f/an Mook coïteerde met Mountliattsn
ucht"
Waarom 'n Noodparlement
CENTRUM
?sus
;isje
laren
NA HET KAMERDEBAT
Benoemingen
in 't Kath. Kapittel
Wetsontwerp Staten Generaal
aangenomen
n.
etsjes
Sigaretten voor f 0.60
van Breda
Mgr.
Gils
Kamer verwierp een motie-Schouten
en drie A.R.-amendementen
f
Nieuwe bonnen
eleinden moeten wor-
De formulieren kunnen
lnd tot uiterlijk 20 Oc-
260-o
NG MIDDELBURG
ulieren voor geallieer.
ren kunnen in 't ver.
op Dinsdag worden
is Vrijdags worden in.
ntoor Zuidsingel, ai<\,
259-0
vuien en giftigen
arbeid
»t Middelburg maakt
naamlijsten voor zwa-
1 ook voor vuilen ar-
e periode door werk-
ingevuld en ondertee-
vorden ingeleverd op
ten kantore van bo-
dienst, kamer 4, loket
e agentschappen. Toe
pten worden medege-
258-0
RING TERNEUZEN.
taarten voedingsmid-
de 1945 en Leder- en
aarten VA 510.
15 Oct. A. t.m. C. 16
17 Oct. G t.m. \«i
Oct. M t.m. O. 20 Oct
ct. R t.m. T. 23 Oct.
iet. X t.m. Z.
[i 9.45 tot 12 uur en
uur, 't Zaterdags van
405-O
VAN VERKEER EN
OOFDAFDEELING
)ERWEZEN.
van Verkeer ^n Ener
betrokkenen mede,
eelen van de hoofd-
•rwezen bij het minis-
voortaan uitsluitend
tl zijn op no. 553653. in
I. 392-00
ort Dick het slaan
komt een paard
aan. Het dier wordt
van meegebrachte
Weldra volgen er
iin voor het grootste
dieren. Wanneer er
ntig bijeen zijn, ko-
:d en zijn mannen
ZEESTRAAT
Zaterdag 13 Octo-
j u het daverende
nby
Komt lachen
- Humor
en naar gewoonte
gebruikers
:K TV 6 en TV 9|
TOREN
en in onze mag^
en. 255-0
rillen wij u graag uil
SLUISKIl
IJZENDOkS
LVOORZIENING
jeland maakt bekend.
:vering van pootaarü-
II. door telers wo-
ïiterlijk tot 15 October
luist ingediend kuur^n
missaris voor ZeelaMjl
andscursus is PaS
genheid tot aan-
jenbergh. Hulst, Burfr
ar 80 pet, geslaagden
TE OOSTBURG
254-0
nacht
-o GOES
mdskerke kunnen
nol
264-®
aring, HBS- of ULO;
ldiging vole-ens ru»+
te dienen bij den bi
>or 13 Oct. 1945.
pniTir. VOOR DE PROVINCIE ZEELANg
«T- westsingel 75. Goes; Dubbele poort 8. Hulst
I Deze courant wordt op last van 't MimMrGezag
no de persen v. h. Dagblad van Noord-
Brabant en Zeeland. Uitg. „Stichting De Stem
Dir. eleur: 3. A. H. M. van Schljndell Hoofd-
n-rtActeur: J. J- H. A. Bruna; Alg. Zeeuwsen
red W. Groffen, Middelburg; Rayonred.
Zeeuwsche eilanden; N. J. Karhof, Goes,
No. 388
VRIJDAG 12 OCTOBER 1943
Voor God, Koningin en Vaderland
Comm v. Toezicht: C. J. v. Hootegem; A. B.
Langenhorst; Mr. Dr. A., J .J. M. Mes; Mr. EL
B. L. de Rechter; Mr. Dr. C. J. M. A. v. Rooy.
Verschijnt eiken werkdag. Abonn. prijs bij voor
uitbet.: 3.38 per kwart., p. post f 4.10, p. week
(bij ni°t-postbestelling) 0.26. Losse nos. 6 cent.
yEEL BOOZE en opgewonden
woorden zijn er besteed aan de
wijze, waarop de Regeering tot de
aanstaande verkiezingen een Nood
parlement samengesteld wil zien.
Het was toch zoo eenvoudig, von
den de anti-revolutionairen en en
kele anderen. De Staten-Generaal
van 1937 konden onmiddellijk weer
ten leven worden gewekt. Voor het
aanvullen van de vacatures kon
men altijd putten uit de op de lan
ge lijsten wachtende candidaten.
En ons parlementair-constitutionee
le leven was hersteld. Die booze Re
geeriug ging echter morrelen aan
de Grondwetopereerde met iets wat
ze Staatsnoodrecht noemde en be
dreef daarbij je reinste dictatuur.
Als men de pathetische woorden
der heeren beluisterde, zou men
haast gaan meenen, dat de Duit-
sche methoden daarbij nog heilig
waren.
De heeren zagen echter over het
hoofd, dat ook hun simpele me
thode met klompen over de Grond
wet trad.
Allereerst al door het feit, dat de
Grondwet nu eenmaal periodieke
vernieuwing der Staten-Generaal
voorschrijtt. En dat niet zoo maar
voor de aardigheid. Neen, dat is
'n essentieel onderdeel van de par
lementair-democratische practijk.
De opschuivende jongere genera
ties moeten geregeld hun kans krij
gen, om de richting der landspo-
litiek opnieuw te helpen bepalen;
ook de evolutie der denkbeelden
onder den invloed van binnen- en
buitenlandsche gebeurtenissen moet
periodiek geregistreerd worden
Kortom: het parlement dient een
zoo goed mogelijken afdruk te ge
ven van de geestelijke constellatie
in het volk.
Dus als die periodieke vernieuwing
door de omstandigheden nu al acht
en-een-half jaar op zich heeft la
ten wachten, dan is het gezelschap
in 1937 gekozenen zoowel naar de
iettev als naar den geest van de
Grondwet eigenlijk niet meer re
presentatief.
Terwijl men dan nog voor de vele
lacunes, welke werden geslagen,
zou zijn gaan putten uit het reser
voir van menschen die in 1937 ook
nog ergens onderaan de candida-
tenlijsten een plaatsje kregen. Ver
der was het uitstooten van „onzui
vere" Kamerleden ook niet over
eenkomstig bepaalde grondwettelij
ke v(Hielen, geschied. Zoodat men
de heeren, die zoo duchtig met de
Grondwet zwaaiden, met diezelfde
Grondwet om de ooren kon slaan.
Neen, als dat de eenige critiek was,
dan had de Regeering het vrij ge
makkelijk gehad
rpr waren echter bezwaren, die ern
stiger klonken. Een Noodparle
ment. zooals nu was geconstrueerd,
had men al veel eerder klaar kun
nen hebben. Leefde bij de Regee
ring wei echt de behoefte aan een
geregeld samenspreken met het
Parlement? Had men haar niet
hooren argumenteeren. dat niet
slechts de technische moeilijkheid,
maar ook het onvoldoende vastzet
ten van de politieke wilsvorming
een beletsel vormde voor het spoe
dig houden van verkiezingen? Waar
om moesten de bevoegdheden van
dit Noodparlement binnen zulke
enge grenzen worden gehouden?
In het debat is het nu opgeval
len, dat de Regeering het argu
ment van de onvoldoende rijpheid
der politieke wilsvorming eenvou
digweg' heeft laten schieten.
Ze repte er niet meer over. De
wanorde in de bevolkingsregisters
bleef het eenige argument. Het is
dan ook zoo, dat het de taak der
Regeering niet was, het tijdstip van
een zoodanige rijpheid te bepalen.
Een verkiezingsstrijd zal die rijp
heid wel bevorderen!
We hopen morgen gelegenheid te
hebben nog het een en ander uit de
debatten te putten en te zien, hoe
de Regeering tot enkele concessies
bereid bleek, al kreeg ze in de groo-
te lijn gelukkig! haar zin.
Deblokkeering
verzekeringsgelden
PVENEENS is een algemeene ver
gunning verleend om onder
bepaalde voorwaarden ten behoeve
van leden der bedrijfsgroep levens
vezekering geblokkeerd tegoed te
deblokkeeren, noodig voor de be
taling van uitkeeringen bij over
lijden tot een maximum van
f 500per geval.
Een algemeene vergunning is ge.
geven om girale tegoeden en voor
zoover deze ontoereikend zijn ook
geblokkeerde tegoeden onder be
paalde vorwaarden over te boeken
op vrije rekeningen van leden van
de vakgroep groothandel in oude
materialen en afvalstoffen indien
deze behoudens een bedrag voor
normaal kasbeheer niet over con
tanten of vrij tegoed beschikken.
Het te deblokkeerenbedrag mag
niet grooter zijn dan een derde
gedeelte van het tegoed per 2
October na kassluitmg.
ONGURE ELEMENTEN TEISTEREN HET PLATTELAND
Gematigde nationalisten keeren zich tegen Soekarno.
if Zij noch de japanners hebben echter de situatie meer
in handen. Ned. oorlogsbodems kwamen in Indië aan
Als oude voorraad
uitverkocht is
INE RHODESIA-sigaretten gaan
60 cent kosten. De van oude
banderolles voorziene sigaretten moe
ten echter voor den ouden prijs
uitverkocht worden, daarna geldt
de nieuwe prijs. Ongebanderolleer-
de pakjes, die door stagnatie in
den aanmaak van sigaretten in den
handel worden gebracht, mogen
niet duurder dan 60 cent zijn
Heden zon onder 17.54 uur,
maan onder 31.06 uur, Zater-
dag zon op 7,03 uur. maan op
14.17 uur. V
Weersverwachting iwakke
wind. aanvankelijk nog zwaar
bewolkt, later brekende bewol-
bing, hier en daar ochtend,
mist, geen regen \un beteeke.
nts meer, iets koeler.
J
OP SUMATRA RUSTIGER.
T\E HEER VAN MOOK heeft
Woensdagavond te Sin
gapore een bespreking gehad met
Admiraal Mountbatten, den op
perbevelhebber in Z.O.-Azië. Er
zal een verklaring over uitgege
ven worden, meldde Reuter. Vol
gens ANP-Aneta waren bij die
bespreking mede aanwezig de
heer v. d. Plas, generaal Christi-
son en Luit-adm. Helfrich.
Men neemt aan, dat gesproken
is over meer troepentransportmoge-
lykheid voor Indië.
Het troepentransportschip de
Prinses Beatrix dat in de haven
van Singapore lag met bestemming
Colombo, kreeg plotseling andere
orders en werd naar fort Spetten -
ham gezonden om meer troepen
voor Java op te nemen.
Wederom zijn twee Ned. ooi logs
schepen in de Indische wateren
aangekomen. Ditmaal H.M kruiser
Jacob v. Heemskerck en H.M. tor
pedojager van Galen. Zij hebben de
uitreis verricht in een recordtijd
van 19 dagen. Aan boord bevindt
zich o.a. een zeer belangrijk con
tingent Indonesische marine-sche
pelingen.
Het Ned. schip de .Alcantara",
met tweeduizend man Nederland-
sche troepen aan boord, is op tijd
uit Liverpool kunnen vertrekken
met bestemming Indonesië. De be-
noodigde uitrusting is door Neder-
landsche soldaten ingeladen.
Omtrent den toestand op Java
werd gemeld, dat vaststaat dat er
zich onder de nationalisten een
schisma heeft voorgedaan. Er heeft
zich een belangrijke groep natio
nalisten van de Soekarno-beweging
afgescheiden.
Voorts blijkt, dat Soekarno noch
de andere nationalistische groepen
de situatie in handen hebben. De
Japanners hebben hun wapenen
uitgeleverd aan een ieder, die er
hun om vroeg of zelfs aan lieden,
die er niet naar taalden. Allerlei
elementen, die noch onder controle
van Soekarno noch onder leiding
van eenige andere groep of orga
nisatie staan, maken zich thans
schuldig aan ongeregeldheden. De
wapenen blyken in handen van on
gure elementen te zijn gekomen,
die zonder eenige politieke doel
stelling, de orde verstoren en een
voudigweg rampokpartijen op groo.
te schaal plegen.
Dorpelingen, die er ten Zuid-
Oosten van Batavia onder te lijden
hadden, dreven de roovers, nadat
deze reeds acht politiemannen had
den gedood, bijeen en martelden en
doodden twee hunner.
Terwijl op Java de laatste ?A
uur rust heerscht, blijken er tevo
ren te Batavia incidenten te heb
ben plaats gehad. By een botsing
tusschen gewapende Indonesische
politiemannen en een detachement
Britsche soldaten en Ned. zeelie
den werd 1 Indonesiër gedood en
3 gewond. Bij een botsing tus
schen Japanners en Indonesiërs
te Pekalongan oP Midden-Java zou
den 30 Indonesiërs gedood en 32
gewond zijn. Volgens niet bevestigde
berichten van den Ned. inlichtin
gendienst zijn 15000 niet krachtig ge
Z. H. Paus Pius XII heeft benoemd tot
Proost van het Kathedraal Kapittel van
Breda den doorl. en hoogw. heer Mgr. L.
van Gils, President van het Groot-Semi
narie te Hoeven en tot Kanunnik van ge
noemd Kapittel den hoogeerw. zeergel.
d. Bom heer Dr. Th. van der Bom, Deken en Pas
toor te Etten.
jyjGR. L. VAN GILS, werd gebo
ren 13 April 1878 te Ooster
hout, ontving op 28 Mei 1904 de H.
Priesterwijding en werd op 5 Sept.
1910 benoemd tot professor aan het
Seminarie Ypelaar. Op 3 Aug. 1914
werd hij regent, op 23 Dec. 1921
president van het Groot-Seminarie
en op 8 Nov. 1921 kanunnik van het
Kath. Kapittel.
TAR. TH. v. d. BOM werd 21 Aug.
1894 te Oudenbosch geboren en
op 14 Juni 1919 priester gewijd. In
1922 behaalde hij in Freiburg (Zwit
seriand) zijn doctorstitel in de phi
losophic en in 1924 die in de na
tuurwetenschappen. Op 31 Juli '24
benoemd tot professor aan het
Klein-Seminarie, werd hij in 1936
rector van het Liefdegesticht in de
Nieuwstraat te Breda. Op 7 Dec.
1940 volgde tenslotte zijn benoe
ming tot deken-pastoor van Etten.
wapende Indonesiërs bezig zich in
de kampongs in Z.-Batavia te con-
centreeren, vlak tegen het gebied
aan, dat is aangewezen om door
Ned. patrouilles bewaakt te worden
Inmiddels wapperde voor het
eerst sinds 3% jaar de Ned. vlag
van het paleis van den G. G. te Bui
tenzorg.
Vliegveld bezet
Uit Palembang (Sumatra) is be
richt, dat de Nederlandsche strijd
krachten. die het vliegveld van Pa
lembang bezet hebben, een aanval
door Indonesiërs verwachten. Ge
allieerde vliegtuigen hebben voor
raden, waaronder oorlogsmateriaal,
voor genoemde strijdkrachten uit
geworpen. Te Palembang is het
rustiger dan op Java, hoewel ook
daar steeds meer roodwitte vlaggen
voor den dag komen. Diefstal en
plundering zijn waargenomen. Tot
dusverre heeft zich nog geen voor
aanstaand Indonesiër op den voor
grond geplaatst, hoewel Soekarno's
agenten werkzaam zijn.
Mgr. Walter Panis, Apostolisch
Vicaris van Menado (Celebes) meld
de. dat heel de stad Menado is plat
gebombardeerd, ook zijn kathedraal
gebouwd in 1933), de pastorie van
Menadoklooster en vier scholen
der zusters.
Ook het nieuw seminarie nabij
Tomohon is vernield. ..We hebben
zeer hooge sterfte gehad onder onze
Katholieke bevolking".
DE TWEEDE KAMER zette Don
derdag haar zitting voort ter
verdere toehandeling van het wets
ontwerp, houdende regelen om
trent de voorloopige Staten-Generaal
Minister Beel zette uiteen, dat geen
enkele uitweg mogelijk is zonder de
Grondwet te schenden. Het gaat ech
ter om een noodoplossing van tijde-
lijken aard en men kan zeggen, dat
z'j in het rechtsbewustzijn van het
volk leeft, aangezien zij een compro
mis en synthese is. Spr. meende, dat
deswege het amendement de Wilde
dient verworpen te worden. De mate
rie is niet geregeld bij noodbesluit,
omdat er behoefte was aan conti
nuïteit teneinde de waarde van het
historisch gewordene^te verzoenen met
den vrijen wil van 'het heden.
De regeering heeft zich buiten de
zuivering der Kamers gehouden. Aan
leiding voor een beroepsinstantie is
er niet. Technische bezwaren tegen
do verkiezingen moeten zoo spoedig
mogelijk overwonnen worden.
Aan de noodige wijzingen van de
kieswet wordt gewerkt. Een urgeiv
tieprogram is vastgesteld voor de pa
piervoorziening i.v.b. met de verkie
zingen,
Z.E. verklaarde vervolgens, dat
VOOR HET TIJDVAK VAN
14 t.m. 27 OCT.
337 200 gram bloem
338 210 gram ontbijtkoek
739 200 gram kaas
ALLE BONKAARTEN 511:
BONKAARTEN 511 A, B, C:
716 t.m. 722 800 gram brood
723 400 gram suiker
724 125 gram boter
325 250 gram margarine
326 125 gram margarine
B 755 756 400 gram brood
BONKAARTEN 511D;
D 762 763 800 gram brood
D 764 250 gram rijst, rijste
bloem of kindermeel
of 225 gram kinder-
biscuits (3 rants.)
D 765 500 gram suiker
D 766 250 gram boter
D 767 125 gram margarine
INLEGVELLEN:
D 18, 19 400 gram brood
E 19 250 gram rijst, rijste
bloem of kindermeel
of 225 gram kinder
biscuits (3 rants.)
TOESLAGKA ARTEN
M 43A, M44A „brood"
400 gram brood
M 43A, M 44B „boter"
125 gram margarine
M 42A, M 43A „vleesch"
100 gram vleesch
M 42, M 43 „aardapf>elen"
1 S kg aardappelen
TABAKSKAART:
01 2 rantsoenen tabaks
artikelen (geen imp.-
sigaretten).
VOOR 14 t.m. 20 OCTOBER
A 770, B 770 1% liter melk
C 770 3'/2 liter melk
D 770 6 liter melk
A BCD 771 100 gram vleesch
A B C D 772 1 kg aardappelen
ABC 773 2 kg aardappelen
B 757 1 kg aardappelen
Op bon 739 zal 100 gram volvette
of 40+ kaas en 100 gram magere
of 20+ kaas worden geleverd.
Op bon 01 van de Tabakskaart
mogen de eventueel nog bij den
handel voorradige Engelsche en
Amerikaansche import-sigaretten
niet worden verkocht. Deze import
sigaretten moeten worden bewaard
tot t.z.t. weer een bon voor import-
sigaretten wordt aangewezen.
Voor de week van 21 t.m. 27 Oct.
a.s. zullen nog bonnen worden aan
gewezen voor gort, vermicelli, zout,
cacaopoeder, jam, gedroogde zuid
vruchten en peulvruchten.
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 12 Oct. as. van
des middags 12 uur af worden ge
bruikt, met uitzondering van de
bonnen voor vleesch, melk en aard
appelen, waarop eerst met ingang
van Maandag 15 October mag wor
den afgeleverd.
Bij deelneming aan maaltijden
van de Centrale Keukens moeten
aldaar de bonnen A. B. C of D 771
voor vleesch en A. B of C 773 voor
aardappelen worden ingeleverd.
Zelfverzorgers voor graan,
vleesch, melk of aardappelen moe
ten op door den distributiedienst te
bepalen dagen aldaar inleveren,
resp de bonnen voor brood,
vleesch. melk en aardappelen.
voor de gemeenteraden en de Prov.
Staten een oplossing als de onderwer
pelijke niet mogelijk was. De minis
ter is zoover mogelijk tegemoet ge
komen aan de Kamer, verder kon hij
niet gaan.
SPOEDIG EEN NOODPARLEMENT.
De heer Schouten (A.R.). noemde
de nota van wijziging een gelukkige
inconsequentie van het standpunt der
regeering.
Spr. diende echter tevens een
motie in, waarin de Kamer ver
zocht wordt als haar oordeel uit te
spreken, dat aan een tydeïijke
Staten-Generaal dezelfde bevoegd
heden dienen te worden toegekend
als aan de voorloopige Staten-Ge
neraal.
De heer Bierema (Lib.) achtte deze
motie overbodig als de tijd. Staten-
Generaal onderwerpen kunnen be
handelen die zij zelf urgent vinden.
De heer Kortenhorst (R.K.) noemde
de twee nota's van wijziging een.
gioote winst. De regeering doe nu
ook nog eenige toezeggingen omtrent
de berechting van politieke misda
digers en arrestanten. De St. Gene
raal dienen hierover met de regee
ring van gedachten te wisselen. Over
leg is voorts nog noodig over toestan
den in het economisch leven.
Minister Schermerhorn verklaar
de, dat de regeering vertrouwt, dat
over 4 a 5 weken het noodparle
ment tot stand kan komen. Dan kan
de normale arbeid der Staten-Ge
neraal aanvangen.
In die tusschenperiode zullen geen
zaken bij Kon. Besluit worden afge
daan, welke kunnen wachten tot de
Staten-Generaal bijeen zijn. Zoolang
zai de regeering uitmaken, welke on
derwerpen in de tijdelijke Staten-
Generaal zullen worden behandeld.
Zij zal zich daarbij niet beperken lot
het uiterste minimum.
De motie-Schouten werd daarna ver
worpen met 51 tegen 17 stemmen.
Voor stemden de Anti-Rev. en de
Katholieken Bajetto en Ruys de Bee-
renbrouck.
De heer de Wilde (AR) lichtte zijn
amendement toe met de strekking de
aanvulling van de beide Kamers te
doen geschieden overeenkomstig de
Kieswet. Het werd verworpen met
53-12 stemmen.
De heer Maarseveen (RK) achtte de
bepaling dat de voorloopige Staten-
Generaal geen veranderingen in de
Grondwet kunnen ter hand nemen on
juist. Hij vindt, dat de voorloopige
Staten-Generaal heel goed een nisft-
bindende uitspraak zal kunnen doen.
De minister had geen bezwaar te
gen schrapping van het artikel.
De heer de Wilde stelde voor vóór
1 April 1946 verkiezingen te doen hou
den voor de beide Kamers der Sta
ten-Generaal op de bij en krachtens
de Grondwet voorgeschreven wijze.
Het amendement werd verworpen,
met 52 tegen 16 stemmen.
De heer de Wilde trok zijn amen
dement in op art. 6 in verband m$t
den uitslag van de stemming over
de motie. Het wetsontwerp werd
hierna aangenomen met 51 tegen
15 stemmen. Tegen stemmen al
leen de Anti-Revolutionairen.
