De doodstraf geëischt
Middelburg
De overgave van
3TER
voor
Max Blokzijl
Aanklacht en pleidooi.
ht-
ASSEN
en
JKruispoidgr
.v.o.s.
Kleine stijl van den gevaarüjksten man
tijdens de bezetting
De geldzuivering
y
istraiieve
en WINKEL
DIRECT:
5 mogelijl
Vijf minuten over twaalf
H
Getracht het geestelijk verzet
breken - „Brandende Kwestiesin
het geding - Hij ageerde niet tegen
de geallieerden- Mr. Zaayer wil
cassatie uitsluiten.
te
legenheden verf
'21622 administra-
personeelszaken,
etnische produc-
r verf en verf.
He overige aan-
■P. betreffende,
verf grondstof-
het R.C.P. kun
ts via den con-
op den Bosch,
ntrolepost vet-
en „bewijs van
r het R.C.P. bij
gebouw wordt
enoemden post
id. 366-oo
ENSTAND.
stand is, wat be-
:ene zaken" (se-
/raagstukken en
l. „financiën" en
hting" waaron-
en de midden-
idsen, het werk-
jpaar- en betaal-
financieele hulp
in het algemeen
en vakexamens,
tatie) gevestigd
39 te 's-Graven-
oc. letter Gf de
tten!' (uitvoering
drijf, B A.V.k
og gevestigd te
he weg 266, Pa-
367-oo
e rit komen ze
"tsen en stenen
at struiken en
rt nu langs 'n
p een gegeven
itein Jackson
mond en laat
id horen dat
k!
urs van pootaarc
p DONDERDAG
r F. DE VUYST
Herrn volkadhtigc
imgend gewensc hi
vsch Vlaamsche
ppel exporteurs.
RETARIS DFJÏ
te GOES. Alb
orden
a. Zij die kunnen
ris volgens Rijks-
s worden inge-
403-1
et eenige adminl
403—O
RKT 12 GOES
401-f
KAPEI.W
EN 46 IN TE
EMBER A.S.
-v. Turenhout
TERN-ETJZEN
443—O
yeek.
*eau van dit bla«
75—0
iKRACHTEN
en ontwikkeling
i) thans gevestigd
RDAM
bbenden bekend,
iant- en van de
litend 448-o o
1) TOT 12 UUR.
EDITIE VOOR DE PROVINCIE ZEEE.ANP
Bur Westsingel 75. Goes; Dubbele poort 8 Hulst
Deze courant wordt op last van t Mllltau Gezag
gedrukt op de persen v. h. Dagblad van Noord-
Brabant en Zeeland. Uitg. „Stichting De Stem".
Din eteur: J. A. H. M. van Schijndel: Hoofd
redacteur: J. J. H. A. Bruna; Alg. Zeeuwseh
red.: W. Groffen. Middelburg; Rayonred-
Zeeuwsche eilanden: N. J. Karhof, Goes. Rayon-
red. Zeeuwsch-Vlaanderen; J. Vermeeren, Hulst.
Voor God, Koningin en Vaderland
No. 262 WOENSDAG 12 SEPTEMBER 1045
Comm. v. Toezicht: C. J. v. Hootegem; A. E.
Langenhorst; Mr. Dr A. J J. M. Mes; Mr. H.
B. L. de Rechter; Mr Dr C. J. M. A v. Rooy.
Verschijnt eiken werkdag. Abonn. prijs bij voor
uitbet.: 3.38 per kwart., p. post f 4.10. p. week
(bij niet-postbestelling) 0.26. Losse nos. 6 cent.
Van een specialen verslaggever)
ET LOOPT NAAR 10 UUR, ECHTER NIET VOLGENS DE
KLOK. DIE HANGT HOOG BOVEN DE PLAATS. WAARAAN
STRAKS HET HOOFD ZAL PLAATS NEMEN; DIE STAAT OP 5
MINUTEN OVER 12. SARCASTISCH SYMBOOL VOOR DEN MAN,
DIE KORT NA 10 BINNEN TREEDT: MAX BLOKZIJL. DE MAN,
DIE STEEDS IEDEREEN WAARSCHUWDE. DAT HET 2 MINU
TEN VOOR 12 WAS EN DAT OM 12 UUR HET NOODLOT OVER
ONS VOLK ZOU LOSBARSTEN KOMT TOT DE ONTDEKKING,
DAT HET VOOR HEM ZELF 5 MINUTEN NA 12 IS GEWORDEN.
NU STAAT HIJ VOOR ZIJN RECHTERS.
De aagvaaramg was Kort en een
voudig. Hij wordt ervan beschul
digd willens en wetens propaganda
te hebben gevoerd, ten einde het
Nederlandsche volk ontrouw te ma
ken aan zijn regeering en de alge-
meene geallieerde zaak. Maar de
procureur-fiscaal uiting gevend aan
het overkropte gemoed van ons
volk, karakteriseerde zfjn misdrijf
ook anders: hü was de duivel van
ons volk, die zijn gevoelens en zijn
geestelijke benauwenis kennend, 't
trachtte te verleiden door het op
zijn zwakke plekken aan te grijpen
en aldus zijn rotsvaste geloof in de
overwinning, zijn trouw aan de Ko
ningin en aan de nationale zaak,
te schokken.
Vele toehoorders in de rechtszaal
hadden wellicht verwacht, dat deze
groote Nazi-handlanger een hero-
iek gebaar zou maken, zooals vele
dapperen van onze verzetsbewe
ging tegenover hun Duitsche rech
ters. Hij kon weten en zijn ver-
dediger had hem kennelijk hierop
voorbereid dat hij geen enkele
kans had op clementie van het Bij
zonder Gerechtshof. Maar niets
daarvan. Alles wat Blokzijl tot zijn
verdediging naar voren bracht, was
hierop gericht om te toonen, dat
hij als „goed" vaderlander er steeds
op uit was geweest de Nederland
sche belangen te behartigen.
De man. die van alle Nederland
sche nationaal-socialisten het
meest het contact met de massa
had bewaard. Week nu hetzelfde
gemis aan werkelijkheidsgevoel aan
den dag te leggen als zijn soort-
genooten.
Het was alles hoogst lachwekkend
En waarschijnlijk zullen we ook bij
de volgende zware gevallen hetzelf
de beeld aanschouwen: immers, al
deze lieden zijn met hetzelfde idee-
ensop overgoten en bezitten boven
dien een onbegrijpelijk hersenkron.
kei in een zelfverheerlijkend on
schuldigheidscomplex.
"TPijdens de eerste fase van de
rechtszitting heerschte 'n schijn
baar mild klimaat. De president
van het Hof. mr. A. F. L. van Ber-
ckei. die dikwijls als 'n fox-terrier
op de woorden van egp verdachte
reageert, was bij dit onderzoek zeer
beheerscht en stelde verschillende
vragen op bijna vaderlijke wijze.
Zoo vroeg hij den gewezen journa
list als menseh tegenover mensch
hoe hij, gezien zijn optreden vóél
den oorlog, zfjn reizen naar Insu-
linde en zijn verdiensten, waarvoor
hy een koninklijke onderscheiding
ontving, zulk een onvaderlandsche
houding had kunnen aannemen.
Bij dergelijke vragen bleek, met hoe
veel tact en inzicht Mr. v. Berckel
deze lieden weet aan te pakken.
Max Blokzijl bekende daarop dat hfj
een grooten innerlijken strijd te
voeren had gehad, toen tiendui
zenden joden werden gedeporteerd
en duizenden landgenooten werden
opgebracht om in gevangenissen en
concentratiekampen te zuchten.
Voor het eerst kon hij nu zee
gen, dat hij in 1942 en 1943 twee
maal had gevraagd te mogen terug
treden uit zijn functie, hetgeen hem
geweigerd was. Toen had hü maar
op oen afloop van den oorlog ge
toonde den verdachte aan, dat hij
zich niet op een jurist als Mr.
Schrieke behoeft te beroepen om
te ontkennen, 'at men kon weten,
dat Nederland ook na 15 Mei 1940
met Duitschland in oorlog was.
TJet verweer van den verdediger,
die zeide met wrevel de verde
digingsopdracht te hebben aan
vaard. beperkte zich tot een zuiver-
juridischen aanval op de formulee
ring der dagvaarding. In een knap
betoog wees hij erop, dat „propa
ganda voeren" 'n qualificatie is en
niet een feit in den zin van het
Wetboek van Strafrecht. Daar ver
dachte getracht heeft propaganda
te voeren, hebben we te maken met
een poging tot misdrijf en niet met
het misdrijf zelf.
„Doordat wij thans nog zoo dicht
bij deze geschiedenis staan", aldus
Mr. van Louweren, „is de procu
reur-fiscaal er toe gekomen de dag
vaarding zoo lichtvaardig in el
kaar te zetten. Wanneer echter, na
20 jaar iemand de dagvaarding' in
handen krijgt, moet deze ook ver
antwoord en in alle opzich-en be
grijpelijk zyn'. Het ontzeggen van
cassatieberoep, zooals Mr. Zaayer
aan het Hof adviseerde alleen om
dat het volk een snelle berechting
eischt is onjuist. Wij leven in een
rechtsstaat".
Het Hof zal zich thans moeten
beraden, of deze zaak op grond van
een hernieuwde dagvaarding op
nieuw aan de orde moet worden
gesteld, of dat de doodstraf, welke
de procureur-fiscaal om 11.19 eisch
te. over 14 dagen moet worden uit
gesproken.
l»lokzyls verdediging rustte weer
geheel op het thema, dat hy
wel het natlonaal-socialisme had
gepropageerd, maar niet den Duit-
schen staat verdedigd. Hy vertelde,
hoe hij door iemand van de AVRO
was overgehaald, om radiopraatjes
te houden, hoe Janke hem naar
Nederland had gehaald om ,De
Standaard" te leiden, terwijl hem
daarna verzocht was in de redactie
van „De Tijd" te treden. In Sep
tember 1944 zouden Duitsche kapi
talisten en annexionisten zelfs ge
tracht hebben met hem af te re
kenen, en stuurden hem naar het
Noorden en verspreidden het ge
rucht. dat hü gevlucht was! Veel
indruk kon dit alles niet maken en
het verwekte zelfs hilariteit, toen
hü de verzekering naar voren bracht
dat hij op verlangen van de Ne
derlandsche Regeering te Londen
niet door de K.P. was doodgescho
ten. omdat ziin radiopraatjes zul
ke nuttige inlichtingen over den
toestand in Nederland bevatten!
Alles bij alles heeft dit eerste op
treden van een „grooten" N.S.B.'er
in het bevryde Nederland geen
grooten indruk gemaakt. De typee
ring „vrij akelige verdediging' door
Mr. Zaayer, gaf het algemeen ge
voelen van de toehoorders weer.
Een kort technisch verslag volgt
hieronder nog.
vla°rmdnd0e,mjk v?tte de President
yam. „Dat was dus zuiver onnnr-
U K'ilde wachten opP den
w"rwer de>\ oorlog, terw.jl u
''tionaal-SociaVkio 611 de Na"
venc'a!Lsten werden bedre-
vau Oven als raadsheer.
MAX BLOKZIJL, de man die
jarer lang ons volk heeft
trachten te vergiftigen
met zijn radio-praatjes, stond
Dinsdag wegens zijn landverra-
derlyke houding terecht voor 't
Bijzonder Gerechtshof te Den
Haag. dat zitting hield in het
vroegere departement van
Volksvoorlichting en Propagan
da. waar Blokzyl den scepter
zwaaide. De Procureur-fiseaat
eisehte tegen Blokzyl de dood
straf.
De uitvoerige dagvaarding be
helsde o.a. verschillende citaten uit
radiotoespraken van den verdachte,
waardoor hü had getracht het gees
telijk verzet van het Nederland
sche volk te breken en het aan te
zetten tot ontrouw jegens de eigen
regeering.
Blokzyl verklaarde, dat het boek
je „Brandende Kwesties" slechts
concepten van zijn radioredevoerin
gen bevatte, dat het was samen
gesteld door een redacteur van „De
Telegraaf", die later overging naar
het „Nationale Dagblad" en dat er
wel iets in kon staan, wat hy voor
de microfoon niet gezegd had.
Naar aanleiding van deze verkla
ringen. wees een ambtenaar van
den opsporingsdienst er op. dat
Blokzijl bij de eerste verhooren ter
dege bekend had, dat het boekje
zyn uitlatingen weergaf.
Overigens ontkende Blokzyl, dat
hij propaganda gemaakt had voor
Duitschland. Hij trachtte het dui
delijk te maken, dat er een onder
scheid te maken was tusschen
het nationaal-socialisme en den
Duitschen staat. Hij zeide het ver
zet in ons land niet goed te keuren,
omdat dit volgens hem alleen uit
ging van enkele verspreide groep
jes. Wel gaf hy toe tegen de Neder
landsche regeering in Londen ge
ageerd te hebben, omdat hij die als
ongrondwettig beschouwde. Ook
had hy niet tegen eenig geallieerd
land geageerd, maar tegen de gees
telijke stroomingen In die landen!
Toen de President hem vroeg, hoe
hü zün handelingen, met zijn ge
weten overeen kon brengen, zei de
verdachte, dat hy omdat hy
zeker was van een Duitsche over
winning het zyn plicht achtte
een betere verhouding tusschen het
Nederlandsche volk en den „over
winnaar" tot stand te brengen.
De President wees hem erop,
dat hü ook in zijn houding had
volhard toen de indringer tot
executies en deportaties over
ging. Hierop antwoordde Blok
zyl „Nederland werd geregeerd
door slechte Duitschers, door
annexionisten en profiteurs.
Overigens bleek, dat Blokzül reeds
in 1935 toen hij als journalist
voor het Handelsblad in Duitsch
land werkzaam was nationaal-
socialist geworden was. Desgevraagd
deelde hij nu mede, dat hy wel van
de gruwelen en wreedheden van de
aanhangers der partij gehoord
had. doch dat deden sadisten. „Ik
maakte slechts propaganda voor
idealen van de besten uit de bewe
ging", zei Blokzyl. „en daarnaast
trachtte ik leed te verzachten, wat
mij in krasse gevallen ook is ge
lukt".
In zün requisitoir wees de Pro
cureur-fiscaal erop, dat hij maar
13 citaten van verdachte's radio
praatjes in de dagvaarding had
laten opnemen; hij had er echter
ook 130 kunnen nemen. Uitvoerig
citeerde de procureur-fiscaal het
boekje „Brandende kwesties", waar
bü hij er den nadruk op legde, hoe
doortrapt, perfide en gemeen dit
alles in elkaar gezet was.
In het verder gedeelte van zijn
betoog beklemtoonde de Procureur
fiscaal, dat hetgeen Blokzijl deed
duizend maal erger was dan het
gewone gebral van de N.S.B., dat
toch geen vat had op het volk.
Blokzijl kende echter de gevoelens
van het Nederlandsche volk.
„Het zal U niet verwonderen,
zoo zei de Procureur-fiscaal
daarna, dal ik tegen Blokzyl we
gens opzettelijk in tyd van oor
log hulp verleenen aan den vy-
and de doodstraf eisch. Ik ver
zoek U verdachte geen verlof tot
cassatie te verleenen, daar de
zaak juridisch zeer eenvoudig is
en het de bedoeling is landverra
ders in kort geding te berechten"
Voorts eisehte de procureur-fis
caal ook nog het ontzetten uit het
actief en passief kiesrecht, het ont
nemen van het recht om het be
roem van journalist uit te oefenen
en aan een radio-omroep mee te
werken.
Voor het overige verwijzen wij
naar de indrukken van een bizon
deren verslaggever.
Regeling spoedig te wachten
TXAAR DE MAATREGELEN tot
intrekking van de bank- en
muntbiljetten van f 100 slechts 'n
onderdeel vormen van het veel om
vangrijker vraagstuk der geldzui-
verihg, kan op het oogenblik nog
geen antwoord worden gegeven op
óe by het departement van Finan
ciën binnenkomende vragen, hoe
en wanneer degenen die biljetten
van f 100 inleverden hun geld zul
len terug ontvangen. In vele ge
vallen is bovendien een omvangryk
onderzoek naar de wyze van ver-
kryging noodzakelijk, hetgeen
uiteraard veel tijd kost. In het
bijzonder geldt dit voor de talrijke
gevallen van na-inlevering, waarbij
den opgegeven oorzaken voor het
te laat inleveren der biljetten
uiteraard niet ongecontroleerd kan
worden aanvaard.
Voor bona-'fide personen is ech-
geen enkelen reden tot ongerust-»
heid aanwezig.
Nadere regelingen inzake de
geldzuivering zyn overigens zeer
spoedig te wachten.
Hedenavond om 9 uur zal de
minister van Financiën, Prof. nu-.
P. Lieffink, voor de radio spreken
over de komende maatregelen tot
saneering van het geldwezen.
Heden zon onder 20,03 uur.
Maan onder 22.31 uur. Don
derdag zon op 7,10 uur. Maan
op 14,21 uur,
Weerverwachting half tot
zwaar bewolkt. overwegend
droog, zwakke aan de kust ma
tige zuidelijke wind. vrü warm.
Eon avontuur, dat
door één schot In
de war gestuurd
kon worden.
E\P den morgen van den 6en No
vember kreeg majoor Hugh
Johnston beve! om te probeeren
met een aantal Buffalos am-
phibische tanks Middelburg te
bereiken.
Wij zouden een omtrekkende be
weging maken en de stad van het
Westen naderen.
Met inbegrip van de tankbeman
ningen had majoor Johnston 140
man tot zijn beschikking. Zijn op
dracht was uit te visschen hoe de
toestand in Middelburg was. Ik was
de eenige in de afdeeling die
Duitsch kende. Wy vertrokken
tegen den middag en bereikten na
3 uren zonder veel wederwaardighe-
heden Middelburg.
Ik zat in de eerste Buffalo, die de
anderen een flink stuk vooruit was.
Aan den rand van de stad stond tot
onze groote verbazing een stel in
woners op ons te wachten en juich
ten ons geestdriftig toe. Wy had
den op een heel ander soort warme
ontvangst gerekend, maar voorloo-
pig was nergens een Duitscher te
bekennen. De Hollanders probeer
den om het hardst te vertellen waar
de Duitschers zaten, maar het was
onmogelyk om van al het ge
schreeuw iets te begrijpen. Ten
slotte zou een politie-agent ons
naar den Duitschen commandant
toebrengen. Een Sehotseh kapitein
en ik zelf klommen uit onze tank
en toen begon een merkwaardige
marsch door de stad.
Ik liep voorop met een witte vlag
in de eene hand en een revolver in
de andere, tusschen den politie
agent en den Schotschen kapitein
Unveischamt war es, Herr
King jouwde ons uit
Een Noorsch officier, uit Bergen,
speelde een rol in een der meest
fantastische episoden in den strijd
op de Zeeuwsche eilanden en wel
in de overgave van Middelburg.
Hij gaf daarvan een relaas in het
Noorsche blad „Norsk Tidend" en
illustreerde het zelf.
Interessant als het verhaal is,
laten wij het hier volgen, ver
lucht met de teekeningen die de
schrijver onder den naam Pedro
maakte.
in. Daarachter de groote Buffalo en
aan beide kanten van de straten
groepen juichende Hollanders, die
slechts met moeite hun geestdrift
zoover konden bedwingen, dat er
nog wat plaats voor onze stoet
bleef.
Op een hoek van een straat
zag ik plotseling een compagnie
Duitschers op ons komen afmar-
cheeren. Ik zou niet durven zeg
gen. dat ik niet een beetje zenuw
achtig werd. Ik wuifde yverig met
mijn witte vlag en mijn revolver,
terwijl ik maar even op de Buffalo
bleef wachten, die in het gedrang
achter was geraakt. Maar er was
geen gevaar.
De chef van de Duitschers was
in de houding gesprongen, salueerde
de eq zei dat hij zich over wilde ge
ven Het eenige wat ik zoo gauw
kun bedenken- met al die gevange
nen te doen, was hun te bevelen
met z'n allen op de stoep te gaan
staan. Ik verzocht den chef als gids
te dienen en ons naar den com
mandant te brengen.
De Hollanders begonnen zich te
rug te trekken,
want zy dach
ten nat er nu
zoo langzamer
hand wel ge
schoten zou
worden. Wij na
derden name-
plein voor het
lijk het groote
huis van den
commandant,
waar het merk
waardig stil was
Myn hart klop
te in mijn keel,
maar- ik kon niet
meer terug. Ik
ging de trap op
het Duitsche
hoofdkwartier
binnen, waar
het er uit zag
of ze op mij
hadden gewacht
De commandant
Haupsmanu, de burgerbevol-
