VATICAAN NAZI - DUITSCHLAND Uit den bezettingstijd N De luchiverbinding met West-lndië D [Stad en Lasad Opgepast!-"-'-" Diplomatieke storm rondom Kardinaal Mundelein. J Seyss Inquart oorlogsmisdadiger Gouverneur-Generaal bevrijd Met 6 hooge functionarissen Proza IN 'T KORT Medartandaohe tussohonmiations gewenacht Dr. Ramselaar benoemd Men herinnert zich, hoe de Nazi's in 1936 en 1937 de Katholieke Kerk in dis- crediet trachtten te brengen door misdragingen van enkelingen uit de geestelijke orden in groote schan daalprocessen te ensceneeren, waar bij de geheeie Duitsche pers, tot handlangersdiensten werd gedwon gen. Kardinaal Mundelein, de Aarts bisschop van Chicago, op 19 Mei 1937 sprekend over deze monster lijke methodes tot een bijeenkomst van priesters, sprak de volgende gedenkwaardige woorden „U zult U wellicht afvragen, hoe het mogelijk was, dat een volk van zestig millioen intelligente men sehen zich zelf in angst en slaver nij laat houden door een vreemde ling, een Oostenrijkschen behan ger - en dan nog wel 'n slechten - en een paar handlangers, zooals Goebbels en Goering, die iederen stap in het leven van het volk voor schrijven". Er is indertijd in de pers veel over te doen geweest, maar wat men nog niet wist en wat nu onthuld wordt, is, dat deze woorden ook nog een diplomatieken nasleep heb ben gehad. Twee dagen later stond de Duitsche ambassadeur te Was hington voor Cordell Huil, om zijn beklag te doen, zonder echter een formeel protest in te dienen De Staatssecretaris antwoordde, dat hij niet van plan was een protest in ontvangst te nemen, als dat mocht worden uitgebracht. Op 23 Mei bezocht de Duitsche ambassadeur bü het Vatlcaan, Dr. von Bergen, den toenmaligen Staatssecretaris Pacelli (nu Pius XII), waarin hij er op aandrong, dat Kardinaal Mundelein door den Paus zou worden berispt. Kardinaal Pacelli antwoordde, dat hij den juisten tekst van Kar dinaal Mundeleins woorden niet had, maar dat hij er de Duitsche Regeering toch op moest wijzen dat die woorden buiten aller ker kelijke politiek stonden en opmer kingen van heel anderen aard be vatten, door een vooraanstaand Amerikaansch staatsburger geuit, die slechts gebruik maakte van zijn constitutioneele rechten door ge- \vrte maken van feiten, die al gemeen bekend zijn. Maar de Kardinaal-Staatssecre taris ging ook tot het tegenoffen sief over: „Wat heeft de Duitsche Regee ring gedaan en wat stelt ze zich voor in de toekomst te doen tegen de laaghartige scheldwoorden en beleedigingen, tegen de giftige las terpraat, welke iederen dag door de dagbladen en periodieken even- al door redevoeringen van voor aanstaande persoonlijkheden wor den gericht tegen de Kerk, de ker kelijke instellingen, den Paus, de Kardinalen, de Bisschoppen, de priesters en anderen? Om de taak van Uwe Excellentie te vergemakkelijken, zal ik zelf ant woorden op het eerste deel van de vraag. De Duitsche Regeering heeft daartegen in weerwil van alle ver- ww% T^R IS DEINING in den lande over de mogelijkheid, dat een groot aantal geïnterneerden zal worden losgelaten, personen, van wie men kan aannemen, dat hun berechting zou leiden of tot vrij spraak of tot een zoodanig gerin ge vrijheidsstraf, dat deze reeds door de voorloopige hechtenis zou zijn geboet. Niet het feit, op zich zelf mag aanstoot wekken bij ieder die nog rechtsgevoel bezit. Maar het is een aanleiding voor het openbreken van een algemeene stemming van onbehagen, welke was ontstaan uit de stelselloos heid, waarmee het vraagstuk was aangepakt van den beginne af. De eenige remedie daartegen is, dat er nu een duidelijke lijn in het geheel komt, dat de machi nerie der rechtspraak op volle toeren gaat draaien. Doch daar naast moeten we allen, die van hun ontevredenheid blijk willen geven, duidelijk waarschuwen voor de demagogie, die men van com munistische zijde aan het bedrij ven is, door deze aangelegenheid te zetten in een sfeer van valsche geruchten, wilde moties en sta kingsdreigementen. Het is dien he eren niet zoozeer om de zui vering te doen als wel om het dwars zitten van een regeering, welke ze niet lusten. Opgepast dus, dat men zich bij alle actie, welke men nuttig acht, niet voor hun wagentje laat spannen. Want dan blijft de zuiveringsactie niet zuiver! toogen niets gedaan. Integendeel, de Duitsche Regeering draagt er de verantwoordelijkheid voor, wijl Departementen van Staat en Par ty en in het bizonder het Depar tement van Propaganda een der gelijke houding in publicaties en redevoeringen in hooge mate aan moedigen; tenminste ze begunstigen en ze bevorderen ze met alle mid delen".... De Duitsche Regeering liet op 29 Mei antwoorden: ,,De Heilige Stoel moet duidelijk begrijpen, dat zijn onverwachte en onbegrijpelijke hou ding in dit vraagstuk de voorwaar den voor een normaal functioneeren van de betrekkingen tussehen de Duitsche Regeering en de Curia heeft opgeheven"Pers en radio in Duitschland begonnen hun aan vallen op de Kerk te verdubbelen De H. Stoel antwoordde met er o.a. op te wijzen, dat Kardinaal Mundelein zich groote verdiensten had verworven jegens het Duitsche volk in de moeilijke jaren na den oorlog, maar dat hij als Ameri kaansch staatsburger zich het recht moest voorbehouden om critische opmerkingen te maken en zijn me deburgers te wyzen op de eigen aardigheden van politieke systemen van anderen aard; en dit vooral, waar hij staat tegenover de exces sen van de Duitsche propaganda te gen de Kerk en de bijtende critiek op de instellingen van zijn eigen land door andere politieke groepen Kardinaal Mundelein werd dus i e t gedesavoueerd, gr wordt door Russische bladen nog herhaaldelijke betoogd, dat het Vaticaan altijd sympathie heeft betoond ten aanzien van Nazi isme en fascisme, dat het met Hit- Ier en Mussolini altijd zoete brood jes heeft gebakken. Ziehier echter een staaltje van de wijze, waarop het zich schrap zette tegen de Duitsche aanmati gingen, hoe het opkwam voor de vrijheid van het woord! Prijkt met 23 andere Nazis op één lijst. JN DE HOOFDSTEDEN van de voornaamste geallieerde landen is Woensdagavond de eerste lijst van internationale oorlogsmisdadi gers bekend gemaakt. Zy bevat de namen van 24 vooraanstaande Na zis. te weten: Seyss Inquart, Ru- dolf Hess, Goering, v. Ribbentrop, Doenitz, Streicher, Keitel. Jodl. Rosenberg, H. Franck. dr. Ley, Funk, Schacht, Kaltenbrunner, dr. Fick, Speer, Bormann, von Neu- rath, Fritsche, Krupp von Bohlen und Halbach, Raeder en von Pa pen. De processen zullen vermoe delijk begin October in Neuren berg beginnen. Met 6 hooge functionarissen. 155. TV' Gouverneur-Generaal van Ned. Indië, Jhr. Tjarda ven Star- kenborg Stachouwer is uit het in- terneeringskamp te Moekdën be vrijd en met hem it. generaal Ter Poorten, bevelhebber der Ned. Ind. strijdkrachten in 1942, lt. generaal Bakker, hoofd van den Ned. Ind. Mobilisatieraad, Gen. Maj. v. Rees hoofd van den medischen dienst, en A, J. Spits, gouverneur van Su matra. AAR AANLEIDING van een Middelburgsche rechtzaak schreven we in Oct. 1943 een boutade, omtrent den toen aan den dag tredenden gokiust, over de oude Batavieren, volgens de schoolboekjes met dezelfde neiging waren behept en die. wanneer ze hun have en goed hadden verdob beld, tenslotte hun vrouw inzetten. Daarmede bleken we een gevoe lige snaar geraakt te hebben. In zijn eerstvolgend nummer pakte ,,De Zeeuwsche Stroom", als volgt tegen ons uit: „Wat zegt u lezer? Een stukje uit een courant van voor 10 Mei 1940. Misgeraden! Het werd over genomen uit een Zeeuwsch blad van Woensdag 20 Oct. 1943 Hoe is 't eigenlijk nog mogelijk dat in dezen tijd het een of ander mi serabel redakteurtje nog den moed heeft om den onzin, die ons vroe ger op schooi werd geleerd nog eens op te rakelen? Weet u, me neer de redakteur, nu nog steeds niet, dat het nu eenmaal in de kraam der gevluchte heeren en hun aanhangers te pas kwam om onze tdus ook nu) voorouders zoo be roerd mogelijk voor te stellen. Ja natuurlijk, meneer de redakteur, wij moesten ons toch tegenover die lieve, aardige joodjes zoo klein mogelijk voelen. Ja juist wij moesten ons toch niets verbeelden,, kim je begrijpen, lie den met zulke wilde voorouders konden niet tippen aan die geachte joden met hun nette voorouders". en Poëzie E KOLONIE SURINAME ligt in rechte lijn ongeveer 7500 K.M. van Nederland verwij derd, de weg voert vrijwel geheel over den Atlantischen Oceaan, zoo. dat met een omweg over West- Afrika moet worden gevlogen. Voor den oorlog ging de luchtweg naar Zuid-Amerika over Dakar. Voor een Nederlandsch tusschen- station zou de meest gunstige plaats het kustgebied van de Noor delijke Sahara ten Zuiden van de Spaansche kolonie Rio de Oro zijn. Een luchthaven in dit gebied zou plm. 4000 K.M. van Nederland en plm. 4500 K.M. van Suriname ver wijderd zijn. Deze afstanden zijn nu nog te groot om in één étappe TVE Duitsche pers kan binnenkort weer gaan beschikken over een grootere mate van vrijheid. Het zal geoorloofd zijn opbouwende critiek te leveren op maatregelen van het Britsche gezag. Er zal nog vergun ning noodig zijn tot het uitgeven van bladen, en er er zal streng toe zicht worden gehouden, dat geen monopoliën gevormd worden. TVE reeds aangekondigde benoe- mingen van Dr. Ferd. Sassen tot Directeur-Generaal van On derwijs en van Mr. H. J. Reinink van Kunst en en Wetenschappen is thans bij KB. van 1 Sept. ge schied. Directeur-generaal van de vorming buiten schoolverband is de heer A. Oosterlee. rpE ZWOLLE is door Nederland sche burgers schadelijke sterke drank aan Canadeesche mili tairen verstrekt. Een aantal sol daten is naar het ziekenhuis over gebracht. De afd. politie van M.G. is door de English Mission met een onderzoek belast. TN DE BEDRIJFSUNIE voor tex tiel wordt gewerkt aan de tot standkoming van de bepalingen die in een C A O. behooren voor te ko men, Ook de Zuidelijke textielfa brikanten zyn hierbij geïnteres seerd. DLOEMEN, tolk van onze dank baarheid" is een actie, die over geheel het land gevoerd wordt. Het comité beoogt in de hoofdsteden van landen, die ons hulp boden, bloem parken aan te doen leggen ais uiting van onze erkentelijkheid. ttET TIJDSTIP der verkiezingen staat nog steeds niet vast. De mededeelingen van den heer Brug- mans, hoofd der voorlichtings dienst, daaromtrent, bleken door het ANP te laat aan de Ned. pers te zijn verstrekt. Zij werden ge daan voordat het advies van N A. C. bekend was, het bericht kwam echter pas later door. De regeering zal dus nog een standpunt moeten bepalen. T TNI VERSITEITSZONDAG heet de as. Zondag. Op dien dag zal om 10.30 uur een H. Mis uit de St. Willibrord te Utrecht wor den uitgezonden voor de Katho lieke Universiteit. Predicatie van Pastoor H. Th. Mets. ')A(| BARAKKEN zijn uit Zwe den in ons land aangekomen voor de verpleging van t.b.c.-pa tiënten. De inventaris kwam uit Engeland. De barakken bieden plaats aan 6000 patiënten. 9 TN BERLIJN heeft Zukow de re- gistratie gelast van alle officie ren boven den rang van luitenant. Voorts worden alle SS, SA en „Par- tei"-leden geregistreerd. DUSLAND en Hongarije sloten een handelsverdrag. Rusland zal voor 30 millioen dollar goede ren leveren. PRESIDENT TRUMAN heeft den inhoud van het rapport over Pearl Harbour bekend gemaakt. Als voornaamste schuldige wordt daarin genoemd Walther Short, de commandant van den sector Hawai die door Washington tijdig was ge waarschuwd, dat elk oigenblik vij andelijkheden konden uitbreken. TN ROEMENIE is een complot te- gen de regeering ontdekt, heet te het in een regeringsverklaring. Een aantal politici is gearresteerd. Tot de drijfkrachten worden gere kend Radesca, Manioe en Grazia- no, die behooren tot de westersch georiënteerde groep van politici. TTE BULGAARSCHE premier kon digde een kieswethervorming aan en een reorganisatie van het kabinet. pRINSES JULIANA is presiden- te geworden van Ned. Volks herstel, Mr. Meuten, vice-voorz., en Mej. Tjeenk Willink, secretaresse. 9 TTE P.O.D. te Amsterdam heeft Dinsdag de leiding van de Ford fabrieken, te weten de directeur, adjunct-directeur, bedrijfsleider en chef de bureau doen arresteeren. economisch te worden gevlogen Men houde echter rekening met de toekomst. Binnen afzienbaren tijd zullen stratosfeervliegtuigen tot grootere prestaties in staat zijn. Het gebied is Fransch en zonder te willen beweren, dat wij ook met Frankrijk een rekening te vereffe nen hebben, realiseere men zich, dat onze schepen hebben deelge nomen aan de geallieerde actie te gen Algiers, waarbij zij door Fran- sche kanonnen zijn beschoten en door Fransche bommenwerpers aan gevallen. De overgave van Fransch Indo-China aan Japan, die dat land de vliegvelden verschafte om zijn scheepvaartroute door de Zuid Chineesche Zee te beveiligen, heeft den aanval op Singapore en Indië mogelijk gemaakt. Deze feiten scheppen een sterken ruggesteun en het is nauwelijks te verwachten, dat Frankrijk ons een stuk woestijn zor weigeren, minder dan Vi van de totale Fransche bezittingen in Afrika met nauwelijks een dui zendste deel van de bevolking. Ter- wille van de goede nabuurschap heeft het destijds Italië heel wat grootere concessies gedaan. Nu moet men in een en ander niet zien een poging tot uitbreiding van ons koloniaal gebied doch uit sluitend de noodzaak om de ver binding met onze overzeesche ge- biedsdeelen onder alle omstandig heden veilig te stellen. Onze toekomstige luchtmacht zal dan ook over eenige honderden lange afstandsvliegtuigen moeten beschikken, die in staat zijn een landingsdivisie, voorzien van de modernste bewapening, in één vlucht naar Oost of West te diri- geeren om bij een eventueel drei gend gevaar den eersten stoot op te vangen of versterking te bren gen, waar die noodig is. C. R. De reactie op dit merkwaardig stukje proza, was even merkwaar dig. Behalve een paar dreigbrie ven, waarvan de vriendelijkste schrijver ons in Ommen wenschte te zien „verpleegd", kwam er ook een stuk poëzie binnen uit het an dere kamp. De „dichter' had uit- gevischt, dat de philippica in de „Zeeuwsche Stroom" van de hand was van den N.S.B.-propagandist C. Noom. weleer eerzaam grossier doch sinds het rijzen van Musseru ster een volbloed partijganger. De poëet droeg het vers aan ons op en zag het ook gaarne geplaatst aan welk vriendelijk verzoek iwy zoo wijs waren niet te voldoen. Thans willen we echter eenige strophen afdrukken ter late vol doening van onzen rijmelaar: Armzalig kruideniertje Lilliputter - Bataviertje Opgekweekt met papbeschuit Voor je ons iets moogt vértellen: Koop dan eerst wat beestevellen Trek je mooie pakkie uit. Ongelukkig kruideniertje. Was je heusch 'n Bataviertje Was je 'n kerel, ventje Noom: Je zou zwemmen - en niet modderen. Om 'n ander te beklodderen In de echte Zeeuwsche stroom. Lammenadig kruideniertje, Vulpen, potlood en papiertje. Maken nog geen publicist. Vitten, kiften, keffen, kijven Is het werk van vischmarktwijven. Maar niet van een journalist. Peetepeutig kruideniertje, Zwaaiend met 'n blik rapiertje, i Ridder met 'n droef figuur. Durf je van Mei 1940 spreken. Toen je thuis kwam, doodlijk' bleek en Blbber-bevend, overstuur. Hazenhartig kruideniertje, Kwatta-chocolaad grossiertje. Weet je dat je met die schaar. Toen je pakkie snel verknipte D'lapjes in de kachel kipte, Bang voor 't dreigende gevaar? Koekjes kruimel-kruideniertje Ik geef jou op 'n papiertje: Ieder weet in Goes dat jij, Bij de massa-arrestatie, Dadelijk kwam tot de negatie Van je Leider en Partij! Met deze persoonlijke herinnering 1 willen we de memoire uit de da gen der bezetting sluiten, doch niet zonder te memoreeren. dat onze kloeke Batavier en verachter van voortvluchtigen, prompt op Dollen q Dinsdag de beenen nam en voor zoover we weten nog niet bov« water kwam. Tot president Klein seminarie. T\E Zeer Eerw. Zeergel. Heer Dr. A. C. Ramselaar door Z. H. Exc. den Aartsbisschop van Utrecht benoemd tot president van het Aartsbisschoppelijk Klein Semina rie, te Apeldoorn. Dr. Ramselaar was tot op heden Hoofdaalmoeze nier der R. K. Verkennersbeweging en bisschoppelijk gevolmachtigde van de R. K. Jeugdorganisatie in de Nederlandsche Jeugd Gemeen schap. Op Koninginnedag zal ons Wad NIET verschijnen. Heden Zon onder 20.33 uur, Maan op 0.12 uur. Vrijdag Zon op 6.49 uur, Maan on de? 15.43 uur. Vrijdag Zon onder 20.31 uur, Maan op 0.56 uur. Zater dag Zon op 6.50 uur. Maan on der 16.56 uur. Weerverwach- ting: zwaar bewolkt, plaatse lijke regen of onweer, vrij warm, overwegend zwakke en veranderlijke wind. ZEELAND HET ZWAARST GETROFFEN. Het „Weekblad voor Gemeente belangen", gaf 'n overzicht van de woningschade in Nederland, waar uit blijkt hoezeer Zeeland geleden heeft. Totaal verwoest en niet her bouwd zjjn in Zeeland 5546 wonin gen of 8.3 pet. van het totaal aan wezige woningin; daarboven staat nog de provincie Zuid-Holland met 8.9 pet. Na Zeeland volgen Gelder land met 4.7 pet. Utrecht met 3.8 pet.. Noordbrabant met 3.1 pet., Limburg met 1.1 pet. Drente en Friesland met 0.1 pet. Aan boerderijen zijn er in Zee land ongeveer 1000 verwoest, waar van 'n groot deel in Z.-Vlaanderen In Brabant zijn 2000 boerenplaat sen vernield. Volgens genoemd overzicht zijn \in Zeeland zwaar beschadigd 4078 viningen of 6.1 pet. Na Zeeland volgen Utrecht met 5 pet., Noord- Brabant met 4.8 pet., Gelderland met 4.7 pet., Limburg met 1.6 pet de overige provincies met minder dan 1 pet. Lichtbeschadigd zijn in Zeelanu 31.887 woningen of 47.5 pet. Voor Limburg bedraagt dit 37.5 pet. N. Brabant 30.7 pet. Gelderland 25.7 pet. Overijssel 11.2 pet. Utrecht 7 6 pet., de overige provincies minder dan 5 pet Daar Zeeland ook het ergst heeft geleden door de inundaties staat dus vast dat deze provincie de zwaarst getroffene is. HET TRIBUNAAL WERKT. Eindelijk, eindelijk is dan bet tribunaal in het arrondissemet' Middelburg, dat naar men weet tt Goes is gevestigd gaan draaien Gistermorgen werden voor het eerst twee lichte gevallen berecht. D«*r de zitting niet openbaar is. ':0T1 ook de pers geen toegang krijgen. DAG. BESTUUR Z.L.M. Men verzocht ons nog te melden dat in het Dag bestuur der ZXM de heer Scheele-de Putter uit Bie- zelinge als vice-voorzitter zetelt.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1945 | | pagina 2