R.K.S.P.
Eiemng verbindt oude en nieuwe elementen
D'
Uitbreiding overleg
tusschen Regeering en Kamer
Toestand op Java
wordt slechter
Handel neemt granen in
komt op gang
oor
OOT
SCHOOL
IER
OOR
YAERT r
OUD
r
gezonden
idres
gevonden
Ook tabak verkrijgbaar
Nieuw geld
terdam,
•enhage,
overge.
Hoo{(S,
ROENTEN EN
JZEN.
t. l (ten hoogste
rspr. p. 100 f ?o
f 24.50, detail
sort. 2 (20it5 st.
00 f 13, grossiers-
;tailpr. p. eenheid
telerspr. p. iw
100 f 9.30, detaft.
.13 kgr. Telen-
9 October en de
f 10 Oct. 1945.
kolen,
editie voor de provincie zeeland
Goes; Dubbele poort J. Hulst
Deze courant wordt op tast van t Militair Gezag
gedrukt op de persen v. h Dagblad van Noord-
irabant en Zeeland. Uitg. „Stichting De Stem
Dlncteur: J. A. H. M. van Schijndel; Hoofd-
edac eur J. J H. A. Bruna; Alg. Zeeuwsch
w Grollen, Middelburg; Rayonred.
eilanden N. J. Karhof, Goes.
ied.
Zeev.wsche
No. 2^8*5
DONDERDAG 11 OCTOBER 19*5
Voor God, Koningin en Vaderland
Comm v. Toezicht: C. J. v. Hootegem: a e.
Langenhorst: Mr Dr A. J .J. M. Mes: Mr H.
B. L. de Rechter: Mr Dr C. J. m. A v Rooy»
Verschijnt eiken werkdag. Abonn. prijs bij voor-
taitbet.: 3.38 per kwart., p. post f 4.10, p week
(bij ni°t-Dostbestelling) f 0 26. Losse nos. 6 cent.
j Voorloopia P-B.
inaen.
mniis-
leve-
ABRIEK AXEL
.a of wenscht U I
=dhen aan ons
BBM. BUBEAU
232-00
INGZAKEN
ESTKADE 63
AANGIFTEN
i i i
MOEDERTAAI.
populaire catsus
■NTIE.
ijs stellen op een
nrtetijk-diploma,
;eu»en.
Dijkstraat 4
163-0
HELST
9CKM
PERATIEVï.
S VAN GENT.
ELEN.
ne zijn de ter-
"het Bestuur als
"tober MINSTENS
us uiterlijk op 1'
X,;
DE HELPT;
f DRIE VIERD®
n aangevoerd f«>r
■an Donderdag 11
.plaatsen aan«'M®
166—0
ARTDIENST
IULST
cht
CLINGEHAVEN
821-"
Haringvliet'
TUIGEN
zijn.
onstructiewerkpl**'*
HEÏJT^L
.IER
s t
*701-0
yoooooooo^q
E LAATSTE BERICHTEN
omtrent het weder op gang
brengen van de R. K.
Staatspartij zijn zeer tevre
den en geruststellend. In het nieu
we voorloopige Partijbestuur is aan
het vernieuwingselement een ruime
plaats toegekend. We zien er een
gelukkig sameni-an in van oude,
in het partijleven ervaren ele
menten met nieuwe krachten, die
als het ware reeds geschoold zijn in
het optrekken naast politiek en
sociaal-vooruitstrevenden uit ande
re kampen. Niet minder dan drie
onderteekenaars van het oorspron
kelijk mttnifest der N.V.B. hebben
I zitting willen nemen in de hoofd-
leiding van de afzonderlijke staat
kundige organisatie voor katt
ken. Een bewijs, hoe zeer men in
katholieken kring' nu toch wel zoo
goed als algemeen overtuigd is, dat
aan deze noodzaak ook in den
nieuwen tyd niet te ontkomen is.
De daarover vlak na de bevrijding
van het Zuiden gevoerde debatten
zijn beslist. We mogen natuurlijk
niet zeggen; voor alle eeuwigheid.
Wat er in veel verdere stadia van
de ontwikkeling ooit nog te voor
schijn kan komen, wagen we niet
apodistisch vast te stellen, We le
ven in het concrete heden en moe
ten de naaste toekomst onder
oogen zien.
TAIE naaste toekomst houdt al
lereerst in; het aangaan van
verkiezingen. Daarbij zullen wij al;
katholieke Nederlanders en Neder-
Landsche katholieken ook weer on
ze partij blazen. En gaat ballast
uit het verleden overboord. Over
de oude coalitie-gedachte wordt
niet meer gerept. Wat geenszins
beteekent, dat we d? rioordeeseming
van de politiek met de Christelijke
gedachte als iets bijkomstigs zou
den beschouwen. Dat blijft voor ons
hoofdzaak. Doch de coalitie-prac-
tijk was dusdanig versleten en ver
stard, dat ze heel andere dingen
moest gaan dekken, welke een
conservatieve miskenning van de
teekenen des tyds inhielden. We
praten niet meer over „uiterste
noodzaak", een uitdrukking, welke
eens diende als troef in een subtiel
gespeeld politiek spel, doch ook al
ontaardde tot dooddoener en een
belemmering op den weg van een
•natuurlijke evolutie ging vormen.
-Moeten we ons nu echter zonder
meer scharen achter de nieuwe
wapenspreuken, welke de politieke
arena zijn binnengedragen: Hand
having van de in het verzet, ge
boren nationale eendracht, Chris
tendom en Humanisme, Personalis
tisch Socialisme? Aan den eenen
kant behoeven we niet bevreesd
te zijn met onze katholieke prin
cipes alles wat zich als nieuw en
.goed aandient welwillend tegemoet
te treden, rustig te keuren en te
onderzoeken, alles te aanvaarden
wat binnen de goede normen en
de eischen destijds valt. Aan den
anderen kant laten we ons na
tuurlijk niets opdringen niet de
wet voorschrijven, geen tactiek
dticteeren. Met alle gebreken ,i
leemten, misvattingen en onhan
digheden heeft de Partij zich toch
over haar verleden niet te scha
men. Ze mag' er zijn als zelfstan
dige en zelfbewuste persoonlijkheid.
En het was op zijn minst al een
psychologische fout, toen de N.
V. B. over de wijze en mate van
samenwerking' met andere partijen
twee zeer besliste eisehen ging
stellen met al6 dreigement op den
Seen eigen lijst i zij
kIi ui,tka811d van een Comité)
?p ^Ü?!ksch B«.tuur der R.K.
ö.p. heelt nu officieel amaeiiiv
opgegeven, dat dit samentreffen
reeds vóór de verkiezingen gevon
den kan worden in een gemeen
schappelijk program van ..herstel
en vernieuwing".
T^ATUURLIJK treedt er onmid-
dellijk een onvereenigbaarheid
van lidmaatschappen op, indien de
N.V.B. als partij zou gaan optre-
treaen. Het desbetreffende com
muniqué laat echter de vraag on
beantwoord, of de N.V.B. nog
langer louter als „beweging" kan
worden beschouwd, zoo ze een Co
mité het verkiezingswerk ter hand
laat nemen. De beantwoording de
zer vraag wordt in ieder geval van
groot belang, indien de N.V.B.
volhardt in het door de bekende
resolutie kenbaar gemaakte voor
nemen.
De Partijraad zal ten deze wel 't
beslissende woord moeten spreken.
En luidt dut „neen", dan wordt
het voor de katholieke aanhan
gers der N.V.B, kiezen of deelen.
4ANZE EXPEDITIONAIRE macht
in Engeland vraagt boeken, als
bijv. romans, boeken op technisch
gebied (radio, vliegtuig), op land
bouwkundig terrein, tooneelwerkjes
enz. Men kan ze gepakt of onin-
gepakt afgeven op alle postkan
toren.
wmMlr( - officieel duidelijk
g maakt, dat het die voorwaarden
onaanvaardbaar acht. Nauwer
contact en breeder «unenwerkTrï
«net andere staatkundige gromwf
rmgen zullen dus anderJST^:
I ,enkem0eten wor*ui. Wij voor
- ons hebben nog altijd de hoop „tel
ooooo
oo000°^
Heden zon onder 17,56 uur
maan onder 20.26 uur. Vrijdag
zon op 6.59 uur, maan op 13.19
Weers vewaehting; Matige,
aan de kust aanvankelijk nog
krachtige wind tusschen zuid -
west en noord-west half tot
zwaar bewolkt, aanvankelijk
nog droog( later in het westen
seVrjicMva"het ,and p,aat"
temperatuur. "°rma'e
Er deugt weer iets niet!
V*riJ vernemen van betrouwba-
re zijde, dat dezer dagen te
Middelburg 9000 Kg. jam do or den
Keuringsdienst van Waren voor de
consumptie ongeschikt zijn ver
klaard, nl. 8000 kg. in het regee-
ringsdepot Verwerijstraat en 1000
kg. in het depot der firma Maljers
Dit is des te erger, omdat, naar
men ons mededeelde, het Cen
traal Aan- en Verkoopkantoor te
"s-Hertogenbosch, waaronder een
en ander ressorteert, reeds een
maand tevoren was gewaarschuwd
dat de betrokken hoeveelheid, af
komstig van de Vlinderco (Ka-
pellje-Princenhage), niet houdbaar
was. Men vroeg toen om beschik--
baarstelilng van een gelijke hoe
veelheid stroop, hetgeen evenwel
door het C.A.V.K. werd beant
woord met een verbod van stroop
levering aan Walcheren. Het ge
volg hiervan was, dat velen deze
week noch jam, noch stroop op
hun bonnen konden krijgen.
Indertijd hebben vele, ten deele
gerechtvaardigde, ten deel onjuis
te of overdreven geruchten om
trent voedselbederf de ronde ge
daan. Thans doet zich weer een
ernstig geval voor. Wij vragen ons
af, of dit niet op eenvoudige wijze
kan worden voorkomen door de
directeuren der distributiedien
sten te machtigen, die voedsel
voorraden, welke zeer spoedig
dreigen te bederven, vervroegd of
extra te distribueeren. Men mag
toch aannemen, dat deze directeu
ren voldoende verantwoordelijk
heidsgevoel bezitten om die voor
raden niet ontijdig ter beschik
king te stellen. Wat er ook van
zij: Wat nu gebeurd is, is niet goed
te praten.
Regeer ingaver klaring over
Med. Indië te wachten
Zittingsduur Kamer wordt
verlengd.
DE TWEEDE KAMER zette
Woensdagmiddag de behande
ling van het wetsontwerp, hou
dende de regelen omtrent de voor
ioopige Staten-Generaal voort.
Na de critiek, die Dinsdag voorna
melijk van A.R. zijde op het ont
werp was geleverd, verklaarde
Woensdag de heer Donker 'SD),
evenals de heer Roestam (CP) het
ontwerp ondanks de critiek, die er
op uit te oefenen is, als een nood
oplossing te kunnen aanvaarden.
De heer Ruys de Beerenbrouck (R.
K.) critiseerde het feit, dat de re
geering naast materieele overmacht
ook politieke overmacht geconstru
eerd heeft t.a.v. de te houden ver
kiezingen. Een spoedig overwin
ning der technische moeilijkheden
die een spoedige verkiezing in den
weg staan, is de dure plicht der
regeering.
De heer de Wilde iA.R.) verklaar
de, dat de regeering een wet ge
construeerd heeft, die in strijd met
de Grondwet is, terwijl dit niet
noodzakelijk is. Een beperking der
bevoegdheden van de Staten-Ge
neraal is z.i. niet mogelijk, omdat
zoodra zij bijeen zijn, die be
voegdheden niet geregeld kunnen
worden bij K.B., maar door de
Grondwet. Spr. meende, dat nieu
we krachten niet door benoeming,
maar door verkiezingen in de Ka
mer behooren te komen. De heer
v. d. Goes de Naters verklaarde,
dat ons volk zich moet herstellen
op bass van de oude wetten. De
heer Bagh iR.K.) verdedigde het
ontwerp, de heer v. Maarseveen (R.
K.) wees er den heer de Wilde op,
dat waar de wet niet volledig na
geleefd kan worden, men het zoo
goed mogelijk dient te doen. De
heer Zandt iS.G.i was het niet
eens met de late bijeenroeping der
Kamer. De bezwaren tegen de be
noemingen. door verscheidene le
den aangevoerd, deelde spr.
Prof Schermerhorn antwoordde
ne sprekers, dat de regeering zich
alleen laat leiden door de beginse
len van recht en wet. Als doel wordt
't™ts cages treeft, het Nederland-
chaos ti k" Ziin S""1"*1 u't den
vriteii., brengen naar geestelijke
Vr^r ril akrfM'jke welvaart.
ooi de hartekreten van de heeren
Schouten en de Wilde is de regee-
nng echter geenszins doof. zy Ver
keert echter in de omstandigheid
l™1 letterlijk te kunnen
toepassen Het ontwerp is een pro-
poging om te komen
duet in de
tot een synthese in de tegenstel
ling, welke gegloeid is tusschen
hen, die voor den oorlog ons volk
in staatkundige organen vertegen
woordigden en de groep, welke ons
volk met de daad vertegenwoor
digde in den strqd tegen den over
weldiger.
Het einddoel der regeering is pre
cies dat van de heeren Schouten
en de Wilde.
By de keuze van een oplossing is
gezocht naar den weg van de min
ste spanningen en weerstanden.
De legeering is bereid, met deze
Kamer in urgente aangelegenheden
overleg te plegen en dezer dagen
zal zij een Kon. Besluit bevorde
ren, waarin zö gemachtigd wordt,
dergelijke onderwerpen bij deze Ka
mer aanhangig te maken. Het voor
nemen bestaat bij de regeering, in
het begin der volgende week in
deze Kamer een verklaring af te
leggen over den toestand in Ned.-
Indië.
Voorts betoogt spr. dat de regee
ring verkiezingen zal doen houden
zoodia dit technisch verantwoord
zal zjjn.
Ingevolge de door den minister
president gedane toezegging, diende
de regeering een tweede nota van
wy*ioingen op het wetsontwerp in,
In verband daarmee wordt voor
gesteld den zittingsduur van de tti-
delyke Staten-Generaal te verlen
gen tot en met den 4den dag, na
dat de benoemingen voor de vaca
tures hebben plaats gehad en een
regeling te treffen voor de voor
ziening in de vacatures, ontstaan
in de benoemingscommissie nadat
de tüdelijke Staten-Generaal heb
ben opgehouden te bestaan.
GIRODIENST
wordt heropend
TAE POSTCHEQUE- en girodienst
wordt met ingang van Donder
dag 11 October as. heropend,
voor de uitvoering van opdrach
ten tot overschrijving en uitbeta
ling. Bij het geven van opdrachten
zal men duidelijk onderscheid
moeten maken tusschen geblok
keerde en girale tegoed»r
Stortingen by de kantoren der
posterijen zullen met ingang van
11 October eveneens weer moge
lijk zijn. De gestorte bedragen zul
len echter op girale rekeningen
worden geboekt, waarover dus al
leen per overschrijving mag wor
den beschikt, behoudens eenige
mogelijkheden tot opneming van
contant geld.
SoekamO'gtcep schijnt machteloos te
staan tegenover oproerige elementen.
Autoriteiten vermijden het reizen over
den weg
Politiek raakt
op den achtergrond
„IJ ET WORDT STEEDS duide-
delijker dat de nationalisti
sche beweging in Ned. Oost-
Indië niet meer te controleeren
is" schrijft de correspondent te
Batavia van de Times. „Soekar-
no en zijn zelfbenoemde ..regee
ring" voegt de correspondent er
aan toe" schijnen machteloos te
staan tegenover de extremisti
sche en oproerige elemenen in
het land en zij maken zich zeer
ongerust hierover want zij be
seffen dat het gevaar bestaat dat
de politieke kwestie op den ach
tergrond geraakt tegenorer de
noodzaak wet en orde te hand
haven.
Ei- komen verontrustende oe-
richten binnen uit verschillende
landstreken op Java. Extremisten
in Bandoeng hebben Britsche en
Neöerlandsche onder-commancJan-
ten van oud-krijgsgevangenorgaw
nisaties gearresteerd en ondanks
hun protesten een van hun hospi
talen overgenomen. Zij houden ook
Neöerlandsche vrouwen op straat
aan om haar te fouilleeren. In
Soera'baja verhinderen zij vlieg
tuigen ook die van de organi
saties van teruggekeerde krijgs
gevangenen te landen. In
Djokjakarta maakten zij het vlieg
veld onbruikbaar door ongeveer 40
Japansche vliegtuigen te verbran
den, Er zijn botsingen en gevech
ten tusschen natiinalisen en Ja
panners, waarbij aan beide zijden
dooden vallen. Speciale treinen,
che gebruikt werden voor het
vervoer van bevrUde krijgsgevan
genen en geïnterneerden van de
kampen naar nieuwe plaatsen,
werden teruggezonden en er werden
zoo dikwijls auto's aangehouden
dat de autoriteiten zooveel moge
lijk het reizen over den weg ver-
mydien".
De correspondent besluit „over
het geheel genomen vertoont Java
het beeld van een volksbeweging,
die niet meer te controleeren is.
Het zal belangwekkend zijn om te
zien of Soekarno zjjn collega's of
wel een totaal andere groep er de
controle over kan krijgen en haar
tot een einde kan brengen".
ANP-Aneta gaf nog enkele de
tails over den toestand op Java.
Daaruit moet afgeleid worden, da»t
ook in Semarang en Cheribon on
rust heerscht. De berichten maken
overigens gewag van de omstan
digheid, dat het voornamelijk de
jeugd schijnt te zijn, die zich roe
rig gedraagt.
Uit Batavia word*, bericht dat
alle werkzaamheden van de Rap-
wl (rehabilitation and administra
tion of pow's and internees) op
Java zijn stopgezet in verband met
ongeregeldheden op het geheele
eiland.
Zij heeft in een periode van 4
weken 2400 niet-Nederlanasche
krijgsgevangenen afgevoerd uit de
kampen op Java.
Verschillende Tilburgscne moe
derhuizen van missiegenootsclvip-
pen hebben slechte berichten bin
nen gekregen omtrent missiona
rissen, Zoo hebben de Paters van
het H. Hart van hun missie op
Nieuw-Guinea en de Kei-eilanuen
bericht gekregen dat het aantal
overleden paters en broedeis 21
bedraagt, waaronder mgr Aer.ts,
die met 7 andere missionarissen
door de Japanners is vermoord.
Ook de paters Capucijnen te Til
burg kregen tot 'dusverre bericht
over het omkomen van 6 Daters
op Borneo en Sumatra
f\P DE BONNEN, die op 13 en 27
October a.s. zullen worden aan
gewezen voor het koopen van 2
rantsoenen rookartikelen, zal even
eens naar keuze 40 gram tabak kun
nen worden gekocht. Het publiek
zal genoegen moeten nemen met
hetgeen de winkelier in voorraad
heeft.
Telers en handelaren blijven
verantwoording schuldig.
DE GRANEN, zaden.' en peulvruch
ten van den oogst 1945 worden niet
meer door het aan- en verkoopbureau
van akkerbouwproducten ingenomen.
Zoowel de telers als de handelaren
zullen de producten van oogst ^945
echter toch moeten verantwoorden
en verschillende voorschriften omtrent
bestemming, ontvangst en aflevering
moeten nakomen. Als gevolg van het
feit, dat de voorraden nog te gering
zijn om de bestaande distributie-re
geling op te heffen, en anderzijds de
bestemming van den eigen oogst ten
nauwste samenhangt met de te :m-
porteeren hoeveelheden.
Handelaren, alsmede alle bedrijven
die gerechtigd zijn granen, zaden en
peulvruchten te koopen, te verkoooen
te verwerken enz. zullen de door hen
te verrichten handelingen moeten ver
antwoorden bij de instantie, waarbij
zij in administratie zijn.
Mengvoederfabrik., molenaars, gort
pellerijen, havermoutfabrik., brouw-
gerst verwerkers, boekweitgrutters e.
d., zullen van den handel granen en-of
zaden en-of peulvruchten mogen aan-
koopen tot maximaal de hoeveelheid,
waarvoor zij een machtiging hebben
ontvangen van de instantie, waarbij
zij in administratie zijn.
Zijn vorengenoemde verwerkers te
vens lid van de vakgroep groothan
del in granen, dan mogen zij ook
rechtstreeks van telers aankopen. Ook
de aldus aan te koopen hoeveelheden
komen in mindering op de hoeveel
heden, waarvoor machtigingen wer
den verstrekt.
Alle betrokkenen zullen nader wor
den ingelicht door de instantie, waar
bij zij in administratie zijn.
voor rentetrekkers
en verpleegden
Wjjk niet van betalingsgewoonte af.
DANKEN mogen thans aan ingeze
tene natuurlijke personen uit gi
raai tegoed (en voorzoover dit on
toereikend is. uit geblokkeerd te
goed) per week het gemiddelde be
drag uit betalen dat de betrokke
nen in het eerste halfjaar van 3945
geregeld wekelijks ter bekostiging
van hun levensonderhoud hebben
opgenomen, met een maximum van
f 100 per week. Onder deze cate
gorie vallen zij, die van hun kapi
taal leven, en gepensionneerden
die in moeilijkheden zijn geraakt.
Hy, die deze uitkeering wenscht
te ontvangen, moet bij de instel
ling, waar hn een tegoed heeft,
een schriftelyke verklaring indie
nen
TAE NED, BANK heeft een alge-
meene vergunning verleend tot
het uitkeeren in Nederlandsche be
taalmiddelen aan bewoners van
sanatoria, ziekenhuizen, herstel
lingsoorden, tehuizen voor ouden
van dagen, internaten, diaconale
instellingen en soortgeiyke inrich
tingen van de tegenwaarde van ge
durende de periode: 12 September
t.m. 2 October 1945 bij de banken
ten behoeve van genoemde perso
nen gestorte, inmiddels buiten om
loop gestelde bankbiljetten, munt
biljetten en zilverbons, zulks onder
bepaalde voorwaarden.
Tot nader bericht mag niet meer
worden uitgekeerd dan f 100 per
persoon.
Ter toelichting diene nog. dat bij
het begrip „bewoners" in de eerste
plaats aan verpleegden e.d. is ge
dacht, ook al zullen andere bewo
ners zonder geldkaart eveneens ge
bruik kunnen maken van deze re
geling.
Een algemeene vergunning is ge
geven tot betaling of crediteering
op vrye rekening van gelden, welke
in opdracht van de bank van Ne-
derlandsch-Indië voor rekening van
in Australië verblijvende Neder
landsche natuuriyke personen, moe
ten worden uitbetaald ter bestrii-
ding van de kosten van levenson
derhoud van in Nederland verblij
vende personen.
De minister van Financiën wyst,
het publiek er op. dat het vernlicht
is zoo weinig mogelijk van zijn vroe
gere betalingsgewoonte af te we
ken, contant te betalen als men
dat gewend is en slechts het m'-ldel
der overschrijving toe te passer als
dat ook vroeger geschiedde Een
andere handelwüze is in strijd met
het algemeen belang. Tegen on
verantwoordelijke elementen zal
krachtig worden opgetreden.