JANTJES MMÖNIAK ERNEUZEN ARTIKEL 177 VERDWIJNE! MONT \mmm De stukken op tafel OUD NDT 25 pet. DEKKER De Eerewoord» verklaring Britsche vloot terug in Singapore De zuivering in den nevel lerstaande data ■tcht moet wor- 1 betrokkene, en pakskaart q a J Sept.: *s Heer ■Lewedorp 14-10 u.. Borssele 13 li 9.30-13 u.. 's- 5 u., Kloetinge I Donderdag r |u., 2416 u., Xa- I, Schare 9.30-11 I Baarland 9.30- ■5 u.. Ovezande ■dijk 14-15.30 u lldinge 9.30-12.30 ■dijk 9-12. 13.30- Ike 9.30-11.30 u. 1.30 u., 's Hee- Nisse 14.30-16 u. Icenszand 9-11.30 30-11 u.. Kat- f'lhelminadorp 857 -o MIDDELBURG. Ig Middelburg j het tijdvak van reiking zal ge- |iwe tabakskaart in aanmerking lien geboren iu |>ij moet worden jiipte bon R 02 |A 501. De uitrei- |i in de Bogard- 1 geregeld: Dins- IA l.m. F, 5 Sept. in. S. 7 Sept. T t. [reiking. De Bo- zijn van 9.15-12 I u. 's Zaterdags personen, die |kskaart in aan- den bon R 02 |n, volgt een na- 856-o ~r% LA elkaar 'n taal, verstaan. Rob I; het Spaans Is. Iiam John Stal- |?n van de paar- I den aanvoer- In dan moet htl Ir Toni vertellen. \ST1NGZAKEN stoor ÏHOOT [vSTKADE 63 AANGIFTEN IER S T 701 -o inddeti nodig intern KLOOSTERZANPE 000000000ooo£ iavonden naar de o Westdorpe. :UZIEK. 839-0 >00OOOOOOCKXXXh en WedervetWOP?? Wij zorgen voor2°g_o EDITIE voor DE provincie zeeland Bur.: Westsingel 75. Goes; Dubbele poort 8. Hulst Deze courant wordt op last van 't Militair Gezag gedrukt op de persen v. h. Dagblad van Noord- Brabant en Zeeland. Uitg. „Stichting De Stem Directeur: J. A. H. M. van Schijn tel; Hoofd redacteur: J. J. H. A. Bruna; Aig. Zeeuwsch red.: W. Groffen, Middelburg; Rayonred. Zeeuwsche eilanden: N. J. Karhof. Goes. Rayon- red. Zeeuwsch-Vlaatideren: J. Vermeeren, Hulst. Voor God, Koningin en Vaderland No. 356 WOENSDAG 5 SEPTEMBER 1945 Comm. v. Toezicht: C. J v. Hootegem; A, E. Langenhorst; Mr. Dr. A. J .J. M. Mes; Mr. K. B. L. de Rechter; Mr. Dr C. J. M. A v. Rooy. Verschijnt eiken werkdag. Abonn prijs bij voor uitbet.: 3.38 per kwart., p. post 4.10, p. week (bij niel-postbestelling) 0.26. Losse nos. 6 cent. In strijd met het Atlantisch Handvest tdienst Ik ROTTERDAM [de Brug; Ligplaats TORDT: Bontkade. Tel. 2634 0803. 852-0 goes. IN DE NEDERLANDSCHE politiek van vóór 1940 was artikel 177 van het Indisch Regeerings- reglement steeds een lastige doorn. Men weet, hoe dit bepaalde, dat voor de verkondiging van het Christendom in zekere deelen van den Indischen Archipel de vooraf - gaande goedkeuring van de burger, lijke overheid noodig was. Deze ba kende bepaalde gebieden af voor de zending, waar de missie niet mocht- komen en omgekeerd. Voor Bali verhinderde ze zelfs de prediking van iederen vorm van Christendom onder het motief, dat de eeuwen oude Balineesche cultuur daardoor bedreigd zou worden. Iemand, die de volstrekte waaide van het Christendom erkent, kon zich bij zulk een regeling natuurlijk niet neerleggen. Pleidooien voor afschaf ftng zijn dan ook herhaaldelijk vernomen in het Nederlandsche Parlement. Wijlen Dr. Moller bij voorbeeld heeft er met al het vuur van zijn temperament tegen ge streden. De politieke verhoudingen lagen echter zoodanig, dat er zich nooit een meerderheid voor afschaf fing uitsprak, al bestond dit meer derheid vermoedelijk wel in het Parlement. Overwegingen, geheel bulten de zaak liggend, gaven den doorslag. We gelooveu echter, dat thans de *i)d gekomen is, om dit antieke overblijfsel uit een „liberale" eeuw voorgoed ten grave te dragen. In het Amerikaansche tijd schrift „Knickerbocker Weekly" ver telt Pater James van der Veldt O.F.M., hoe zijn Amerikaansche vrienden katholieke zoowel als ntet-katholieke eenvoudigweg niets begrijpen van de preventieve inmenging van de burgerlijke auto riteiten in godsdienstige aangele genheden. Zij zün het er allen over eens, dat het Artikel zeker niet in over eenstemming is met de „vrijheid van godsdienst", zooals die door het Atlantisch Handvest wordt ver kondigd. En Pater van der Veldt voegt er aan toe: „Mü dunkt, dat dit oor deel de aandacht verdient, sinds er over het algeheel in de Vereenig- de Staten geen overdreven geest drift bestaat voor het herstel van koloniale rijken". Wellicht, dat dit argument ten minste indruk zal maken op hen, die het principieel-foutieve van het Artikel niet inzien. Hoofdzaak blijft intusschen, dat het voor een Christelijken Staat onwaardig is, om aldus de predikers van het Christendom aan banden te leggen Men zegt, dat er veel veranderd en verbeterd is in de politieke sfeer door de ervaringen van den oorlog en den bezettingstijd, dat men zich niet meer til ophouden met het oude spel van slimme berekeningen, dat er betere inzichten en verstand, houdingen zijn gegroeid. We hopen daarvan een blijk te zien in het zonder verdere discussie afschaffen van het beruchte Artikel 177. TER DOOD VEROORDEELD XJET Bijzondere Gerechtshof heeft J. Breedveld uit Delft, wegens het uitleveren van Joden aan een als NSB-er bekend staand rechercheur van politie ter dood veroordeeld, conform den eisch. /^ACAO en chocolade zullen ver- moedelijk over twee maanden gedistribueerd worden. Een duidelijke order WE HEBBEN in ons artikel over het zuiveringsprobleem met betrekking tot de offi cieren gezegd, dat aan het personeel van het Nederlandsch- Indisch leger volgens de bestaande bepalingen het teekenen van het eerewoord-verklaring verboden was Dat was op zichzelf genomen ook juist, doch men gaf ons inzage van een order, uitgevaardigd d.d. 28 Juni 1940. waarin wordt ge zegd „Ingevolge medcdeeling van den secretaris-Generaal, waarnemend K°oÓniïnan ,let Departement van "T' ïun de thans in Holland bevindende militairen van het Koninklijk Nedei landsch- Indische leger vrij i„ hct t geven van hun eerewoord. Het be paalde terzake in het conventioneel oorlogsrecht, waarbij het aan dische militairen verboden is zich op eerewoord vrij te stellen/komt niermede te vervallen". Deze officieele uitspraak, uitge lokt door tegenstanders van de eere woordverklaring, versterkt overi gens ons betoog, dat er in het teekenen van die verklaring niets diskwalificeerends kan schuilen. Als dit wel het geval was geweest, dan zou men van hoogerhand voor een bepaalde categorie van mili tairen toch nimmer nadrukkelijk Je vryheld van handelen gestipu leerd hebben. De Japansche rijksdag hield een imitatie- democratische zitting - Nederlandsche krijgsgevangenen op weg naar Manilla TN JAPAN vinden de landingen thans regelmatig voortgang, niet alleen op het hoofdeiland Hondo, maar ook op het zuide lijkste der vier grootste eilanden: Kioesjoe. Rond Tokio hebben de Amerikanen nu een gebied van 900 km2 bezet. Geleidelijk komen er nu ook aller lei orders los. waarin de Japan sche bemoeiingen naar buiten be perkt worden. Zoo moest radio To kio haar internationale uitzendin gen staken, "utoriteiten, die nog steeds niet doordrongen bleken van de positie, waarin zij thans verkee- ren en buiten dsche dagbladcor respondenten hadden aangezegd, dat deze bij het betreden van het rijksdaggebouw op wapenen zouden worden doorzocht, werd door Mac Arthur aan het verstand gebracht, dat niet de Japanners, maar hij zelf maatregelen zal nemen als zij genomen zouden moeten worden. Den correspondenten moest vrijen toegang worden gegeven. Andere elschen zijn: onmiddellijke ontwa pening van alle strijdkrachten en vrijlating van alle krijgsgevange nen. want nog steeds schijnen deze buiten het gebied van Tokio vast gehouden te worden. Eenige dui zenden Nederlandsche ex-gevan genen uit Japan, Mandsjoerije en China zijn echter op weg naar Ma nilla. De Japansche keizer heeft in middels den Rijksdag en over den Rijksdag heen het Japansche volk toegesproken en het aangemaand zijn kalmte te bewaren. Z.M. druk te den wensch uit, dat het volk de beproevingen van den oorlog spoe dig te boven koine en dat Japan er in zal slagen het vertrouwen van de wereld te herwinnen. Alle stre ven dient thans op den weder opbouw te worden gericht. Het Ja pansche Hoogerhuis nam een motie aan, waarin het trouw beloofde aan den keizer, het feit van de nederlaag verklaarde te aanvaar den en de daarmee gepaard gaande zware last van den wederopbouw en tenslotte bezield te ziin met den wil een bijdrage te leveren voor den wereldvrede. Waarnemers waren echter allesbehalve gesticht over den aanblik, die deze zitting ople verde. Het ging er naar toe zoo als het toeging in den Duitschen Rijksdag in zijn besten tijd. Alle leden kwamen en bloc binnen, gin gen en bloc zitten en verhieven zich en bloc van hun zetels. Het was slechts een imitatie van een demo cratisch parlement, waarin wel van een Japansch prestatieverlies werd gesproken, maar niet van 'n nederlaag'. Dit woord werd pas voor het eerst gehoord toen de keizer vertrokken was. ■^A een afwezigheid van 3'i. jaar is de Britsche vloot weer in de haven van Singapore terugge keerd. waar de troepen heden aan land zullen gaan. Te Penang zijn zelfs reeds troepen aan land ge gaan en in Sabang kan zulks elk oogenblik gebeuren. Op Bougain ville zijn de Jappen thans ontwa pend. De overgave 4bn de Bonin- eilanden is eveneens een feit ge worden. (Vervolg op pag. 2j EiR is IETS MIS met de voor- lichting van ons volk betref fende het zuiveringsvraagstuk. Prof. van Bemmelen van de juri dische sectie van Militair Gezag heeft indertijd nog"' opzien gewekt met de mededeeling, dat er tus- schen de 100.000 en 200.000 men sehen vast zate-" wegens onvader- landsch gedrag. Hij verkondigde als zijn meening dat er alleen al om practische redenen heel wat zou den moeten worden vrijgelaten. De door hem genoemde getallen zou den wijzen op een mate van colla boratie als in weinig andere Euro- peesche landen werd vertoond dan wel op een zuiveringswoede, die ons ook eveneens tot een der „uitblin kers" promoveerde. Omtrent die getallen hoorden we later niets naders, maar wel kwam er toen een rede van Prof. Scher- merhorn, die aankondigde, dat er met het oog op de huisvestings- moeilijkheden in den winter op korten termijn een schifting moest plaats hebben, waarbij de „lichtere gevallen" voor vrijlating in aan merking kwamen. Men weet, hoe daarop een storm van protesten is losgekomen, In de geruchten werd het aantal vrij te laten personen al hooger opgedreven en in het orkest van verontwaardiging blies „De Waarheid" de eerste partij. Prof. Schermerhorn heef* toen in een rede te Rotterdam het getal van 60.000 vrij te laten personen, waar mee de agitatie werkte, beslist ge wraakt. ANP-Aneta kwam de vo rige week met een bericht, dat er in de grootere kampen dezen win ter best plaats te vinden was voor 93.000 personen, terwijl men eerst dacht, dat er maar 40.000 opgebor gen konden worden. Te kennen werd gegeven dat men dus gerust verder kon gaan met het oppakken van NSB-ers en collaborateurs. Terwijl de Nationale Advies Com missie ook zou hebben geadviseerd geen NSB-ers vrij "e laten. Dit alles wordt weer doorkruist met een mededeeling van den Re- geeringsvoorliehtingsdienst, die ver telt, dat nu eens alle kaarten op tafel gelegd zullen worden. pi ENIG meer licht dringt daar- door in de zaak wel door. We vernamen, dat ANP-Aneta er met haar mededeeling omtrent de NAC naast was. I."J heeft in geheime zitting hoewel de Regeering te gen openbaarheid geen bezwaar had een advies uitgebracht, dat in groote trekken strookt met de bedoelingen der Regeering. Wat Prof. van Bemmelen vertelde, blijft heelemaal voor zijn rekening. Prof. Schermerhorn hield zijn bekende rede, nadat hem een verontrustend rapport van "I.G. had bereikt, ver ontrustend zoowel ten aanzien van de beschikbare plaatsruimte als de behandeling van de gedetineerden. In het „praatje op de brug" werd het vraagstuk intusschen algemeen gesteld; op geen enkel bizonder ge val werd daarin gedoeld. M.G. heeft nu met behulp van een vlie gende brigade, onder leiding van Kolonel Snijders in overleg met de P.O.D.. de illegaliteit en de kamp commandanten de kwestie der plaatsruimte in onderzoek. Wat ANP-Aneta omtrent het resultaat daarvan vertelde, wordt niet tegengesp-'-en. Tenslotte hooren we dan nog, dat de vliegende brigade het hare er toe zal bijdragen, dat de be rechting volgens de bestaande richtlijnen zoo spoedig mogelijk plaats vindt. Ook ten aanzien van een aantal crimineeie gevaiïen; en verder, dat niet bij benadering valt te zeggen, hoeveel personen na de berechting in vrijheid kunnen wor den gesteld. Met dat al tasten we nog over r groot fror' in het duister. Kan de Regeerine nu niet alvast eens h'j benadering opgeven, hoeveel personen er vastzitten en hoeveel gevallen er al berecht zijn? Kan ze ook niet bekend maken, welke richtlijnen ze bij de vrijlating zal volgen? Mag ?r niets naar buiten doo-dringen omtrent het veront rustende rapport? Laat men toch zoo veel mogelijk stukkon op tafel leggen! Anders houdt de agitatie niet op en wordt de zuivering een ziekte, welke het opbouwwerk ondermijnt. TURRIAAN Einritinvpn ZOETMULDER te Eindhoven behaalde den prijs van f 1000 in de prijsvraag voor 'n nationaal spel. Het stuk Is getiteld „Koning van Holland". Er waren 33 inzendingen. TIET Canadeesche frontblad ..Maple leaf" zal voortaan in Amsterdam worden gedrukt ten gerieve van de Canadeezen in Frankrijk. België en Nederland. 0000<)<X><X><><><><>0<><><><X>0<><><>0<><><XX>0<<>0<>00<><><><>0<><>00<X><><><><><X>CiOO<><>0<xX<X><>00<>0<><>0<><><X><>0<><><><>0<X><>0<K><><><>< Een vindingdie bommenwerper* en duikbooten verraste - Engelsche kunde en energie wonnen het van de Duitsche De ritselende zilverpapiertjes, meter hooge torens I, e gebouwd, zij hadden de Junctie de aanwezig heid van laagvliegende vliegtui gen te constateeren, waarna hun aanwezigheid werd gerao- porteerd. serap Radar is geen onontbeerlijk poetsmiddel in de keuken, maar het is een der meest sensationeeie uitvindingen, die gedurende dezen oorlog werden geperfeetioneerd en die Enge land de overwinning hielpen be halen. Radar berust op het beginsel, dat het geluid weerkaatst wordt, als 't tegen een vast voorwerp komt. Zoo kan men in de bergen zijn eigen stem hooren terugkomen, bv. Dit is een korte en wel erg eenvoudige verklaring van de wijze, waarop Radar werkt. Radar maakt gebruik van krachtige, korte of langere rnaiostooten in een bepaalde rich ting; deze worden teruggekaatst, wanneer ze tegen een vast voorwerp komen; door het meten van den tijd. dien ze daarvoor noodig heb bents het mogelijk juist de plaats te bepalen, waar zich deze voor werpen bevinden. Door verschillen de it.genieuse instrumenten is het bovendien mogelijk bepaalde voor werpen te identificeeren. Bij het uitbreken van den oorlog gebruikte Engeland reeds op be scheiden schaal radiogolven om na derende vliegtuigen te ontdekken en tie groote slag om Engeland is vooral daardoor gewonnen, dat 'n beperkt aantal vliegtuigen voorzien was van apparaten om de plaats der vijandelijke bommenwerpers te bepalen. Langdurige en moei lijke proefnemingen zijn er in den eersten tijd van den oorlog geno men om het principe te vervolma ken. Verschillende Engelsche ge leerden zonderden zich maanden af In eenzame proefstations langs de Engelsche kust en ook hier won nen hun energie en kunde het van die van den vijand. Toen ze met de -esultaten voor den dag kwamen, was Engeland een grooten stap nader tot de overwinning. Raoai leidde later de duizenden bommenwerpers naar Duitschland en in den stikdonkeren nacht was het mogelijk de doelen te vinden. Hel verraadde de plaats, waar de vijandelijke vliegtuigen zich be vonden en had hen meestal reeds opgemerkt, zoodra ze den grond verlieten, in hun eigen land. Radar bracat de zg. Padvinder-vliegtui gen in de lucht, toestellen, die voor uit vlogen om juist het doel aan te geven dat gebombardeerd moest werden. Een machtige rol heeft 't gespeeld bij het bestrijden van het duikbootgevaar, want hierdoor werd het mogelijk deze dreigende monsters te ontdekken en vanuit de lucht te treffen, zelfs zonder dat de piloot hen ook maar eenigszins zien kon. Het beschermde de convooien die de oceanen overstaken en toen de vliegende bommen boven Enge land verschenen, hielp het om er van de tien zeker" negen naar bene den te halen, vóór ze hun doel had den bereikt. Ook in vredestijd kan Radar van enorm belang zijn. Want zooals 't tijdens den oorlog de geallieerde vloot in staat stelde om bij nacht en ontij veilig de zeeën over te steken, vaak in de onmiddellijke nabijheid van den vijand, zoo kan het in vredestijd een groote bevei liging zjjn voor de passagierssche pen, Ook voor het voorkomen van treinbotsingen kan liet goede dien sten bewijzen. Ook de Duitschers gebruikten radiogolven om de plaats der ge allieerde vliegtuigen vast te stellen, maar hun toestellen waren in ver gelijking tot de Engelsche zeer pri mitief en de geallieerden gebruik ten. wanneer ze over onze landen heen vlogen, een eenvoudig middel om ze in de war te sturen; ze wier pen duizenden stukjes zilverpapier naar beneden, die door hun geritsel de eeho van de radioseinen der moffen verstoorden, met het ge- vuig, dat hun afweergeschut er soms kilometers naast schoot. Repatriëeren per kameel München is een groote stad en de bevolking is er dus niet voor een vreemd verschijnseltje ver vaard. Totdat een huifkar zich in de straten vertoonde met als trekkrachttwee kameelen. In dit zonderling geval bleken vier Nederlandsche arbeiders te zitten, op weg van Hongarije naar huis. Zij hadden de dieren gekocht van menschen die er geen eten voor hadden en legden toen 30 K.M. per dag af. In München toonden de Amerikanen het span zoozeer te apprecieeren, dat zij er ver woed foto's van namen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1945 | | pagina 1