley Denning, Nery Walsh, nu de adviseur van het departement van Buitenlandsche Zaken bij gen. Christison's hoofdkwartier, briga dier N. D. Wingrove. en brigadier MaeLean. Als voorzitter fungeer de gen. Christison. Ziehier het communiqué, na af loop der besprekingen uitgege ven: „Na voortgezette discussie wer den geen resultaten bereikt door het feit dat de Indonesische lei ders op het oogenblik niet in de gelegenheid zijn verantwordelijk heid te aanvaarden voor het ge- een van definitieve antwoorden op de besproken vraagstukken. Verdere bijeenkomsten kunnen binnen vijf dagen tegemoet ge zien worden". Tijdens de bijeenkomst verme den de Indonesiërs directe ant woorden op de vragen te geven. Nadat de discussie 3 uur had ge duurd, trokken zij zich terug, om in een naastgelegen kamer te con- fereeren. Volgens den ANP-correspondent te Batavia, zou van Mook's ver- klarng over de Nederlandsche po litiek ten opzichte van Indië het hoofdpunt der bespreking hebben gevormd. Bovendien heeft als on derwerp der gesprekken uitge maakt, het binden van een vorm van samenwerking op Java. De Indonesiërs herhaalden telkens, dat ay geen besluiten konden ne- men Zij stelden geen enkele vraag. Slechts met veel moeite konden zij overreed worden, binnen 5 da gen ï.p.v. binnen 7 dagen zooals van Indonesische zijde was voor gesteld 'n volgende bijeenkomst te houden. Indonesiërs zeiden geen besluit te kunnen nemen Binnen 5 dagen nieuwe bijeenkomst. Spanning te Semarang toegenomen Het uitgegeven teleurstellende communiqué wijt men volgens ANP-Aneta algemeen aan de moeilijkheden, die het Indoneische „kabinet" in eigen kring onder vindt. Er is veel oppositie en kri tiek gerezen tegen dit „kabinet" en niet alleen uit extremistische kringen. Vooi de bespreking heeft er nog contact plaats gehad tusschen den Amerikaanscher. consui genei aal Foote en Soekamo, Soebardjo en Hadji Salini. Daarna confereerden gen. Christison en Foote met el. kaar. Over den aard dezer bijeen komsten is niets naders bekend. VVCat de militaire verwikkelingen aangaat, in het kort kon hierover dit gezegd worden. De Britten maken in Soerabaja langzame vorderingen De 9e Brit- sche brigade trekt langs de spoor weg-vertakkingen op. terwijl de 123e brigade h mijl vooruit kwam. Britsch-Indische artillerie heeft 't postkantoor met granaatvuur moe ten bestoken. In Batavia is een hevig gevecht ontbrand toen een vrachtauto met Ned.-Indische sol daten en Ambonneezen door In donesiërs werd beschoten. Te Semarang is de spanning aanzienlijk toegenomen, nadat twee Britsch-Indische officieren waren vermoord en na de ont dekking van een plan van de extremisten, om de Britten bij het aanbreken van den dag aan te vallen. Als veiligheidsmaatregel bezetten de Britten het politiebureau en het telefoonkanoor, terwijl zij alle ge- wapenden, de politie incluis, ver boden zich op straat op straat te vertoonen en alle verkeer van voertuigen stopzetten. De vermoor de officieren, een majoor en een kapitein, zijn neergeschoten door gewapende Indonesiërs, die som meerden hun wapens in te leveren. Heden Zon onder 16.44 uur, Maan onder 7.27 uur. Dinsdag Zon op 1.20 uur en Maan op 17.34 uur. Weersverwachting: Vrijwel geen verandering in den fieerschenden weerstoe- stand. Tjien Reuter-bericht uit Australië geeft den indruk, dat daar bij sommigen de oogen eindelijk be ginnen open te gaan. Menzies, de leider der Australische oppositie, heeft zijn regeering n.l. een ver klaring gevraagd over haar politiek t.o.v. Java, en beschuldigde haar ervan, geen hulp te verleenen aan „onze Necterlandsche bondgenoo- ten". Hij laakte het dat de regee ring de communisten en anderen vrijelijk toelaat Nederland te hin. deren en te ciwarsboomen! Elf doodvonnissen TIET PROCES BELSEN dat ruim zeven weken heeft ge duurd, is geëindigd met het uit spreken van elf doodvonnissen en negentien veroordeelingen tot gevangenisstraffen, varieerend van een jaar tot levenslang. Tot de tot den diood door ophan ging veroordeelden behooren oa. Kramer, dr. Klein en Irma Grese. Veroordeeld tot levenslange ge vangenisstraf werd 1 verdiachte, tot 15 jaar gevangenisstraf 5 verdach ten, tot 10 jaar 9 verdachten, tot 5 jaar 2 verdachten, tot 3 jaar 1 verdachte en tot I' jaar 1 verdach te. Tijdens het voorlezen van de vonnissen bleven de beschuldigden uiterlijk onbewogen. Irma Grese bloosde slechts even, toen de tolk, het vonnis vertalend, haar mede deelde, dat zij veroordeeld was tot den dood door ophanging. De an dere vrouwelijke beschuldigden bleven meerendeels uiterlijk onbe wogen, doch toen zij na het uit spreken van het vonnis werden weggeleid, hoorde men kreten. Kramer en dr. Klein bleven geheel onbewogen. Acht ter dood veroordeelden, w.o. Kramer en Irma Grese, zullen in hooger beroep gaan. 10800 voormalige Nederlandsche krijgsgevangenen verblij ven nog in de kampen van Bang kok en op plaatsen veertig tot hon derd mijl van Bangkok gelegen. Hun gezondheidstoestand en om standigheden zijn goed. „Westelijk bloc", dat de communis ten op het voetspoor van Moskou moeten verwerpen, al vinden ze het „Oostelijk bloc" onder Russisch pa tronaat iets prachtigs. Het is uitstekend, dat den com munisten nu eens precies gezegd wordt, waar het op staat. Er is nog maar al te veel geneigdheid, om de bezwaren tegen deze heeren in om zichtige woorden en met allerlei voorbehouden te omkleeden. Na tuurlijk zijn ze nu woedend. Een verklaring van de Fransche commu nistische partij noemt de radiorede van Zaterdagavond beleedigend. In a1' "n landen zal de Gaulle door de Sovjetvrienden nu wel als een „vui le fascist" worden afgeschilderd, doch dat kan een figuur als den redder van Frankrijk niet deren. Gouin bedankt. Schumann, de leider dej. katholiek democraten heeft nog eens ver klaard, dat zijn partij aan geen anderen leider dan de Gaulle haar stem zal geven. De communisten hebben nu wel den socialist Felix Gouin, pre sident van de Constituante, als can- didaat naar voren geschoven, in de hoop natuurlijk, dat het Volksfront (socialisten plus communisten) tot herrijzenis zal kunnen komen Die hoop is echter in rook ver vlogen, omdat Gouin voor de eer heeft bedankt om als kabinetsfor mateur op te treden. Namens de socialisten had Vin cent Auriol al verklaard dat ze niet voor een candidaat zouden stemmen die niet door de beide andere par tijen werd aanvaard, de linkervleu gel in hun gelederen schijnt te gaan wankelen. Om aan alle onduidelijkheid t.o. v. de socialistische meening een ein de te maken, heeft bovendien Zon dagavond de socialistische partij per communiqué bekend gemaakt, dat de partij zich tegen iedere regee- ring van twee partijen zal verzet ten! Thorez of Blum? Volgens de laatste berichten zou de communist Thorez zich candidaat stellen, indien de drie groote partijen niet uiterlijk Maan dag tot overeenstemming ztfn ge komen over een anderen can didaat. Volgens Reuter wordt ook de naam van Leon Blum als mo gelijk kabinetsformateur genoemd Het wordt dus vandaag wel een spannende dag in de Fransche po litiek, waarbij ook de stemmen der kleinere partijen van, beteekenis kunnen worden. „Wanneer de Constitueerende Ver gadering besluit iemand anders op te dragen de Regeering op zich te nemen, dan zal ik mij zonder bit terheid terugtrekken", aldus besloot de Gaulle zijn rede, „wanneer de Vergadering echter mij wederom die opdracht geeft, zal ik myn best doen nog beter het belang en de eer van Frankrijk te dienen". Brief aan Gouin. Zondagavond heeft de Gaulle 'n schrijven doen toekomen aan Fe lix Gouin, waarin hij zeide, dat hij betreurde, niet voor de Assemblée Constituante te kunnen verschijnen om het vertrouwen van dit lichaam in te roepen na het geven van een uiteenzetting van zijn opvattingen. „De eenige mogelijkheid, die ik heb om den wil van het Fransche volk thans te vernemen, is, dat ik mijn mandaat ter beschikking stel van de Assemblée Constituante. Ik heb de eer aan de Assemblée te vragen, of zij dit mandaat van mij terugverlangt, dan wel of zij mijn opdracht bevestigt." Ie' is niet alleen vaor Frank rijk, maar ook voor den geheelen internationalen toestand te hopen, dat de keuze toch weer op de Gaul le zal vallen. Want als Frankrijk onder leiding van de communisten met links-socialistische slippendra. gers komt, kan de Sovjet-Russische invloed in Europa daarbij slechts winnen. Het zou trouwens in flag rante tegenspraak zijn met de uit spraak van het Fransche volk bij de stembus, dat slechts in zoo groote meerderheid volmachten wil de geven aan het komende Kabi net, omdat het vast verwachtte, dat de Gaulle zou worden bevestigd ia zijn macht.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1945 | | pagina 1