R.K. Universiteit De vrede herwonnen DRAMATISCHE DAGEN Do zwaar getroffen NEDERLAND REDDE AUSTRALIë MONTY land Treinenloop breidt zich uit in ons Begin September roept herinneringen op RUIMTE in interneeringskampen tUITIE VOOR D£ PROVINCIE ZEELAND Bur.: westsingel 75, Goes; Dubbele poort 8, Hulst Deze courant wordt op last van t Militair Gezag «drukt op de persen h Dagblad van Noord- Brabant en Zeeland Ui tg. ..Stichting De tem Dir.: J A. H M v. Schundel; Hoofdredacteur: j. j. H. V Bruna: Ntc. J. Karhof. rayonredacteur Voor God, Koningin en Vaderland No 254 MAANDAG 3 SEPTEMBER 1945 Comm v Toezicht:-C J. v. Hootegem; A. E. Langenhorst; Mr Dr A. J .J M Mes: Mr E£. B. L. de Rechter: Mr Dr C. J M A v. Rooy. Verschijnt eiken werkdag Abonn prijs bij voor uitbet.: 2.73 per kwart., p post 3.45. p. week (bij nlet-postbestelllng) 0.21 Losse nos 8 cent. Hol Episcopaal roept op tot ruime sieunverleening ZOU DAG werd van den kansel een Episcopale brief voorgelezen, welks inhoud gewijd was aan de hervatting van de werkzaamheden aan de R.K. Universiteit en aan 't groote belang van de Universiteit zoo wel voor katholiek Nederland in het bijzonder als voor ons volk ln zijn geheel. Wij laten hieronder den brief in zijn geheel volgen: rwNDER üe vele belangrijke katho- lieke instellingen vordert de R. K. Universiteit van Nijmegen Onze aanhoudende zorg overeenkomstig de bijzondere liefde, die Wij haar toedragen. Deze Universiteitszon dag is dan ook voor Ons een wel kome gelegenheid, om met gevoe lens van innige dankbaarheid aan God. U te kunnen mededeelen, dat de Universiteit haar hoogst ver dienstelijke werkzaamheden heeft hervat. Dit feit heeft Ons met groote vreugde vervuld, juist omdat Wij van nabij getuige zijn geweest van de ontzaglijke moeilijkheden, waarvoor professoren en studenten de laatste jaren zich zagen ge plaatst. Op den langen en moei- zamen oorlogsweg heeft ook de Uni versiteit haar tol betaald. Van haar professoren en studenten zijn ver schillenden in Duitsche concen tratiekampen omgekomen, anderen beschaving in het algemeen. Ieder-, een zal trouwens uit de gebeurte nissen der laatste jaren geleerd heb ben, dat de ideeën ten slotte de handelingen der afzonderlijke per sonen en ook de wereldgebeurte nissen bepalen en in een goede of een verkeerde richting drijven. Het is voor ons volk in zijn geheel en voor ieder van ons van groote be- teekenis de 1 evensbeschouwing zui ver te houden. Zij moet gebaseerd zijn op di^ waarheden, welke God geopenbaard heeft en de Heilige Kerk te gelooven voorhoudt. Een instelling die op principieelen grondslag is opgebouwd, zooals onze ■katholieke Universiteit, zal ook in tijden van crisis zooals we die thans hebben beleefd, den juisten weg vinden. Op grond hiervan durven Wij ho pen, dat alle katholieke jongens en meisjes! die in een der vakken van de bestaande faculteiten wil len gaan studeeren, dit aan onze eigen Katholieke Universiteit zullen doen. We vertrouwen ook, dat de Universiteit zich in den blijvenden steun van het geheele katholieke volk zal mogen ver heugen Door de groote verliezen, die zij in TU"U TEEKENT de man, die aanvoerder was van de geallieerde vloot in de Indische Zee, tydens den slag in de Java-zee. De redding van Australië en van de geheele de mocratische wereld is te dan ken aan de Ned. marine, aan de mannen, die liever aanvie len, dan af te wachten Deze schitterende getuigenis van Nederlands aandeel in den geleverden heroischen strijd, van zijn moed en dapperheid, werd afgelegd door den Ame- rikaanschen verslaggever aan boord van de Missouri, toen daar Zondagochtend de cpi- tulatie-overeenkomst officieel bekrachtigd werd door de hand- teekeningen van de geallieer de en Japanscfce opperbevel hebbers. Nederland heeft groo te offers moeten brengen, het offerde niet voor niets. schriften voor de Katholieke Universiteit geen kerkcollecte ge houden, maar de leden der paro chiale Universiteitcomité's zullen U thuis komen bezoeken. Wij ver trouwen. dat zij de nooden van de Universiteit U nog meer duidelijk zullen maken en van U een ruime gave in ontvangst mogen nemen En wellicht zijn er onder U, die ook door het schenken van weten schappelijke werken de bibliotheek en de instituten op gang willen helpen brengen. Beminde Geloovigen: bidden wij met name op dezen Universiteits- zondag godvruchtig door 't voorge schreven gezamenlijk gebed Gods zegen af voor deze grootsche. ons aller gemeenschappelijke onderne ming. vonden den dood in Duitsche ge- 1 dezen wereld-oorlog heeft geleden, •angenissen. T oor oorlogshandelin- j heeft zij dezen steun meer dan ooit gen van September van het vorig 1 noodig. Zooals U bekend, wordt jaar gingen van de Universiteit het volgens de door Ons gegeven voor hoofdgebouw en vijf Instituten met boekerij en instrumenten benevens een deel van de Bibliotheek in vlammen op. Ook vele professoren zijn door het verlies van woning en boeken, van aanteekeningen en lesmiddelen in hun werkzaamhe den ernstig belemmerd. Desondanks zijn de colleges her vat en talrijke studenten terugge keerd. Veel moet echter nog wor de a opgebouwd, wat met de noodige voortvarendheid zal geschieden coor het benoemen van nieuwe piotessoren en ambtenaren, door 't herstellen van de nog bestaande ge bouwen en zoo mogelijk door aan- icoopen of bouwen van nieuwe. Wij achten dit niet slechts een daad van piëteit ten opzichte van onze doorluchtige voorgangers, die dit ho« gs. gewichtig werk ztfn begon nen. en ten opzichte van geheel ka tholiek Nederland, dat gedurende bijna een halve eeuw voor deze in stiling van katholiek hooger on- deiwijs heeft geofferd, maar het is ocl Onze vaste overtuiging, dat de Katholieke Universiteit voor de volle ontplooiing van het katholieke leven noodzakelijk is. Noodzakelijk vcoral in twee opzichten: voor het opleiden on vormen van die katho lieke functionarissen, voor wie de wei nu eenmaal een academische opleiding eischt, zooals rechters, gen* isheeren. en leeraren van onze vele scholen van middelbaar en oorl «ereidend hooger onderwijs als cok voor de verdere opleiding van dt professoren van Seminaries Ideologische instituten, noodza kelijk verder voor het beoefenen van de wetenschap als zoodanig om daardoor de katholieke cultuur - goederen te verritken en te ver- hoogen. Ons katholieke volksdeel is nu tot zuIk een pe'i van ontwikke ling gekomen, dat het den plicht heeft bij te dragen tot het ver garen van die geestelijke goede ren, welke de voorwaarde vor men voor een bloeiende bescha ving en een groeiende welvaart van een volk; goederen die zeker tot die geschapen dingen behoo- welke Gods lof verkondigen; e eer van Hem, die de Heer is van wetenschappen. ,W( "lea"ev bovendien, dat dit vor. tenschap ter eere Gods aan len °°k strekken zal tot de Nederlandsche JAPANNERS TEEKENOEN,SOMBER, EN MET TRANEN IN DE POGEN Rusland krijgt Zuid Sachalin en tevens de Koerillen. Japansche xehmoord- vlieger stortte zich op een vlieg tuig moederschip verhooging van Heden zon onder 20.24 u maan onder 19.30 u. Dinsdag zon on 6.54 u., maan op 4.02 uur. Weerverwachiing: In Gronin gen. Friesland en Drente half tot zwaar bewolkt, droog weer, iets warmer dan gisteren. Zwakke veranderlijke wind. In net overige gedeelte van het and licht bewolkt, droog weer ezelfde temperatuur als gis- wfnü ,Zwillke- tijdelijk matige WInd tnsschen N O. en Z.O. JJIT BELGRADO seinde men, dat zich incidenten hebben voorgedaan aan de Grieksche grens. IN WEST NEDERLAND is het aantal personentreinen ingaan de heden meer dan verdubbeld Op het baanvak Rotterdam-Den Haag wordt dan een half uursdienst ge reden. Kenschetsend voor den toe stand blijft echter nog even de si tuatie op het baanvak Dordrecht- Amsterdam, Dit afleggend, moe ten de reizigers overstappen te Rot terdam. Den Haag en Haarlem, Door Koningin ontvangen, door bevolking gehuldigd yELDMAARSCHALK Mont gomery arriveerde Zaterdag op het vliegveld Soestcrberg waar hy door Prins Bernhard werd begroet om dan door de Koningin op het paleis Soestdyk ontvangen te worden. In gezelschap van Prof. Scher merhom bracht Montgomery daarna een bezoek aan Amster dam, waar hy met den Prins en een 20-tal der hoogste autoriteiten uit den lande het noenmaal ge bruikte. Overal werd de veldmaar schalk met geweldig enthou siasme begroet en toegejuicht. Een massa bloemen en confetti vorm den ten overvloede de tolken en gevoelens, die het Nederlandsche volk voor dezen grooten veldheer bezielen. Tijdens het noenmaal huldigde Prof. Schermerhorn c'e roemrijke prestaties van de Brit- sclie legers en het taaie doorzet tingsvermogen van den veldmaar schalk. Montgomery wentelde de hem gebrachte hulde af op zijn soldaten om dan op zijn beurt den tol te betalen aan het Nederlandsche volk. wiens geest door de Duitsche bezetting van 5 jaren niet gebro ken kon worden. Even raakte de veldmaarschalk nog den langen wachttijd aan, die aan de bevrijding was voorafgegaan Wij hadden Nederland eerder kunnen bevrijden, maar, dan was het land geheel verwoest. Het was daarom beter den winter door te wachten voor het verkrijgen van de meest gunstige posities. £)E AMERIKAANSCHE gezant in Argentinië noemde dit land bij zün vertrek 't grootste bolwerk van de nat. soc. wereld. TAE capitulatie-acte is Zondag- ochtend om half elf Ja- pansche en half vier Nederland sche tijd in de Baai van Tokio aan boord van 't Amerikaansche slagschip Missouri door de ge allieerde en Japansche opper bevelhebbers geteekend en daar mee is de vrede in de wereld teruggekeerd. De Japanners zagen er somber uit, een hunner had zelfs tranen in zyn oogen. Kort en droog vroeg Mac Arthur hun of zy de capitulatievoorwaar den kenden en wilden teekenen. Om alle misverstand te voorkomen las hij het uir.ent nog eens voor. Het bevatte 8 punten; 1. Japan aanvaardt de voor waarden van de verklaring van Potsdam; 2. het Japansche hoofdkwartier en de Jap. troepen geven zich onvoorwaardelyk over; 3. militairen èn burgers zullen de bevelen van de ge- alllieerde opperbevelhebbers op volgen en geen sabotage plegen tegen schepen en andere na tionale -bezittingen; 4. de Ja pansche commandanten zullen hun troepen bevelen zich onver- wyid over te geven; 5. de Jap. ambtenaren blijven op hun post en zullen de bevelen der ge allieerden opvolgen: 6. de Ja pansche keizer en de Jap. re geering moeten de verklaring van Potsdam te goeder trouw uit voeren en zorgen dat de uitgege ven bevelen worden opgevolgd; 7. de Japanners moeten de gevan genen en geïnterneerden terstond vrij lat e- op eigen rekening en met eigen materiaal vervoeren' 8 de keizer en de regeering zullen geen orders uitvaardigen zonder op--acht van dei. geallieerden opperbevelhebber. De Japanners erklaarden de be palingen te kennen en teekenden. Mac Arthur teekende namens alle geallieerden, daarna zetten de ge neraals Wainwright en Percival en vervolgens vertegenwoordigers dei- geallieerde landen hun handteeke ning. Admiraal Nimitz teekende namens het Witte is en alle Amerikaansche strydkrachten. lt admiraal Helfrich namens ons Ko ninkrijk en alle Nederl. strijdkach- ten. De acte lag in tweevoud op tafel, één in grüsgroene kaft. een tweede, voor Japan bestemd, in het zwart yAN de plechtige gebeurtenis, die van wereldwijde beteekenis is gaf de Amerikaansche radio een uitvoerig verslag. Blijkens deze re portage, verklaarde Mac Arthur na de teekening: „Wy hebben den JJET BEGIN van de maand Sep tember brengt merkwaardige gedenkdagen. Een September was het zes jaar geleden, dat Hitler Polen binnenviel, wat den wereldvred in elkaar rammeide. Twee September zal te boek staan als de dag, dat in het jaar 1945 definitief een streep werd gezet onder deze grootsche en gru- welüke periode der geschiedenis door de handteekeningen van den Japanschen gevolmachtigde onder het capitulatieverdrag. Het heeft nog bijna drie weken dralen en chicaneeren gekost, aleer de Jap zoo ver was. Maar nu is Mac Arthur feitelijk heer en meester in Japan. Terwyl men in Engeland en elders het einde van den wereldoorlog half Augustus al officieel vierde, heeft President Truman dit nu voor Amerika afgekondigd met een toe spraak, waarin hy nog eens liet uitkomen, hoe 'ontzagiyk de ver antwoordelijkheid der volken en nun leiders nu is. opdat het kost- e goed van den vrede nimmer meer verspild wordt. i« h?n' ?rie September, is het zes jaar geleden, dat Cham berlain met droefheid in de stem moest verklaren, hoe heel zbn vredespolitiek een illusie was ge bleken en hoe Engeland nu ge- «wfingen was tot een oorlogsver- klaring aan het valsche en verra- deriyke Nazi-rijk. Ook Frankrijk trad aan voor den kryg. De tweede wereldoorlog was een feit. Twee, drie, vier en v y f September zyn ook de ge denkdagen van de enerveerende ge beurtenissen, welke zich juist een jaar geleden afspeelden. Het zal den bewoners van Brabant nim- i ter meer uit het geheugen gaan. hoe ze toen het trotsche Hitler-le- ger als een eindelooze stoet van verfomfaaide, verwilderde schooiers zagen afdruipen met rammelende auto's dat was nog luxe en karren en fietsen en autopeds en sjokkend met zeer moede voeten. De Nederlanders glunderden, maar ze moesten zich ook zorgvuldig hoe den voor de in wanhoop nog ge stegen grypwoede van het Herren volk. De vlaggen lagen gereed, om triomfantelijk uit te waaien. Radio Oranje gaf reeds orders voor het geval de geallieerden zouden door- stooten tot Rotterdam. De horizon gromde van het kanongebulder. Ieder oogenblik verwachtte men een troep havelooze soldeniers van den Fuehrer gevolgd te zien, door ge allieerde tanks. Maar wy wisten op Dinsdag 5 September reeds, dat de stortvloed der overwinning by Antwerpen en langs het Albertka- naal tydelijk tot stilstand was ge komen. De radio vertelde toen nog dat Breda „het voormalige hoofd kwartier van Generaal Rommel" reeds was gevallen. En we hoor den later, hoe de menschen in Dor drecht, Rotterdam en Den Haag de geallieerden langs den weg zaten af te wachten, hoe in Amsterdam en elders een voorbarige vreugde zich reeds openlijk uitte. Deze dolle Dinsdag heeft helaas dooden ge kost, slachtoffers van de overver hitte woede der Teutonen. een te zware pijp voor de gelukkige bege- leidingsverschynselen, dat alles op de vliegvelden Gilze Rijen en Wel schap in brand werd gestoken en dat er een enorme vluchtkracht scnoot in de beenen van duizenden Nederlandsche handlangers dei- barbaren, waardoor de beweging, die „de eer en het geweten der na tie" vormde, den hoogstèn prys der belachelijkheid verwierf. Er moesten nog verscheidene tragische en bloedige gebeurtenissen geboek staafd worden in onze historie, al eer de algeheele bevryding daagde. JJoch 't begin van 't einde was er Ieder jaar zullen we in de eer ste dagen van September nog eens in herinnering de dagen doorleven toen we ooggetuige waren van een beiangryke episode uit het drama der Duitsche nederlaag. vrede herwonnen en wij zullen hem in de toekomst bewaren." Uit het Witte Huis hield daarna president Truma een rede. waarin hy de overwinning toeschreef aan het goede bondgenootschap der ge allieerden en de behaalde zege schetste als overwinning van de vryheid over de tyrannie. Thans gaan wij een nieuwe wereld van vrede en internationale samenwer king tegemoet. Het is een zware taak. die ons te wachten staat, maar waarom zouden wy haar t kunnen vervullen na den oor logslast gedragen te hebben! Een vrij volk. dat den atoombom kan uitvinden, kan ook de middelen ge bruiken voor het bewaren van den vrede. Na hulde gebracht te hebben aan president Roosevelt, verklaarde hy den dag tot V.J.-dag (Victorie over Japan). Opnieuw sprak toen Mac Arthur en na hem admiraal Nimitz. In den loop van den dag voerde ook maarschalk Stalin over den zender Moskou het woord, waarin hy ver klaarde, „dat de oudere Russische generatie 40 jaar op dezen dag ge wacht heeft. „Hy brengt ons weer in het bezit van het zuidelijk deel van Sachalin en van de Koerillen." Heden wordt in Rusland V.J. dag gevierd RAUWELIJKS was de capitula- tle-acte geteekend of reeds verscheen de eerste algemeene dag order uit het geallieerde hooto - kwartier. Indien de voorwaarden niet worden opgevolgd, zullen drastische maatregelen genomen worden, heette het daarin. Een Ja pansche keizerlyke proclamatie volgde. „Alle vijandelijkheden moe ten terstond gestaakt en de wapens liPdrgelego worden", luidde 'i be vel. De Japansche premier richtte zich tot het- volk; „Het is een smartelijk oogenblik. de nederlaag moet-echt er moedig onder het oog worden gezien en de geallieerde be velen worden nagekomen." Domei s< inde tenslotte, dat de keizer den echtend van heden in gebed zuu doorbrengen en rapport zou uit brengen aan zijn voorvaderen." Thans maken de Amerikaansche troepen zich gereed om Tokio bin nen te rukken en er een overwin ningsparade te houden. Van de voormalige fronten kwant in deze omstandigheden weinig nieuws. Slechts van Okinawa werd een incident gemeld. Een Japan- sch zelfmoordvlieger stortte zich op een Amerikaansch vliegtuig- moederschip, waar 45 leden der be manning sneuvelden. Op Sumatra zyn de Japanners begonnen de vliegvelden gereed te maken voor geallieerde landingen. Op het vliegveld bij Medan is voed sel uitgeworpen voor de gevange nen, zooals dat nu vrywel overal gebeurd is waar zich gevangenen bevinden. Het totaal aantal gevan genen in Indië wordt op 220.000 ge schat. waarvan 70.000 soldaten en 50.000 kinderen. Uit Australië werd gemeld, dat Australische troepen over eenige dagen op Ti- mor zullen landen en zullen verge zeld worden door Ned. bestuurs ambtenaren. Plaats voor 93.000 man. TTE NAT. ADVIESCOMMIS-' SIE heeft de regeering ge adviseerd geen NSB-ers of colla-- borateurs vry te laten. Er is. zoo verklaarde zij, in de internee-' ringskampen plaats voor 93000 gevangenen en niet, zooals ter- ondersteld werd, slechts voor 40.000. Er is daarom geen bezwaar tegen interneering van personen, die heden wegens verondersteld gebrek aan interneeringsruimte niet wer den opgehaald. De Commissie ad viseerde tenslotte bij ae beoordee ling der gevallen, die voor vryia- ting in aanmerking zouden kunnen komen, daarbij de richtlynen te bezigen, die door het Mil. Gezag eertyds zijn uitgevaardigd.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1945 | | pagina 1