Een proclamatie en een ultimatum
«T WEER!
J
V. B,
iVIAN
RES
lienst
Rijksweg 1
Glas en kalk uit België
Het groote geheim
TALEN
W.
f?
ïsd
Dd
\ALLO!
SAG IE
Lderhaves
Uaert
49.
J POLITIEK DEBAT ;j
Deilee.r,Tfc" Holder wijst op het
tholSken ^n JSa^tuk' dat ka"
CRITIEKE TOESTAND TE SOERABAJA
KL0MPEN op den BON
HET BEDRIJFSCHAP vee en
vleesch besloot ouder goed
keuring van het rijksbureau voor
de voedselvoorziening en den
minister de weging van huis-
slachtingsvarkens heden on te
heffen.
Soekarno vreesi oorlogs
geweld op geheel Java
IN 'T KORT
172-0
Iagen (voorloop
t mocel en g
Aen iieeren- t J[
gravure. Diver
zegelring*
Alle siera<M
aat 51 - go*
6 283
liman Dealer.
maken voor
rs
entasschen
n
enz enz.
■%n. I
KARBOUW
\U1)1)ELBUR(
701-O
ROTTERDAM
onds om 8 uui
■etective stuk
■oor aangesloter
n de zaal op 11 f'
I a f 1,28 pei
af 1,175 pei
|chen. 2—3 uur jj
roeringen
chocolade
IGUREN
figuren
685-0
HULST
g te Rotterdam
t ROTTERDAM
jispolder
828-c
ÏTDIENST
LST
pNGEHAVEN
821-0
Haringvliet,
len
Machtnefabrk
f—5.30 uur
Idffe vraclitware'
bii U tihu^t*
65;>—-
iS BESTBL-
EDIT1E VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
üur v"e8tsingel 75. Goes. Dubbelt pooi ra tliv-'
Deze courant wordt op tast van 't Müitaii Gezag
gedrukt op de perser» v h Dagölad van Noord-
Brabant en Zeeland. Uitg. .Stichting De Stem",
üm.rteur; J. A. H M van Schijndel: Hoofd
redacteur. J. J. H A Bruna; Alg. Zeeuwsch
red.: W. Groffen. Middelburg; Rayonred.
Zeei-vvsche eilanden N. J. Karhof, Goes.
Voor God, Koningin en Vaderland
No. 312 ZATERDAG 10 NOVEMBER 194#
Comm v. Toezicht: C. J. v. Hootegem; A. X,
Langenhorst: Mr Dr A. J .J. M. Mes; Mr H.
B. L. de Rechter; Mr Dr C. J. M A v. Rooy
Verschijnt eiken werkdag. Abonn. prijs bij voor
uitbet.: J 3.38 per kwart., p. post f 4.10, p. week
(bij nl°t-postbestelling) f 0.26. Losse nos. 6 cent.
Nv#vjvw%%vyv/.w
ALS WE ONS ZETTEN aan de
beantwoording van de arti-
kelen van den heer Ten Hol
der. dan willen we eerst vaststellen,
dat er in het debat over de beste
politieke tactiek voor katholieken
van eigenlijk gezegde princi
ple e 1 e verschillen geen sprake
is Er kunnen omstandigheden be
staan dat de katholieken het be
houden van hun politieke eenheid
boven alles moeten stellen doch
zulke uitzonderlijke omstandighe
den zien we thans niet. Het is dus
meer een kwestie van opportuniteit
dan van beginsel, die in het geding
is. En dit geldi zeer speciaal de
verkiezingen, welke thans voor de
deur staan.
Ook in de N.V.B ontmoeten we
tal van katholieken, zooals Prof.
de Quay, die een zelfstandig optre
den van de katholieken aan de
stembus van April '46 voorstaan. De
heer Ten Holder behoort echter tot
de fractie, die de katholieken zou
v illen adviseeren op te gaan in
één groote personalistisch-socialis-
tische partij, laten we het noemen
een LabourpartijWant ook het
Engelsche voorbeeld lokt hem.
Daar immers zegt hij, leidt de ver
kiezingsstrijd telkens tot overheer-
sching van één partij, die dan in
staat is een principieele en vrucht
bare politiek te voeren. We geloo-
ven echter, dat de heer Ten Holder
zich vergist, als hü dit kenmerk
van de Britsche binnenlandsche po
litiek toeschrijft aan den aard der
partyvorming. Het is namelijk
veeleer een gevolg van het ontbre
ken der Evenredige Vertegenwoor
diging. Het districtenstelsel, zelfs
zonder herstemmingen, maakt deze
„aardverschuivingen" mogelijk. Bij
toepassing van de E.V. zou Labour
ook bij de laatste verkiezingen geen
volstrekte meerderheid hebben ver
worven De E.V. moedigt het vor
men van kleinere partijen aan.
Niettemin verschenen er in Enge
land toch ook 14 partijen en par-
ÏSÜ?? aan stembus! Dit argu
ment gaat dus niet on.
hadden kunnen optosse^Het^'w'1!
boud gezegd, dat
oplossing te vinden zou zijn
weest voor een vraagstuk met
veel internationale vertakkingen
Maar wij ziin inderdaad oo'- over
tuigd. dat de verstarring der pav-
tijverhoouingen in het parlement 'n
radicale bestrijding in den wee
stond. Biykt nu echter reeds niet
dat die verstarring voor een be
langrijk deel is overwonnen?
Het feit allee,al, dat verschil
lende partijen bereid zijn om samen
een urgentieprogram op te stellen
beteckent toch reeds een radicaal
doorbreken van oude gewoonten en
verhoudingen. Over coalitie' ,of
„uiterste noodzaak" rept op het
oogcnblik ook niemand.
Dat is allemaal goed en wel, zegt
de heer Ten Holder, maar zullen we
in de toekomst toch weer niet af
glijden naar de oude hanegevech
ten en het onvruchtbaar gekibbel?
Ligt dat niet in het wezen der par
tijen? We gelooven dat niet. We
zouden trouwens, consequent don,-
redeneerend op dit bezwar, ge
makkelijk kunnen uitkomen op een
beioog voor een één-party-staaen
we weten, dat de N.V.B. dien ook
ve, loeit. We zouden echter aan.de
N.V B. de kracht, het geloof en den
moed willen toewenschen. om juisl
hierin haar taak te zien, dat dit
niet meer gebeuren zal in Neder
land, dat de saamhoorigheidsge-
dachte over partijgrenzen heen le
vend blijft En dan achten we het
volstrekt niet uitgesloten, dat onder
dien invloed het partijwezen in ons
land ook andere schakeeringen en
een groote mate van vereenvoudi
ging gaat aannemen. Als men dit
nu echter reeds wil forceeren. dan
bereikt men slechts, dat er één
pal tij-meer aan de stembus ver
schijnt. en dat er onder ons katho
lieken een groote verwarring ont
staat. waarvan het personalistisch
socialisme de vruchten niet zal
plukken De N.V.B., eenmaal mede-
party geworden of althans nauw
gelieerd met één der „concurren
ten" aan de stembus, zal men ais
paedagoge niet langer aanvaarden.
Op verdere punten gaan we
Maandag in.
Wij leveren cokes
in ruil daarvoor.
^EDERLAND heeft met België
x een handelsverdrag gesloten.
Het is van beperkten omvang.
Wij zullen uit dat land in hoofd
zaak ontvangen glas e» kalk. Voor
zien is in den invoer van 600.000
m2 glas tot het einde des jaars.
In het volgende jaar zal 250.000
m2 glas per maand worden ge
ïmporteerd.
Nederland zal aan België cokes
leveren. Cokes was voor ons vroe
ger reeds een belangrijk export-ar
tikel De regeering acht het dan
ook van belang, ondanks onze eigen
moeilijke kolenpositie. nu reeds
met cokes op de internationale
markt te verschijnen.
Hede,, Ze„ onder 16.56 uur
Maan onder 20.44 uur. Zondag
Zon op 7 53 uur. Zon „nder
16.50 uur Maan op 13.46 uur
Maan onder 21.50 uur. Maan-
fi%.Zo" °J> Maan op
\J' u.ur' Heersverwachting:
tot Zaterdagavond: Afnemend
<""'g, koud. meest matige
naar Oost omloopénde wind!
Extra waarschuwing voor den
and- en tuinbouw voor
komende nachten moet op
kè d "ach,vorst w°rden gere-
Distributie
gaat 15 Novamber in
Door den secretaris van de vak
groep klompenindustrie werd op 'n
vergadering te Terneuzen medege
deeld, dat thans definitief vast
staat, dat de klompen op de bon
komen. De distributie zal op de
zelfde wijze geschieden, als thans
voor schoenen het geval is. De be
volking wordt gesplitst in 2 groe
pen, nl. stad en landbewoners. Voor
het platteland zullen bij de tegen
woordige houttoewyzing 350 paar
beschikbaar komen voor iedere 1000
plattelandsbewoners per jaar en 50
paar voor iedere 1(100 stadbewoners
per jaar.
De distributie zal een aanvang
nemen op 15 Nov. of enkele dagen
later.
WEGING
huissiachiingsvarkens
IS INGAANDE HEDEN
OPGEHEVEN
Voor huisslachtingsvarkens wordt
een vastgesteld gewicht aangeno
men van 90 K.G. en voor mestzeu-
gen 150 K.G. geslacht. Zelfverzoir-
gers, die lichtere varkens hebben
kunnen vrijwillig waging 4 aanvra
gen. Stempelen vervalt.
Het bovenstaande bericht werd
door den N.C.B. ontvangen naar
aanleiding van zijn protesttele
gram van 25 October aan den mi
nister van Landbouw, zulks naar
aanleiding van het ontnemen aan
de boeren van bij vroegere be
schikking toegestane rechten inza
ke huisslachtingen. Belanghebben
den zullen deze mededeeling met
voldoening ontvangen.
Opening
Staten-Generaal
r\E ZITTING van de vooiioopige
Staten-Generaal zal op Dins
dag 20 de/er door H.M. de Konin
gin in de historische Ridderzaal
worden geopend.
Het gebruikelijke ceremonieel zal
ditmaal achterwege blijven. De
gouden koets zal men dit jaar dan
ook niet op het Binnenhof kun
nen zien.
Te Soerabaja zijn Britsche troepen aangekomen
om plunderaars, oproerlingen en gepeupel te ont
wapenen De leiders der onruststokers moeten
zich gevangen geven - Schuldigen aan den moord
op Gen. Mallaby worden gestraft
TN BATAVIA en Soerabaja was het Vrijdagochtend rustig. Niettemin
meldde de Britsche voorlichtingsdienst, dat er sedert Donderdag een
critieke situatie ontstaan was. Een verklarig moge gevonden worden in
proclamatie van gen. Cbristison, waarin staat, dat sterke Britsche
strijdkrachten, die per schip te Soerabaja zijn aangekomen, een on
derzoek zullen in stellen naar den gemeenen moord op gen. Mallaby
en de schuldigen zullen straffen.
BIJ AMERSFOORT is een mas
sagraf ontdekt, waarin de over
blijfselen van 70 Russische krijgs
gevangenen, die door de Gestapo
zijn vermoord, werden aangetrof
fen.
TAonderdag had gen. majoor Man-
sergh een ultimatum tot den
„gouverneur" van Soerabaja. Soe-
rio, gericht, waarin stond, dat bin
nenkort Britsche troepen in de ha
ven van Soerabaja en in andere
deelen van Oost-Java aan land zul
len worden gezet. Deze publicatie
volgde op een Indonesische radio
uitzending van het „piraten" sta
tion te Soerabaja, waarin medege
deeld werd dat Nederlandsche troe
pen uit Australië en Timor zouden
arriveeren en een beroep werd ge-
dan op de Indonesiërs, „om de lan
ding te verhinderen" en om ver
sterking werd verzocht uit de gebie
den rondom Soerabaja. Onmiddel
lijk na de uitzending heeft generaal
majoor Mansergh een boodschap
naar Soerio gezonden om hem te
bevelen een tegengesteld radiobe
richt uit te zenden, maar deze order
is vannacht klaarblijkelijk nog niet
opgevolgd.
„Soerabaja is bezet door plunde
raars, oproerlingen en ongecontro
leerde menigten, die alle volledig
bewapend zijn", zoo zegt de bood
schap van Mansergh. „Mijn orders
zijn om het gepeupel dat zich aan
geen wetten stoort, te ontwapenen
de geallieerde politiek bij de eva
cuatie van landgenooten mogelijk
te maken en de ontwapening der
strijd krach ten van de as-mogend
heden nit te voeren.
Nadat deze boodschap was uitge
geven hebben vier Indonesische lei
ders, waaronder een woordvoerder
van de communistische partij, weer
voor den „piraten"-zender te Soe-
abaja gesproken en een dringenden
oproep aan de Indonesiërs uitgezon
den om hun wapens niet aan de
Britten over te geven. Een tweede
reactie op Mansergh's boodschap
was grootere spanning in het door
de Britten bezette gebied van Soe
rabaja: de haven en het vliegveld.
Indonesische strijdkrachten bewa
pend met lichte machinegeweren
drongen het Britsche gebied bin
nen en namen stellingen in gebou
wen in waaruit zij echter weer. zon
der dat er een schot viel. verdreven
werden.
Dlijkens latere berichten zou het
ultimatum lieden ochtend om
zes uur Bataviatijd afloopen. Het
behelsde o m nog het bevel de wa
pens neer te leggen, het inleveren
van wapens, het arresteeren der lei
ders van de jeugdbeweging, den
politie-commissaris en de leiding
van het „piraten'-station. Hij stelt
dan de Indonesiërs verantwoorde
lijk voor mogelijk bloedvergieten.
Voorts moesten volgens het ultima
tum alle door Indonesiërs vastge
houden gijzelaars Vrijdagavond om
zes uur behouden worden overgele
verd.
De Indonesiërs, die niet aan het
bevel tot inlevering van wapens
gehoor geven, worden als bij hen
wapens worden aangetroffen ter
dood vtiooideelcl.
Het ultimatum is uit vliegtuigen
boven Soerabaja uitgeworpen.
Volgens een Reuter-bericlit sto
ren de Indonesiërs zich blijkbaar
niet aan de gegeven bevelen, zoo
dat het uitbreken der vijandelijk
heden welhaast onvermijdelijk
sehijnt.
Soekarno's zou onder deze be
drijven door een beroep hebben
geciaan op president Truman en
den Britschen eerste - minister
Attlee, om hun bemiddeling te ver-
leenen „ter voorkoming van oor
logsgeweld op geheel Java".
Duiten de beide genoemde plaat-
sen verliep 6e dag blijkbaar
vrij rustig. In Bandoeng deden zich
eenige gevallen van plundering
voor. In Tangerang kwam wrijving
voor tusschen Indonesiërs en Ned.
Indische troepen.
Ook op Borneo, in het Pontianak
gebied, blyken zich extremistische
relletjes voorgedaan te hebben,
waarschijniyk onder invloed van
eenige propagandisten uit Java-
Die relletjes hadden niet veel om
het lijf.
Van de uit Australië naar Indië
vervoerde 1400 Indonesiërs zijn er
19 gearreseerd en naar Timor over
gebracht.
Op bevel van Mac Arthur zullen
300 Japanneezen. meerendeels be
wakers van gevangenkampen in
geheel Java, gevangen genomen
worden voor bedreven wreedheden
Kussen profiteeren van de
Duitsche wetenschap.
f EEN STAATSMAN kan tegen-
woordig redevoeren, of hij
heeft het over de atoombom.
Van de week spraken Molotof,
Churchill en Bevin er over. De
Rus was wat zuur gestemd, om
dat Truman het geheim niet wil
prijsgeven. Hij noemde den Ame-
rlkaanschen president niet, maar
had het wel over de gevaren, ver
bonden aan het gebruiken van
deze uitvinding voor onderdruk
king of voor machtsvertoon in de
bu;tenlandsche politiek. Churchill
was echter van meening, dat men
hij Truman niet moest aandrin
gen op prijsgeven van het geheim;
hij was overtuigd, dat er geen
wederkeerigheid zou bestaan, in
dien het geheim zich in handen
van Rusland zou beenden. Bevin
was van meening, dat Truman, al
vorens het geheim prijs te geven,
het recht heeft om te vragen aan
degenen, wien hij het geheim
prijs geeft, welke regels ze wil
len nakomen. Dit alles klinkt niet
vriendelijk voor den Rus. Maar on
vermijdelijk is. dat het geheim
toch geen geheim blijft. De Sov
jets hebben zich al de médewer-
k ng van verschillende Duitsche
geleerden verzekerd, om zoo spoe-
rl'g mogelijk op de hoogte te ko
men De directeur van het Kaiser-
Wilhelminstituut te Berlijn ver
telde aan de Manchester Guar
dian", dat hun zeer hooge sala
rissen waren geboden en dat er
ook wel wat pressie achter zat.
Aan de atoomgeleerden in de
Amerikaansche zone is het verbo
den de onderzoekingen in de rich-
r-g van de atoombom verder te
rrtwikkelen. Zij mogen slechts
speuren naar hetgeen voor het
welzijn van de menschheid ge
schikt is. ,,Er zijn weinig Russo
phielen onder de Duitsche geleer
den". zei Dr. Hillmann, „maar wij
ondervinden, dat ons werk door
de Westersche geallieerden te
veel beperkt wordt. De Russen
moedigen daarentegen het vrije
-nderzoek aan en plukken daai*-
o;r» de volledige vruchten van de
Duitsche wetenschap. Zij hebben
ook de riikste uranium-vind-
plaatsen
Tabaksrantsoenen
voor 2 weken
TAE RANTSOENEN tabaksrant-
soenen tabakswaren, die gis
teren aangewezen zijn, blyken be
stemd te zijn voor twee weken.
Men houde er rekening mee.
m
TJET CANADEESCHE LEGER-
BLAD i.the Maple Leaf" ver
trekt uit Amsterdam naar Duitsch
land. Het laatste nummer bevat
o.m. een artikel van prof. Scher-
merhorn.
TAE JAARBEURSDATA voor 1946
zyn definitief vastgesteld op
212 April en 10 12 Septem
ber. Er zyn 700 aanvragen om
deelneming binnengekomen.
JL|INISTER LIEFTINCK zal
in de serie „op de brug"
Dinsdagavond voor Herr. Ned.
golflengte 415 meter, spreken.
A RGENTINIë beklaagt er zich
over geen olie en andere drin
gend benoodigde artikelen van an
dere landen te ontvangen. Deswege
moet voedsel en brandstof gebruikt
worden om de raderen der indus
trie opgang te houden.
