NEN
rs
Zn
n
trekt zich terug
BRITTEN pakten
SOERABAJA
aan
TEEN A 211
jchkapelkj
r
Mgr. P. Hopmans
enbureau
uispolder
m, Traden
49.
sen
te Goes
heester
ONTROEREND AFSCHEIDSWOORD
IN 'T KORT
Soekarno wil nieuwe
regeering vormen
Extra suiker
eschadigde
erepareerd
van Gent"
ELLEMAN
VS IN
PAASFEEST
ERS
AKBON
HERBIST
591-0
NIJMEGEN
772-0
AND
SZAND
ADVIEZEN
AMME
HeLnkeuszanc
-terdaasm ddags
stelt tijdig
921-0
ALSOORDEN
EN
I'ABWE - PE7-I
ÏIGINEEL ei. Ie
547o|
ER
770-0
Industrie. AlphaJ
van uitgezocht^
Ie maten
kuser- en Marie!
rs gekeurd 290-4
eurd tijdig bij
t .30—5.30 uur
Fjiodire vrachtwasei
ordt bil U th"'sbd
655
EN BESTEL-
N en PEl'I.VHEt'llj
k wgersthande
DIVERSE ZAll
536
[RTEN
ab NAK gekeurd
soorten en klas>e<|
NIEUW NAME!
(vaart en daarbij bj
dministratieve wei*
rbij nauwkeurige
tot dusver beklee
f»n burgemeester T
1945. 78y
EDITIE VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
Bur.: Wegtatngel 75. Goes; Dubbele poort 8. Hulst
Deze courant wordt op last van 't Militair Gezag
gedrukt op de persen v. h. Dagblad van Noofd-
Brabant en Zeeland. Ultg. „Stichting De Stem".
Directeur: J. A. H. M. van Schljndel; Hoofd
redacteur: J. J. H. A. Bruna; Alg. Zeeuwsch
red.: W. Groffen, Middelburg; Rayonred.
Zeeuwsche eilandenN. J. Karhof Goes.
Voor God, Koningin en Vaderland
No. 313 MAANDAG 12 NOVEMBER IMS
Comm. v. Toezicht: O. J. v. Hootegem; A. B»
Langenhorst; Mr Dr. A- J .J. M. Mes; Mr. IL
B. L. de Rechter; Mr. Dr. C. J. M. A. v. Roof.
Verschijnt eiken werkdag. Abonn. prijs bij voor
uitbet.: 3.38 per kwart., p. post f 4.10. p. week
(blj nl^t-postbestelling) f 0.26. Losse nos. 6 cent.
Alscheidsbriet van omen hoogbejaarden Bi «chop
!n een kanselschrijxen deelde Z.H.E. aan zijn
diocesanen mede, dat hij weliswaar aan het
hoofd blijft staan van het Bisdom, maar het
bestuur aan zijn coadjutor overdraagt
Mgr. blijft priesterwijdingen
verrichten en de belangen
der religieuzen behartigen
Niet zonder droefheid in 't
hart moeten wij U een mede-
deeling doen, die U wellicht niet zal
verrassen. Wegens onzen hoogen
leertijd en een vermindering van
krachten durven wy de verantwoor-
deiykheid van het bestuur van het
ons zeer geliefd Bisdom niet langer
alleen te dragen.
Uit vrees, dat onze hooge ouderdom
een beletsel zou kunnen worden voor
het richtig bestuur en den bloei van
ons Bisdom, hebben wij gemeend ons
tot onzen H. Vader Paus Pius XII *te
moeten wenden met de nederige bede,
dat het Z. H. moge behagen ons zoo
wel om onze hooge jaren als om
de allermoeilijkste omstandigheden,
waarin wij leven, een Coadjutor of
hulpbisschop toe te voegen.
Z. H. de Paus heeft zich gewaar-
digd op onze bede goedgunstig te be
schikken en ons welwillend een Coad
jutor met recht van opvolging ge
geven.
Wij kunnen niet nalaten U, beminde
diocesanen, de gevoelens, die ons hart
thans bezielen, bloot te leggen en on
omwonden te getuigen, dat het ons
leed doet van U te moeten scheiden,
aan wie we ruim 31 jaar onze her
derlijke zorgen hebben mogen wij
den. En wij mogen er aan toevoegen:
wij hebben dat gedaan met de liefde
er bezorgdheid van een teedermin-
nenden vader. Hoe zwaar het ons
ook valt niet meer voor U te kunnen
werken, zooals wij nog van harte zou
den willen, het belang van het ons
dierbaar Bisdom staat ver boven onze
persoonlijke verlangens en genegen
heden.
Van den anderen kant verheugt het
ons toch, dat wij ons niet behoeven
terug te trekken als een gebroken
man en dat het Bisdom, naar wij
meenen en hopen, toch geen zicht
bare schade heeft ondervonden we
gens gedwongen nalating van onze
bisschoppelijke plichten. Onze krach
ten waren van dien aard, dat wij tot
hiertoe al ons werk nog konden doen.
A 1 blijven wij nóg aan het hoofd
staan van 't ons toevertrouwde
Bisdom, zullen wij toch 't bestuur van
het Bisdom met de daaraan verbon
den werkzaamheden aan onzen Coad
jutor overdragen,
wyi echter onze krachten niet ge
heel zyn uitgeput, waarvoor wU God
niet genoeg kunnen danken, en wyi
het ons niet ligt de dagen, die wy
nog te leven hebben, zonder eeni-
gen arbeid te siyten, hopen wy nog
enkele werkzaamheden in het be
lang van het Bisdom te kunnen
doen.
Het zou ons namelijk zeer welgeval
lig zijn, als we nu en dan de verhe
ven en ons hoogst aangename plech
tigheid van de priesterwijding zou
den kunnen verrichten. In de stille
eenzaamheid, waarin wU ons zullen
terugtrekken, zou dat voor ons een
opwekkende afleiding en vertroosting
zijf. In ieder geval hopen wij, dat
het ons gegeven zal worden de door
ons namens de geloovigen van Breda
beloofde Mariakapel in te zegenen en
misschien op het geconsacreerde al
taar de eerste H. Mis op te dragen.
Ook stellen we ons voor eenige
werkzaamheden aan ons te houden in
het belang van onze religieuzen, voor
wie wy meer dan veertig jaar met
volle toewyding hebben gearbeid. On-
getwyteld, wij zullen de laatste zyn
om het te ontkennen, hebben wij onze
verheven plichten niet altijd zonder
onvolmaaktheden en tekortkomingen
volbracht. Ter verontschuldiging
diene het woord Yan den H. Jacobus
(S. 2): In vele zaken schieten wy allen
tekort. Voor vergeving zult u te vin
den zijn, als U voor oogen houdt het
andere woord van de H. Schrift: Ver
oordeelt niet en gy zult niet veroor
deeld worden, vergeeft en U zal ver
geven worden (Luc. 6, 37). Onze reli
gieuzen derhalve zullen zich voor
hun aangelegenheden tot ons biyven
wenden.
T7"oor alle andere aangelegenheden
gelieven onze priesters en al onze
diocesanen te gaan tot onzen hoog-
geachten Coadjutor die de zware
zorgen van ons geteisterd Bisdom
met volle kracht op zich zal nemen
en al de moeiiyke vraagstukken van
den huldigen tyd zal op te lossen
hebben. Mogen onze priesters, onze
religieuzen en al onze diocesanen
de zachte en wyze leiding van on
zen Coadjutor volgen met dezelfde
kinderiyke onderdanigheid, 'die zy
altyd aan ons hebben betoond.
Wij kunnen onzen H. Vader den Paus
niet dankbaar genoeg zyn, dat Hij
zich gewaardigd heeft uit de Candida-
ten, door ons hoogwaardig Kapittel
voorgesteld, te kiezen en te benoemen
den oogeerw. heer Josephus W. M.
Baeten. die ons vroeger als secretaris
en laatstelijk als Vicaris Generaal
trouw ter zyde heeft gestaan, die ons
van harte welkom is en die onzeh
ouden dag, we zijn er zeker van, zal
veraangenamen.
Met volle vertrouwen kunnen onze
diocesanen tot onzen hoogvereerden
Coadjutor hun toevlucht nemen met
de zekerheid, dat hun belangen in
zyn handen volkomen veilig zyn. Uit
ondervinding is het ons bekend, met
welke voorzichtigheid en wijsheid en
goed inzicht hij de hem voorgelegde
kwesties weet te behandelen en moei-
ïykheden op te lossen.
wy zijn er van overtuigd, we er
kennen het volmondig, dat het Bis
dom aan meer bekwame handen is
toevertrouwd. Alleen durven we in
alle bescheidenheid beweren, dat de
voorbeeldige en ijverige Coadjutor
zijn ouden Bisschop bezwaarlijk zal
overtreffen in liefde voor het Bisdom.
Het Bisdom /ligt ons zeer na aan het
hart en geen offer viel ons te zwaar,
als het gold het welzijn van ons on
vergetelijk Bisdom. Juist in onze hoog
gespannen liefde is de reden te zoe
ken, waarom het afscheid ons ten
slotte hard, zeer hard valt. Maar
Gods H. Wil geschiede. Met volkomen
onderwerping en tevredenheid aan
vaarden wij het afgetrokken leven, dat
ons wacht.
Ni zullen wij over meer tijd kun
nen beschikken om aan het gebed te
besteden. Door cnze gebeden vertrou
wen wy nog veel aan het heil van
ons Bisdom te kunnen by dragen, wy
zullen niet ophouden dageiyks voor
het ons innig geliefde Bisdom en onze
beminde diocesanen Gods onmisbaren
zegen af te smeeken. Wilt ook Gy
uw ouden Bisschop in uw gebeden
niet vergeten.
mogen niet heengaan zonder aan
al onze diocesanen onzen meest
oprechten dank te betuigen voor de
kinderlijke genegenheid en den zeer
ge waardeerden steun, die wy in de
jaren van ons Episcopaat hebben mo
gen ondervinden. De herinnering
daaraan zal voor ons een voortduren
de troost blijven. Gods rijke zegen
komc over U en blijve te allen tijde
op U rusten.
Ten slotte willen wy U mededeelen,
dat onze Coadjutor zyn intrek zal
nemen in het bisschoppeiyk paleis
en dat ons welwillend kamers zyn
afgestaan door de Zusters van het
Katholiek Gasthuis, Haagdyk 180 te
Breda. Daar hopen we onze laatste
levensdagen door te brengen en in
innige vereenlging met God te
leven.
Moge onze barmhartige Vader in den
hemel ons moed en sterkte blijven
schenken.
"VTIET zonder ontroering hebben de onderhoorigen van het Diocees
Breda het afscheidswoord van hun beminden Herder verno
men. Het was een woord, dat recht
tot het hart ging, en dat tevens ge
tuigde van de groote wijsheid en of
fervaardigheid van hem, die 31 jaren
lang den Bisschopsstaf voerde. Het
afscheid wordt ongetwijfeld verzoet
door de gedachte, dat de gryze Bis
schop nog midden onder ons leeft en
vooral door zijn gebed heel het dio
cees wil blijven steunen. Gelukkig is
het dan ook nog niet de tyd, om
een balans op te maken van dit lang
durige en zegenryke bestuur. Al zal
de hulpbisschop, op wien de beste
verwachtingen mogen worden ge
bouwd, nu naar voren treden in het
contact met priesters en leeken,
toch zullen de harten vol dankbaar
heid hun ouden Bisschop niet ver
geten. God schenke hem nog vele
aan geestelijke vruchten ryke jaren in
de stille afzondering van het kloos-
ter aan den Haagdyk
Hetfcen zon onder I6.53 uur
maan onder 23.02 uur. Dinsdac'
op 7.56 uur. maan
14.46 uur.
VrU koud, mees zwaa, bewolkt
J** Wer en daar no* «enigen
ol. r<ten' ""«se noord.
•rnwlnd l»nj de kost.
/"4PGERICHT zal worden een
Katholiek Bureau van den Ar.
beid, waarin alle katholieke stands-
organisaties nauw zullen samen
werken.
TAB. L. G. KORTENHORST, gaat
spoedig heen als algemeen se
cretaris der Alg. Kath. Werkgevers
Vereeniging; In zijn plaats ls nu
aangewezen Dr. A. Albregts te Hil
versum.
TTIT IERLAND kwamen Zaterdag
630 ossen in ons land aan. Het
waren de eerste dieren tot een to
taal aantal van 10.000, dat komen
zal. Van deze 10.000 zullen er 4000
een geschenk van Ierland vormen.
lyrOR. TISSO, de gewezen presl-
dent van den tijdens de Duit-
sche bezetting gestichten onafhan-
kelijken staat Slowakije, en de le
den van diens regeering zijn door
de Amerikanen aan de regeering
van Tsjecho-Slowakije uitgeleverd.
Zy zullen zich voor een volksge
rechtshof moeten verantwoorden.
TN CHINA zijn hevige gevechten
ontbrand langs den grooten Chi.
neeschen muur tusschen communis
ten en regeeringstroepen. waarby
voor het eerst artillerie en mortie
ren in actie zijn geweest
TT ET EERSTE Indiëvliegtuig is
Zaterdagochtend van Schiphol
vertrokken. Gezagvoerder was Par-
mentier; er waren 28 passagiers en
1000 kg post aan boord. Tal van
hooge autoriteiten sloegen het ver
trek gade.
TN NIJMEGEN "zyn in het oor
logsjaar 1944-1945 2200 burgers
gedood en 5500 burgera zwaar ver
minkt.
TAUITSCHLAND zal niet in vier
aparte zones verdeeld worden,
heeft Montgomery verklaard. Het
voedselrantsoen ls er gemiddeld
slechts 1200-1500 calorieën.
TC GRONINGEN worden plannen
uitgewerkt om een wereld-
schaaktournooi te houden in het
najaar van 1946. Er zouden 16 tot
20 spelers worden uügenoodigd.
TN DDITSCHLAND heeft zich by
Hildesheim een botsing voorge
daan tusschen twee reizigerstrei
nen. Er werden 35 mensehen ge
dood en 117 gewond.
TAE VBNA-VOORZITTER J.
Bouwman, die gearresteerd was
als verdacht van samenwerking met
de Duilschers is weer in vrijheid
gesteld
TROEPEN DRONGEN DE STAD BINNEN, ARTILLERIE EN
LUCHTMACHT TRADEN OP TEGEN VERZETSNESTEN
DER EXTREMISTEN, DIE DE ONTWAPENING EN
OVERGAVE WEIGERDEN
STRIJDKRACHTEN van de 5e Br
terdagochtend Soerabaja sciioo
ters aan het werk en de Indonesi
ren. zy gebruiken lichte tanks en
veldgeschut. Tegen 't einde van den
lerie en luchtmacht in den stryd. B
tremisten de overhand hadden, wer
stookt. Alle bestookte doelen waren
tremisten.
Britsche oorlogsschepen bescho
ten het havengebied van Soera
baja, het postkantoor en de andere
regeeringsgebouwen. Ook Zondag
ochtend kwam de artillerie in ac
tie. Omtrent het resultaat dezer
acties loopen de berichten uiteen.
Een a tweederde deel der stad
schynt thans door de Britsche
strüdkrachten te zyn bezet. Zy
leden eenige verliezen.
Van Britsche zyde werd geen
nieuws verstrekt over de uitwerking
van het gewapend optreden; wel
werd gemeld, dat er op Java niet
hevig is gereageerd op het nieuws
uit Soerabaja. „De Indonesiërs ne
men de zaak bijna rustig op."
Van extremistische zyde werd
geseind, dat „Soerabaja en zyn om
geving zyn vernield en duizenden
Indonesische soldaten en burgers
onder wie Chineezen, Nederlanders,
Indo-Europeanen, Britsch-Indiërs.
e.a., zijn gedood."
De toevoeging, dat „de Britten
burgers als dekking gebruikten",
toen zy de stad binnenrukten,
maakt het bericht echter tenden
tieus, en volstrekt ongeloofwaar
dig.
TTit deze berichten valt af te lel-
den, dat de extremisten geen
gevolg hebben gegeven aan de in
het door gen. Mansergh uitgevaar
digde ultimatum. Radio Soerabaja
zou zelfs Vrijdagavond opgewekt
hebben niet toe te geven en Zater
dag werden uit een door Indone
siërs bestuurd vliegtuig boven
Djokjakarta strooibiljetten uitge
worpen, waarin de bevolking ver
zocht werd te stryden voor de on-
afhankelykheid en een ieder en
alles te bestryden, dat trachtte
haar te belemmeren die onafhan-
keiykheid te verwerven. Soekarno,
die ln deze plaats een jeugdcon-
gres toesprak, maakte geen gewag
van de gebeurtenissen te Soera
baja en zei slechts terloops, dat
orde en rust gehandhaafd dienden
te worden.
Hy heeft overigens een telegram
aan de Britsche regeering gezonden
waarin hy de geallieerde troepen
beschuldigdt van bedrog. De hou
ding van Engeland zou de weder
invoering van het Ned. koloniale
regime vergemakkelyken, hetgeen
z.i. niet de bedoeling is van de Brit
sche regeering. Ook Mohammed
Hatta trachtte de schuld van het
gebeurde af te schuiven op de En-
gelschen.
In politiek opzicht schynen de
gebeurtenissen van invloed te zyn
op de samenstelling van de repu-
blikeinsche „regeering". Het is mo-
geiyk, zoo verklaarde dr. Soe-
bardjo. de „minister van Buiten!.
Zaken", dat „eenige leden van het
kabinet zuilen vervangen worden
door andere, die een meer extreme
kyk op de zaken hebben", en vol
gens de „Merdeka", het blad der
extremisten. zou Soekarno den
TL* ET Sint Nicolaas zal voor groot
en klein een ons suiker extra
beschikbaar worden gesteld.
100 gram KAAS
tot half December
IJTET huidige kaasrantsoen zal
wellicht tot ongeveer Decem
ber gehandhaafd kunnen worden,
waarna het tydelyk weer op 50 gr.
per week zal moeten worden ge
bracht. Deze kaas zal voor een zeer
groot deel uit vette soorten be
staan.
NJEUWE raniaomnbonnmn
TfOOR huishoudzeep is 'n nieuwe
rantsoenbón ingevoerd met op
druk ,,A 41 een rantsoen huishoud
zeep". Hierop is circa 225 gr. ver
krijgbaar.
De bonnen „een rantsoen artikel
C" blijven voor 1/4 rantsoen fplm.
5<5 gram) huishoudzeep.
itsch-Indische divisie begonnen Za-
n te vegen. Er waren verborgen schut-
ërs schoten met lichte machinegewe-
.volgens sommige berichten Japansch
ochtend bracht gen. Mansergh artil-
epaalde deelen der stad, waar de ex-
den met granaatvuur en bommen be-
bekend als verbiyfplaatsen van ex-
voorzitter van het uitvoerend co
mité, Soeban Aharit, hebben op
gedragen een nieuw kabinet te
vormen. Deze is tot nu toe niet ge
slaagd.
Een ander opmerkelijk feit is de
oproep van een Mohammedaansch
leider „Hadjibhaib" in het Bata-
viasche blad „het Dagblad". Hy
deed er een vurig beroep in om
tot samenwerking te komen tus
schen Nederlanders en Indonesiërs.
/"wok uit Batavia werd stryd gé-
meld.
Zaterdagavond ontstond een kort,
doch hevig gevecht in het Kramat.-?
gebied van Batavia, waarby ge
bruik werd gemaakt van mortieren.
In het centrum der stad, achter
Hotel des Indes, werd eveneens ge
schoten. Omtrent de oorzaak van
het uitbreken van het gevecht en
het aantal slachtoffers is nog niets
bekend.
Onrust werd in Batavia veroor
zaakt door de ontvoering van een
aantal kinderen, waarvan men na
dien niets meer vernam.
Tenslotte kwam een reeks berich
ten over met verscheidenheid van
nieuws. De Nica zou ophouden te
DE Times-correspondent in Ba
tavia is zeer somber gestemd.
Volgens hem zou de landing van
groote aantallen Nederlandsche
soldaten „een massalen opstand''
tengevolge hebben. De Nederlan
ders zouden niet voor een eind
in het a.s. jaar operaties „ter her
overing van Java kunnen onder
nemen en zelfs dan zouden ze nog
aanzienlijke Britsche hulp noodig
hebben. Hij noemt dezen oorlog
welhaast onvermijdeiyk en pleit
voor Amerikaansche bemiddeling.
Tevens kan hij weer niet nalaten
ons te verwijten, dat we de ver
denking der wereld op ons hebben
geladen als zouden we ernaar
verlangen met geweld op te tre
den. De belangrijke tegemoetko
mende verklaring schuift hy opzy
met den dooddoener, dat ze te laat
kwam. Maar intusschen moet hij
toch ook toegeven, dat er onder
het^ïndonesische verzet het zou
over 100.000 geweren en lichte
machinegeweren beschikken
veel bandietery schuilt, welke
door onverschillig welke regeering
zou moeten worden onderdrukt.
Dat blijkt nu trouwens ook wel in
Soerabaja. We gelooven, dat dit
onbillijk hakken op de Neder
landsche houding een oplossing
waarachtig niet ten goede komt.
Het kan Soekarno c.s., die zoo bit
ter weinig te vertellen hebben
over hun eigen volgeningen,
slechts styven in hun rampzalige
houding.
bestaan op Java, Sumatra, Ma-
doera, Bali en Lombok. Een niet
militair lichaam zal de werkzaam
heden er van overnemen onder den
naam Amacab, commandant gen.-
majoor v. Straaten. De Chineesche
K.v.K. te Batavia hervatte haar
werk en behandelde vraagstukken
tot herstel van het economisch le
ven. Te Tandjongpriok arriveerden
per schip 111 man van de Ned. Ind.
luchtmacht. In Australië werd
door Ned. Indië personeel gewor
ven onder het gedemobiliseerde
Australische luchtmachtwapen.
Blijkens latere berichten heeft
echter de Australische minister
van Luchtvaart in een verbod be
kend gemaakt, volgens welke geen
leden van de Austr. luchtmacht
Australië mogen verlaten om
steun te verleenen aan de Nederl.
troepen op Java.
Ook de Franschen
hebben moeilijkheden
npUSSCHHN de Fransche troepen
en de nationalisten ten Zuid
westen van Saigon in Fransch
Indo-China zyn wederom zware
gevechten uitgebroken. De Fran
schen maken gebruik van tanks
en aan de Britsche artillerie is
om hulp verzocht. Een der gealli
eerde formaties stuit op bijzonder
zwaar verzet.