De herbouw van
Vlissingen
Stad en Land
PETAIN
in fort Portalet
HULPCOLONNES
op Java en Sumatra
Verliesrekening
opgemaakt
EE
IN 'T KORT
Pionnen voor de toekomst
■^U AAN het oorlogsgeweld een
einde is gekomen, kan de ver
liesrekening worden opgemaakt.
Deze is vooral voor Vlissingen niet
gering. Verwoest werden twee kerk
gebouwen, alsmede de kapel van 't
St. Joseph-ziekenhuis, zes school
gebouwen waarvan zeven scholen
gebruik maakten), zeven anÜere
openbare gebouwen (waaronder de
Zeevaartschool), 1510 woningen en
120 zakenpanden. Zwaar bescha
digd werden drie kerkgebouwen,
twee openbare gebouwen en 1200
panden. Alle overige gebouwen
werden min of meer ernstig ge
troffen. Als gevolg van beschadi
gingen van het rioolstelsel en we
gens bomtrechters moest in het
wegdek een oppervlakte van 45.450
m2 worden hersteld. En in deze cij
fers is nog niet begrepen de schade,
welke in het overstroomde deel der
gemeente is aangericht, noch de
verwoesting aan de haveninstalla
ties; niettemin geven zij eenigen
indruk van de omvangrijkheid van
den-herstelarbeid, die te Vlissin
gen moet worden verricht.
Ook in de eerste oorlogsjaren
had de Scheldestad ernstig van
bombardementen te lijden gehad,
en in verband daarmee werd toen
reeds een „Urgentie-program 1943"
samengesteld, gebaseerd op de uit
voerige studies en becijferingen,
welke voor het ontwerpen van het
uitbreidingsplan waren gemaakt.
Uiteraard kon toen niet worden
voorzien, tot welk een zwaren prijs
tenslotte de bevrijding moest wor
den gekocht, en een wijziging van
het program was dan ook geboden.
OomI man hot plan
/"WER DIE PLANNEN heeft de
wethouder van openbare wer
ken, de heer H. B. J. Knoop, een
boekje geschreven, waarin hij het
doel als volgt omschrijft; „Uit de
puinhoopen van het heden, naar de
aanwijzingen van moderne stede
bouwkundigen, in tien jaar tijds 'n
behoorlijk geoutilleerde stad te
bouwen voor 32.000 menschen,
een stad, waar de economische
structuur op breede basis gevestigd
is."
Het aantal inwoners van 32.000 in
1955 is geen optimistische verwach
ting."
0e woningbehoefte
^EN RAMING was noodzakelijk om
eenig idéé te verkrijgen van de
woningbehoefte in den eerstvolgenden
tijd. De conclusie er van was, dat per
1 Januari 1946 er dus een acuut wo
ningtekort van 1400 woningen zal zijn.
Andere becijferingen leiden tot de
conclusie, dat men gedurende de
eerstvolgende tien jaren jaarlijks 345
woningen zal moeten bouwen, wil
men in de woningbehoefte kunnen
voorzien.
Van zelf stelt men zich de vraag,
waar men dit groote aantal woningen
zal bouwen. De beantwoording dier
vraag is in drie deelen gesplitst.
Do 99Oêtdo Stad"
Het VONNIS „afschrijven" van het
oude stadsdeel zal niet worden
geveld. Weliswaar zal de omgeving
van den Steenenbeer niet langer 't
centrum der openbare gebouwen blij
ven, doch overigens ligt het in de be
doeling van het gemeentebestuur, al
les te doen wat mogelijk is om aan
de oude stad nieuwe gelegenheid tot
opbloei te geven, o.a. door er een
winkelcentrum van te maken. Uiter
aard zal in dit opzicht zeer veel van
de belanghebbenden zelf afhangen.
De overheid zal op de eerste plaats
den woningbouw op zoo ruim moge
lijke schaal bevorderen, daar waar
oude wijken zijn weggevaagd (omge
ving Gravenstraat, Hendrikstraat,
Breewaterstraat en Koestraat). Hier
door zal worden voorkomen, dat de
oude stad ontvolkt, terwijl de geves
tigde verzorgingsbedrijven hun be
staansreden behouden. Vervolgens
ligt het in de bedoeling, de in ver
val geraakte stadsdeelen te saneeren
(complex tusschen Walstraat en Noord
straat) en het stadsbeeld te ver
fraaien (Spuistraat, en aanleg van 'n
werkelijk Bellamy-,,park"). Tenslotte
zullen de toegangswegen verbeterd
worden, o.a. door de Spuistraat over
den te dempen Spuiboezem te verlen
gen en te verbinden met de Paul
Krugerstraat.
Uitbreiding
1JTET TWEEDE DEEL van het plan
wordt aangeduid met den titel
..Wederopbouw en uitbreiding". Op-
Heden zon onder 20,12 u., maan
onder 21,19 u.. Zondag zon op
7,04 u. Zon onder 20,10 u., maan
onder 21,35 u. Maandag zon op
7.06 uur.
Weer verwachting: Jicht tot half
bewolkt droog weer, iets war
mer, zwakke wind. Het laat
zich aanzien dat het rustige,
droge weer nog eenige dagen
ul aanhouden.
gemaakt is een plan-Linker Reduit,
hetwelk den bouw van winkelhuizen
en ruime twee-verdiepingswoningen,
van 350 eengezins- en 150 boven- en
benedenwoningen, alsmede van 30
woninkjes voor ouden van dagen om
vat, benevens 35 pandeji voor kleine
bedrijven. Voorts is er een plan-An
jelierenlaan, behelzende het afbou
wen van de stad in noordelijke rich
ting tot aan de Beatrixlaan, hetwelk
50 woningen omvat, en tenslotte zijn
er de plannen Paauwenburg en Lam-
merenburg aan weerszijden van den
Koudekerkschen weg, juist over de
gemeentegrens. Hier heeft men den
bouw van 1100 en 250 woningen ge
dacht.
Het derde gedeelte van het plén
tenslotte hangt san.en met de sanee
ring van de oude stad en betreft de
demping van den Spuiboezem. Al het
van de Keersluisbrug af komende
verkeer zal dan over de Paul Kruger
straat de stad binnenkomen. Wanneer
de directe verbinding tusschen deze
straat en de Spuistraat tot stand zal
zijn gebracht en de doorbraak van de
huizenrij aan de Badhuisstraat zal
zijn verwezenlijkt, zal het verkeer 'n
directe oprit naar de badplaats ver
langen.
Openbare gebouwen
en terreinen
TIAAR HET GEMEENTEHUIS aail
de Houtkade reeds lang niet meer
voldoet, is een nieuw raadhuis gepro
jecteerd aan de Paul Krugerstraat.
De brandweercentrale zal, zij het
grooter, op haar oude plaats herrij
zen, Een plaats voor het nieuwe po
litiebureau is nog niet aangewezen,
evenmin als voor het directiegebouw
van Gemeentewerken.
De bouw van een schouwburg, te
vens concertzaal heeft de aandacht,
evenals die van een overdekte zwem
inrichting.
Voor den aanleg van voetbal- en
korfbalvelden, een sintelbaan, tennis
banen en een golflinks zijn plannen
ontworpen.
Vlissingen vertrouwt er op, dat
met de uitvoering dezer groote,
maar zeer noodzakelijke en urgente
plannen ten spoedigste zal kunnen
worden begonnen. Zij is slechts één
van de vele gemeenten, die in ons
geteisterde Vaderland zwaar van
het oorlogsgeweld hebben geleden.
Wij sluiten ons graag aan bij den
heer Knoop, wanneer hij zegt:
„Slechts in weinige plaatsen echter
heeft de bevolking gedurende vijf
jaren onder zoo moeilijke en ge
vaarvolle omstandiglïeden moeten
leven als hier. Begrip hiervoor en
het besef, dat het offer, hetwelk
Walcheren en daarbij ook Vlissin
gen bracht voor het openstellen
van Antwerpen, om de invasie tot
een snel en victorieus einde te
brengen, moge voor allen, die dit op
eenigeriei wijze in de hand heb
ben, een aansporing zijn om Vlis
singen bij zijn opbouw te helpen."
A/JET DE UITZENDING van Ge
zagsbataljons voor Indië, zal
reeds op 15 September as. een
aanvang kunnen worden gemaakt.
In totaal zullen er 27 Bataljons
worden uitgezonden. Elk bataljon
zal ongeveer 800 man tellen. Afge
zien hiervan zullen 2 divisies wor
den uitgestuurd, 23000 man sterk,
die in Engeland worden geoefend.
De manschappen voor de le divisie
van de expeditionaire macht zul
len voor 1 Jan. naar Engeland ver
trekken.
TLTAANDAG 10 SEPT. as. zal
Mgr. Dr. J. de Jong, Aartsbis
schop van Utrecht zijn 60sten ver
jaardag vieren.
11 SEPT. zullen de Stoottroepen
in Den Bosch, die naar Indo
nesië zullen vertrekken, een groote
afscheidsparade houden.
T)E Gouverneur-generaal van Ne-
derlandsch-Indië is ook Vrijdag
niet in ons land aangekomen. Men
hoopt hem hedenmiddag te kunnen
verwelkomen.
IRONING LEOPOLD heeft van
den Zwitserschen bondsraad
toestemming gekregen zich in het
kanton Genève te vestigen, mits
hij zich onthoudt van politieke ac
tie. De Belgische regeering heeft
met dit besluit haar instemming
betuigd.
PRESIDENT TRUMAN heeft
aangedrongen op de teruggave
van koopvaardijschepen aan de
particuliere eigenaars.
I^EIZER HAILE SELASSI van
Abessynië heeft aan de Ame-
rikaansche Sinclair oliemaatschap,
pen een olieconcessie verstrekt voor
den tijd van 5 jaar.
JOSEPH MEISINGER. de vroe-
gere chef van de Gestapo, die
hl 1941 naar het Verre Oosten
ging om daar filialen te stichten
en die verantwoordelijk is voor de
arrestatie van de Joden in War
schau. is In Japan gearresteerd.
Hij werkt aan een lijvig
verslag.
pETAIN is over het algemeen
zeer goed geluimd. Hij werkt
aan een lijvig stenografisch verslag
waarover hij aan niemand uitleg
verschaft.
Louis Nevia, berichtgever van As
sociated Press, vernam deze bij
zonderheden uit den mond van een
der bewakers van den ouden
maarschalk.
Deze laatste hoopt over enkele
dagen het eerste bezoek van zijn
echtgenoote te ontvangen.
In de sombere vesting, nabij Pau,
waar hü geinterneerd werd, brengt
Pétain het grootste gedeelte van
den dag in een zetel door. Naast
hem bevindt zich een klein elec-
trisch verwarmingstoestel.
De gewezen maarschalk slaapt in
een veldbed en staat om 9 uur op.
Wanneer hij aan zijn verslag niet
werkt, leest hij of bekijkt het land
schap door het venster.
De vesting is omgeven door
prikkeldraadversperringen en een
aantal machinegeweren.
Des nachts wordt heel de omge
ving door schijnwerpers verlicht.
Pétain neemt slechts een licht
ontbijt. Voor de rest krijgt hij het
rantsoen zooais ieder Fransch bur
ger van zijn leeftijd. Hij krijgt bo
vendien een halve liter melk per
dag.
De gevangene mag iederen na
middag een half uur op de binnen
plaats wandelen, vergezeld door
twee bewakers.
Aan Pétain werd het recht ont
zegd nog eereteekens te dragen. Hij
moest dus afzien van de „mili
taire medaille", het eenige eere-
teeken dat hij gedurende het pro
ces droeg.
De legerarts en de 60 soldaten
van de vesting Portalet noemen
hem nog steeds „Monsieur le Maré-
chal".
Volgens het blad „France Soir",
bestaat de mogelijkheid dat Pétain
van Portalet zou overgebracht wor.
den naar het fort Sainte Margue
rite op 2 km van Cannes.
In dit fort zou destijds „de man
met het ijzeren masker" opgesloten
zijn geweest, over wie verscheidene
legenden bestaan, o.m. dat hij een
zoon was van Lodewijk XIII.
Na den oorlog 1870-71 werd Ba-
zaine, een ander wegens hoogver
raad veroordeelde maarschalk van
Frankrijk, die Metz aan de Duit-
schers overgaf, er gevangen gezet.
Na negen jaar kon hij ontsnappen
naar Spanje.
IRONING PETER heeft op zijn
22sten verjaardag een procla
matie uitgevaardigd, waarin hij
den wensch uitspreekt, spoedig
weer in zijn 1-nd te kunnen terug-
keeren. In Yoego-Slavië streven
tezelfder tijd bepaalde groepen
naar de vorming van een republiek.
KERKELIJKE KALENDER
Zondag 9 Sept. 16e Zondag na Pink
steren. 2de gebed v. d. H. Gorgonius,
3e a cunctis. Groen.
Maandag 10 Sept. H. Nicolaas van
Tolentun. Wit.
Dinsdag 11 Sept. H. Prothus en
Hyacinth us, 2e a cunctis, 3e naar
keuze. Rood.
Woensdag 12 Sept. Allerh. Naam
van Maria. Wit.
Donderdag 13 Sept. Van den dag.
2e gebed a cunctis, 3e naar keuze.
Groen.
Vrijdag 14 Sept. Kruisverheffing.
Credo, en Praef. v. h. H. Kruis. Rood.
Zaterdag 15 Sept. Zeven Smarten
van Maria, 2e gebed v. d. H. Nico-
medes. Credo en Praef. v. O. L. Vr.
Wit.
BENOEMINGEN
Mgr. P. Hopmans heeft kapelaan
E. Bruinsma van de parochie van
O.L.Vr. Onbevlekte Ontvangenis te
Breda benoemd tot kapelaan in de
parochie van den H. Antonius te
Roosendaal; kapelaan C. Braat uit
Standdaarbuiten tot kapelaan in
de parochie van O.L.Vr. Onbevlek
te Ontvangenis te Breda; den eerw.
heer H. Grooten tot kapelaan te
Standdaarbuiten en den eerw. heer
P. van Zon, priester van het semi
narie, tot kapelaan te Welberg.
UITVAARTDIENST
TH. WEEMAES
Dinsdagmorgen werd in Belgisch
Klinge onder groote belangstelling
de solemneele Requiemmis opge
dragen voor de zielerust van den
gefusilleerden Nederlander Theo-
door Weemaes, die* op 9 April van
dit jaar in het concentratiekamp
Kopenenck werd vermoord.
Na de H. Mis werd ten huize van
den afgestorvene een gedenksteen
onthuld. De burgemeester van
Klinge hield hierbij een indruk
wekkende redevoering. Een verte
genwoordiger van de Witte Brigade
herdacht vervolgens dezen gevallen
Nederlandsehen oud-illegalen- wer
ker, waarna de heer Stoorvogel na
mens de Nederlandsche onder-
grondsche werkers een kort woord
sprak en een bloemstuk bij de ge
denkplaat neerlegde.
OVERSTE SLOT GAAT WEG.
De commissaris van het Militair
Gezag, in Zeeland, overste Slot,
legt volgende week zijn functie neer
en vertrekt naar Indië,
Hij zal Maandag te Middelburg
aan autoriteiten en naaste mede
werkers een diner aanbieden.
COMITÉ GEBIEDS
UITBREIDING
Als onderafdeeling van het lan
delijk comité is thans ook in Zee
land een provinciaal comité tot
stand gekomen. Voorzitter is mr.
dr. A. Mes; secretaris drs. Chr.
van Paassen secretariaat Nieuw-
straat 27 te Middelburg); leden
zijn; P. Bom, mr. H. Bouman, dr.
Buma, ir. Geuze, ir. S. Herweyer,
A. Hoolhorst, A. de Jonge, dr. A.
van Loy R. Meursinghe-Reijnders,
jhr. R. Roël, ir. M. de Vink, J.
Vriesendorp.
Nog deze maand zullen er te
Middelburg en Goes vergaderingen
worden belegd.
ZITTING TRIBUNAAL
Op Woensdag 19 Sept. a.s, zal 't
Zeeuwsche Tribunaal zijn eerste
openbare zitting houden in het
gerechtsgebouw te Middelburg.
WIE WIL BURGEMEESTER
WORDEN?
De minister van Binnenlandsche
Zaken brengt ter kennis van be
langhebbenden dat de mogelijkheid
van sollicitatie naar het ambt van
burgemeester wordt opengesteld;
Provincie Zeeland: St. Annaland,
Axel, Breskens, Domburg, Driewegen,
Duivendijke, Ellewoutsdijk, Groede,
's Heer Abtskerke, Nieuwvliet, Re-
tranchement, Scherpenlsse, Vlissin
gen, Westkapelle.
Provincie Noordbrabant: Asten,
Bakel en Mrlheeze, Boxtel, Cuyk,
Dinteloord c.a., Den Dungen, Eersel,
Erp, Etten en Leur, Fijnaart, Gemert,
Grave, Heusden, Hoeven. Hoogeloon,
Oosterhout, Someren, standdaarbui
ten, Veghel, Vlijmen, Waalre, Waal
wijk, Waspik, Woensdrecht, Zeven
bergen.
Sollicitaties dienen te worden ge
richt tot de Koningin en moeten op
zegel zijn gesteld. Voor elke gemeen
te moet een afzonderlijke sollicitatie
worden ingezonden.
f\P Java, om precieser te zyn, i
bij Batavia, zijn êe eerste ge- J
allieerde troepen aangekomen, j
Vliegtuigen, die op de Cocos-
eilanden opstegen, hebben er I
namelijk een hulpcolonne neer
gelaten, die de krijgsgevangenen
en geïnterneerden zullen helpen.
Ook in Medan, Padang. Palem-
bang en Bengalen zijn eenheden
gearriveerd.
De hulpactie voor de krijgsgevan
genen blijkt zich steeds verder te
ontplooien. In Brisbane «Australië)
zijn 140.000 pakketten voor hen ge
reed gemaakt met toiletartikelen,
postpapier, sigaretten, tabak, enz.
Van Borneo kwam goed nieuws.
De Japanners zijn er verstandig ge
worden en hebben oen afgevaai -
digde gestuurd, zoodat een spoe
dige capitülatie, ook van deze
strijdkrachten mag worden ver
wacht. De man deelde mede dat
zij 2000 geallieerde gevangenen
hebben gemaakt.
Op economisch gebied heerschte 4
Japanners
op Borneo
worden verstandig
V_
eveneens activiteit. De Ned. regee-
ring treft voorbereidingen om op
Borneo en Sumatra de rubberpro
ductie te hervatten en heeft te
dien einde o.m. kust- en rivier
vaartuigen in Amerika besteld.
Uit Japan kwam het ietwat zon
derlinge bericht, dat de Japansche
minister van Buit. Zaken medege
deeld heeft, dat Japan niet onder
geallieerd militair bestuur zal ko
men. maar dat de Japansche re
geering uiteraard verzoeken van de
geallieerden zal ontvangen, die dan
worden ingewilligd. Üoe het zü, he
den zou in Tokio een geallieerde
overwinningsparade gehouden wor
den.
COMMISSIE VLIEGVELD
Te Terneuzen heeft zich gevormd
een commissie die zich ten doel stelt
de verbinding van dit deel van Z.
Vlaanderen met het overige Neder
land te verbeteren door het aanleg
gen van een vliegveld, aldus meldt
De Vrije Zeeuw. Deze commissie,
geheeten Commissie Vliegveld Oost
Zeeuwsch-Vlaanderen bestaat, on
der voorzitterschap van den burge
meester van Terneuzen, uit de na
volgende heeren: P. Standaert, se
cretaris, H. Ribbens, penningmees
ter, G. J. W. v. d. Peijl, Mr. Dr C.
J. M. van Rooy en B. A. Th. M.
Truffino. Zij stelt zich voor belang
stelling voor haar doelstelling te
wekken, zoowel bij de verschillende
gemeenten van Oost-Zeeuwsch-
Vlaanderen als bi) de in dit gedeel
te gevestigde industrie en midden
stand.
DE ENGELSCHE LANDINGEN
IN ZEELAND
Naar wij vernemen ligt het in de
bedoeling dat ter herinnering aan
de Engelsche landingen bü Baar-
land-Hoedekenskerke en te West -
kapelle op beide plekken een mo
nument zal worden geplaatst.
VRACHTWAGENS
UIT ENGELAND
De verkeersinspeetie Zeeland
schrijft in het Voorlichtingsblad
der provincie;
regeering o.a. oude, doch nog zeer
In Engeland heeft de Nederlandsche
bruikbare vrachtauto's gekocht, welke
bijeen worden gebracht in drie kam
pen, nl. te Zwolle, Utrecht en Til
burg. Deze wagens worden verdeeld
over de verschillende provincies en
daarna toegewezen door de rijksver
keersinspectie aan het bedrijfsleven.
De toewijzing geschiedt in overleg
met de organisaties van het bedrijfs
leven aan de hand van een bepaalde
verhouding tusschen beroepsgoederen
vervoerders en eigen-vervoerders.
Het is zeer begrijpelijk dat iedere
aanvrager gaarne spoedig een of meer
vrachtauto's wil hebben; anderzijds
moet het toch ook ieder duidelijk
zijn dat niet allen tegelijk geholpen
kunnen worden, aangezien het aantal
ter beschikking gestelde auto's tot nu
toe nog betrekkelijk gering is ge
weest.
Vragen als „wanneer krijg ik nu
ir.ijn auto" en „kunt u mij niet boven
aan de lijst zetten', alsmede persoon
lijke bezoeken bemoeilijken slechts
het werk van de toch al overbelaste
inspectie.
Volkomen nieuwe vrachtwagens
zullen in geringer aantal worden in
gevoerd.
De toewijzing geschiedt op precies
dcze'fde manier; dus na ontvangst ©p
d2 inspectie van de opgave van het
aanta' ter beschikking staande w.a-
gèrts
VROUWEN
ZONDER VERGOEDINCr
De Raad van overleg van de drie
vakcentrales te Vlissingen heeft
zich tot den minister gewend met
de mededeeling, dat de vrouwen
van de oorlogsvrijwilligers reeds
twee maanden achtereen geen en
kele vergoeding ontvingen. Zy
drongen op een spoedige voorzie
ning aan.
Aardenburg
Koninginnedag. De officieele
feestelijkheden weiden geopend met
een kinder- en bloemenhulde aan
H. M. de Koningin en met een toe
spraak namens het gemeentebestuur.
Door den regen kwamen de kinder
spelen te vervallen, maar de tracta-
tie ging door. Des middags een aar
dige optocht met muziek voorop. De
voetbalveteranen speelden tegen een
clubelftal, weerden zich kranig,
doch moesten met 21 het onderspit
delven. Volksspelen beëindigden den
middag en een muziekconcert. een
rondgang met muziek en een tableau
besloten den dag.
De Kaai viert feest. Vooral den
tweeden dag kwam de stemming er
in. Enkele bewoners hadden het ini
tiatief genomen een buurtfeest re
organiseeren en nadat de kinderspe
len en bollingwedstrijden waren af-
geloopen werd begonnen met volks
spelen. Het programma was enkele
uren tevoren samengesteld en de num
mers oogstten groot succes. Vooral
de gecostumeerde voetbalwedstrijd
voor dames boven en beneden ae
40 jaren, waarvan de oudste deel
neemster ouder dan 70 jaar was, heet
allen tranen lachen. Een bal-cham-
pêtre bekroonde den avond, meae
door de onverwachte medewe™ang
van enkele geallieerde 5'™,
Door de golle vrtgev gheW der
d!nW°,ëegekenSdeSok Draaibrug bleef
niet achter en trok den derder dag
veel Aardenburgers naar zijn volks-
spelen.
Driewegen.
J. G. Nieuwenhuize. t Alhier is
overleden den heer J. G. Nieuwen
huize. In 1918 was hij één der zeven
oprichters van de Coöp. Boerenleen
bank en sedert jaren voorzitter der
bank. Hij was voorzitter en secretaris
penningmeester der landbouw-ver.
Raadslid van 1 Sept. 1915l Sept. 31
De overledene had zitting in de be
sturen van de meeste plaatselijke ver
eenigingen en was in deze gemeente
zeer in aanzien.
De Brakke.
Oranjefeest. Ook hier werd feest
gevierd. De muziek van Sint Kruis
verleende zijn medewerking tijdens
de volksspelen en avonds volgde
een bal.
Eede.
Feestelijkheden. Zooals altijd ston
den hier de feestelijkheden in het
