NTRUM
alen,
Overheid en Film
Stad en Land
RY
EDZEN
P-KAAS
Katholieke Actie
Van onthouding naar
actieve belangstelling
gd
Meer brood, minder
aardappelen
gevraa
(DEL GOES.
TERNEUZEN.
De geteisterde
gebieden
ÏÏ3W dit offer echler
f Noodparlement
Mgr. Hendrikx
landelijk directeur
Hei proces
Bergen-Belsen
Toestand?!? op Java worden beter
Guerillagroepen roerden zich
DE GELDSANEERING
//V T KORT
HE
KPAPIER.
nera al-Consulaat
t bekend, dat al
zijnde Noorsche
ondering van
met ingang van
eeft opgehouden
.e zijn. Inlevering
noet hier te ïan-
ien 26 September
bij het Noorsche
Park la an 28, Rot-
ïerlandsche Bank
agentschap-
?12ing nadere in-
igen zijn.
registratie van
rdepapieren en
voerd, welke re-
ember 1945 moet
'en.
Jen omtrent de-
binnenkort ge-
door de hoofd-
vereeniging voor
Amsterdam.
F.RING
wethouders van
dat het voigen-
teld volgens hot
el tot de inleve-
muntbiljetten en
voet van art. 7
,g Geld zuivering
le wordt openge
in de tweede dis-
1-2500, 27 Sept,
001-7500. 29 Sept.
J.001-12.500, 2 Oct
591-0
RIKAANSCHE
TEN
or tabak en ta-
ede. dat de de-
aansche sigaret-
op een nog aan
gbaar zullen zijn
op f 1.20 per
593-oo
jditie voor de provincie zeeland
lur.: Westsingel 75, Goes; Dubbele poort 8. Hulst
>eze courant wordt op tast van 't Müttatr Gezag
edrukt op de persen v. h. Dagblad van Noord-
ra bant en zeeland. Uitg. „Stichting De Stem
bmcieur: J. A. H. M. van Schijndel; Hoofd-
■edacteur: J. J. H. A. Bruna; Alg. Zeeuwsch
ed.: W. Groffen, Middelburg; Rayonred.
teeuwsche eilanden: N. J. Karhof, Goes. Rayon-
red. Zeeuwsch-Vlaanderen: J. Vermeeien, Hulst.
Voor God, Koningin en Vaderland
No. 27# VRIJDAG 21 SEPTEMBER 1945
Comm. v. Toezicht: C. J. v. Hootegem; A. E.
Langenhorst; Mr. Dr. A. J .J. M. Mes; Mr. H.
B. L. de Rechter; Mr. Dr. C. J. M. A. v. Rooy.
Verschijnt eiken werkdag. Abonn. prijs bij voor
uitbet.: 3.38 per kwart., p. post f 4.10, p. weelc
(bij niet-postbestelling) 0.26. Losse nos. 6 cent.
e mannen naar
~gt de kapitein
terug. Die stad
an. Zo gauw er
.jullie wel ver
maar weten te
tegen Toni als
..Oom Fred
stad.''
oooooooooo<x>
AG
AXEL.
22 SEPT.
a March.
ff
oeg. alle leeftijden
596-o
riedt te Terneus;eit
1 het HARK-comit«
r '45 rioting houden
598-0
VEELLICHT heeft de aandacht van
sommige lezers getrokken het
bericht in de bladen, waaruit bleek,
dat de overheidsbemoeiing met de
film, waaronder de keuring, voort
aan niet langer rèssorteert onder
het Departement van Btnnenland-
sche Zaken maar is overgebracht
naar dat Van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen. Wie zich voor 't
filmprobleem interesseert heeft zich
misschien afgevraagd, welke draag
wijdte aan dezen maatregel moet
worden toegekend. Wij zullen trach
ten deze vraag in een tweetal ar
tikeltjes te beantwoorden.
TN de jaren na den eersten we
reldoorlog, toen de film allengs
van het stadium van kleinbedrijf
was beland in dat eener, wijd om
zich heen grijpende industrie op
kapitalistischen grondslag, en
daarmede haar aanvankelijk on
schuldig, zij het primitef karakter
van kermisvermaak had opgege
ven en met alle haar ter beschik
king staande middelen begon te
dingen naar de gunst van een na-
oorlogsch prikkelingsbehoeftig en
sensatiebelust publiek, ontstond er
allerwegen onrust over den gevaar
lijken invloed van dit nieuwe ont-
spanningsmiddel. Men overwoog
maatregelen om den zondvloed
van zedelooshed, welke vanuit
Hollywood over ons goede land
werd uitgestort, paal en perk te
stellen. Het gevolg was, dat na
jarenlang overleg tenslotte in 1926
tot stand kwam de Bioscoopwet,
,,Wet tot bestrijding van de zede
lijke en maatschappelijke gevaren
van de bioscoop". De films zouden
in het vervolg alvorens te worden
vertoond moeten worden gekeurd
door een overheidsorgaan, de Cen
trale Filmkeuringscommissie, en
wel naar een norm van toelaatbaar,
beid uit een oogpunt van zeden
en openbare orde, terwijl de com
missie tevens de leeftijden zou aan
geven van de bezoekers, die bij de
vertooning mochten worden toege
laten.
Het meeningsverschil, dat de tot
stand-koming van de wet niet min
der dan vijf jaren traineerde, be
trof grootendeels den genoemden
norm van toelaatbaarheid. Er ble
ken namelijk ook toen reeds aan
hangers te zijn van de stelling, dat
films om te mogen worden vertoond
niet alleen „toelaatbaar" moeten
zijn doch ook werkelijk „geschikt"
moeten wezen. In deze wellicht
eenigszins spitsvondig lijkende on
derscheiding was in feite het ee-
heele filmprobleem gegeven.
Het ging er immers om, of de
overheid slechts filmvertooningen
538.0
TIJDVAK 21-29 SEPTEMBER
MELK (gestand.) A40 B40 Tapte
melk IV» I„ C40 Melk lb 1„ D40
A. D40B D40C E40A E40B E40C
ff is nu voor Meik 21.
CHOCOLADE: C100 D100 E100
evensvraat/- Reserve 1 tablet.
ROOKARTIKELEN: 51 Tabak 40
Eng. of Amer. sigaretten.
AARDAPP.: a40 B40 C40 Aardapp.
kg, M40 Aardapp. 1 y, kg. D
40 E40 Aardapp. 1 kg Geldig van
af Maandag 24 Sept.
AARDAPP.: A39 t.m. E39, M39.
Verlengd t.m. 29 September.
MARG.: A40B B40B C40B Boter
250 gram. M40B Boter 125 gram
BROOD; A101 B101 C101 Reserve
800 gram.
EIEREN: D104 E104 Reserve één ei
per bon.
De eieren zijn verkrijgbaar bij win
keiiers die regelmatig rantsoenbon
nen voor dit artikel hebben ingele
verd. Deze winkeliers kunnen de bon
net: D104 E104 dagelijks bij den distii-
butiedienst inleveren tegen aanvul
lingstoewijzingen. Winkeliers. die
geen eieren in voorraad hebben, mo
gen deze bonnen derhalve niet in
Jmmtvangst nemen.
DETAILPRIJS AMERIKAANSCHE
SIGARETTEN
Het Rijksbureau voor tabak en ta
baksproducten deelt mede, 'dat de
der Amerikaanse!
Treilen, welke verkrijgbaar
If.esteld. vastgesteld is or
[pakje.
NG bij
cskinderendijk l C.
1RKSTER voor een
540-d
zou voorkómen, welke directe aan
slagen pleegde op de openbare ze
delijkheid en de orde, dan wel of
zij de totaie verantwoordelijkheid
moest aanvaarden, dat door de ver
tooning van films geen enkel maat
schappelijk belang zou worden ge
schaad.
Voor deze laatste opvatting was
in de twintiger jaren in onze volks
vertegenwoordiging geen meerder,
heid te vinden en de overheid heeft
zich tot heden derhalve beperkt tot
het toezicht in poiitioneelen zin.
Dit toezicht behoorde naar zijn
aard tot de bemoeiingssfeer van
den Minister van Binnenlandsche
Zaken.
lyTEN kan bezwaarlijk zeggen, dat
de in 1926 ingevoerde centrale
keuring onverdeelde instemming
heeft gevonden. Alleen reeds het
feit, dat in de Zuidelijke provincies
een katholieke nakeuring tot stand
kwam, zegt te dezen reeds iets, al
moet hier terstond aan worden toe
gevoegd, dat die nakeuring even
eens op het criterium der toelaat
baarheid werd doorgevoerd. Wel
werden daarbij aan de toelaatbaar
heid eenigszins strengere en meer
met de katholieke moraal in over
eenstemming zijnde normen gesteld,
maar verder gaan, met name de
geschiktheid als maatstaf voor de
vertooning aanvaarden, kon bij de
bestaande verhoudingen, welke
door de wet werden beheerscht, de
nakeuring niet.
J. J. M. TEN HOLDER
TyTET INGANG van heden mogen
in ons land geen films meer in
het openbaar vertoond worden, die
niet na 1 September 1945 zijn toe
gelaten door de centrale commissie
voor de filmkeuring. In afwachting
van de benoeming der leden is de
voorzitter, de heer van Steveren,
gemachtigd de keuringskaarten uit
te reiken.
TEN
R
N
)R.
JES MEE
rVlCTORIENTJE"
Gedwongen uitzending
van arbeiders mogelijk
VOOR GROOTE KWALEN groote
geneesmiddelen. Een dier groote
kwalen is, dat er velen werkloos
rondloopen en op de gemeenschap
teren, terwijl er elders, vooral in
het Zuiden, een enorm gebrek aan
werkkrachten bestaat. Daartegen
zijn nu maatregelen genomen.
Aan den eenen kant wordt na
gegaan, welke arbeiders er in de
geteisterde gebieden noodig zijn,
terwijl men aan den anderen kant
nagaat, welke arbeidskrachten er
van elders kunnen worden uitge
zonden. Door den werkgever zal
in overleg met en waar noodig met
hulp van het Commissariaat Nood
voorziening voor behoorlijk on
derdak worden gezorgd. Voorts
krijgen de werknemers goed voed
sel, geregeld verlof, terwijl voor ver
voer zal worden zorg gedragen.
Het loon, dat de uitgezondenen
ontvangen, zal het ter plaatse van
tewerkstelling geldende zijnboven
dien ontvangen de gezinnen der
gehuwden en der ongehuwde kost
winners, die in een hooger geklas
seerde gemeente wonen, een bedrag
gelijk aan het verschil «usschen het
in de woonplaats geldende loon en
het eerstgenoemde, met f 3.per
week extra.
Deze regeling treedt in werking
op 1 October a.s. Nadien mogen
werkgevers niet meer zelf perso
neel uitzenden, doch loopt alles
over de arbeidsbureaux, van het
voor dien datum aanwezige uitge
zonden personeel dienen de werk
gevers aan het Rijksarbeidsbureau
opgaven te verstrekken, benoodigd
voor de uitbetalingen aan de ge
zinnen der werknemers
Werknemers, die niet voldoen aan
een aanwijzing tot uitzending, ver-
swJ?. wac,?,ge,d of overbruggings-
StT^W„erk8erm' die zi<* "iet
ten\.tL»oorscilnften houden, zul-
dooi' strenge maatre
gelen worden getroffen.
h J?e Regeering is zich bewust van
het onaangename, dat er vooral
voor de gehuwden en hun gezinnen
m J?cTk-stfllinB buite" d™n"
plaats kan liggen. De nood der be-
JTS Vain de ^teisterde gebieden
J, en liet algemeen? Nederlandsche
NIET OP den DERDEN, maar
op den vierden Dinsdag van
September komt de Tweede Ka
mer voor het eerst weer bijeen.
Het is nog maar, om het ingewik
keld te zeggen, een rompnood-*
kamer. Strikt grondwettig bezien,
mankeert er van alles aan. En ook
in feite kan men niet zeggen, dat
het een echte volksvertegenwoor
diging is. Acht nieuwe kiezers
lichtingen zijn aangetreden sinds
de verkiezing dezer heeren. En
alle kiezers hebben een stuk dra
matische geschiedenis beleefd,
dat van sterken invloed moet
zijn geweest op de ideeënvor
ming. Dit rompnoodparlement
wordt nu wel aangevuld met door
een commissie aan te wijzen per
sonen tenminste als het dit zelf
goedkeurt. Maar het blijft dan
toch ook maar een werken op den
gis. De vraag rijst, waarom men
zoo lang heeft getalmd met het
doen aantreden van zoo'n nood
parlement. Dat had toch al maan
den eerder kunnen geschieden.
Nu zal het gaan werken onder de
schaduw der komende verkiezin
gen, welke de regeering in het
voorjaar van '46 mogelijk acht.
Dat geeft altijd een bizondere
kleur aan de beraadslagingen en
maakt de temperamenten wat vu
riger. In ieder geval, het is dan
toch weer een stap in de richting
van de volledige democratie. Het
wordt al net echt.
TAE nationale bijeenkomst van de
Katholieke Actie is Donderdag
te Utrecht gehouden. Er waren veel
vertegenwoordigers van regeering.
geestelijkheid en R.K. organisaties,
o.a. dr. L, J. M. Beel. minister van
Binnenlandsche Zaken, prof. dr.
Sassen, als vertegenwoordiger van
minister prof. dr van der Leeuw
en prof. dr. Kors OP.
Dr. Olierook uit Amsterdam deed
voorlezing van een schrijven van
Z. H. E. Mgr. P. Hopmans te
Breda, waarin deze te kennen gaf,
dat de leiders van de Katholieke
Actie juist gezien hebben, dat het
programma van geestelijken op
bouw niet uit te voeren is, tenzij
door eendracht en krachtige samen
werking van alle R.K. organisaties.
Medegedeeld werd vervolgens, dat
tot landelijk directeur der geheele
Katholieke Actie benoemd is mgr.
F. Hendrikx. vicaris-generaai van
het bisdom Den Bosch.
Z. Exc. dr. L. J. M. Beel, be
groette namens de regeering met
vreugde en instemming het initia
tief der Katholieke Actie. Hij zeg
de toe, dat de regeering haar ont
wikkeling met belangstelling zal
volgen.
Tolken zijn meerendeels
Nederlanders
QNDER de slachtoffers van Jo
sef Kramer es. die in de ten
lastelegging van het proces Belsen
met name worden genoemd be
vindt zich ook een Nederlander
genaamd Maurice van Eynsbergen.
De tolken in het proces zijn mee
rendeels Nederlanders. Op de pu
blieke tribune bevinden zich Duit-
sche burgers, die een toegangs
kaart hebben weten te bemachti
gen.
De tenlastelegging luidt: dood
door schuld, subs, toebrengen van
zwaar lichamelijk letsel aan een
Engelsch onderdaan en aan vele
onderdanen van geallieerde naties.
Josef Kramer, „het beest van
Belsen", met zijn dunne bloedlooze
lippen en zijn kleine oogjes, die
diep in de kassen liggen, maakt 'n
wreeden indruk. Onder de beklaag
den, die meerendeels de SS uni
form dragen, vallen vele gezichten
op die sadisme verraden. Allen dra
gen hun nummer op de borst. Ook
bij de vrouwen zijn er velen met
een ongunstig uiterlijk. Van ande
ren daarentegen zou men op het
oog niet zeggen, dat zij zich aan
wreedheden hebben schuldig ge
maakt.
gEN NEDERLANDSCHE delega
tie is samengesteld, teneinde 't
vraagstuk van de spelling der Ne
derlandsche taal met de gedele
geerden van de Belgische regeering
te bespreken.
invloed en werden geprest om de
geallieerden te bestrijden. Teleur
gesteld over de onverwachte ineen
storting van Japan hebben zij zich
thans ook tegen hun voormalige
vrienden gekeerd. Er bestaat geen
aanwijzing, dat zij de hulpgroepen,
uitgezonden om de krijgsgevange
nen en geïnterneerden steun te
bieden, hebben aangevallen. Men
vreest echter, dat, indien de aan
komst van geallieerde troepen lang
wordt uitgesteld, zij wellicht agres
siever zullen worden en zullen
trachten de krijgsgevangenen en
geïnterneerde burgers te molestee-
ren.
Winkeliers moeten een
geldkaart hebben
PARTICULIERE berichten wij
zen er op, dat de situatie in
de gevangenkampen op Java
zeer ernstig is geweest. Door de
reeds verleende hulp van de
veldgroepen van de R.A.W.W.I.
en den aanvoer van voedsel en
medicamenten verbetert de toe
stand echter snel.
Het moreel van krijgsgevangenen
en geïnterneerden staat ondanks de
doorstane ellende op een hoog peil.
De eerste tastbare verbetering is
reeds gekomen en nog meer hulp
van buiten op den koristen termijn
wordt verwacht.
Omtrent een en ander zullen on
getwijfeld ten spoedigste berichten
en telegrammen doorkomen, die
dan in allerijl hier te lande gepu
bliceerd zullen worden.
In een bericht over den toestand
in Nederlandsch Indië meldt de
correspondent te Melbourne van de
„Times" het volgende:
De stad Batavia heeft, hoewel zij
door de Japanners zeer verwaar
loosd is, minder schade opgeloopen
dan eenige andere hoofdsteden in
het Verre Oosten. De stad staat
nog onder de Japansche bezettings
autoriteiten. Alle transport is in
Japansche handen en het Japan
sche bezettingsgeld heeft wettelijke
koers. De Japansche stafchef
graaf Yamaguchi en zijn staf ver
blijven in Hotel Des ïndes, dat als
Japansch hoofdkwartier werd ge
bruikt. Zij dineeren in tegenwoor
digheid van geallieerde officieren
en vrijgelaten geïnterneerden.
Eenige groepen van Indonesiërs
maken plannen een guerilla zoo
wel tegen de Japanners als tegen
de geallieerden te voeren. Gedu
rende den nacht werden Japansche
legerofficieren uit hun auto's ge'
trokken en vermoord. Guerilla
groepen hebben Europeanen aan
gevallen en vooraanstaande Indo
nesiërs, die gedurende den gan-
schen oorlog loyaal zijn gebleven
jegens Nederland, bedreigd.
De leden dezer guerilla-groep
stonden onder sterken Japanschen
TAE REGEERINGSVLIEGDIENST
Amsterdam-Eindhoven-Beek L.
wordt volgende week Woensdag in
gewijd. Donderdag d.a.v. wordt de
lijn opengesteld voor passagiers.
Maandag as. opent de Air France
een geregelde luchtlijn Parijs-Am
sterdam.
MGR. JOS HOOGERS van de
Congregatie van Scheut, is 21
Juni jl. in het St. Vincentius-
ziekenhuis te Peking overleden.
Mgr. Hoogers heeft een 50-jari-
gen missie-arbeid achter den rug
en stond als een der beste kenners
van land en volkeren bekend.
jyED. OFFICIEREN kunnen
thans de Fransche zone van 't
bezette Duitschland bereizen. Zij
zullen zich daarheen begeven, ten
einde uit Nederland door de Duit-
schers geroofde goederen op te spo
ren en ze vervolgens binnen onze
landsgrenzen terug te voeren.
JJET BIJZ. GERECHTSHOF te
Den Haag eischte tegen A.
Steentjes te Zaltbommel wegens
verraad levenslange gevangenis
straf. Tegen G. Maan uit Montfoort
die als SS-man den eed van trouw
aan Hitler en Doenitz had afgelegd,
werd de doodstraf geëischt.
TAE JAPANSCHE KEIZER zou
volgens AFP spoedig aftreden.
Als regent zou prins Sjisjiboe aan
gezocht zijn.
t
JJE RAMBLERS behooren volgens
den eereraad voor de klein
kunst gedurende drie jaren als
muziekensemble niet op te treden.
Theo Uden Masman 2 jaar en de
leden van het ensemble individueel
gedurende 1 jaar. Theo Bouwmees
ter als variété-directur eveneens
gedurende 1 jaar niet.
QVER JAN TIMMERMANS, den
Vlaamschen naturalist, die door
de Duitschers tot burgemeester van
Antwerpen werd aangesteld, werd
het doodvonnis uitgesproken.
ET Ministerie van Financiën
vestigt er nogmaals de aan
dacht op, dat alle natuurlijke per
sonen (dus ook gewone winkeliers)
in de inleveringsweek alleen geld
kunnen inleveren bij overlegging
van een geldkaart en dus gebonden
zijn aan het maximum van t 300.-.
Alleen voor andere dan natuur
lijke personen (dat zijn dus juri
dische personen, zooals N.V.'s, er
kende vereenigingen enz.,) kan 't
oude papiergeld door een gevol
machtigde zonder geldkaart en
daardoor ook zonder eenig maxi
mum worden ingeleverd.
Loonweigering
verboden
Nu de geldzuivering nadert, blijkt
dat in vele gevallen werknemers
weigeren hun loon in ontvangst te
nemen, blijkbaar in de hoop dat zij
na 2 October hun oude loon in
nieuw geld zullen ontvangen. Het
is werkgevers uitdrukkelijk verbo
den weekloonen die vóór of op 22
September en maandsalarissen, die
vóór of op 31 Augustus 1945 betaal
baar waren, na 2 October in nieuw
geld uit te keeren. Werkgevers zijn
gehouden de bedoelde loonen en
salarissen voor belanghebbenden
gereed te leggen en hen hiervan in
kennis te stellen. De werknemer die
deze gelden niet vóór 26 Septem
ber afhaalt, weet dat hij daarna
slechts waardelooze biljetten ont
vangt.
Houders van geldkaarten B be
zitten de vrije keuze met betrekking
tot het kantoor waar zij hun oude
geld willen inleveren. Zij zijn niet
name niet gebonden aan de bank,
waar zij de geldkaart B verkregen.
Rentetrekkers wordt aangeraden
hun rente voor 26 Sept. as. te in
nen, daar gedurende de geldzuive
ring geen uitbetaling zal plaats
vinden.
Heden zon onder 18.42 u. maan
op 9.07 u. Zaterdag- zon op 6.26
u., maan onder 7.45 u.
Weerverwachting: zwaar be
wolkt, tijdelijke opklaringen,
iets koeler, plaatselijk eenige
regen, matige in de kuststreek
tijdelijk krachtige wind tus-
schen Z. en Z.W.
MIDDELBURGSCH TRIBUNAAL
Het Middelburgsche Tribunaal
hield zijn eerste zitting, waarin de
voorzitter, mr. Vlaming, een rede
uitsprak. Deze bracht dank aan 't
hoofd van de sectie Interneering
voor den reeds geleverden arbeid en
aan de Middelburgsche balie, die
geheel onverplicht de zoo goed als
kostelooze toevoegingen voor haar
rekening heeft willen nemen.
Namens de balie werd deze rede
beantwoord door mr. J. v. Deinse,
die zijn spijt er over uitdrukte, dat
in het tribunaal geen personen zit
ting hebben, die scholing bij de
rechterlijke macht hebben opge
daan.
Hierna kwamen de eerste zes ge
vallen aan de orde.
JUNIORES-VOETBALTOURNOOÏ
Door den gewijzigden treinenloop is
het mogelijk geworden het juniores-
eindtournooi alsnog te Kruiningen te
laten spelen. In verband met de deel
name van een elftal van „Steen' te
St. Jansteen en „Hontenisse" te
Kloosterzande was dit bovendien nood
zakelijk, omdat dze niet tijdig te Goes
aanwezig kunnen zijn en niet tijdig
terug kunnen.
Deelnemers zijn in het A tournooi:
Biervliet, Goes en Steen, terwijl een
elftal van De Zeeuwen buiten mede
dinging meespeelt voor het spelen van.
een afmattingswedstrijd.
In het B-tournooi komen uit: Bier
vliet, Hontenisse en RCS, terwijl een
Goes-elftal dezelfde taak zal op zich
nemen als het Zeeuwen-elftal in het
A-tournooi.
De organisatie der wedst ijden is op
gedragen aan de vereenigi igen Hans-
weer tsche Boys en Kruiningen»
