GEESTELIJK HERSTEL
Het
en vernieuwing
voornaamste
gebod
Fabricage m
eenheidsmeubelen
CONSTITUEERENDE VERGADERING
VAN DE N.V.B.
De Kath. Actie
sluit
de gelederen
v_
Bankbiljetten van
f 500.- en f 1000.-
s- Radicale maatregel
Functie Prins Bernliard
EDITIE VOOR DE PROVINCI
Bur.: Westsingel 75, Goes; Dubbele poort 8, Hulst
Deze courant wordt op last van 't Militair Gezag
gedrukt op de persen v. h. Dagolad van Noord-
Brabant en Zeeland. Uitg. „Stichting De Stem'".
D r* «.'leur; J. A. H. M. van Schijndel; Hoofd
redacteur; J. J. H. A. Bruna; Alg. Zeeuwsch
red.: W. Groffen, Middelburg; Rayonred.
Zeeuwsche eilanden: N. J. Karhof, Goes. Rayon-
red. Zeeuwsch-Vlaanderen: J. Vermeeren, Hulst.
Voor God, Koningin en Vaderland
No. 265 ZATERDAG 15 SEPTEMBER 1945
Comm. v. Toezicht: C. J. v. Hootegem; A E.
Langenhorst; Mr Dr A J .J. M. Mes; Mr. H.
B. L. de Rechter; Mr Dr C. J. M. A v. Rooy.
Verschynt eiken werkdag Abonn. prfjs bij voor
uitbet.: 3.38 per kwart., p. post f 4.10. p. week
(bij niet-postbestelling) 0.26. Losse nos. 6 cent.
fOEN in 1940 Duitschers
onze grenzen overschreden,
was het uit met onze vrijheid.
Wij konden niet meer over ons
zelf beschikken, maar werden
geleid.
En hoe! Een zee van leugen en
bedrog, van nood en armoe, van
vernieling en menschonwaardige
knechting overstroomde ons en
slechts de besten onder ons waren
in staat aan al deze narigheid het
hoofd te bieden.
Vijf lange jaren van ellende lig
gen achter ons en eerst nu kun
nen wij ons realiseeren, wat zij ons
gebracht hebben: een nasleep van
moeilijkheden, die de grenzen van
ons materieele leven ver over
schrijdt en onze toekomst bedreigt.
Steeds duidelijker teekent het
beeld, dat óns volk te aanschouwen
geeft, zich af. Het bevindt zich in
zedelijk opzicht op 'n hellend vlak,
het glijdt. Honderdduizenden moe
ten een vast besluit nemen: geen
leugen en bedrog meer, geen ban
deloosheid en egoisme. Wij moeten
weer loskomen van de ideeën, die
een heidensche levensbeschouwing
ons opdrong en zelf en radicaal
beslissen over het herstel van hu
welijk en gezin; wij moeten terug
komen van de opvatting, dat alle
werk vermeden moet worden en
ons realiseeren, dat werken een
persoonlijke en een gemeenschaps
plicht is, ook in den vorm van hulp
aan noodlijdenden en aan den we
deropbouw.
Het is geen gemakkelijke taak,
die ons opgelegd wordt, zelfs zoo
moeilijk, dat er 'n enorme kracht
inspanning voor noodig zal zijn om
onder de narigheden uit te komen;
een actie, die zich niet beperkt tot
een individueel streven, maar uit
gebreid wordt tot ons geheele volk.
Wij allen, negen millioen man
sterk, moeten als één man, de
schouders zetten onder de taak.
die thans voor ons ligt en die ons
aller welzijn beoogt.
TpEN oude waarheid zegt. dat
zelfkennis de eerste stap be-
teekent op den weg naar beterschap
en zoo bezien, behoeven wij er dan
ook niet aan het welslagen eener
poging tot vernieuwing van ons
wereldje te wanhopen.
Het is echter goed, dat het niet
bij een individueele herkenning der
feilen blijft, maar dat zij ook den
wil ontketende om in georganiseerd
verband er tegen ten strijde te
trekken. De Katholieke Actie heeft
die taak op zich genomen,
De K.A., die op het woord van Paus
Plus XI een leekenapostolaat te
vervullen heeft, hetwelk culmineert
in de doelstelling het Rijk van
Christus in stand te houden en uit
te breiden en dat nader omschreven
door Pius XII neerkomt op de zorg
voor den terugkeer van Christus in
de gewetens, aan den liuiselijken
haard, in de openbare zeden, In de
verhoudingen tusschen de klassen
in de maatschappij, in de burger
lijke orde en in de internationale
betrekkingen.
De omvang van de taak, die de
K.A. op zich heeft genomen, heeft
haar doen besluiten er een groot-
scheepsche, landelijke actie van te
maken, waaromtrent ook andere
kerkelijke gezindten en de regee
ring op de hoogte zijn gebracht.
Over hoogstens enkele weken zal
zij haar werk beginnen.
In een speciaal daartoe belegde
persconferentie vertelde zij iets van
haar plannen. Men zal zich zelf
moeten verbeteren, uiteraard, want
de mensch is geen machine waarin
men een gebroken onderdeel slechts
behoeft vervangen om haar weer
te doen loopen Zij zal he.; ons ech
ter gemakkelijk maken door ons 'n
spiegel voor te houden, die helder
en onbarmhartig den feitelyken
toestand onthult. Zóó zal het ons
gemakkelijk worden gemaakt ons
te beraden over den weg en de
middelen, die ons ten dienste staan
om van onze maatschappij weer 'n
echt christelijke te maken.
Te: conferentie is over de ver
schillende punten van het actie
programma. waartoe byv. ook be
hoort het instellen van enquêtes
naar den toestand in het gezins- en
volksleven en naar de middelen
tot geestelijken opbouw reeds
heel wat verteld.
Dit alles zal echter eerst tot ge
meengoed gemaakt worden als op
20 September de nationale leiding
der K.A. te Utrecht bijeen geweest
is ter definitieve vaststelling van
een en ander. Op die bijeenkomst
zal waarschijnlijk de Aartsbis
schop door zijn aanwezigheid ge
tuigen van de bijzondere belang
stelling, die het episcopaat voor
de actie koestert.
Voor heden zij echter genoeg, er
door middel van deze regelen de
aandacht voor te vragen, van allen
zonder uitzondering, georganiseerd
in godsdienstige en sociale veree-
nigingen dan wel individueel.
Men houde zich gereed zijn
steentje bij te dragen tot het her
stel en de vernieuwing van ons
vaderland.
TN EEN TE TILBURG gehouden
persconferentie deelde de wnd.
secretaris-generaal van Handel en
Nijverheid mede, dat de aanvoer
van motor brandstof binnen afzien-
baren tijd door Nederlandsche in
stanties zal worden verzorgd. Prof.
H. Kaag, voorzitter van het college
van gemachtigden voor H. en N.
in het zuiden verklaaTde, dat maat
regelen overwogen worden om te
komen tot een grootere standaar
disatie in de meubelfabricage. Het
produceeren van eenheidsgoederen
leidt tot beteekenend lagere prij
zen.
Namens liet Departement sprak
Ir. den Hollander tenslotte woor
den van waardeering voor liet vele
werk, dat door de tijdelijke ryks-
bureaux in moeilijke omstandighe
den in het zuiden is verzet.
O ANKBILJETTEN van f 500.- en
D f 1000.-, die destijds waarde
loos werden verklaard, doch die om
verschillende redenen niet werden
ingeleverd, zullen krachtens de
.Beschikking bankbiljetten f 1000.-
en f 500.-" opgenomen in de Stcrt.
van 12 September, alsnog op be
paalde voorwaarden ter inwisseling
kunnen worden aangeboden bij
handelsbanken, boerenleenbanken
of commissionairs in effecten. Daar
alleen bona-fide houders in aan
merking komen voor inwisseling
zal men aannemelijk moeten ma-
keu sedert 13 Maart 1943 onafge
broken eigenaar te zijn geweest
resp. de biljetten door erfopvolging
te hebben verworven van óengene,
die op 13 Maart 1943 eigenaar was.
TAE SPAANSCHE REGEERING
erkent het herstel van het in
ternationale regime in Tanger. De
desbetreffende nota, overhandigd
aan de Fransche en Britsche diplo
matieke vertegenwoordigers, behelst
naast vele restricties het verlangen
van Spanje om met de gemeen
schap der volken samen te werken.
/APHEFFING van het bankge-
heim hoe veel stemenergie
en stroomen inkts zijn er vóór 1940
al niet besteed aan dit onder
werp. Als men de tegenstanders
hoorde, dan moest men meenen,
dat daardoor zoo ongeveer alle
vastigheid aan het bestaan van den
eerzamen burger zou ontnomen
worden, dat dit 'n Jacobijnsche re
volutie zou beteekenen en dat het
een doodelijken klap voor het
vertrouwen in het zakenleven zou
beteekenen. Thans deelt een Mi
nister in een groote rede zoo
eventjes terloops mede, dat het
gedaan is met het bankgeheim in
Nederland. En niemand heeft het
gevoel, dat we nu naar de haai
en gaan. Integendeel, de instem
ming is overwegend. We gelooven
niet, dat de Minister veel protes
ten zou hooren, als het parlement
reeds werkte. Om de smerige
winsten en het vuile geld te ach
terhalen, is zulk een maatregel
dan ook onmisbaar. Wie een zui
ver geweten heeft, behoeft niets
te duchten. Gelukkig dan ook.
dat men tot dezen radicalen maat
regel heeft durven besluiten.
Welke taak zij ziet bij de
komende verkiezingen
TN BELLEVUE te Amsterdam
A heeft de Nederlandsche Volks
beweging haar constitueerende ver
gadering gehouden. Een belangrijk
evenement vormde een groote rede
van Prof. Schermerhorn, die uit
voerig vertelde, hoe zoowel in het
gijzelaarskamp Beekvliet als in de
groep rondom het ^weekblad ,,Je
Maintiendrai" voor 'n belangrijk ge
deelte opgebouwd uit kernen van de
voorm. Nede?l. Unie, het stichten
van deze beweging werd voorbe
reid. Hij noemde haar program
geen program van een partij. „Niet
voor brood en spelen, maar voor
recht en gerechtigheid hebben wij
den strijd aangevangen, In dit pro
gram is getracht vorm te geven aan
hetgeen wij van de wereld verlan
gen, waarin barmhartigheid, gerech
tigheid en naastenliefde geen holle
frasen zijnDoor haar program
nadert de N.V.B. het politieke le
ven en steekt hen, die op dat veld
hun grootste activiteit verrichten,
van harte de hand toe en wil mede
met hen strijden voor die vorm
geving in ons staatkundig en maat
schappelijk leven, die zij noodig
acht voor het eigenlijke doel".
De wijze, waarop deze hand werd
toegestoken, werd nader vastgelegd,
in de volgende resolutie, welke de
constitueerende vergadering aan
nam ten aanzien van de komende
verkiezingen.
1. Zij zet zichzelf niet om in een
politieke partij omdat zij nadrukke
lijk haar wezenlijke sociaal-paedago-
gische taak wenscht te vervullen.
2. Zij acht stichting noodzakelijk
var een breede volkspartij met perso-
nalistisch-socialistische doelstelling en
roept alle partijen en groepeeringen,
die instemmen met dit doel op, de
voorbereiding tot zulk een partij ter
hand te nemen. De N.V.B. zelve acht
het haar plicht hierbij bemiddeling
aan te bieden.
3 De N.V.B. erkent, dat het onder
2. gestelde doel niet terstond bereik
baar is.
Zij dringt er daarom met klem bU
die politieke partijen, die geroepen
zijn een politiek van herstel en ver
nieuwing in personalistischen geest
te voeren, op aan met een concreet
gemeenschappelijk verkiezingsprogram
en een gemeenschappelijke candida-
tenlljst uit te komen, waarop ook al
dan niet de politiek georganiseerde
leden der N.V.B. een plaats vinden
opdat zonder politieke partijstrijd
een zoo breed mogelijk steunvlak in
het volk voor deze politiek wordt ge
vormd.
4. Mochten de politieke partijen die
voor deze samenwerking het eerst in
aanmerking komen, haar nochtans af
wijzen, clan acht de N.V.B. het on
vermijdelijk en noodzakelijk, dat in
de aldus geschapen noodsituatie, bui
ten de N.V.B., doch op grondslag van
haar program een comité voor de ko
mende verkiezingen zal worden ge
vormd om aan den in breede kringen
levenden wil tot politieke vernieuwing
ook van het partijwezen een voor-
loopige gestalte te geven.
Door deze resolutie heeft de N.
V.B. de verhouding tot de politieke
partijen, welke zij op het oog heeft
(de katholieke en de socialistische)
er niet gemakkelijker op gemaakt.
Het zal de moeite loonen er nader
op terug te komen.
Heden zon onder 19,56 uur,
maan onder 00., 14 uur. Zondag
zon op 7,15 uur, zon onder 19,53
uur, maan op 17.56 uur. Maan-'
dag maan onder 1.08 uur, zon
op 7,17 uur.
Weerverwachting: Weer regen.
Zwaar bewoïkt of geheel be
dekte lucht met overdag weer
regen. Matige in de kuststrook
krachtige wind tusschen zuid
en zuidwest. Weinig verande-'
ring in temperatuur.
IJET EVANGELIE, dat we mor-
gen lezen, geeft ons den sleutel
van het geluk; het herinnert aan
het doel, waarvoor we werden ge
schapen, nl. om God te beminnen
boven alles en al het andere om
Hem. Wie dat doel nastreeft en uit
ae liefde leeft, voor hem wordt ai-
ifs licht en zelfs de donkerste wolk
heeft een gouden rand. Mist de
mensch de liefde, dan is er een leeg
te in zijn leven, dan zal vaak ver
bittering zich nestelen in zijn ge
moed of een gevoel van eenzaam
heid zal hem overvallen. Maar waar
de liefde leeft, daar gaat het hem
als een plant, die in het zonlicht
staat hij bloeit op en draagt vruch
ten. Hij ziet een doel voor zich,
waarvoor het waard is te werken en
hij is tot groote dingen in staat.
Zelfs moeilijke dingen zal hij zon
der moeite verrichten of ook de
moeiten zal hij beminnen.
Geen wonder, dat de H. Boeken
zooveel lofprijzingen bevatten op de
edele liefde. Een van de Gewijde
Boeken, dat haar voornamelijk tot
onderwerp heeft, draagt den naam
van het Hooglied. En we hebben
allen wel eens dat hooglied van St.
Paulus gehoord over de liefde, die
lankmoedig is en goedertieren en
niet afgunstig; die niet onedel is
en zichzelve niet zoekt; die zich
niet laat verbitteren en het kwade
niet toerekent. Over de liefde, die
alles bedekt, alles gelooft, alles
hoopt en alles duldt; de liefde, die
nimmer vergaat.
Maar klinken deze woorden ons
niet onwerkelijk in de ooren of als
iets, wat we lang verleerd hebben?
Toch ligt hier de oplossing van alle
problemen, waarin de wereld van
vandaag zoo hopeloos is verward,
omdat ze de echte liefde niet meer
kent. Nu ze jaren in haat en vij
andschap geleefd heeft en daar
door ellende en verwoesting rond
om zich zag opstapelen, zal alleen
de liefde de wonden kunnen gene
zen, de eenheid kunnen brengen en
de vergezichten kunnen openen
naar een betere wereld, waarin ge
rechtigheid en vrede wonen.
Voorgedragen voor inspecteur-
generaal der Kon. Landmacht.
UET LIGT in het voornemen van
het Kabinet Z.K.H. Prins Bern
hard binnenkort aan H. M. de Ko
ningin voor te dragen voor be
noeming tot Inspecteur-Generaal
der Kon. Landmacht. Hy zal daar
bij tot taak hebben zich een
oordeel te vormen over alle vraag
stukken, welke verband houden met
den opbouw en de oefening der
Kon. Landmacht en den minister
van Oorlog daaromtrent van ad
vies dienen voor zoover hem zulks
wenschelijk voorkomt, dan wel door
den minister wordt verzocht.
Daartoe zal hij zich regelmatig
op de hoogte stellen van de wijze
van opleiding van officieren, onder
officieren en manschappen, zoo
mede van de geoefendheid en tucht
der onderdeelen, en zijn bijzondere
aandacht er aan wijden of in den
troep een geest wordt gekweekt van
of f ervaard igheidsaamhoorigheid
en plichtsbetrachting.
De Prins zal kunnen deelnemen
aan alle militaire besprekingen,
binnen den dienstkring van func
tionarissen der Kon. Landmacht,
waarin legerproblemen van welkeh
aard ook worden behandeld.
Zoo zullen de begaafdheden van
verstand en inzicht, welke de Prins
in zijn functie van bevelhebber der
Nederlandsche strijdkrachten zoo
ruimschoots toonde te bezitten, zoo
mede de groote ervaring, die hij in
den oorlogstijd heeft opgedaan, ook
in de toekomst ten dienste staan
van ons leger, hetgeen _,ezien de
verjonging van dat apparaat en de
nieuwe geest, welke hierin dient te
worden gekweekt, van groot belang
moet worden geacht.
'TUJSSCHEN ENGELAND EN PO
LEN is een overeenkomst geslo.
ten betreffende het zenden van een
Poolsche militaire missie naar Lon
den. Deze zal de repatrieering van
de in Engeland verblijvende Pool
sche soldaten behandelen. De En-
gelsche regeering ziet af van het
plebisciet onder de Poolsche troe
pen over de repatrieering.
