r*
Schrikbewind van fanatici
■I
Kamer steunt de Regeering
Een huismoeder
doet
Eenvoudige^klacht
in 'f „zwart"
i— Arm Polen -
IN 'T KORT
Doodstraf
voor Van Genechten
Staat van beleg
in Hongarije
Moordpartijen in Depok
Rawpi-leden opgesloten
Vrouwen en kinderen in groot gevaar
Nieuwe bonnen]
editie voor de provincie zeeland
n westslngei 75. Goes; Dubbele poort 8, Hulst
Brabant en ZeeUnd. Uiig. „Stichting De Stem".
H. M. van Schijndel;_ Hoofd-
ST^ur: J. t. H. X Brünaï Alg. zeeuwsch
red.: W. Grollen,
Zeeuwsche eilanden
Middelburg; Rayonred.
N. J. Karhot, Goes.
Voor God, Koningin en Vaderland
No. 293. DONDERDAG 18 OCTOBER IMS
Comm v. Toezicht: C. J. v. Hootegem; A. B.
Langenhorst; Mr Dr A. J .J. M. Mes: Mr. H.
B. L. de Rechter: Mr Dr C. J. M A v. Rooy.
Verschijnt eiken werkdag. Abonn prijs bij voor
uitbet.: 3.38 per kwart., p. post f 4.10. p. week
(bij ni^t-postbestelling) f 0.26. Losse nos. 6 cent.
WE ONTVINGEN een brief,
zooals we er vele ontvan
gen, een klachtenbrief. En
het is de eeuwig weerkeerende
klacht over de vele loketten en de
vele formulieren. Maar het schijnt
toch wel noodig te zijn, om
onze alles perfect regelende ambte
naar-organisatoren nog weer eens
wakker te schrikken, nog eens even
te laten opkijken van de vele sta
tistieken en paperassen om een
eenvoudig woord van een eenvou
dig meiisch te laten hooren.
„Ik ben maar een gewone huis
móeder", zoo lazen we in dien brief.
„Ik doe geen interessante dingen voor
het vaderland. Alleen maar eten ko
ken en kamers stoffen en vaat was-
schen en kinderen-opvoeden. Een van
die kinderen, een jongetje van drie-
en-een-half jaar, heeft geen schoenen
meer. Het ventje heeft veel frissche
lucht noodig, maar ik kan hem niet
eens den tuin insturen. Als ik ech
ter door de stad mijner inwoning
loop, dan zie ik overal schoenenwin
kels met keurige étalages. Er zijn
jongensschoentjes bij, om van te wa
tertanden. Wat zou mijn ventje daar
parmantig op kunnen stappen f dacht
ik dikwijls. Het schijnt echter voor
de gemeenschap van grooter belang
te zijn, dat die étalages er keurig
uitzien. O ja. onlangs vertelde de
Distributiedienst, dat er 600 vergun
ningen voor schoenen mochten wor
den uitgegeven. Gelukkig had ik net
een schoonzusje op bezoek, dat zich
aanbood om een formulier te gaan
halen. Ze zou maar vroeg gaan, vóór
negen uur nogZe kwam terug.
maar het eten van één uur des mid
dags stond toen al koud te worden.
Ze had toen een formulier. Het werd
ingevuld. Maar zoo iets kun je dan
niet op den post of bijvoorbeeld in
een groote bus op het distributie
bureau deponeeren. Neen, daarvoor
moet je eerst weer dooi gemangeld
worden in een lange rij langs een lo
ket. En dan wacht je maar. Er komt
niets. Ja toch komt er iets. Des
avonds laat belt er iemand aan. Een
man fluistert geheimzinnig. Hij
kan kinderschoentjes leveren. „Zwar
te" kinderschoentjes. Natuurlijk
voor een flink bedrag. Ik ken alle
betoogen over de schandelijkheid
van „het zwart". Wie weet, zijn die
schoentjes wel gestolen. In ieder ge
val, het is er niet rechtaan recht
toe mee gegaan. De normale econo
mie wordt er door verstoord. De
wederopbouw lijdt er geweld dooi
Maar dan hoor ik opeens ook weer
't smeekstemmetje van mijn jongen:
„Mag ik nou eens mee wandelen
Ik had het dien dag een paar keer
gehoord. En ik bezweek. Ik praatte
me zelf voor: Dan moesten die
knappe distributoren er maar iets op
vinden, om alle voorraden zoo spoe
dig mogelijk onder de menschen te
verdeelen. Er moesten nooit voor
raden zijn, zoo lang er nog behoeften
te lenigen zijn. Leege pakhuizen,
leege étalages, dat is het ideaal, als
alles wat er geproduceerd en aange
voerd wordt ook maar meteen onder
de menschen komtDom gerede
neerd, vindt U niet Het kamers
stoffen en het vaten-wasschen zal me
wel naar het hoofd gestegen zijn.
Maar toch heb ik niets geen gewe
tenswroeging, als ik straks met mijn
ventje aan de hand langs de St.
Nicolaas-étalages stap en denk: Zoo'n
mooi paar schoentjes heeft hij nu
ook aan. Ik hoef hem gelukkig niet
meer thuis te laten"....
rjoo'-o. klacht typeert de vragen
en opvattingen van velen. Ze
betreft niet één artikel en één ca
tegorie van menschen. Ze leeft op
een zeer breed front en in tal van
plaatsen. Er hapert iets, waar de
étalages vol liggen en het gros der
menschen niets kan krijgen. Er ont
breekt soepelheid en verbeeldings
kracht aan ons distributie-appa
raat. Het ligt allemaal prachtig
vast in formulieren en systemen,
maar het contact met het veel-
staltige leven stropt telkens. En
het verfoeilijke „zwart" vindt er
zijn groote aanmoediging in.
DE HEILIGE STOEL is „diep
onder den indruk van de
Russische bezetting: van Polen en
beschouwt deze als een voorwend
sel om de tegenover de regeering:
van Warschau vijandig staande
elementen in het land uit te
roeien", aldus verneemt United
Press, volgens „De Tijd" in Vati
caanstad. Het Vaticaan moet
vaststellen, dat het dagelijks dui
delijker wordt, dat het Poolsche
volk het ergste oorlogsslachtoffer
is, niettegenstaande het feit, dat
Engeland en Frankrijk, en later
de Ver. Staten in den oorlog
kwamen om de Poolsche vrijheid
te redden.
KADERLEDEN N.A.D.
STRAFBAAR
TN DE ZITTING van het Bossche
Tribunaal kwam het kaderlid
maatschap van den Ned. Arbeids
dienst ter sprake. De 40-jarige
hoofdopzichter N. Bakker uit den
Bosch had zich voor dit lidmaat
schap te verantwoorden. De ver
dediger sprak over deze ten laste
legging zijn verwondering uit, daar
andere leden van dit kader niet
ter verantwoording worden ge
roepen.
Het Tribunaal was van meening
dat de N.A.D. een N.S.B.-mantel-
orgamsatie was en dat het vervul
len van een kaderfunctie, mede
werking aan de N.s.B. beteekende.
Het ziet in den N.A.D. een Natio
naal Socialistisch opvoedingsinsti
tuut. Ter ondersteuning van deze
meening wees het tribunaal om
op het brengen van den Germaan-
schen groet.
De zaak tegen B. werd aange
houden voor nader onderzoek.
Heden zon onder 17.40 u., maan
op 17.08 u. Vrijdag zon op 7.12
u., maan onder 4.10 u.
Weersverwachting; zwaar be
wolkt, met t(jdelijke opklarin
gen, in den ochtend plaatse
lijk mist, vooral in het Z. O.
van 't land. Overwegend droog,
zwakke wind.
HET BIJZONDER Gerechtshof
te 's-Gravenhage heeft Woens
dag uitspraak gedaan in het pro
ces tegen mr. R. van Genechten,
en hem veroordeeld tot de dood
straf met ontzegging van het ac
tief en passief kiesrecht en het
recht tot het bekleeden van amb
ten. Het recht tot het aanteekenen
van cassatie werd toegestaan.
Mr. J. Zaayer, procureur-fiscaal
had de doodstraf geëischt, met ont
zegging van het actief en passief
kiesrecht en het recht tot het aan
teekenen van cassatie.
DE MOORD TE 'S HEER
ABTSKERKE
Bijna twee jaar geleden werd te
's H. Abtskerke de landbouwer Con.
stant van het leven beroofd. Als
verdacht hiervan zal Dinsdag a.s.
te Middelburg terechtstaan een
zekere v. uit Middelburg. Tevens
wordt hij beschuldigd een aanslag
te hebben gepleegd op den student
Rademaker in een rijdenden trein
bij Rotterdam.
LOODSWEZEN.
Bij K.B. is bepaald: dat met in
gang van 1 October 1945 de be
trekking van directeur van het
loodswezen, de betonning. bebake-
ning en verlichting in het 6de
district, tevens permanent com
missaris voor het gemeenschappe
lijk toezicht op de betonning. be-
bakening en het loodswezen op de
Schelde, wordt opgedragen aan
den luitenant ter zee eerste klasse
J. Callenfels.
TVE STAAT VAN BELEG werd
afgekondigd in Hongarije
„omdat een golf van beroovingen
en moorden over het land gaat."
TJEN EERSTE radio-grafisch con.
tact met Indië is tot stand ge
komen. Voorloopig zal de verbin
ding alleen voor regeeringsdoelein-
den beschikbaar zijn.
IJNKELE veranderingen zijn aan-
gebracht in de regeling der
overbruggingsuitkeering voor werk-
loozen. De overbruggingsuitkeelng
is in het algemeen alleen voor loon
arbeiders bestemd.
7^"ADAT GRIEKENLAND 11 da-
gen lang zonder kabinet is ge
weest, heeft de Regent, Aartsbis
schop Damaskinos zelf de functie
van eerste-minister aanvaard. De
andere ministers zijn aangebleven.
TN FINLAND begint men nu ook
processen tegen hen, die verant
woordelijk voor den oorlog worden
genoemd, o.a. oud-president Ryti en
de oud-ministers Tanner, Ranger
en Linkomies.
TVE BIJZONDERE RAAD van
Cassatie is gisteren voor het
eerst in Den Haag bijeen geweest.
DUSSISCHE TROEPEN zijn be-
gonnen met de ontruiming van
Mandsjoerye; tegen het einde van
November zullen ze alle het land
verlaten hebben.
A AN BOORD van het Nederl.
schip „Volendam" zijn nieuwe
Britsche troepenversterkingen in
Palestina aangekomen.
1~\E BELGISCHE senaat heeft het
debat over Koning Leopold her
vat. Minister-president van Acker
heeft een uitstel van 48 uur gevraagd
om de regeering gelegenheid te ge
ven de boodschap van den Koning te
overwegen. De katholieken vroegen
een half uur bedenktijd voor dit ver
zoek. De boodschap van den Koning
schijnt de bewering van v. Acker,
dat de Koning aan de regeering geen
volledig exposé van zijn doen en la
ten gedurende den oorlog heeft ge
geven, te weerleggen.
jyjINISTER Mansholt is in Que
bec om deel te nemen aan het
eerste congres van de voedsel- en
landbouw-organisatie der Vereenig-
de Volken, Het beheer van zijn de
partement wordt nu ad interim
waargenomen door Minister Vos.
/^HURCHILL ZAL, volgens „La
dernière heure", begin Nov.
een bezoek brengen aan België.
Brussel en Antwerpen, welke laat
ste stad hem tot eereburger zal
benoemen, staan o.m. op het pro
gramma.
TAE AMERIKAANSCHE admiraal
Hewitt heeft gisterenochtend
op uitnoodiging van de Nederland-
sche marine, een tocht door de
Amsterdamsche havens gemaakt
om zich op de hoogte te stellen
van de door de Duitschers aange
richte verwoestingen. Ook de con-
sul-generaal der V.S. was hier bij
aanwezig.
VIJF FRACTIES hebben giste
ren in de Tweede Kamer al
haar stem laten hooren over
het Indonesisch vraagstuk. Vier
bleken er de regeeringspolltiek te
willen steunen, al was er ook va
riatie in de beoordeeling van het
meest noodzakelijke. De anti-revo
lutionaire woordvoerder, de heer
M e y e r i n k, vertolkte het meest
straffe standpunt: uiterst doortas
tend optreden tot herstel van de or
de, onderdrukking van den op
stand met alle beschikbare midde
len. En hij uitte een woord van
diepe teleurstelling over de nala
tigheid der geallieerden. De liberale
heer van Kempen meende
regee,'il}g te moeten waarschu-
niet d00r ontijdige onder-
wetHa 'S861}. te B'Uden v»n haar
wettig prestige.
Meer in het midden lag de op-
vatting van den heer Max van
1K.K.)die nadrukkelijk
verklaarde, dat zijn heele fractie,
wat de hoofdpunten van het be
leid be'reft, volledig en zonder
voorbehoud achter de regeering
stond. 6
Attlee en Baker over Indonesië
yREESELIJKE BERICHTEN
seint de ANP-correspondent
Robert Kiek uit het dorpje De-
pok ten Zuiden van Batavia.
Minstens 15 Europeesche en
Indo-Europeesche mannen en
vrouwen zijn hier afgemaakt
door benden fanatici, die den
„heiligen oorlog" hadden ver
klaard.
Vier dagen lang zijn de 2000 bewo
ners van Depok aan de genade
overgeleverd geweest van benden,
die het dorp omsingelden, om alle
woningen te plunderen en den boel
kort en klein te slaan, zoodat de
geheele bevolking in de bosschen
vluchtte, om daar twee dagen lang
vrijwel zonder voedsel door te bren
gen. Nadat de Rampokkers hun
vernielzucht hadden botgevierd,
omsingelden zij de vluchtelingen in
de rimboe. De mannen werden
naakt in een trein naar Buiten
zorg gezonden, terwijl de vrouwen
naar Depok terug werden gebracht.
Op het station is de 18-jarige G.
J. Selier vermoord. De 55-jarige de
Bruin, die met eenige vrienden in
Depok was «achtergebleven, werd
door de rampokkers met nog zes
anderen gelast met het gezicht
naar den muur te staan, waarop de
belagers systematisch begonnen
den een na den ander te onthoof
den. Drie vielen dood neer: T. de
Bruin, voorts de 62-jarige offi
ciersweduwe Sleven en haar zoon
Gustaaf, oud 40 jaar. De vierde in
de ri) viel flauw, zoodat het zwaard
zijn doel miste. Toen de vrouwen
in twee woningen waren saam
geborgen, kwam plotseling een lid
van Soekarno's „veiligheidspolitie"
opdagen, die verontschuldigingen
aanbood en zei, dat het niet de be
doeling geweest was zoover te gaan.
Hij zou ze wel beschermen met één
speer.
De correspondent en de auteur
Johan Fabricius bereikten het dorp,
beschermd door Gurkhas van het
Britsche leger. De bandieten scho
ten op de door Gurkhas bewaakte
omheining, waardoor één kind werd
gedood en verscheidene personen
zwaar gewond, alsmede verschillen
de vrouwen in de omheinde ruim
te licht gewond werden
Des middags heeft een detache
ment van 400 man sterk met vele
ambulances en vrachtauto's Ba
tavia verlaten om alle vrouwen
naar Buitenzorg te brengen, waar
zü in de bestaande kampen zullen
worden ondergebracht.
In Buitenzorg bevinden zich 300
mannen, die door de Indonesische
politie voor hun eigen veiligheid
zijn ingesloten. Dit zijn de echt-
genooten, broeders en familieleden
van de vrouwen uit Depok.
Te Semarang zijn alle Rapwibe-
schciden gestolen. Alle Britsche en
Nederlandsche Rapwi-leden in de
kampen te Ambarawa en Bandjoe-
biroe, alsmede in Midden-Java zijn
gevangen gezet. Het meerendeel der
kampen met 30.000 vrouwen en
kinderen wordt niet langer be-
^Alleen de communist
i uit wantrouwen
Hij schilderde Soekarno als ex
ponent van den Japanschen
machtswaan, een creatuur van Ja-
pansche sluwheid, waarmee men
natuurlijk niet onderhandelt. De
verantwoordelijkheid voor gewa
pend optreden berust eventueel ge
heel bij hem. Hy riep de regeering
dan ook toe niet te wankelen in
haar houding, ook al zou zy slechts
beperkte machtsmiddelen hebben.
De Indische specialiteit der S.D.A.
P., de heer Stokvis, wilde Soe
karno anders beoordeelen: hij was
niet geiyk te stellen met een Mus-
sert, hij heulde alleen maar met
den vyand om de vrijheid van het
eigen land te verwerven. Maar de
heer Stokvis gaf toe: de Regeering
kan niet met hem aan één tafel
gaan zitten. Echter zou volgens
hem de regeering bemiddelaars uil
„de sfeer van Soekarno" niet mo
gen afwijzen. Het beste dunkt hem,
dat een delegatie van vrystaande
Indonesiërs dit contact gaat opne
men. Hy was overigens best te spre
ken over de Regeeringsverklaring,
vertrouwt vast. dat de koloniale fi
guur niet zal terugkeeren en dat
koers gehouden zal worden volgens
de beginselen van de rede der Ko
ningin.
Opponent van de regeering was
natuuriyk de communistische In
donesiër Roestam Effen di.
Hij wil ook samenwerking tusschen
Nederland en Indonesië, maar hy
leest de verklaring der Regeering
zóó, dat ze het oude koloniale be
wind wil herstellen. De regeering
mag z.i. Soekarno ook niet veroór-
deelen. dat moet het Indonesische
volk zelf doen. De „oorlogsverkla
ring" was maar het werk van pro
vocateurs en saboteurs. Roestam
beschuldigde de Engelschen ervan,
dat ze opzetteiyk twist stoken tus
schen Nederland en Indonesië en
vol wantrouwen ziet hy de ver
schepingen van materiaal en man
schappen naar het terrein van het
conflict.
Vandaag worden de besprekingen
vervolgd. Maar nu staat al vast,
dat de overgroote meerderheid van
de Kamer de Regeering steunt.
waakt door Japanners maar door
Indonesiërs, die verhinderden,dat
er versch voedsel gezonden wordt.
Men heeft nu onmiddeliyk maat
regelen genomen om troepen en
materiaal aan land te zetten. Hoe
langer hoe meer berichten komen
binnen over botsingen op geheel
Java tusschen Indonesiërs en Ja
panners.
Soekarno
wil torugkrmbbolon
Soekarno is Inmiddels weer in
Buitenzorg opgedoken. Hü was niet
aanwezig by een büeenkomst van
1880 nationalisten te Batavia,
waar groote ruzie ontstond tus
schen de volgelingen van Soekarno
en de jongere onstuimige elemen
ten, die aandringen op het gebruik
van wapenen.
Soekarno schijnt toch contact te
willen zoeken met de Nederlanders.
Hij sprak eenige uren met Abdoel
Kadir, een kolonel van de Nica. die
er later op wees, dat „de regeering-
Soekarno" in geen geval debet is
aan noch kan instemmen met de
zg. oorlogsverklaring. De kolonel
meent, dat eerst de Japanners van
Java verwijderd moeten worden en
dat daarna de besprekingen over
de toekomst kunnen beginnen. Hy
tracht een onderhoud tusschen van
Mook en Soekarno tot stand te
brengen.
Bewapening
krijgsgevangenen
Pogingen worden aangewend om
5000 Nederlandsche krijgsgevange
nen, die in Singapore verblijven, te
bewapenen en te oefenen voor den
dienst op Java en in andere deelen
van Nederlandsch-Indië.
Attlee over Indonesië
A TTLEE, de Engelsche minis-
ter-president, heeft gisteren in
het Lagerhuis een verklaring af
gelegd over de Engelsche politiek
ten aanzien van Indonesië.
Hij zeide o.a. dat de Engelschen
niet alleen sterke moreele verplich
tingen jegens hun Nederlandsche
geallieerden hebben, totdat deze in
de gelegenheid zijn om het bestuur
te hervatten, maar ook voor het
handhaven van wet en orde en in
het bijzonder voor de veiligheid
van verscheidene duizenden Neder,
landsche onderdanen, die in het
binnenland geïnterneerd zijn
Attlee wees er op, dat er een
zeer nauw contact is met de Ne
derlandsche regeering en met ad
miraal Mountbatten over de te
nemen maatregelen.
Sprekend over de Indonesische
onafhankelijkheidsbeweging zei
Attlee dat men voorzichtig moet
zijn met zich een beeld te vormen
van deze beweging en men ait
eveneens moet zyn bij het op het
eerste gezicht aanvaarden van haar
eischen. -
Anthony Eden, de voormalige mi
nister van Buitenlandsche Zaken,
vroeg, of Attlee wel wilde bedenken
dat de moeilijkheden van de Neder
landers in deze gebieden voor een
zeer groot deel veroorzaakt zijn door
hun eigen gedrag als geallieerden,
doordat zij namelijk uit eigener bewe
ging den oorlog verklaard hebben
aan de Japanneezen. Attlee antwoord
de hierop: „De Nederlandsche regee
ring heeft in dezen oorlog naast En
geland gestaan en zij heeft onvermij
delijk door de oorlogsomstandigheden
geleden. Wij zullen in zeer nauw con
tact blijven."
Er werd nog een regeeringsver
klaring over Java afgelegd, door
Philip Noel Baker, minister van
Staat, die in antwood op een vraag
van majoor Guy Lloyd (conserva
tief) o.m. benadrukte:
„De Engelsche regeering erkent
natuurlijk geen ander gezag dan
dat van de Nederlandsche regee
ring in alle gebieden onder de
souvereiniteit van onze Neder
landsche geallieerden."
DRIE LITER PETROLEUM
In het tydvak van 17 October t.
en m. 20 November geven de bon
nen A B C en D 781 van de bon
kaarten He periode recht op het
koopen van drie liter petroleum.
Voor bijzonderheden zie men een
dezer dagen onder „Off. Mededeë-
lingén".
