verkiezingen tratie ITTERSHOF" ie ikN.V. e-Mahu aden m Soekarno is EXTRA brandstoffen KAARTEN OP TAFEL Iatsbespreking 7 en 9 November in de zaal v. 1-3 u. mbladen Ibaar bPLANTEN De komende ankwerker 'OTTER BOTSINGEN in TRIPOLIS teleur gesteld" 5 Duitsche officieren gearresteerd KERKVERVOLGING 111111111111111111111 Hlliimill in Yoego-Slavië EDITIE VOOR DC PROVINCIE ZEELAND Bur.: IVestslngei 75. Goes; Dubbele poort 8. Hulst Deze courant wordt op last van t Militair Gezag gedrukt op de persen v. b. Dagblad van Noord- Brabant en Zeeland. Uitg. „Stichting De Stem". O r. 'leur: J. A. H. M. van Schijndel; Hootd- lertacteur. J. J. H. A. Bruna; Alg. Zeeuwsch red.: W. Groffen, Middelburg; Rayonred. &eeuwsche eilanden N. J. Karhof, Goes. Voor God, Koningin en Vaderland N®. 31» DONDERDAG 8 NOVEMBER 184# Comm v. Toezicht: C. J v. Hootegem; A. BL Langenhorst; Mr Dr A. J ,J. M Mes; Mr. EL 3* L, de Rechter; Mr Dr C. J M A v. Rooy. Verschijnt eiken werkdag. Abonn prijs bij voop- uitbec.: 3.38 per kwart., p post f 4.10 p. w^ek (bij nlat-postbestelling) f 0.26 Losse nos. 6 cent. AG 9 NOVEMBER plus rechten. MG thans irag van 10, Tel. 305» 3». Tel. 3 99, Tel. 10» lolplanten loorten HULST ENST ANDER n leveren TOT Off hii rim QTOS-Siex- ËER SENT JANSTEEN Vertroauteti J Had miandpunt van da N. CULAAS IATD10 GK E R P E N ■dere inlichting. TERV AAI*! i cant ons standpunt inzake de ;.&uding der katholieken bij de romende verkiezingen: zelfstandig electoraal optreden, doch de grootst mogelijke samenwerking met daar voor in aanmerking komende groe pen. liefst door middel van een gemeenschappelijk urgentieprogram. opdat een radicaal vooruitstrevend beleid ook voor de toekomst mo gelijk gemaakt wordt. Dit stand punt wordt ten aanzien van de ko mende verkiezingen ook door ver schillende katholieke N.V.B -ers ge deeld. Anderen echter betwijfelen zeer. of zelfs op dit tijdstip een eigen staatkundige groepeering voor katholieken gewenscht is Een hun ner vroeg ons gastvrijheid, om deze meening nader te verduidelijken. We zijn daartoe natuurlijk bereid doch stellen ons wel voor na de ♦wze artikelen van zijn hand en kele kanttekeningen te formulee ren. H'er is dan het eerste artikel: fJet is in onze gezegende, democra tisch geregeerde landen niet al leen in de politieke maar ook in de journalistieke practijk steeds een goed gebruik geweest om bij tijd en wijle ook de oppositie, d.w.z. dege nen. met wie men het principieel niet eens is. aan fret woord te la ten. Zoowei de eerbied voor de ge dachte van den medeburger, ook al deelt men die niet. als de overtui- ".'ng, dat de eigen argumenten sterk genoeg zijn om niet onmiddellijk rieor die van den tegenstander tot nul geieduceerd te worden, vormen van deze houding den grondslag. -Met de wetenschap, dat ook de re dactie van „De Stem" deze goede traditie in eere wil houden, wend den wij ons tot haar mei het ver zoek onderstaande regelen op te ne men, uelke bedoelen het standpunt van de Ned. Volksbeweging ten aanzien van de politieke partijvor ming voor haar uitean te zetten.- Het zal bekend zijn, dat de Ned. Volksbeweging zich van den be ginne af op het standpunt heeft gesteld, of de partijformatie zoo- als die in ons land tot 1940 bestond, een juiste basis miste en de oorzaak is geweest van de toen heerschende politieke inertie. Met name het for- meeren van politieke partijen op ba_ sis der godsdienstige tegenstellingen acht de Ned Volksbeweging onjuist. Zonder ook maar in het minst te willen ontkennen, dat de godsdien stige beginselen ook bij het poli- ticke handelen (zoo goed als bij alle handelen) van den mensch 'n gewichtige rol moeten spelen, stelt zij. dat die beginselen meestal niet een zoodanig strikte omlijning van het practische handelen eischen. dat zy dat handelen volkomen be palen en derhalve als grondslag kunnen worden genomen voor de politieke partyvorming. Men kan een voorbeeld ter ver duidelijking in zijn godsdienst het beginsel vinden, dat eischt, dat eenieder in de gelegenheid worde gesteld om in zijn levensonderhoud te voorzien, en toch een geheel eigen, naar denkwijze en tempera ment gedifferentieerde opvatting hebben omtrent de wijze, waarop bv. het werkloosheids vraagst uk moe, worden opgelost, omtrent de vraag, of de voornaamste bedreven al of niet genationaliseerd moeten worden, om slechts enkele willekeu rige politieke vraagstukken te noemen Dat in een massa poli tieke kwesties (van de annexatie van Duitsch grondgebied tot het roem) uchte versche cadet je toe) de godsdienstige beginselen practisch geen rol spelen, spreekt van zelf. 1) Trouwens zoowel door de meest krasse aanhangers van de eigen po litieke partij-organisatie <prof. J B. Kors O.P. bv.) als door de tegen standers daarvan 'bv. Dr. D. A. v. Meegeren O.E.S.A.) wordt momen teel erkend, dat de al dan niet noodzakelijkheid van die eigen paicij niet door beginselen doch slechts door opportuniteitsoverwe gingen kan worden bepaald Het denkbeeld, dat de katholiek alleen uit hoofde van zijn katholiek-zijn reeds op de Katholieke Staatspartij behoort te stemmen, is dus wel ge herl verouderd. (Ten overvloede wijzen wij er op, dat hier slechts over de politieke formatie wordt gesproken en dat bij vereenigingen en organisaties van anderen aard bv cultureele, het vraagstuk in iec.er geval anders ligt). 75 Joden gedood183 gewond FN TRIPOLIS Zijn anti-Joodsche 1 relletjes uitgebroken, waarbij 74 Joden en een Arabier zijn gedood. Voorts werden 183 Joden. 36 Ara bieren en 2 Italianen gewond. Vclgens vroeger ontvangen be richten uit Cairo werden de Jood- sche wijken in Soek el Joema en Tejoera door Arabieren bestormd en geplunderd terwijl ln Goessabat en Zloten de onrast nog voortduurt. In Tripolis hebben de Britten het bestuur in handen genomen en de politie heeft bevel gekregen op alle plunderaars te schieten. Nieuwe bonnen niet meer vóór 12 uur Blijkens aanwijzingen van overheidswege is publicatie der nieuwe bonaanwijzingen in eenigerlei vorm niet meer toe gestaan vóór Vrijdagsmiddags 12 uur. In verband hiermede zal voortaan op de Vrijdagen eerst om 12 uur met de bestelling van ons blad een aanvang kunnen worden gemaakt. DE DIRECTIE MA DE VERKLARING VAM Or. VAM MOOK Heden Zon onder 17 u., Maan onder 19.04 u.. Vrijdag Zon op 7.49 u., Maan op 12.12 u. Weers verwachting; In het Noorden des lands tydelyk krachtige, Westelijke wind, zwaar bewolkt en later eenige regen, zelfde temperatuur. In het Zuiden matige, westelijke wind. zwaar be volkt, maar nog geen egen van beteekenis, zelfde temperatuur. TV/fen zou zich over deze kwestie niet zoo druk behoeven te ma ken, indien deze. in de gedachte van de aanhangers der N.V.B. onjuiste partij-indeeling. niet noodzakelijk tot zulke funeste gevolgen moest leiden en ook inderdaad heeft ge leid. Het feit nl., dat de godsdien stige tegenstellingen met de poli tieke wezenlijk niet parallel loopen heeft bij de oude partijformatie tot gevolg, dat een groot aantal perso nen zich huns ondanks moeten aan sluiten -bij een partij, welker pro gramma zij niet kunnen onder schrijven; zij zullen zich dus óf voor de gevoerde politiek verder niet interesseeren (en de alom zeer geringe belangstelling in politicis hier te lande vóór den oorlog is op deze reden ongetwijfeld terug te voeren), ór zij zullen die partij verlaten en hun heil bv. zoeken in het stichten van dissidente par tijen, wat begrijpelijkerwijs tot wei nig fraaie en weinig gunstige ver houdingen voert. En wat wellicht nog erger is, er ontstaan kunstma tige tegenstellingen tusschen de partijen zelf, welke een vruchtbaar politiek leven onmogelijk maken. Partijen brengen nu eenmaal nood zakelijk concurrentie met zich mede. een dingen naar den aan hang van het publiek, waartegen op zichzelf geen bezwaar bestaat. Heeft men enkele politiek-princi- pieel verschillende partijen, zooals bv. in Engeland het geval is. dan leidt deze concurrentie tot de 'tij delijke) overheersching van één er van, welke dan in staat is een prin- cipieele en vruchtbare politiek te voeren (voor politieke activiteit is nu eenmaal een meerderheid noo- dig). Bestaan er echter zooals hier te lande een groot aantal partijen (noodzakelijk gevolg wanneer men niet organiseert naar politiek-prin- cipieele verschillen), dan is een meerderheid niet of zeer moeilijk te bereiken, met het noodlottig ge volg, dat er practisch niets ge beurt. Om wederom een voorbeeld te geven- de R.K. Staatsparty en de S.D.A.P. zouden voor den oorlog samen het werkloosheidsvraagstuk hebben kunnen oplassen, indien zij niet toevalligtwee politieke partijen waren geweest, die dus moesten wedijveren en dus elk een eigen oplossing voor liet vraagstuk moesten hebben en dus de oplossing van de andere party moesten be strijden. Zoodat dit vraagstuk, een der belangrijkste, welke ons voor den oorlog bezig hielden, onopgelost bleef. Het voeren van zoogenaamde „principiecle" politiek kwam dus neer op het voeren van geen poli tiek, op het langzaam maar zeker ten onder gaan van de maat schappij. J. J. M. TEN HOLDER 1) Vanzelfsprekend erkent de N.V.B. ook voor de katholieken het recht om over de (betrekkelijk zeer weinige) kwesties, waarbij de godsdienst wèl net standpunt bepaalt, zoo noodig een afwijkende meening te huldigen en dienovereenkomstig te handelen. Voor centrale verwarming en leskamers Aan gezinnen, die. wegens het genlis van een schooisteenaanslui- ting hl een woonvertrek of in een vertrek, dat daarvoor kan dienen, zijn aangewezen op het gebruik van een in hun woning aanwezige cen trale verwarmingsinstallatie zal als nog een toeslag in cokes kunnen worden toegekend. Deze toewijzing is zeer beperkt, doch zal tezamen met de hoeveel heid, die op bonnen van de brand stoffenkaart zal worden beschik baar gesteld, voldoende zijn om een woonkamer in ongeveer gelijke ma te te verwarmen als het geval zal zijn ten aanzien van de woonka mer van gezinnen, die hierin met een haard of kachel kunnen stoken De voor een toeslag cokes in aan merking komende gezinnen kunnen dezen per brief aanvragen bij de brandstof fencommissie, waaronder zij ressorteeren. onder overlegging van een schriftelijke verklaring, dat het gebruik van de centrale ver- warmingsmstallatie het eenige mid del is om de woonkamer of een ka mer. die daarvoor kan worden in gericht, te verwarmen. Voor dezen toeslag cokes komen niet in aanmerking de gezinnen die voor hun centrale verwarmings- mst.allatie reeds een' toewijzing voor stookolie hebhpn verkregen ot aan gevraagd. Diegenen, die in het geven van lessen aan eigen huis een hoofd bron van inkomsten hebben, dienen zich schriftelijk aan te melden bij de brandstoffencommissie. waaron der zij ressorteeren. Zy ontvangen dan een oproep om by deze com missie te verschijnen, die zal na gaan. of aan de voor het uitreiken van een extra toeslag vaste brand stoffen gestelde voorwaarden wordt voldaan. Zijn minister van buit. zaken wii een referendum T~)E ZEER LIBERALE en tege- moetkomende verklaring va'n. de Nederlandsch-Inöisch-e Regee ring-, waarvan we gisteren den hoofdinhoud publiceerden, biykt bij Soekarno en zijn medestanders weinig begrip gevonden te hebben. Tot een correspondent van A.N.P. Aneta verklaarde deze vroegere vriend van Japan; „Ik ben er in het geheel niet van onder den indruk. Het is slechts een herhaling van de oude beken de verklaring van Koningin Wii- helmma. Wij willen niets te ma ken hebben met een Koninkryk der Nederlanden". Door zulk een uitlating heeft Soekarno weer eens de juistheid bevestigd van de opvatting der Neóerlandsche Regeering, d-at on derhandelen met hem geen zin heeft, omd-at er ook geen centime ter van een gemeenschappelijken grondslag bestaat. Tegen alle evi dentie durfde deze man ook te verklaren: „Totnogtoe is er geen teeken, dat de Nederlanders wat anders van plan zijn dan hun oude koloniale systeem te herstellen ondanks de verklaring van Konin gin Wilhelmina in 1942...." Als we echter zijn bewind maar a-ls wettig willen erkennen, dan wil hij nog wel de goedgunstigheid hebben, ons een domineerende po sitie in handel en industrie toe te staan en in Indië te wonen onder „vreedzame en veilige omstandig heden". Hoe goed hy die weet te verzekeren, ziet men nu! Soekarno verzekerde verder, dat iedere Ne- H iM DE is Woens dagmiddag per vliegtuig uit Engeland in ons land terugge keerd MEW-YORK heeft een nieuwe burgemeester gekregen in den persoon O'dwyers den democraat TN HET. PROCES te Bergen-Bel sen bepleitte pref. H. A. Smith vrijspraak voor de beklaagden Kr a mer c.s. op grond van het feit, dat zij geen oorlogsmisdaden in den eigenlijken zin van het woord be dreven hebben. Deswege is het hof z.i. niet bevoegd recht over hen te spreken. EEM BEROEP VAM BE VIM OP DE GROOTE MOGEMOHEOEM M llllllllllllllllllllllllllllllll TN het Britsche Lagerhuis gaf Churchill uitdrukking aan de ge voelens, die het Huis beheerschen, wat betreft de buitenlandsche ver houdingen. Over de Sovjet-Unie zeide Chur chill o.m.; de dappere Sovjetlegers hebben toen zü door Hitier werden aangevallen, hun bloed gegeven en ondraagiyke folteringen ondergaan, totdat de eindoverwinning was be haald. Ik verklaar daarom, dat het de oprechte wensch is van dit Huis dat spreekt in naam van het Britsche volk dat deze gevoelens van kameraadschap en vriend schap, welke tusschen het Britsche en Russische volk zijn ontstaan, niet alleen behouden, doch voort durend versterkt moeten worden. Zelfs indien er groote verschillen mochten bestaan tusschen ons en de Sovjet-Unie op politiek, sociaal en zelfs op moreel gebied, mogen wij het nooit toestaan, dat zich in ons land een stemming ontwikkelt, welke de banden tusschen onze bei de volken, welke onze trots en be scherming waren in den jongsten verschrikkeiyken stryd, verbreelkt of doet verslappen". Na een opsomming te hebben ge geven van den inhoud van de jong ste belangrijke rede van president Truman, waarin de politiek van de Ver. Staten werd uiteengezet, ver klaarde Churchill, dat het de plicht van Engeland was, om deze verkla ring van president Truman te ver welkomen en dat. wat de in deze verklaring uiteengezette doeleinden betreft, Engeland ,,aan de zijde van de Ver. St. staat met een overtui ging, welke alle andere overwegin gen veronachtzaamt." Churchill zeide tenslotte nog: „Wij kunnen vol vertrouwen verwachten, dat het Britsche imperium en gemeenebest zy aan zy met de Ver. Staten, sa men sterk genoeg zullen zyn om 'n nieuwe wereldberoering te voorko men en zoolang wy in goed ver trouwen en in eere met elkander handelen, behoeven deze landen nie mand en niets te vreezen". Minister Bevin deed namens de Britsche regeering een beroep op de groote mogendheden om de kaar ten open op tafel te leggen. „Wij zijn daartoe bereid", zei hij, en hij vervolgde: „Engeland zal in de Oos- telyke gebieden niets ondernemen dat schadelijk kan zijn voor de Sovjet-Unie. Wanneer wij die ver zekering geven, kan ik my niet voorstellen dat de natuuriyke re actie zou zyn dat men de deur sluit en dat men alle contact tus schen menschen, hetzij voor den handel of iets anders zou verbie den. Engeland eischt zynerzyds het recht op met Frankryk, Nederl., Bel gië, Scandinavië of andere landen in een westelyk blok in contact te tre den, landen, die Engelsche cultu reele vrienden waren, historische relaties die eenzelfde opvatting van democratie hebben als Engeland. Internationale problemen moeten vrijwillig door de betrokken volken opgelost worden, en niet door ge weld of agressie: dat is het stand punt der Britsche regeering. derlandsehe poging, om met ge weld. weer het gezag in Indonesië te vestigen, slechts „eindelooze ver spilling van bloed" tengevolge zou hebben. Soebardjo. „minister van bui tenlandsche zaken", stelde een re ferendum onder oppertoezicht van óe Vereenigde Volkeren voor, oni te zien. of de Indonesiërs inder daad los van Nederland willen. Hij twijfelt natuurlijk niet aan den uitslag, doch zei er meteen by, dat Nederland dan toch moest helpen bij den wederopbouw. Zoo ziet men dat die heeren in hun eigen woorden verstrikt raken. Het is wel jammer, dat ook de uitlatingen van bepaalde Britsche bladen, zooals de „Times" de Ne- óerlandsche regeering afvallen en- het meeste gelyk aan de Soekar- nisten toekennen. De verklaring van Dr. van Mook is ook ontijdig gepubliceerd moeten worden, wijl ze door journalistieke onbeschei denheid al was uitgelekt. Wat voor lieden men aldus in de kaart speelt, moge nog eens dui delijk gemaakt worden door herin neringen aan wat er zich juist een jaar geleden in Batavia afspeelde Het Soekarnistische blad van 15 November 1944 vertelde het al dus: Op 8 November werd des avonds een groote bijeenkomst georgani seerd onder auspiciën van de djawa hookoo kai (een instelling van het Jap. mil. bestuur) om d?n eersten verjaardag te vieren va'n de gemeenschappelijke proclamatie van een „Grooter Oost-Azië". Er werd een vlaggeprocessie gehouden om de vreugde der bevolking uit te drukken over de glprieuze zege op Formosa en. de Philippijnen om de dankbaarheid voor de beloftg van de onafhankelijkheid van In donesië. Na deze processie werden afbeeldingen van Roosevelt, Chur chill en van der Plas t.ot den brand stapel veroordeeld. Alle aanwezigen betuigden hun vertrouwen in de overwinning". Een bijlage toont Soekarno. ter wijl hij de menigte toespreekt. An dere illustraties in het blad ver- toonen Soekarno terwijl hij den Japanschen premier Tojo de hand schudt en Soekarno „als vertegen woordiger van het Indonesische volk, de gevoelens van dankbaar heid uitdrukkende voor het verkrij gen van de gelegenheid om in het bestuur samen te werken'" Een zekere Soemchardie, die kapitein is geweest in het Ned. Indische leger en zyn opleiding kreeg aan de K.M.A. te Breda, noemt zich nu generaal en is een Militaire Academie in Djokjokar- ta aan het oprichten, zyn leger werd opgeleid door de Japanners. Nog een typeerend bericht: bij de laatste schietpartyen in Bata via blijken ook vyf Duitsche ma rine-officieren betrokken te zijn geweest, die ondergedoken waren, doch thans door de Britten zijn gearresteerd. rjE „CATHOLIC HERALD" be vat bizonderheden omtrent een herderlijken brief van de Yoego- Slavische bisschoppen, die de kerk vervolging in hun land aanklaag den. 243 priesters zijn gedood, 169 zuchten er in gevangenissen,89 wor den er vermist. Tribunalen spra ken de doodvonnisen uit, zonder dat de beschuldigden van te voren van de aanklacht in kennis waren gesteld Dikwijls kregen ze ook geen rechtskundigen bijstand en moch ten ze geen getuigen a decharge laten voorkomen. In een Fran ciscaner klooster te Krizevci wer den 28 Minderbroeders zonder eenige rechtspraak terechtgesteld. Aan de katholieke pers wordt het bestaan stelselmatig bemoeilijkt. Het godsdienstonderwijs in de scholen is tot een minimum be perkt. Het Mishooren op Zondag wordt vaak belemmerd door het organiseeren van betoogingen en vergaderingen. Maar Tito is een geweldig democraat en een kam- "N. pioen voor de vrijheid...,

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1945 | | pagina 1