In Soerabaja keerde de rust weer
De Koningin in Engeland
De zwaar
getroffen
uithoek
van Nederland
Bevrijding
Revolutie in Brazilië
IN 'T KORT
editie voor de provincie zeeland
Bur westsingel 75. Goes; Dubbele poort 8, Hulst
Deze courant wordt op last van 't Militair Gezag
...■drukt op de persen v. h. Dagblad van Noord-
Brabant en Zeeland. Uttg. „Stichting De Stem".
Directeur: J. A. H. M. van Schijndel; Hoofd
redacteur: J. J. H. A. Bruna; Alg. Zeeuwscli
red.: W. (troffen. Middelburg; Rayonred.
Zeeuwsche eilanden N. J. Karhof^^Goes^
Voor God, Koningin en Vaderland
No. 304 WOENSDAG 31 OCTOBER IMS.
Comm v. Toezicht: C. J. v. Hootegem; A. E.
Langenhorst; Mr Dr A. J .J M Mes; Mr. EL
B. L. de Rechter; Mr Or C. J M A v. Rooy.
Verschijnt eiken werkdag. Abonn prijs bij voor
uitbet.: 3.38 per kwart., p. post f 4.10 p. week
(bü nf<»t-postbestelling) 0.26 Losse nos. 6 cent.
AAN WESTELIJK.
VLAANDEREN,
Z.-
eeiis
een der meest verwaarloos-
de deelen van ons land, is
nu de twijfelachtige eer te
beurt gevallen zich ook een der
meest geteisterde te mogen noemen.
De toestand was des te hopeloozer,
daar de streek aanvankelijk geheel
geisoleerd was en dus geheel op
zichzelf was aangewezen. Gelukkig
is daarin althans eenige verbete
ring gekomen, al zijn de verbindin
gen nog uiterst gebrekkig.
JJE VERWOESTINGEN waren
enorm. Slechts in vier van de
veertien gemeenten bedraagt het
aantal onbeschadigde huizen meer
dan 50 pet. van het totaal, in geen
enkele gemeente meer dan 12 pet.
Het aantal totaal verwoeste percee.
len is in de meeste gemeenten der
mate groot, dat een definitieve we
deropbouw zich niet kan bepalen
tot het hier en daar bijbouwen van
woningen, doch neerkomt op een
vrijwel geheele vernieuwing der
gemeentekommen, met alle streek-
en stedebouwkundige problemen,
welke daaraan verbonden zijn. Voeg
daarbij de uitgestrekte inmidaties
(3000 H.A.) en de niet minder om
vangrijke mijnenvelden, stel U de
gevolgen van bombardementen en
langdurige beschietingen voor en
ge krijgt eenigen indruk van den
chaos, die in dit gebied na de be
vrijding heerschte
Inundaties
T~VE INUNDATIES waren het eerst
tenietgedaan. Door het krachtda
dig ingrijpen van den Provincialen
Waterstaat en ..Het Vrije van Sluis"
vielen de gronden reeds in Januari
van dit jaar weer droog. De boeren
begonnen zelf de op hun landerijen
verborgen landmijnen op te sporen:
gelukkig zijn daarbij weinig slechtof-
fers te betreuren, als viel later bij
het ploegen nog menig paard. „Eerst
de oogst, daarna het dak boven het
hoofd". Dat neemt niet weg, dat nog
tientallen Hectaren niet van mijnen
zijn gezuiverd, reeds uit de verte her
kenbaar aan "het hoogopschietend on
kruid. waarmee ze bedekt zijn en dat
een ernstig gevaar voor vervuiling ook
voor de reeds weer bebouwde gron
den in zich bergt.
Puinopruiming
AARNAAST dienden twee andere
groote problemen te worden op
gelost: de puinruiming en het nood-
herstel. De niet geringe hoeveelheid
van 200.000 ton puin moest bij elkaar
gebracht en gesorteerd worden, ter
voorkoming van besmettelijke ziekten
en teneinde materialen voor het nood-
herstel te verkrijgen. Dit zou met be
hulp van het gering aantal in deze
landbouwstreek aanwezige arbeids
krachten jaren hebben geduurd. De
geallieerden sprongen echter met hun
materialen bij en het is dan ook op
vallend. hoe weinig puin men nog
ziet. Alleen Sluis maakt hierop een
uitzondering. Dit, eertijds aan monu
menten zoo rijke stadje wordt geheel
met de hand gesloopt, opdat de voor
de restauraties zoo kostbare monu
mentensteen behouden zal blijven.
Noodherstel
"lüTERLIEP het met de droogmaking,
het weer in cultuur brengen van
den grond en de puinruiming betrek
kelijk voorspoedig, het noodherstel
baart heel wat meer zorg. Hieronder
is te verstaan het met zoo weinig mo
gelijk materiaal zooveel mogelijk hui
zen voor bewoning geschikt maken.
Aanvankelijk geschiedde dit door het
Streekbureau West-Zeeuwsch-Vlaan
deren ln eigen beheer met inschake
ling van de plaatselijke aannemers
als uitvoerders. Dit was echter niet
bevredigend en deze methode wordt
dan ook sinds Juli van dit jaar niet
meer gevolgd. Men hoopt thans dit
noodherstel vóór 1946 gereed te heb
ben. Alles hangt af van de beschik
baarstelling van materialen, waarbij
het Commissariaat Noodvoorziening
bemiddelend optreedt.
W oninggebxek
VRAAG naar woonruimte is
U evenwel enorm, hetgeen moge
blijken uit het feit. dat talloozen in
bunkers of half-verwoeste landbouw-
schuren wonen. In Biervliet nam het
Heden zon onder 17.14 u„ maan
onder 16.18 u., Donderdag zon
op 7.35 u., zon onder 17.12 u.,
maan op 3.24 u., maan onder
16.34 u. Vrijdag zon op 7.37 uM
maan op 4-31 u.
Weersverwachting tot Woens
dagavond: In den nacht en
den ochtend vrjj koud, met mist
«ver groote deelen des lands,
*?^er op den dag licht bewolkt,
dl'«og en vrij zacht, zwakke
wind.
gemeéhtebestuur het initiatief tot deft
bouw van noodwoningen, samenge
steld van door de Duitschers achter
gelaten betonplaten. Al naar de groot
te van het gezin kunnen er kamers
aangezet worden. De bewoners blij
ken zeer tevreden over deze oplossing
al is zij uiteraard niet ideaal. Deze
noodwoningen zijn door Landbouw-
herstel overgenomen.
Isolement
XJET VERVANGEN der 2500 ver-
11 woeste woningen in dit gebied
is niet in een handomdraai ge
schied. Veel zal er evenwel van af
hangen of en in welke mate Neder
land. doordrongen van het besef,
dat West-Zeeuwsch-Vlaanderen met
Walcheren de tol betaalde v.001' Ne-
derland's en Europa's bevrijding,
belangstelling voor deze streek zal
toonen. Wanneer men nagaat, dat
vóór den oorlog niet minder dan
60 pet. van het grondbezit en 90
pet van de kapitaalinvesteeringen
in buitenlandsche (vooral Fran-
sche) handen is, dan geeft dat wel
te denken. Men overweegt de stich
ting van de landbouwindustrie, na
ontsluiting van de streek door ka-
nalenaanleg. Dat het Nederlandsche
kapitaal zich daarvoor interesseere
De Regeering zij ervan doordron
gen, dat het doortrekken van de
luchtlijn naar Walcheren tot in Z.
Vlaanderen van het grootste belang
voor dezen uithoek is, een uithoek
die toch ook deel van Nederland
is. een van de ergst-getroffen en
zeker het meest geïsoleerde deel van
Nederland.
Een jaar geleden werd West-
Zeeuwsch yiaanderen bevrijd.
Op 12 Sept.'1944 verschenen de
eerste geallieerde patrouilles in
de nabijheid van het Leopold-
kanaalOp 1 November
viel als laatste Sluis, Tusschen
dez« twee data lag de tragedie
van een stukje Nederland. De
data, welke de verlossing uit de
ellende brachten, waren voor de
verschillende plaatsen:
Hoofdplaat 10 Oct., Biervliet 11
Oct., IJzendijke 17 Oct.. Eede 18
Oct.. Waterlandkerkje. Sint
Kruis en Aardenburg 19 Oct.,
Breskens 21 Oct., Schoondijke
23 Oct., Oostburg 27 Oct., Groe-
de 28 Oct., Zuidzande en Re-
tranchement 29 Oct., Nieuwvliet
en Cadzand 30 Oct., Sluis 1
Nov.
TN EEN DER BOEKEN van den
-*■ Zweedschen ontdekkingsreiziger
Sven Hedin komt een beschrijving
voor van een H. Mis te velde tij
dens den oorlog van 1914-1918. Een
der dingen, die dezen niet-katho-
liek het meest opvielen, was het
dikwijls herhalen onder de H. Mis
van de woorden: door alle eeuwen
der eeuwen. Onbewust raakt de
schrijver hier evenwel een der es-
sentieele kenmerken der Kerk: het
geloof in de eeuwigheid. Door alle
liederen, der liturgie klinkt de klank
der eeuwigheid, bij alle gebeden
ligt het verlangen ernaar op de
lippen. „Ik geloof in het eeuwig
leven", ziedaar de reden van haar
bestaan. De Kerk is de brug, die de
beide oevers verbindt van tijd en
President Vargas
gearresteerd
TN BRAZILIË is een revolutie uit
gebroken. Zij is Maandagavond
begonnen.
President Vargas is afgetreden
en opgevolgd door rechter Linha-
res van het Hooggerechtshof. Vol
gens officieele verklaringen wordt
Linnares bijgestaan door Bebarros,
die eenigen tijd geleden als hoofd
van de federale politie was vervan
gen door een jongeren broer van
president Vargas, Benjamin Var
gas. Enkele minuten, nadat de pre
sident zijn functie had opgegeven,
verschenen in de residentie tanks
en men heeft waargenomen dat
Vargas per automobiel vertrok.
Latere berichten maken er mel
ding van dat Vargas, die 15 jaar
president is geweest, onder be
waking wordt vastgehouden.
Linhares zal het presidentschap
tijdelijk waarnemen. Men verwacht
dat hij het houden van verkiezin
gen op 2 Dec. a.s. zal bevestigen.
Door het leger is generaal Edward
Gomes, bevelhebber van de lucht
vloot. en tevens candidaat van de
oppositie voor het presidentschap,
voorgedragen. De ministers van
Justitie, Luchtvaart en Arbeid zijn
gearresteerd.
Tot Ue personen, Uie langen tijd van hei tooneei naren verdwenen, be
hoorde ook Jan Niemeyer, die voor den oorlog verbonden was aan den
beriehten-omroepdienst van het A. N.P. en die zich toen karakteriseer
de door de berichten op welhaast declamatorische wijze ie lanceeren.
Thans is hü teruggekeerd en aan H err. Nederiand verbonden. Men ziet
hem hierboven in de studio aan het werk. gezeten naast den vertegen-
woordiger van het M.G.
Attlee naar Truman
TkE Britsche eerste-minister Att-
lee zal begin volgende maand
te Washington een bezoek bren
gen aan Truman om met hem en
den minister-president Mackenzie
King van Canada een bespreking te
voeren over de problemen, welke de
ontdekking van de atoomenergie
heeft doen ontstaan. De eerste mi
nister wordt op een dusdanig tijd
stip te Washington verwacht, dat
de bespreking ongeveer 2 Nov. zal
kunnen beginnen.
TVE voorzitter van de Adviescom
missie betreffende de atoom
energie, Sir John Anderson, zal
Attlee als raadgever vergezellen.
TN POLEN is een vierde politieke
partij opgericht, de christelyk-
democratische arbeiderspartij, welke
onder leiding staat van Popiel.
Deze party toont, volgens de News
Chronicle, veel overeenkomst met
de Fansche „Mouvement republi-
caine populair", welke onlangs bij
de Fransche verkiezingen zulke
groote successen heeft weten te be
halen.
JgEN REGELING is in voorberei
ding om van de geblokkeerde
tegoeden van f 100 biljetten, een
bepaald deel voor giraal verkeer
vrij te geven.
In Batavia was patrouille -
activiteit
TN SOERABAJA is de strijd ge
ëindigd. De rust is er terug
gekeerd, maar de spanning schijnt
er voort te duren.
De Indonesiërs hebben over heel
de stad barricades opgericht en
alleen zy, die in het bezit zyn van
een door de nationalisten geteeken.
de pas worden doorgelaten.
Tusschen generaal Hawthorne
en Soekarno blykt echter een rege
ling getroffen te zyn, waarin be
paald werd, dat het havengebied
van Soerabaja bewaakt zal worden
door gezameniyke strydkrachten,
terwyl Darmo waar de voormalige
geïnterneerden zich bevinden, door
de Britten bewaakt zal worden en
de rest der stad door de nationa
listen. Een ieder zal zich vrij dooi
de stad mogen bewegen op voor-
™a' ,HV,"dc Instelling van een
lerbmdingsbureau van Britten en
t,n„?ïl ers- Geen Nederlandsche
SI? aan8evoerd worden.
e veiligheid der voormalige ge-
'!"ern^,"ien wordt gewaarborgd
door belde parttjen en beide par
ty en zullen de gevangenen vry-
geven Er zal geen algemeene ont
wapening plaats vinden. Alleen de
leden der voormalige beroeps
instanties als de nationalistische
politie mogen gewapend zyn.
In den strijd in Soerabaja zijn,
volgens een officieel bericht, 20
Britten en Britsch-Indiërs gedood
en 59 gewond.
Inmiddels zyn de drie nationalis.
tische leiders, die naar Soerabaja
geweest zyn, weer in Batavia te
ruggekeerd. Hier deden zich eenige
incidenten voor.
Een afdeeling Seaforth-Highlan-
ders nam een aantal Indonesiërs
waar, die bezig waren een huis
leeg te halen. Zij werden neer
geschoten. Nederlandsche en Indo
nesische patrouilles bestreden
elkaar gedurende den nacht en in
verschillende gedeelten der stad
hadden botsingen plaats.
In Bandoeng voorkwam de Indo
nesische politie een actie, uitgaan
de van de extremisten om alie res
taurants te sluiien. Den winkeliers
werd aangezegd niet naar opsto-
kerij of bedreigingen te luisteren
van onverantwoordelijke Heden.
TT ET Ned. koppel Peeters-Pelle-
naars, behaalde te Brussel in 'n
koppelwedstryd over 100 km een
prachtige overwinning. Schulte-
Boeyen eindigden met 4 ronden
achterstand op de 7e plaats.
/AP EEN NIEUWE FIETS moet
men niet rekenen voor.1950,
vertelde een lid van de Ned. missie,
die naar Engeland is geweest om
rywielonderdeelen te koopen. Wel
worden er fietsen ingevoerd en zal
de binnenlandsche productie wor
den opgevoerd, maar de vraag is te
groot om er in afzienbaren tijd aan
te kunnen voldoen. Houdt daarom
uw oud karretje ln eere.
TAE „BEUL VAN AMERSFOORT"
van der Laan, die ontsnapt was
is thans weer gevangen genomen.
TN DE RADIO-RUBRIEK „Op
de Brug" zal de minister
van voedselvoorziening, land
bouw en visschery, ir. S. L.
Mansholt, Vrydag a.s. om 9 u.
spreken over „Nederland op de
conferentie van de international
food and agriculture organisa
tion te Quebec in Canada".
-y-AN DE FORDDIRECTIE zyn 3
leden, nl. de directeur, de on
der -directeur en de bedryfschef,
weer vrygelaten. De tegen hen in
gebrachte aanwyzlngen bleken on
voldoende te zyn om hen vast te
houden.
TN DE AULA van de R.K. Univer
siteit te Nymegen had de plech
tige inauguratie plaats van onge
veer 200 nieuwe leden van het Nij
meegsche studentencorps „Carolus
Magnus."
QP 14 NOVEMBER zal de boot-
verbinding tusschen Harwich
en Hoek van Holland weer hersteld
worden.
(JKOT gouverneur-generaal van Z.
Afrika is door Koning George
benoemd majoor Gideon Brand van
Zyl. Hy is de eerste g.g. die in Z.
Afrika is geboren.
YVONNE GEORGI en haar echt
genoot L. Arntzenius behooren
volgens den eereraad voor tooneel
voor 5 jaar te worden uitgesloten.
De leden van het ballet Georgi voor
12 maanden.
TIK IN AMERIKA bevroren Ne
derlandsche en Nederlandsch-
Indische activa bedragen 1619 mil-
lioen dollars, waarvan 210 millioen
korte termijn saldi. Men verwacht,
dat ze spoedig zullen worden vry-
gegeven.
eeuwigheid, zij is de deur, het voor
portaal van de hemelsche woning,
de centrale, waar de verbindingen
tot stand worden gebracht met het-
verre land der eeuwigheid. Levend
in den tijd werkt en leelt Zij voor
de eeuwigheid en richt daarheen
onze blikken en onze gedachten,
onze handen en onze harten. Toen
wij in ons doopsel in de kerk wer
den opgenomen, stelde Zy ons de
vraag: Wat vraagt gy van de Kerk
Gods. Het geloof. Wat geeft U het
geloof Het eeuwig leven.'
Tf euwigheidsmenschen zyn we
daarom krachtens onze roeping
en uitverkiezing Vanaf den dag
van ons doopsel hebben we het
toegangsbewys voor den hemel op
zak. Geen wonder dan ook, dat de
Kerk voortdurend ons aan onze he
melsche bestemming herinnert, dat
zy over de wederwaardigheden van
deze wereld haar bemoedigend Sur-
sum corda: Omhoog de harten
doet weerklinken.
Gedurende de eerste dagen van
November klinken deze woorden
doordringender nog dan anders. Nu
opent de Kerk wyd de poorten dei-
eeuwige woning en ontvouwt voor
onze starende oogen visioenen van
bovenaardsche schoonheid en ver
rukking. Nu neemt zij onze gedach
ten meer in een stoute vlucht naar
bovenaardsche regionen en Iaat ons
zien de stralende rijen apostelen en
martelaren, beleiders en maagden,
kinderen en grijsaards en heilige
weduwen, heel deze vreugdevolle
schare, die gewonnen zijn van deze
aarde vol smart en kommer, die nu
verzadigd worden in het huis van
God. waar Hijzelf hun loon is. Eh
meer dan anders nog wil zij in ons
verlangens wekken naar Hem. die
alleen alle heimwee kan vervullen,
wil zij ons bemoedigen door de ge
dachte aan het eeuwig vaderland,
dat waard is, zich ervoor in te
spannen, waard is ervoor te lyden.
Want niet om te bewonderen al
leen opent zij de hemelpoorten,
maar opdat we weten zouden, dat
ook wij daarheen op weg zyn en
deel zullen hebben aan hun geluk.
-^ochtans, de weg tot de glorie
1 gaat door het lyden: de verry-
zenis bloeit op uit den dood. Maar
het geloof aan het eeuwig leven
droogt de tranen, die naar de oogen
dringen, als we afscheid moeten
nemen van wie ons zoo ontuitspre-
kelijk dierbaar waren, omdat we
weten, dat het leven niet wordt weg
genomen, doch slechts verandert en
dat er een hemelsche woning wacht
wanneer dit aardsch omhulsel in
een valt. Het geloof daaraan doet
den stervenden mensch berustend
zich overgeven in de machtig hand
van God en alle lyden aanvaarden,
omdat het als het vuur is, dat de
ziel voor de eeuwigheid loutert en
door de smarten heen zy het ellen
dig lichaam ontvliedt naar het
Vaderhart.
Dagen der eeuwigheid- Zoo vor
dert November ons op in haar eer
ste begin, om te gaan met onze
gedachten, weg van deze aarde. En
met de zaligen hierboven denken
we aan diegenen, die ons zyn ont
vallen door den dood, maar die nog
den moeilijken weg der loutering
moeten afleggen door het Vage
vuur. Voor hen gelden onze gebe
den en offeranden op den stillen
Allerzielendag. Naar hen gaan onze.
gedachten als we knielen in de H.
Mis. als we staan in pieus herden
ken op hun graf. En als het oude
leed weer schrynt, zal de gedachte
aan den hemel ons sterken, want
we zyn eeuwigheldsmenschen krach
tens onze roeping en we gaan door
den tijd met een onverwoestbaar
geloof aan het eeuwig leven
IT M. DE KONINGIN arri
veerde gisterenmorgen per
Dakota-toestel op het Oil ark-
bush-vliegveld te Londen.
Zy werd vergezeld van haar adju
dant-kapt. R. van Zinnick Berg
man, haar secretaris drs. M. Kohn-
stam en haar hofdame mevr. L. de
Beaufort.
Zoodra het vliegtuig was geland
werden de Nederlandsche driekleur
en de RAF-vlag geheschen. Ter
verwelkoming was o.a. aanwezig
de Nederlandsche ambassadeur jhr.
Michiels van Verduynen.
De Koningin zag er bijzonder
goed uit. Zij reikte den leden van
haar vliegtuigbemanning de hand
en inspecteerde daarna een eere-
wacht van de Aircrew Cadets. Hier
na vertrok dë Koningin naar een
landgoed in Mortimer, ongeveer 80
km van Londen, waar zij volgens
haar secretaris een week denkt te
blijven.
