Hl AXEL
JRSUS
Reorganisatie der legerleiding
945
IJDEN
las van Gent
EEREN
Verontrustende
verschijnselen
7 Hm Lm kolen
De kosten van den R.V.D.
ijdperk
tikelen
ti einde.
Amsterdam.
iTERS
Voor God, Koningin en Vaderland
DE EVOLUTIE TN INDONESIË
DE gebeurtenissen van de laatste
week hebben echter de vraag
doen rijzen, of er inderdaad wel
verstandig gemanoeuvreerd is.
Yacafwes Staten - Generaal
De hoogste bevelsbevoegdheid bij den chef van
den Generaien Staf. - Legerraad ingesteE- Wij
zigingen op het dep. van oorlog.
HOOGERE L00NEN
/ft ieder tg eva B
Voor Sinterklaas
suikergoed
en marsepein
DE geldzuivering is voor het Rijk
lang niet onvoordeelig geweest
Extra brandstoffen
Ge
PRINS EN PRINSES
NAAR LONDEN.
Eipoeder van winkeliers
zonder bon
iaat, prachtige
uitvoering, in
:nz.
dekens,
wit.
[EEDOEKEN,
ENS.
ONNE,
OF enz. enz.
HULST
GOES
.onmgin
offers.
>ootgoed en zaden
■oed uit Noord -
d in diverse soor-
Uw gras- voeder-
.aad om te le ur
nen.
atsen, waar wij
enwoordigd zijn.
I I 5
koopkrachtige
RAAMBIL-
den.
AANBIEDING
rpriseavond
ers hartfwens
Nic. on VI enz
ut- houtboard,
keus. worden
AT luxe auto's,
chriftelijk op als
s nog slechts en^
£eeu wsch 3 Vlaan*
ideren
v. GoBdoron
ischomti». 30
leuzen
neuzen en Hulst)
OOOOGOOOOOO
JUR-
Tuur
mooiste Para-
Goddarci e.a.
naar gewoonte.
- conversatie
U.L.O. Scholen
1 5 tot 1 «ur, bU
31. TERNEUZEN
ERNEUZEN.
iten hebben over
dat deze adressen
ran de 756-0
te HAAMSTEDE'
inlichtingen aaaj>t
i>ortstraat 6 M»'
-m-oo
ed.tie voor de provincie zeelan®
Bur.: Westsingel 75. Goes; Dubbele poort 8. Hulat
Deze courant wordt op last van 't Militair Gezag
gedrukt op de persen v. h. Dagblad van Noord-
Brabant en Zeeland. Uitg. „Stichting De Stem -
Dm deur: J. A. H. M. van Schijndel: Hoofd
redacteur: J. J. H. A. Bruna; Alg. Zeeuwsch
red.: W. Gioiien, Middelburg; Rayonred
Zeeuwsche eilanden
No. 3«5
VRIJDAG 2 NOVEMBER 194S.
N.
j. Karhof. Goes^
Comm v. Toezicht: C. j. v. Hootegem; A E.
Langenhorst: Mr Dr A. J .J. M Mes: Mr. H.
B. L. de Rechter; Mr. Dr. C. j. M. A v. Rooy.
Verschijnt eiken werkdag Abonn prijs bij voor
uitbei 3.38 per kwart., p post f 4.10 p week
(bü nl°t-postbestelling) f 0.25. Losse nos 6 cent.
TN DE ONTWIKKELING der toe-
standen in ons Indië zitten zeer
verontrustende elementen. Minis
ter Logeinann heeft een paar we
ken geleden in de Tweede Kamer
duidelijk gezegd wat de Regeering
wil:
le. Herstel van rust en orde;
nieuwe bevestiging van het Neder -
landsch feezag.
2e. Tegelijkertijd het zoeken van
contact met Indonesische leiders,
waarbij - natuurlijk als uitgangs
punt moet gelden de wettigheid
van het Nederlancsch gezag.
3e. Uitsluiting van Soekai'no en
andere collaborateurs buiten dit
contact.
Het was zeker' niet de gemak
kelijkste weg, dien de Regeermg
hiermee koos. Eenvoudiger was het
standpunt van den Gouverneur-
Generaal: eerst de orde volledig
herstellen, daarna pas praten. De
ze houding echter miskent reeds in
zooverre de werkelijkheid, dat we
voor het herstel van orde en
gezag de hulp onzer bondgenoo-
ten, in dit bizondere geval de En-
igelschen, niet kunnen ontberen.
De Engelschen nu huldigden in den
aanvang zelfs de meening, dat we
met Soekarno in onderhandeling
moesten treden. We kregen echter
den indruk, dat Londen overtuigd
werd, hoe dit van onze Regeering
redelijkerwijze niet gevergd mocht
worden. Doch als ze gezegd had:
We praten niet eens, de opstand
moet eerst geheel bedwongen zijn,
dan gelooven we, dat we bij de En
gelschen niet veel bereidheid tot
hulpverleening gevonden hadden.
Zij hebben zelf in Britsch-Indië
ook geregeld met rebellen onder
handelingen aangeknoopt, al wis
ten ze er op hun tijd ook flink
op los te slaan. Men denke maar
aan Ghandi.
Zulk een tactiek, welke liet con-
fereeren noch het gebruiken van
machtsmiddelen uitsluit. eischt
echter een buitengewonen tact, een
precies aanvoelen van wat men
zich terwille van het eigen pres
tige tegenover den Oosterling ver
oorloven kan.
TTfE kunnen het niet met Profes
sor Gerretson eens zijn, die
in de Nieuwe Eeuw betoogde, dat
die bereidheid tot praten in dit
stadium van den toestand reeds
een kapitale fout geacht moet
worden. De vergelijking met 1830
gaat aan vele Kanten mank. Een
stukje grond als België is in ge
ografisch en strategisch opzicht na
tuurlijk volstrekt anders dan een
eilandenrijk als Indonesië. Om in
Indië te geraken, moet men wel
wat anders doen dan even een
grenslijn over te wippen. We waren
toen niet uitgemergeld door een
verschrikkelijken oorlog. Voor het
bedwingen van de opstandelingen
in België behoefden we geen bui-
tenlandsche hulp in te roepen. En
bovendien is het streven van In
donesië naar zelfstandigheid in
groote mate gerechtvaardigd, mits
het zich maar niet bewegen wil
buiten den band met het Konink
rijk. Bij verstandig manoeuvreeren
is het mogelijk in de gelederen der
nationalisten juist langs dit „mits"
een scheiding te bewerkstelligen,
welke onze positie ten zeerste ver
sterkt.
We hoorden enkele dagen gele
den onder de Indonesische leiders,
waarmede men besprekingen wilde
«penen, reeds Mohammed Hatta
noemen, een dergenen die zoo
scherp gebrandmerkt was als hand.
langer der Japanners.
Niet minder verontrustend was,
bat de Engelsche bevelhebbers op
Java Soekarno blijkbaar min of
neer officieel gingen erkennen. Ge
neraal Hawthorn nam hem mee in
zijn eigen vliegtuig, om hem als be
middelaar te doen optreden in
Soerabaja. In beprekingen met de
opstandelingen is gestipuleerd, dat
het plan bestond Nederlandsche
troepen in Soerabaja aan land te
zetten. Latèr heeft de Britsche
woordvoerder verklaard, dat er
geen sprake was van een overeen
komst betreffende het niet-toelaten
van Nederlandsche schepen, doch
slechts van het constateeren van
den feitelijken toestand van het
oogenblik. Doch het feif alleen al,
dat dit punt in bespreking geweest
is met de opstandelingen, wekt
bezorgdheid. Er wordt trouwens
ook bericht, dat een Britsch fre
gatschip in allerijl Soerabaja ver
liet, om twee Nederlandsche sche
pen te onderscheppen, die naar
gemeld werd, naar de haven on
derweg waren. Dat alles veroor
zaakte reeds een gevoel van groot
onbehagen.
Doch nu komt daarbovenop het
bericht, dat de luitenant-gouver
neur-generaal niet alleen met Mo
hammed Hatta, maar zelfs ook met
dr. Soekarno aan één tafel zou heb
ben gezeten.
Het komt ons onbegrijpelijk voor,
dat dr. van Mook zich tot zooiets
zou hebben laten verleiden, mis
schien wel op aandrang der Engel
schen.
De Regeering heeft zich gehaast
te verklaren, dat dit tegen haar be
doeling en instructie ingaat. Zij
staat nu voor een zeer moeilijke
en pijnlijke beslissing. Als echter
haar hoogste vertegenwoordiger in
Indië op een kardinaal punt zou
zijn afgeweken van het uitgestip
pelde beleid, dunkt ons slechts één
conclusie mogelijk; De hoogheid
van het Nederlandsch gezag staat
op het spel.
Leden Benoemings
commissie aangewezen
TAP de leden na, welke de Eerste
de commissie, welke de 41 vacatu
res in de Staten-Generaal door be
noeming zal aanvullen, is deze
commissie thans compleet. Zij staat
onder presidium van den vice-pre
sident van den Raad van State,
jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland.
Plaatsvervangend voorzitter is
staatsraad Th. F. J. Muller Massis.
De Tweede Kamer wees aLs le
den der commissie aan de heeren
IJzerman. Tilanus en Deckers, de
Nationale Adviescommissie de hee
ren ds. J. J. Buskes te Amsterdam,
mr. dr. J. Donner te Voorburg, mr.
E. E. Mer.ten te Warmond, R. von
Nordheim te Delft, en prof. dr M
H. van Rooy te Sittard.
Secretaris der commissie is mr.
J. R. Stellinga, referendaris bij den
Raad van State.
HET OPTREDEN van It. gen. mr. H. J. Kruis als chef van den gene
raien staf gaat gepaard met een reorganisatie van de hoogere
legerleiding. De leidende gedachte hierbij is te geraken tot grootere cen
tralisatie dan voor 1940 het geval was.
Hiertoe is dn chef van den generaien staf, rechtstreeks onder den mi
nister van Oorlog ressorteerende, met ingang van 1 Nov. de hoogste be
velsbevoegdheid in de Kon. Landmacht opgedragen. Onder zün bevelen
zullen worden gesteld de bevelhebber der Ned. strijdkrachten met d«
onder diens bevel staande onderdeelen (in hoofdzaak de lichte'infanterie-
bataljons, die uit oorlogsvrijwilligers zijn gevormd en waarvan er thans
27 naar Indië vertrekken), de commandant der Ned. troepen in Enge
land met het in Engeland in opleiding zynd personeel der Kon. Land
macht (in hoofdzaak bestemd voor de encadreering van twee in den loop
van 1946 in Nederland uit dienstplichtigen te vormen divisies), de territo
riaal bevelhebber in Nederlnd met de onder diens bevel staande gezags-
troepen en verder enkele andere commandanten en autoriteiten der Kon.
Landmacht. Met gelijken datum zal als sous-chef van den gen-, staf op
treden gen. maj. B. L. G. Doorman.
Het oude St. Willebtorduskeikje
te Waalre, waar Zondag j.l. op
grootsche wijze de gesneuvelden
uit Brabant zijn herdacht. Tege=
lijkertijd werd het historische ge*
bouw ingezegend en opnieuw in
gebtuik genomen.
NOODZAKELIJK GEACHT
Vijfvoudig voorstel
van de Stichting
van den Arbeid
TAE STICHTING van den Arbeid,
waarin vertegenwoordigers van
alle werkgevers- en wernemers-
organisa'ties zitting hebben, heeft
zich tot de regeering gewenó met
de volgende richtlijnen voor de
loon- en prijspolitiek: 1 voor de
groote steden wordt een loonsver-
hooging toegestaan van 35 pet. op
basis van 10 Mei 1940; 2 Voor het
platteland een minimumloon van
f 29.50; 3 Ingesteld wordt een
stelsel van distributiebonnen met
een alternatieve aanwending,
waarbij men zich op een en cien-
zelfden bon zoowel goedkoope als
luxe artikelen kan aanschaffen.
Dezelfde bonnen geven recht op
een goedkoop of een duurder dis
tributiepakket: 4 Aan kinderrijke
arbeidersgezinnen wordt een sub
sidie toegekend, b.v. in den vorm
van distributie-waardebonnen
waarop bepaalde levensmiddelen
gratis verkrijgbaar zijn, te begin
nen bij het derde kind: 5 Aan de
regeering is verzocht den arbei
ders met een minimum-loon een
voorschot te geven voor het aan
schaffen van noodzakelijke ver
nieuwing in kleeding, dekking,
huisraad en schoeisel.
Heden zon onder 17,10 uur;
maan onder 16.4.9 uur. Zater
dag zon op 7.38 uur; maan op
5.39 uur.
v^eer* nevelig of betrokken
«reen regen van be tee-
Veranderlijke wind,
"^Peratuur.
kenis,
zelfde temp
YoOR dezeia winter kan de le
vering vaan 7 hl. brandstof
gegarandeerd worden, zoo heeft
de minister van Handel en Ny
verheid, ir. H. Vos, op een ver
gadering te Haarlem, mede
gedeeld. De minister zegde bo
vendien toe, dat half November
de hoeveelheid kolen voor de tot
nu bekend gemaakte 4 bonnen
aan otize mijnen voor verzen
ding gereed zal liggen.
Over de sehoenproductie zei ir.
Vos, dat volgend jaar de produc
tie tot 600.000 paar per maand kan
stijgen, zoodat eind 1946 ieder Ne
derlander een paar kan hebben
ontvangen.
Voor textiel is er voldoende wol
en katoen in ons land aanwezig. Er
zijn ook genoeg kolen, maar er is
niet voldoende spinnerij-personeel.
De bewoners van de noodgebie-
den zullen van dekens kunnen
worden voorzien; de productie er
van is thans 2.5 millioen stuks
per jaar. Er is binnenkort ook
voldoende babygoed.
u keeft een wit voetje
dij Sint Nicolaas willen verkrijgen
Hij deelde namelijk mede. dat er
voor St. Nicolaas suikergoed en
marsejMun verkrijgbaar zijn.
De minister vertelde, dat voor
ongeveer f 500 millioen honderd-
guiden-biljetten niet is ingele
verd. En de intrekking van het
overige papiergeld heeft het Rijk
nogmaals een winst van f 300
millioen gebracht.
De regeering heeft voor de zwarte-
handelaren en hen, die aan dezen
oorlog hebben verdiend, nog ver
schillende verrassingen in petto.
De fiscus beschikt nl. nog over vele
gegevens.
Ten aanzien van de door de re
geering op het levensmiddelenpak
ket verleende subsidie, zeide ir. Vos
nog. dat hiervoor in 1946 ongeveer
f 800 millioen noodig zal zijn.
/AP GEZAG van „Het Binnenhof''
hebben we onlangs medege
deeld, dat op de komende Rijksbe-
grooting een post van twee millioen
zou zijn uitgetrokken voor den Re-
geeringsvoorlichtingsdienst. Deze
dienst verzoekt ons nu te melden,
dat het eindbedrag zeer ver zal blij
ven beneden de door het Haagsche
blad gelanceerde mededeeling. We
nemen daarvan met dankbaarheid
nota.
HHevens zal worden ingesteld de func-
tie van kwartiermeester-generaal
der Kon. Landmacht, als hoedanig zal
optreden de res.-gen. majoor S. J. v.
d. Bergh met gen. majoor J. J. C. P.
Wilson als plaatsvervanger. In deze
functie zullen worden gecombineerd
de vroegere functies van den hoofd
intendant (verpleging), den directeur
der genie met uitzondering van diens
bemoeienissen met het personeel en
de opleiding der genietroepen. De in
spectie der genie zal op nader te be
palen datum worden opgeheven. Haar
taak zal eensdeels overgaan op den
chef van den gen. staf voor wat be
treft de opleiding en het personeel
der genietroepen, anderdeels op den
kwartiermeester-generaal (staf der
genie).
De inspecteur-generaal, de inspec
teur van den geneeskundigen dienst
der Kon. Landmacht onder wiens be
velen tevens de mil. pharmaceutische
dienst zal worden gesteld, en de in
specteur der mil. administratie zul
len rechtstreeks onder den minister
van Oorlog blijven ressorteeren.
De overige inspecties zullen niet we
der worden ingesteld. Oe opleiding
in haar vollen omvang komt te be-
hooren tot het ressort van den chef
van den gen. staf, de materieelvoor-
ziening tot dat van den kwartiermees
ter-generaal.
nieneinde de werkzaamheden in de
hoogere legerleiding te coördi-
neeren, is met ingang van l Nov.
onder voorzitterschap van den mi
nister een Legerraad ingesteld,
waarvan de leden den minister van
advies dienen omtrent de hoofdlij
nen van zün beleid. In dezen Leger
raad hebben zitting, behalve Prins
Bernhard als inspecteur-generaal,
de secretaris-generaal, de chef van
het militaire kabinet, de chef van
den gen. staf, cle kwartiermeester-
generaal en de adjudant-generaal.
Uit twee functies in dezen Leger
raad blijkt, dat ook eenige wijzigin
gen worden gebracht in de organisa
tie van het departement van Oorlog.
Ook hier worden de werkzaamheden
meer gecentraliseerd en in enkele
groote groepen samengevat. Ingesteld
wordt het Mfiitair Kabinet van den
minister van Oorlog, dat tot taak
heeft den minister en den secr. gene
raal rechtstreeks ter zyde te staan in
alle aangelegenheden van strategi-
schen, militair organisatorischen, mi
litair «technischen en kiügstuchtelij-
ken aard, zoomede de van het depar
tement uitgaande publieke voorlich
ting te verzorgen. Chef van het Mili
tair Kabinet is kolonel van den gen.
staf. M. R. H. Calmeyer.
Voor zieken en jonge
moeders
TAP 1 NOVEMBER is een regeling
in werking getreden, volgens
welke aan zieken extra vaste brand
stoffen kunnen worden verstrekt,
indien de behandelende genees
heer zulks noodzakelijk acht. Het
extra rantsoen bedraagt een een
heid per 2 weken per gezin.
Bij bevallingen, welke op of na 1
November a.s. plaats hebben, zal
eveneens een extra rantsoen van
vaste brandstoffen worden ver-
verstrekt en wel 1 eenheid voor
eenmaal. Dit rantsoen kan wor
den aangevraagd met gebruikma
king van hetzelfde fomuüer als
waarop de andere verstrekkingen
voor a.s. of jonge moeders worden
aangevraagd.
In verband met de groote moei
lijkheden, waamede de gas- en
electriciteitsvoorziening nog ge
paard gaan, is het n.et mogelijk
gebleken gas of electriciteit be
schikbaar te stellen.
TToor alle aangelegenheden van per-
sooneelen aard betreffende het
militair personeel der Kon. Land
macht. wordt onder den secr. gen. in
gesteld de functie van adjudant-gene
raal, onder wien dus ook de sociale
zorg, psychologische dienst en geeste
lijke verzorging ressorteert.
De overige afdeelingen, waarvan er
enkele worden opgeheven, blijven
rechtstreeks onder den secretaris-ge
neraal ressorteeren.
Dagorder van gen. Kruis.
en. Kruis heeft bij het aanvaarden
van de functie van chef van den
generaien staf en daarmede van het
bevel over «alle onderdeelen der Kon,
Landmacht, een dagorder uitgegeven,
waarin hij zijn dankbaarheid uitte je
gens Z.K.H. Prins Bernhard en luit.-
gen. Dijxhoorn, die „onderscheidenlijk;
in de functies van bevelhebber der
Nederlandsche strijdkrachten en van
waarnemend-chef van den generaien
staf onder moeilüke omstandigheden
belangrijk voorbereidend werk heb
ben verricht voor den wederopbouw
van ons leger."
De generaal riep ieder op zijn plicht
als Nederlander en als soldaat op de
beste wijze te vervullen en hem te
helpen de Kon. Landmacht te maken
tot een orgaan, dat eerbied afdwingt
en waarop ons volk trotsch kan zijn!
/Generaal Dijxhoorn heeft i.v.m. zijn
benoeming tot lid van het Hoog
Militair Gerechtshof afscheid geno
men van de officieren van zijn hoofd
bureau. Hij zei daarbij o.a. voor op
leiding te zijn van officieren langs
den troep en voor algemeene dienst
plicht. Hij bleek geen voorstander
van vrouwendiensten in het leger, uit
gezonderd voor diensten als secreta-
ïesse, verpleegster, e d.
pRINSES JULIANA en Prins
Bernhard worden binnen en
kele dagen te Londen verwacht
H.M. de Koningin, Prinses Juliana
en Prins Bernhard zijn door het
Engelsche Koningspaar uitgenoo-
digd om op 6 November het noen
maal in Buckingham Pa'lace te
gebruiken. De Koningin zal haar
intrek nemen in het Browns Hotel
TIET EIPOEDER. dat nog' in
kleine hoeveelheden bij de
detaillisten aanwezig is, kan met
onmiddellijken ingang vrij, dus
zonder bon, worden verkocht. In
dezen vrijen verkoop mogen niet
de voorraden worden opgenomen,
die buiten de bedrijven der detail
listen' aanwezig zijn. Er kan over
deze (grossiers-) voorraden slechts
worden beschikt op aanwijzing van
het hoofdbedrijfschap voor akker
bouwproducten.
NIEUW BRAZILIAANSCH
KABINET BIJEEN
TTET nieuwe Braziliaansche ka-
binet is voor het eerst bijeen
geweest, onder leiding van presi
dent Linhares. Het nam een reso
lutie aan, waarin werd verklaard,
dat zün eerste plicht zou bestaan
in het voorbereiden van het volk
voor de presidentsverkiezing, en
voorts, dat alle burgerlijke vrij
heden, zonder eenig politiek of
godsdienstig onderscheid, zouden
worden gewaarborgd.
De ex-president Vargas is per
militair vliegtuig vertrokken naar
Sao Borja in de provincie Rio
Grande do Sul. in Zuid-Brazilië.