.BOS GELDSANEERING IS GESLAAGD AR 1TÏS EN BEROERING IN DE Nieuwe Indonesische .regeering" gevormd rekof boekenwereld .AND ERL1EDEN oes 'DIENDE TYPISTE van Gent In Soerabaja duurt de strijd voort Mogen Ned. troepen niet in Indië landen ShJI wiT*® te Cairo- De meeste leden zyn ruim veertig jaar oud. He dat door het een commissie >or de bestuurs- uid- en Noord- ïbedoeld, bezwa- dit schriftelijk ende. Voorzitter. Lrendskerke. Lid or komen, is het nwezigheid vaii LLIJK kennis aar deze mjjnen ester van Goes, >BERG Militairen icies Zuid- DELBURG. G te MIDDEL. i.s. in te dienen 6, Middelburg. tan voor alle HT1NGEN. (Z. V. U.) DES DE LEON- or de leden der fozart, Brahms, 50 incl. rechten. Nieuwe Kerk. et Schuttershof. Concertgebouw. 15 November, 1 Walstraat Concertgebouw, den dei- Z.V.U. ing van nieuwe 90-o NG izena) komt da Drlogrsche peil. en sinds 1907. rkt Bekente- an van Meeeren oes enz enz. - gt GRATIS ons IN GASTVRIJ yan Nr. 25 f 4.50 irabamt N.920-00 Betaling op >er waardoor comt laden, Granen 19. 995-0 ^molenstraat 31 G O E S EDITIE VOOR DE PROVïNClfc ZEELAND U„r westsingel 7a. Goe.. Uuuoelt poui t a Huis' Deze courant wordt op las" var, Militair Gezag cedru'-ct op de persen v. h Dagblad van Noord Brabant en Zeeland. Ultg. „Stichting De Stem n,n ieur J A. 11 M van Schijndel: Hoofd redacteur- J. J. H A Bruna; Alg. Zeeuwsch 'V. Grotten, Middelburg; Rayonred. eilanden N. J. Karhof, red.: Zeen wsche Goes. Voor God, Kon ngin en Vaderland No. 315 WOENSDAG 14 NOVEMBER 1945 Comm v. Toezicht: C. J. s. flootegem; A B Langenhorst: Mr Dr A3 .3 M Mes: Mr H. B. L. de Rechter; Mi Dr C. J. M. A v. Rooy. Verschijnt eiken werkdag Abonn prijs bij voor uitbet.: J 3.36 per kwart., p post 4.10 p. week (bij n«°t-postbestelllng) f 0.26. Losse nos. 6 cent. Den Haag lette op de stormteekenen OR IS GROOTE BEROERING in de boerenwereld. Het dringen- de adres, door den N.C.B, tot den Raad van Ministers gericht, geeft er een duidelijken weerslag van. Als men de gestelde eischen stuk voor stuk objectief bekijkt, zal er zeker wel het een en ander op aan te merken zyn, doch de algemeene teneur valt samen met de klacht, welke men ook uit andere volks kringen hoort opklinken, die van de verstikkende ambtenarij, de for- mulierenplaag, de illogica en ver anderlijkheid der bureaucratische beslir*°n Men schroomt ook niet als zijn overtuiging uit te spreken, dat er ongehoorde corruptie leeft, en we nemen aan, dat men daarvan, des gevraagd, ook de bewijzen op tafel /al leggen. Iets anders mag men van een ernstig lichaam als de N.C.B. niet verwachten. T\lt geluid kan en mag niet wor- den misverstaan in regeerings- kringen. Als het Oog- en Oor-ap paraat zijn werk goed verricht, kan het ook-geen verrassing zijn in Den Haag. De beroering ten plattelande is geen kwestie van den laatsten tijd. Vlak na de bevrijding heeft men er begrip voor gehad, dat niet alles met één slag veranderd kon worden. Maar nu maand na maand verstreek en de boerenarbeid nog altijd wordt geremd en gehinderd door een geweldig bureaucratisch apparaat, is de berusting veran derd in kregeligheid, de kregelig heid in ontstemming, de ontstem ming in verontwaardiging, ja zelfs al in opstandigheid, zooals de be sluiten in den kring Cuyk van den N.C.B. bewijzen. Die laatste zijn, zoo al te begrijpen toch niet te ver dedigen; als de Overheid zoo iets tolereert, dan is het hek van den dam. ook voor andere ontevreden groepen. Doch dat het met ons goede Brabantsche volk zoo vei ge komen is, houdt een zeer ernstige waarschuwing in. ^"u blijkt men in Den Haag ook wel oog te hebben voor het ver langen naar meer bedrijfsvrijheid. Op het gebied van de veehouderij is een aantal knellende bepalingen verdwenen, gelijk men uit een be richt in dit blad kan lezen. In het officieuse commentaar, dat deze mededeelingen begeleidde, maakte men ook de op zichzelf juiste op merking, dat de huidige economie nog een economie van schaarschte en tekort is, en dat derhalve aan productie en verdeeling leiding moet worden gegeven, zoodat rege lingen, maatregelen en voorschrif ten onvermijdelijk blijven. Zulks kan niet betwist worden. Geleide economie is het wachtwoord van dezen en den komenden tijd. Doch dan een geleide economie, die aan de bedrijfsgenooten de kans geeft, om hun eigen aangelegenheden on derling te regelen onder oppertoe zicht van de Overheid. De corporatieve ordening is niet maar een stokpaardje van boeken- schr' vende sociologen. Ze is een dringend gebod van het oogenblik. Als we niet willen vervallen in een verstikkende staatstyrannie, noch in de losbandigheid van het oude liberalisme, dan moeten we daarheen stevenen. Direct en zonder uitstel. Anders komen er stukken. Wat we thans te zien krijgen vertoont maar al te vaak de trekken van staatskapita- lisme. En de visschers in troebel water, de revolutionairen van pro fessie, wrijven zich in de handen. T\E RANTSOENBONNEN verlo- ren in het Zuiden niet op 10 November hun geldigheid, werd ons bericht, maar blijven tot 25 Nov. geldig. De verwarring kon ontstaan omdat boven de rivieren de rant soenbonnen wel op 10 Nov vervie len. Min. Lieftinck: Achter de branding ligt de wijdestille zee. De arbeidslust nam toe, de zwarte handel verminderde sterk en de verhouding tusschen gereed geld en nationaal inkomen werd normaal. Een reeks nieuwe maatregelen te wachten Minister lieftinck vertelde Dinsdagavond in een radio babbeltje iets over de ontwikkeling van de geldsaneering. De operatie der geldsaneering mag geslaagd heeten, zoo zei Z.E.. Het herstel van het economisch leven is door de geldoperatie niet vertraagd, maar heeft door dit ingrijpen aan kracht gewonnen. Er is allereerst moreele winst. De bereidheid tot het verrichten van nuttigen arbeid is belangrijk verbe terd. De binnenlandsche productie kon eE door stijgen. Aan den zwarten handel is een der zwaarste slagen toegebracht, die aan dit euvel maar toegebracht konden worden. Het feit, dat de zwarte handel thans bezig is ook met nieuw geld weer gif te brou wen, vormt voor de regeering aanlei ding om thans ook met andere dan monetaire middelen krachtig te gaan toeslaan. Het plan de campagne is op gemaakt, de uitvoering staat voor de deur. Het meest doeltreffende bestrij dingsmiddel ware inmiddels een al gemeene koopersstaking op de zwarte markt. Men overwege, dat als men t.a.v. kleeding en schoeisel slechts eenige maanden geduld wil hebben, men straks tegen redelijke officieele prijzen en bovendien tegen betere kwaliteit kan koopen, wat thans door den zwarten handel met woekerprij zen wordt omgezet. Als hooger mo tief zich van zwart te onthouden, diene overigens, dat men er een bil lijke verdeeling der goederen mee verstoord. Ook de economische gevolgen van de geldsaneering zijn voldoening- schenkend. Er is 900 millioen aan De ..minister-president toonde zich onvoldaan over de Ned. toezeggingen Met Soekarno zou een nieuwe bespreking in de bedoeling liggen i~vE STRIJD IN SOERABAJA duur de ook Dinsdag voort. Een aantal vliegtuigen van de R.A.F. zou huizen, straten en Indonesische con centraties in de omgeving van Soerabaja hebben aangevallen, terwijl in de stad zelf de Britsch-Indische infanteristen opnieuw voorultdrongen en wel onder het vuur van Indonesische sluipschutters, die 7 Britsch- Indisclie officieren verwondden. Geallieerde tanks joegen de Indonesiërs uit enkele stellingen. B(J de gevechten te Soerabaja zijn ook enkele Ja panners gesneuveld. van zijn inzichten tegenover een vertegenwoordiger van de A.F.P. De tnnTI vor« m'ir-i Ts er van het strijdtooneel weinig nieuws, van het politieke front kwam er meer. Soetan Sharie bleek geslaagd te zijn in de vorming van een nieuw kabinet. Het bestaat uit de volgende personen: Sjarir, minister-président, Bin nenlandsche Zaken a.i., Buiten- landsche Zaken; Amir Sjarifoedin, Binnenlandsche Veiligheid en In lichtingen a.i.; Soenario, Finan ciën; dr. Abdoel Karin, Verbindin gen; Dr Moelia, Opvoeding: Dr. Soewandi, Justitie: Dr. Adjidarmo. Sociale Zaken; Dr. Damasatiawan, Gezondheid; Dr. Darmawan, Eco nomie; Dr. Poetoehena, Publieke Werken; Hadji Rasjidi, Minister zonder portefeuille Dr Soenario heeft te Leiden eco nomie gestudeerd; Dr. Abdoel Ka- rim studeerde te Delft; Dr Moe lia ook voor den oorlog bekend als nationalist, promoveerde te Amster dam, evenals Dr. Adjidarmo; Dr. Darmasatiawan studeerde medicij nen te Leiden; Darmawan studeer de te Delft; Dr. Poetoehena, die aan de technische hoogeschool te Ban doeng studeerde, is de eer'Am- bonnees in het „kabinet"; Rasjidi T*eJste minlster-president, die hLfï ~mesische regeering" kent. a' i„geen gras over laten groeien en meteen al blijk gegeven 0uc n.i .jt toon van zyn uitlatingen was ge matigder dan we de laatste maan den gewend zyn van de extremisten leiders te hooren. Soetan Sharir verklaarde, dat de eerste taak van de nieuwe regeering zou zijn het banditisme te onderdrukken en de jeugd weer onder haar gezag te krijgen. „De nieuwe regeering", zoo zeide hij, „zal verantwoordelyk zyn aan het volk en niet aan den pre sident. De Grondwet zal veranderd worden zoodra de verkiezingen zijn gehouden." Sjarir noemde de verklaring van de Nederlandsch-Indische regee ring „onvoldoende". Hjj noemde overigens het verschil niet zoo groot als men zou kunnen denken naar aanleiding van de ernstige wanordelijkheden op het oogenblik. Volgens hem staan de Nederlanders die een Japansche bezetting hebben ondergaan, dichter by de Indone siërs dan de anderen. Over v. Mook zeide hy, dat deze voor den oorlog bekend stond als de meest vooruit strevende Nederlander in de voor uitstrevende kringen. JJET „ontdooien" van Neder- landsch. en Ned.-Indische cre- ditposten in de V.S. ter waarde van 1.619.000.000 dollar, vordert op be vredigende wyze. 210.000.000 dollar zullen daarvan onmiddellijk ter be schikking n de Nederlandei's staan. De rest van de fondsen be staat uit regeerings- en particuliere beleggingen, landbezit en andere verhandelbare activa. De Belgische fondsen vertegenwoordigen een waarde van 760.000.000 dollar, waar van binnenkort 140.000.000 dollar ter vrye beschikking van de Belgen zullen staan. Hy zou tenslotte verklaard heb ben. dat de verkiezingen op Java, zullen worden gehouden en dat in de laatste helft van December „pogingen zullen wordn aangewend om ook op andere eilanden verkie zingen te houden." Hoe hy daarin zelfs nog maar op Java zou kunnen slagen, vertelde hij er niet bij. "fNDIë kwam in het Britsehe Lagerhuis ter sprake. De toe stand in Soerabaja blijft ge spannen werd van regeerings- wege verteld, maar verrassender was de mededeeling, dat de Ned. geering in Ned. Indië zich bereid verklaard heeft een bespreking te hebben met ir. Soekarno. Men had gehoopt dat die be spreking rreeds op 8 November zou hebben plaats gehad, maar Soekarno liet gen. Christison we ten, dat hij niet voor den 15den beschikbaar wasToen een Lagerhuislid er op aandrong te voorkomen, dat de Ned. regeering v. Mook zou „berispen, verlooche nen en desavoueeren, merkte Eden op „dat het niet tot een regeling zon bij-aragen als men vertegen woordigers van de Ned. regeering en ie regeer rg zelf zou tradchten te onderschei oen. Na al hetgeen onze regeering over de verhouding tot Soekarno gezegd heeft, lykt deze uiting minstens bevreemdend. Vermelding verdient ook nog, dat de voorzitter van het Britsch Indische Verbond van Mohamme dianen er by de Britsehe regeer ing sterk op aangedrongen heeft geen BrPsch-Indische troepen in Ned. Indië te gebruiken. DELANGWEKKEND was ten slotte het' nieuws, dat ANP Aneta „uit gezeghebbende bron" verklaarde te weten. De Britsehe militaire autoriteiten zouden nog geen toestemming heb ben verleend aan Nederlandsche troepen om te landen in Indië. De Alcantare arriveerde te Sin gapore met meer dan vier ba tal jons Nederlandsche troepen (3200 man). De Nieuw Amsterdam met ongeveer eenzelfde aantal soldaten heeft Colombo verlaten en zal waarschijnlijk eveneens in Slnga- gapore sa nloopen, i nieuw bankpa piex in omldBp. Op girale rekening staat naar schatting het dubbele, zoodat er afgezien van zilverbons en zinken geld, een circu latie fs van ruira 2.5 milliard. De waarde van het volksinkomen kan worden geschat op ongeveer 5 mil liard. Naar vooroorlogsche maatstaf gemeten, is deze verhouding van cir culatie en volksinkomen normaal te noemen.. Bij een te verwachten stij ging van het nationale inkomen, wordt een verdere uitbreiding van den geldsomloop gerechtvaardigd. Ten aanzien hiervan zal echter weer naar het bewaren van de juiste ver houding tot de circulatie worden ge streefd. In dit verband moet de omloop snelheid van het geld worden opge voerd tot dat van voor den oorlog. Opdrachten tot overschrijving van giraal geld moeten daarom binnen en kele dagen worden uitgevoerd en de neiging om bank- en muntpapier op te potten, moet verdwijnen. Z. E. deed een beroep op het pu bliek, om voortaan bedragen onder de f 25 niet meer per giro-over dracht, maar met bank- en munt biljetten te betalen Ten overvloede zal een einde ge maakt worden aan de heerschende wanverhouding tusschen de hoeveel heid papiergeld en glraalgeld, die in omloop zijn. Het papiergeld zal ten koste van het giraalgeld nog wat wor den vermeerderd. Te dien einde zal de uitgifte van nieuw papiergeld voorshands nog ge leidelijk worden voortgezet. Voor een hoogere waardeering van het papiergeld dan aan het giraal geld wordt toegekend, ontbreekt elke grond. Voor het doorsteken van den dam, die tusschen het giraal geld en het gei-eede geld, achtte de minis ter het tijdstip nog niet gekomen. Wel ligt het in de bedoeling met de in voering van de regeling om giraal geld in papieren geld om te zetten, niet langer te wachten dan met het oog op het algemeen belang verant woord is. Hulp man kleine luyden rj Exc. deelde verder mede, dat pri- mair blijft de f 100 rekeningen volledig in de algemeene regelingen te betrekken. Voor de kleine zaken zal een ruimere deblokkeering toe gestaan worden onder de noodige waarborgen, dat misbruik wordt voor komen. Voor gepénsionneerden, re keninghouders bif den postcheque- en girodienst (en voor de spaarbanken geldt hetzelfde) die kunnen aantoonen niet over voldoende middelen te be schikken om uit andere bronnen in hun onderhoud te voorzien, kan de toegelaten uitbetaling van f 50 per 14 dagen worden verhoogd tot f 100. Voor do iinnonksÊftt wordt goxorgd T.a.v. het vrijgeven of verschaffen van de noodige middelen ten be hoeve van een aanvulling van cle linnenkast, deelde de minister mede, dat oorlogsslachtoffers daarbij gebruik kunnen maken van de tegemoetko ming wegens oorlogsschade, die hun daartoe door het Rijk wordt ver schaft, eventueel bij wijze van voor schot. De benoodigde regelingen zijn getroffen. Niet-oorlogsslachtoffers, die over een geblokkeerd tegoed beschik ken, kunnen een deblokkeering ver krijgen. Voor hen, die niet over ge blokkeerde tegoeden beschikken, wordt een afbetalingsregeling ont worpen. Aan de voorbereiding van de organisatie, die voor de uitvoering van dit stelsel moet worden opgezet, wordt thans hard gewerkt. Men hoopt haar gereed te hebben als de goede ren beschikbaar zijn. Vorrnogonmbotomtèng on mtantmiooning et ontwerp betreffende een vermo- gensaanwasbelasting in den vorm van een heffing ineens van de tij dens den oorlog verkregen vermo gensvermeerdering, is gereed en in handen gesteld van de belasting adviescommissie, Zoodra het daarvan wordt terugontvangen, zal het aan de normale, zgn. parlementaire behande ling van een wetsontwerp worden on derworpen. Volgens een zeer ruwe schatting zal de opbrengst van deze heffing op basis van de regeling zoo als zij thans luidt, ongeveer 4 milliard gulden bedragen. Voor de betaling daarvan zullen naast geld ook effec- ten en andere waarden in aanmerking komen. Over de voorgenomen algemeene vermogensheffing kon Z.E. nog geen nadere mededeelingen doen, daar de door de Grondwet aangewezen instan ties daarover eerst nog moeten wor den gehoord. De voorgenomen staatsleening heeft vasten vorm gekregen. Hiervoor is de figuur gekozen van een inschrijving op een bijzonder grootboek, waarop de rente 3 pet. zal bedragen. Deze in schrijvingen zullen kunnen worden aangewend voor de betaling van be paalde nader aan te wijzen belastin gen, waaronder de zoo juist genoem de heffingen. Het openen vyn deze mogelijkheid om geblokkeerde tegoe den die thans bij de banken slechts 'n zeer veel lagere rente opleveren, om te zetten in 3 pet. schuldvorderingen op den Staat, beschouw ik, zoo zei de minister, als urgent in verband met de inkomstenderving, die thans door ve len wordt geleden, en met de stijgen de behoefte van het zakenleven om credieten op te nemen, waarvoor het ook rente betalen moet De opbrengst van de inschrijvingen op dit grootboek zullen dienen tot consolideering van de vlottende staats schuld, die een bedrag van bijna f 6 milliard beloopt. Maak er op ruime schaai gebruik van. zoo drong Z.E. aan. Bezuiniging nood zakelijk Vergaande bezuinigingen, ook op an dere posten, zijn voorts noodzakelijk. De regeering staat namelijk voor de dubbele taak, om een geweldig her stelwerk ten uitvoer te leggen, wat ons land weer tot productie voor de binnenlandsche markt en voor uit voer in staal moet stellen, terwijl te gelijkertijd de opbouw en mobilisatie van leger en vloot van den grond af in een ijltempo moet worden tot stand gebracht. Wij behoeven "TSnzen blik slechts naar het Oosten te wenden om van dit laatste overtuigd te zijn. Z.E. deed dan 'n beroep op alle de partementen en diensten, in staat, pro vincie en gemeente, hier en in het bui tenland, om te waken voor de pu blieke zaak. Bestrijdt alle verspilling, waar gij die aantreft. Spaancenllllcaten ad f 300.- Behalve de grootboekinschrijvingen staan de spaarcertificaten op stapel als mogelijke bestemming van het ge blokkeerde geld. Het ligt in het voornemen om alle particuliere personen en de bedrijven die in een technisch woordgebruik „geen lichaam" zijn, in de gelegenheid te stellen voor een bedrag van maxi maal f 300 daarin deel te nemen. In tegenstelling tot de inschrijvingen op het grootboek zullen deze certifica ten overdraagbaar zijn, zij het in eenigszins beperkte mate. Op deze wijze kan worden bereikt dat het ka pitaalverkeer weer een bescheiden begin maakt. Ook deze certificaten zullen rentedragend zijn, doch een veel korteren looptijd hebben dan de grootboekinschrijxingen, Ook zij zul len voor de betaling van bepaalde be lastingen kunnen worden gebruikt. In verband met de overbelasting van de banken, en tengevolge van het drukke girale verkeer, is de voorinle vering van effecten voorloopig ge staakt. Tegen een hervatting der in levering van effecten daar waar dit practisch mogelijk is, bestaat thans geenerlei bezwaar meer. Ook voor het maken van een begin met een beperkt beursverkeer liggen de voorwaarden gunstig. Tenslotet verklaarde Z.E dat hij la ter over de voorgenomen spaar- campagne mededeelingen zal doen. Z.E. eindigde dan als volgt: „Ons land vaart nog door een hef tige branding, maar daarachter ligt de wijde zee en na den storm komen ei altijd weer stilte en een grootere effenheid, die op een voorspoedige vaart doen hopen. Thans staan nog alle hens aan dek om de zeilen in be dwang te houden. Ook dit moeilijke werk heeft zijn eigen bekoring. Een ongebreidelde geldstroom werkt in op de maatschappij als een stormwind in de zeilen. Met een bemanning, die haar taak verstaat, en passagiers, die de scheepsorders volgen, valt er ze ker koers te houden. TN NIJMEGEN is een drieling geborenDe namen dep drie meisjes zyn: Beatrix, Irene en Margriet Vrolijk. Heden zon onder 16.50 n.. Don derdag zon op 8 uur, maan op 15.31 u. Weerverwachting: Tijdelijk toe nemende wind tusschen N.O. en O. Meest zwaar bewolkt met plaatselijk eenige regen, vrij koud. i

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1945 | | pagina 1