De Belgische Koningskwestie VOORBEREIDING GESCHENK VAN NEDERLAND AAN CHURCHILL Rijksconfereniie 1EDEREN VIER PAGINA'S STRAKS- Het Duitsche Verslag Van 's Konings onderhoud met Hitler is naar geest en inhoud misvormd H Het M.G. gaat per 1 December verdwijnen //V T KORT EDITIE VOOR DE PROVINCIE ZEEI.VXtt Bur.: Westslngel 75. Goes; Dubbele poort 8. Halst Deze courant wordt op tast van 't Militair Gezag gedrukt op de persen v. n Dagblad van Noord- Brabant en Zeeland. Uiig ..Stichting De Stem Dirti'teur; J. A. H. M. van Schijndel: Moofd- redacteuiJ. J H A. Bruna; Alg. Zeeuwsch red.: W. Groffen, Middelburg'. Rayonied Zeer wsche eilanden N. J. Karhof, Goes. Voor God, Koningin en Vaderland No. 306. ZATERDAG 3 NOVEMBER 1915. Comm v. Toezicht:. C J. v. Hootegem; A E. Langenhorst; Mr Dr AJ .J M Mes: Mr ti. B. L. de Rechter; Mr Dr C J M A v. Rooy. Verschijnt eiken werkdag Abonn prijs bij voor uitbet.: J 3.36 per kwart., p post 4.10 p. week (bij mat-postbestelling) f 0.26 Losse oos 6 cent. der I aan de ronde talel EEN GESPREK MEI DEN OUD«VOORZIl TER VAN DEN VOLKSRAAD TIET Indonesische probleem ziet er op 't oogenblik zeer verwal d uit. H Doch de aandacht mag niet alleen gespitst zijn op de actueele moei- ifik-herien We moeten ook verder zien. De voorbereiding dei Rijkscon- ierenties welke de nieuwe structuur van het vierdeelig Komnknjk zal ontwerpen, mag niet rusten. Aan die voorbereiding wordt hard ge werkt, gelijk men kan vernemen uit onderstaande bijdrage van onzen Haagschen medewerker: T r OORD AT JAPAN bij Pearl Har- i wijze en raken slechts het wezen bour Amerikaansche en bij 1 van de zaak. O.a. worden vragen Singapore de Engelsche vloot voor gesteld omtrent de eventueele be- gevecht stelde, moeienis van de Nederlanösche wetgevende macht en die van de Kroon, ook wordt de mogelijkheid aangestipt de Stat en-Gene raai en den Raad van State met Indische vertegenwoordigers aan te vullen. Mr. van Helsdingen beantwoor de vervolgens de vraag of de mis sioneering in Indië nog verdere ge volgen zou kunnen ondervinden van de reorganisatie van het Rijks verband. Deze vraag, zeer voor zichtig gesteld lokte den oud-In- disch-man geheel uit zijn gereser veerdheid. „De missie en de beschaving gaan hand in hand. Zij zal zich wel niet ongerust behoeven te maken voor de toekomst". Tot zoover dit interessante onderhoud. TAE heer van Helsdingen verzocht .mij er den nadruk op te willen leggen, dat enquête-formulieren graag beschikbaar werden gesteld voor allen, die meenen iets tot den staatkundigen'opbouw van de Rijkseenheid te kunnen bijdragen. Vooral mannen van de practijk wij denken bijvoorbeeld aan onze missionarissen zoudien zich eens moeten bezinnen over de toekomst van ons Rijk overzee. Ook hier moet de Katholieke stem gehoord worden. een jaar buiten werd reeds een conferentie van alle deelen van het Koninkrijk in het vooruitzicht gesteld. Deze conferentie zou aan de ron ds taiel plaats vinden. Hiermede werd bedeeld dat aan deze tafel zonder kanten, zonder hoofd- of benedeneinde en zonder linker- of rechterzijde, alle belangen en alle rassen gelijkelijk zouden aanzitten. Thans is deze conferentie weer opnieuw in het vooruitgezicht ge steld. Aan de voorbereiding dier conferentie wordt hard gewerkt. De centrale figuur van deze voor bereidingsfaze en ongetwijfeld ook voor de komende conferentie zelve is wel Mi'. W. A. van Hels dingen, oud-voorzitter* van den Volksraad in Nederlandsch-Indië, thans in Nederland verblijvende. Zeer vriendelijk werd de Haag- sche medewerker van ons blad door hem ontvangen en binnen enkele minuten was er een diepgaand ge sprek gaande over den Indischen politieken toestand. Den oud-voor zitter van don Volksraad noemde den toestand op Java niet helder, juist door een zeer eenzijdige be richtgeving. Op enkele plaatsen relletjes, inderdaad, maai* op veel meer plaatsen rust en kalmte en dat laatste is zoo normaal, dat men vergeet het te vermelden. HE Indische politieke constella- tie was vóór den oorlog op gebouwd uit vele zeer vele politieke partijen van alle mogelijke scha keeringen van stelsels en leeringen, gedeeltelijk op confessioneele, ge deeltelijk op rassistische leest ge schoeid. Want laten we niet ver geten dat onze Oost een heterogeen gezelschap van 38 rassen her bergt De verschillende partijen wensch ten over het algemeen niet met de partijen in Nederland te maken te hebben. Tot uitwisseling mn ge dachten en van personen is het dan ook niet gekomen behalve tusschen de Katholieke Party en de R.K.S.P. en Nederland. Een tiental jaren geleden be zochten de heeren Teulings en Max van Poll Nederlandsch-Indië om het contact op te bouwen. De Indische Katholieke PaTtij was echter niet zeer sterk en telde in den Volksraad ongeveer 3 a 4 le den «waaronder 1 Indonesiër» een totaalbezetting van 61 leden. Het politieke leven in Indië vertoonde alle kenteekenen van een onontwikkeld en halfwas staatkundig plan. Partijen ont stonden, smolten samen, splitsten zich weer of verdwenen voorgoed of tijdelijk. Indië was het zelf nog lang niet eens over zyn eigen lot. De verschillende groepeerin- gen zullen alle worden uitgenoo- digd voorbereiding van de Rijks conferentie is door den Minister van Overzeesche Gebiedsdeelen in handen gelegd van een commissie v'an bij uitstek deskundigen. Deze commissie is haar werk- 7aamheden begonnen met een opinie-onderzoek bij belangrijk? in stellingen en personen. Reeds een honderdtal enquête - formulieren zyn verstrekt. De vragen, die gesteld worden, behandelen de materie op sobere TEDEREN DAG vier pagina's, nu -*■ zullen jullie met de ruimte wel geen raad weten! zoo hebben vriendelijke belangstellenden ons in de laatste dagen gevraagd. Nu is het inderdaad viermaal zoo veel ruimte als „De Stem" in haar aanvangsmaanden ter beschikking had. Maar we zullen vast geen ruimtevrees krijgen! Nederland heeft nog langs niet de dagblad pers zooals die verlangd mag worden in den modernen tijd. De papiertoewijzers schijnen hun hart nog steeds r^eer verpand te heb ben aan de weekbladen. Die blij ven opschieten als paddestoelen in den herfst. En dan de omvang., om van te likkebaarden! Zestien pagina's in een soort van bedde- lakenformaat vertoont de nieuw ste aanwinst. Een portret van de snoezige Shirley Temple beslaat er zoo veel ruimte, als wij moe ten besteden aan allemaal van die gezellige officieele mededeeiingen u weet wel, dat het Rijksbureau voor Houten Lepels een ander te lefoonnummer heeft gekregen en dat de handelaars in boorden- knoopjes weer een heeleboel nieuwe formulieren moeten in vullen. Doch niet getreurd: we deden met 1 November toch weer een stapje vooruit. En het volgend jaar om dezen tijd zitten we mis schien wel met de handen in het haar: Hoe krijgen we morgen onze 64 pagina's in 's hemels naam vol? van dr. Schmidt betref fende het on derhoud tus schen Hitier en den Belg. Ko ning,, op 19 November 1940 te Berchtesgaden gehouden, is thans gepubliceerd. Blijkens dit verslag zou de Koning Hitier gevraagd hebben, of de Fuehrer hem België's politieke on afhankelijkheid kon waarborgen. De Koning zou gezegd hebben te begrijpen, „dat België als tegen prestatie sommige overeenkomsten op militair gebied en ter zake van de internationale politiek zou moeten sluiten". Voorts zou de Ko ning volgens dit verslag gewezen hebben op het feit, dat de Belgische voedselrantsoenen aanzienlijk lager waren dan de Duitsche en voorge steld hebben een Belgischen econo- mischen raad in te stellen. Vervol gen zou hij gepleit hebben voor de vrij lat van de Belgische krijgs gevangenen en voor de oprichting van een Belgisch politieleger. Hit- Ier had geweigerd den gevraagden waarborg te geven, het ravitaillee- ringsvraagstuk één van nationale tucht genoemd, onafhankelijk van het feit overigens, dat de Duitsche oorlogvoering en het Duitsche pu- Wlelk voor* elk Maar botar als ar is TTAN de melkproductie van ons land is voor de komende winterperio de circa 433.000 ton gestandaardiseer de melk beschikbaar. Om de geldende rantsoenen te kunnen handhaven is echter 500.000 ton noodig. In het te- koit zal moeten worden voorzien dooi rr iciüel van melkpoeder. Indien hel de regeering gelukt een groote hoe veelheid melkpoeder te importee en, zal het consumptiemelkrantsoen pe- hcindhaafd kunnen blijven. Het hui dige velrantsoen zal waarschiinlijk ongewijzigd kunnen blijven, op voor waarde, dat de invoer van vetproduc- teo niet ongunstiger wordt. Daarvan zal echter aan de groep consumen ten van 4 jaar en ouder nog slechts 5 maal een rantsoen boter kunnen worden verstrekt, tenzij de bijzon dere verzorging van veehouders en van personeel van zuivelfabrieken wordt afgeschaft. In dit geval kan de loopende distributie gehandhaafd blij ven. Voor zieken eh jonge moeders kan boter beschikbaar gesteld blijven. 30 November Zaterdag zon onder 17.08 uur. maan onder 17.05 u., Zondag zon op 7.40 u.. onder 17.07 u., maan op 6.46 u en onder 17.21 u. Maandag zon op 7.42 u., maan op 7.54 u. Weersverwachting (Zaterdag): Aanvankelijk betrokken, met aan de kust nog eenige regen, later plaatselijk opklarend, vooral in het Z. O. van het land. Meest zwakke Z.W, wind, iets zachter. H.M. de Koningin overhandig* de het den grijzen staatsman I/ ONINGIN WILHELMINA heeft Vrijdag op de Nederlandsche ambassade oud- minister Churchill en mevrouw Churchill ontvangen. Zy overhandigde den staatsman een geschenk van haar volk, bestaande uit 630 brieven, door zijn voorvader den eer sten hertog van Marlborough, tusschen 1702 en 1711, aan raadspensionaris Heinsius ge schreven in het kader van het bondgenoot schap tusschen het Koninkrijk Engeland en de Republiek der Vereenigde Neder landen tijdens den Spaanschen successie oorlog. De brieven geven een goed beeld van de ver houding' tusschen Engeland en Nederland in die periode, toen beide landen innig met elkaar verbonden waren, en maken het mogelijk een parallel te trekken met het tijdvak van stryd, dat pas is afgesloten. De brieven zijn Churchill aan geboden in een fraai 17de eeuwsch met schildpad belegd kistje, voor zien van gesmeed-zilveren hengsel- tjes en zilveren sleuteltjes. Het werd vervaardigd in het begin van de 18e eeuw en bevond zich in het Rijks museum te Amsterdam. Het deksel bestaat uit een kistje op zichzelf en heeft een prachtige reliefversie- ring. In het deksel bevindt zich een klapper op de brieven alsmede 'n oorkonde, waarin Churchill den dank van het Nederlandsche volk wordt overgebracht en die is ge- teekend door H.M. de Koningin, den minister-president, prof. ir. W. Schermerhorn, den minister van Buitenlandsche Zaken, mr. E. N. van Klef fens en den minister van Onderwijs, Kunsten en Weten schappen. prof. dr. G. v. d. Leeuw. TAe Koningin heeft gistermiddag Queen Mary in Mailborough House bezocht om afscheid te ne men. Om 5 uur maakte minister-pre sident Attlee in de Nederlandsche ambassade zijn opwachting bij de Koningin. De ministers Schermerhorn en Logeman waren Donderdag in Lon_ den om rapport uit te brengen aan Hare Majesteit. Het bezoek van Attlee aan H.M. had. naar gemeld werd, niets te maken met de kwesties in Ned.- Indië. De Koningin zal in den loop dei- volgende week in ons land terug- keeren. Politieke partijen in Turkije toegelaten pRESIDENT Ineunu van Tur kije heeft in een rede meege deeld, dat er zoodanige wetsver anderingen kómen, dat niets meer de vorming van politieke partijen en het recht om openbare vergade ringen te houden kan verhinderen. Bij de verkiezingen van 1947 zal 't land gelegenheid krijgen zich uit te spreken over den toekomstigen status en de regeering van Turkije. ET verslag bliek de levering van bepaalde goe- deren vergde. Hitier beloofde verder het plan over een economischen raad te zullen overwegen, weigerde de vrijlating van gevangenen, om dat Duitschland arbeidskrachten noodig had en beloofde dat Duitschland niets zou ondernemen, tegen de handhaving van het Bel gische Koningshuis, terwijl de Ko ning van Noorwegen en de Ko ningin van Nederland „voorzeker nooit meer hun troon (zouden» be stijgen." TAe Koning heeft in een uitvoerig schrijven er op gewezen, dat van het bovenbedoelde onderhoud indertijd geen „verslag" is ge maakt. maar notities, waarvan hem inzage werd geweigerd toen hij er om vroeg. „De nota, vormt geens zins een getrouw relaas, doch een echte inkleeding van het onder houd", zoo schrijft de Koning. Koning Leopold verklaart verder dat „zoo al de essentieele lijnen van het onderhoud geëerbiedigd wer - den, dezelve niettemin grondig werd misvormd. De verklaringen van den kanse lier werden „gezuiverd", terwyl de mijne derwijze geïnterpreteerd wer den, dat zij wel*eens een zin krij gen, die zij niet hadden. Meer nog, de heer Schmidt legt mij sommige uitlatingen in den mond, die fei- telyk door den kanselier werden uitgesproken. Laatstbedoelde zeide o.m. dat Ne. derland en België, wijl zij als gla cis tegen Duitschland hadden ge diend, zich zouden moeten onder werpen op militair gebied en op 't stuk van buitenlandsche politiek, welnu, dhr. Schmidt, bij de weer gave van bedoelden passus, ver meld:. dat de Koning inziet dat België sommige verbintenissen zal moeten aangaan op militair gebied en op het stuk van de interne to nale politiek, terwijl ik geenszins iets dergelijks heb gezegd. De zin sneden. waarin dhr Schmidt aan haak wat ik zou gezegd hebben- betreffende de Engelsche radio of betreffende een eventueele samen werking van België met Duitsch land, zijn volstrekt misvormd." De Koning verklaarde verder, dat hjj zich uitsluitend naar Duitsch land begeven had om vrijlating van de op België drukkende economische en financieele lasten te verkriigen Hij stelt zijn dossier ter beschik king van de natie. JN den laatsten tijd wordt meer en meer geconstateerd, dat grossiers peulvruchten afleveren zonder distributiebescheiden in te nemen. Dit euvel heeft zoo'n om vang aangenomen, dat de CCD een strenge controle Instelt en in vele gevallen reeds procesverbaal heeft opgemaakt. Mussert 27 November voor 't hekje IJ ET PROCES tegtn Mussert is door het overly den van diens verdediger uitgesteld moeten wor den. Het is thans vastgesteld op Dinsdag 27 November. TAE toespitsing van den toestand in Palestina 'heeft ook in Egypte tot onrust aanleiding ge geven, waar Arabieren in Cairo en Alexandrië Joodsche winkels en huizen hebben aangevallen en een Joodsche synagoge in brand "gesto ken. j^EDERLAND heeft een tweede leeningsovereenkomst met de in. en uitvoerbank der Ver. St. ge sloten, waarbij een crediet van 50 millioen dollar is geopend voor den aankoop in de V. S. van diverse producten T ORD GORT, de hooge commis- J saris voor Palestina, is om ge zondheidsredenen afgetreden yUKOF heeft de in beslagneming bevolen van alle goederen, die voordien eigendom waren van den Duitschen staat of eenige openbare autoriteit of organisatie in de Rus sische bezettingszone en ook van alle goederen, eigendom van een functionaris of leidend lid van de Nazi-partij. TJE EERSTE KAMER heeft aan- gewezen als leden van de be noemingscommissie voor de voor- loopige Staten-Generaal de heeren Blomjous (R.K.) en Vijlbrief (S.D.) TIET Rooge Leger zal voor onbe- paalden tijd de bezetting van Tsjecho-Slowakije handhaven.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1945 | | pagina 1