n
NEN
Arbeidstoestanden
NEN
N '4
ANSTEEN
Slecht weer boven Japan
ANEN I m
;hkapelle
Prinselijk gezin in eigen huis
Stad
en
1RUYN
ZN. f
•PELEN
ivriend"
ppels
)E
E
IN 'T KORT
Spaansch verweer
Mat. Rott. Ct.
hm-
Nieuwe bonnen
Pétain viel in slaap
ïn.
omst
NALS VOOR.
>e!en
van dc be&te
|en Kijen-
•sé A in alle
sehe
wepr 11
936-9
BN PA VA
342—0 ft
F.N.
INDUSTRIE
V.LAWDER -
B; afkomstig
doop. spoe-
952—0
terneuzen
stelt tgdig
921-0
„SOORDEN.
AT A 2-24, ST.
verkrijgbaar:
[AAIZADEN.
Eigenheimers,
srder Bintje A
5. enz. Verder
d aanbevelend.
bieden
OYMANS en
en A EIGEN-
TAR AA
RiE SOORT®1
d aanbevelend.
ARWE.
2e Nabouw
ïrse soorten
VV NAKIEN.
3OOOO0OO0S
I
DICE BESTEE-
tNEN
A JÜBIÜ5
GGE.
velend.
HUbST-
editie voor i»e provincie zeeland
Bui"
De,, courant wordtop last van Noord
;edruict op de pers® TTi'to stichting De 'tem
Brabant en Zeeland. Uitg. „Stichting u
Ir.: J. A. H M v. Schündel; Hoofdredacteur.
j. j. u. a. Bcuna; Nic. j. Karhol. rayonredacteur
Voor God, Koningin en Vaderland
No. 233 MAANDAG 6 AUGUSTUS 1945.
Comm. v. Toezicht: C. J. v. Hootegem; A. ffl.
Langenhorst; Mr. Dr. A. J .J. M. Mes; Mr. H.
B. L. de Rechter; Mr. Dr. C. J. M. A. v. Rooy.
Verschijnt eiken werkdag. Abonn. prijs bij voor
uitbet.: 2.73 per kwart., p. post 3.45, p. week
(bij nlet-postbestelling) 0.21. Losse nos. 6 cent.
Gerechtvaardigde klachten? Vlissingen
I OPENBAARHEID
EN INZENDER schreef ons
dezqr dagen over de droog-
leggingswerkzaamheden op
Walcheren. Hij twijfelde niet aan
de waterbouwkundige kwaliteiten
van directie en helpers, maai had
ernstige kritiek op de sociale zijde
va.i liet geval. Om op de hoogte te
Iconen van den toestand heeft hi;
zich op een avond eens begeven
tut hen de stoere mannen uit
Brabant, die huizen in het voor
malig" café „Wilhelmina" op den
Boulevard te Vlissingen. En wat
waren zyn ervaringen? Er moet
hara en lang gewerkt worden, zoo
vernam hij. terwijl het loon zeer
Hir.-m is De meeste mannen be
schikken niet over oliekleeding en
laarzen, waar zij bij dit soort werk
dringend behoefte aan hebben.
Aan de voeding wordt bijna geen
zorg besteed. De werkers krijgen
slechts den gewonen toeslag, ter
wijl het eten wordt gekookt in een
ruimte en met materialen, die het
beschrijven niet waard zijn. Het
middageten, dat van de centrale
keuken komt. is meestal koud en
dpe: dikwijls denken aan de soep
van. wijlen Todt. Doch dat is alles
nog niets, vergeleken bij de slaap
gelegenheid. Deze is ten eenenmale
onmenschwaardig. Ben je zoo ge
lukkig een bed te bezitten, dan kun
je op een bed slapen en heb je
dekens dan kun je gedekt zijn.
want de directie zorgt slechts voor
stroo. De britsen staan veel te veel
opeengehoopt in de kleine ruimte
waar elke ventilatie ontbreekt, be
halve de reten in zolder en ramen
waardoor regen en wind vrij spel
hebben.
Tot zoover de inzender, die er
ook op wijst, dat er honderden
goede militaire barakken in Zee
land overcompleet staan. Is er al
eens moeite gedaan om een 25-tal
van deze barakken te krijgen
Vraagt hij.
ff Teneinde onze lezers zoo ruim en
eerlijk mogelijk voor te lichten,
hebben wij bovenstaande belang
rijke klachten onderzocht en ons
licht opgestoken in genoemd café
Wilhelmina en in andere ruimten,
waar arbeiders zijn ondergebracht.
Wat we daarbij vernamen, komt in
het kort op het volgende neer:
Het loon
een regenjas. Aan verschillende arbei
ders werden overalls uitgereikt. On
dergoed werd door de directie toe
gezegd, doch het is nog niet ontvan
gen.
De voGding
BEHALVE de normale distributie
kaarten ontvangen de arbeiders
een z.g. 50 pet. toeslagkaart, waarop
zij 1' brood en 125 gram boter extra
krijgen. Er werd slechts één klacht
geuit: het warme eten, verstrekt
door de centrale keuken van de K.M.
De Schelde" bevat slechts weinig of
geen vet, zoodat men gedwongen is
van de eigen boter er aan toe te
voegen. Voor het warme maal en den
totslag alsmede de driewekelijksche
extra-sigaren wordt elke week 3 gul
den van het loon ingehouden.
Intusschen wekt het, heel begrijpe
lijk, eenigen wrevel, dat de in de
nabijheid mijnen opruimende Duit-
sche krijgsgevangenen hun magen
vullen met plakken kaas, belegd met
een schijfje Amerikaansch witte
brood!
De legering.
Cafe Wilhelmina is door de Duit-
schers bewoond geweest. De ramen
waren dichtgemetseld doch zijn ge
deeltelijk weer opengebroken en van
dialux-glas voorzien. Hier slapen de
mannen vrijwel zonder uitzondering op
boven elkaar geplaatste kribben. Voor
een deel daarvan geldt, dat de
ruimte tusschen de boven- en be-
nedenslaapplaats te gering is. (On
geveer 60 cM.). Men klaagde, dat
één man onvoldoende was om de
ruimte schoon te houden. In andere
ruimten echter was alles ordelijk en
netter, hetgeen het vermoeden wet
tigt. dat veel van de mannen zelf
afhangt.
Het is bij dergelijke arbeiders
gebruikelijk, zooals zij verzekerden
dat zij zelf een bed en dekens mee
brengen. Uiteraard zijn die tijdens
den oorlog aan slijtage onderhevig
geweest en er zijn dan ook arbei
ders, die geen bed of onvoldoende
dekens hebben meegebracht. Voor
hen heelt de directie stroozakken
ter beschikking gesteld.
„Onmenschwaardig" 7
UT 1ST UURLOON der grondwerkers
bedraagt 53 cent. Dit beteekent
bij een normalen arbeidstijd van 6
tot 18 uur een gemiddeld vveekloon
van 35 gulden. Verscheidene arbei
ders maken overuren en komen dan
veelal tot 45-48 gulden. De arbeids
tijd is dan echter wel zeer hoog op
gevoerd. Jonge, ongehuwde arbeiders
verklaarden, niet te willen overwer
ken: de loonbelasting dwingt hen 'n
groot aantal overuren te maken, wil
len zij beteekenend voordeel ervan
genieten. Dit weigeren zij ook, wan
neer het gunstige tij overwerk wen-
schelijk maakt ter bespoediging van
het dijkherstel. Dit stortwerkers ge
nieten een basisloon van 60 cent per
uur Hierop wordt een van week tot
jgfeek varieerende premie toegekend,
afhankelijk van de zwaarte of groot
te van de taak, die men hen oplegt.
De kleeding
GEVRAAGD
T~VE VOORLOOPER van een vol-
waardig parlement in ons
land wordt het noodparlement.
En de voorlooper van dat nood
parlement is de Nationale Ad
viescommissie. Nu is o.i. zeer te
recht de vraag gesteld, of ook
die N.A.c. a lniet vast kan be
ginnen met datgen wat tot de
kenmerken van een parlement
behoort: de openbaie beraadsla
gingen, natuurlijk voor zoover 't
landsbelang daardoor niet wordt
geschaad.
In afwachting van de verwe
zenlijking van dien wensch heb
ben we al met belangstelling
kennis genomen van een persbe
richt, volgens hetwelk de N.A.C.
besloot de regeering te verzoeken
met den grootst mogelijken spoed
het vraagstuk van het nood-par-
lement op te lossen. En ook ver
namen we met genoegen, dat een
prae-advies uitgebracht wordt
over de vraag, of het niet ge-
vrenscht is,dat een openbare
uiteenzetting wordt gegeven met
betrekking tot het door de on
derscheiden Kabinet ten-Gerbran-
ry gevoerde beleid. We nemen bij
voorbaat aan, dat dit prae-advies
die vraag toestemmend beant
woordt. Wat kan er tegen zijn?
Transportsysteem op Java
bestookt
TN AUGUSTUS en September re
gent het veelvuldig in en om de
Japansche eilanden. Slecht weer
belemmerde de laatste twee dagen
dan ook een grootscheepsch optre
den van de geallieerde luchtvloten.
Er werden uit dat gebied slechts
aanvallen van kleineren omvang
gemeld. In de Straat van Malakka
zijn weer verscheidene vrachtsche
pen tot zinken gebracht. Een begin
is voorts gemaakt met aanvallen op
het Japansche transportsysteem op
Java. O.a. is bij Soerabaya spoor
wegmateriaal kapot gegooid.
T7EN VRIJ GROOT aantal loco
motieven en goederenwagens
wordt door de geallieerden aan
ons land overgedragen. Dit spoor
wegmateriaal is van uitstekende
kwaliteit. De locomotieven zijn ge
stroomlijnd en de goederenwagons
hebben, hoewel zij kleiner zijn dan
de Nederlandsche, een belangrijk
grooter draagvermogen. In het
Zuiden zijn zij reeds veel in ge
bruik.
"Y/ïAG ER NU, gezien deze feiten,
van „onmenschwaardige" toe
standen gesproken worden, zooals
inzender deed We gelooven het
niet. Al moeten we toegeven, dat
enkele klachten gegrond zijn. Het
loon is inderdaad niet hoog, de
lange arbeidstijd in aanmerking
genomen. En wat de legering aan
gaat: wie eenigszins op Walche
ren bekend is, weet, dat minstens
de helft van de bevolking zich wat
de slaapgelegenheid betreft moet
behelpen.
BPEN aantal knie- en lieslaarzen is
aanwezig. Oliekleeding ontbreekt
■pcierdaad; enkelen ontvingen echter
.Laaien van nood e
ballingen 99
ETREKK.ING tot hetgeen
net communiqué van Potsdam
K °ltr »:,^t.Ld?o Ma
rd tijdig bij
«W een officieel*, verklaring ge
publiceerd welke het onbillijke oir
deel over Spanje geïnspireerd acht"
■oor den laster van roode ballil
jen De Spaansche regeering vct
«oek-, niet om toelating lot
foremie. Ze is van oordeel steed"
«en vredelievende rol gespeeld te
hebben in twee wereldoorlogen en
verwacht, dat het oordeel zal wor
den herzien, als de hartstochten
Bijn gekalmeerd.
Als reactie hierop is te Washing
jon door een officieelen zegsman
verklaard, dat de gebeurtenissen
betrekking hebbende op den Spaan-
schen burgeroorlog, een belangrijke
stap waren op den weg. die leidde
tot de agressie-politiek der As-mo-
gendheden.
■Spanje
TNOOR DE NEDERLANDSCHE
REGEERING zijn tot nu toe
leeningen opgenomen tot een be
dragvan 70 millioen Zweedsche kro
nen en 25 millioen Canadeesche
dollars. Zij onderhandelt nu niet
Zwitserland over een leening van
50 millioen dollars. TV mfmnmt
9 TN IJMUIDEN is
T<OT NU TOE zijn 260.000 Neder- dinS S°ud <*50
landsche burgers gerepatrieerd ,mo torscho en e r „Pa
TAE Regeeringsvoorlichtingsdienst
verzoekt ons het volgende
mede te deelen:
De Raad voor Binnenlandsch Be
stuur uit den ministerraad heeft ge
meend de toestemming tot het ver
schijnen van de „Nationale Rotter-
damsche Courant" aan de gelijkna
mige stichting te kunnen verleenen
als uitvloeisel van hare algemeene be
slissing ten aanzien van bladen, die
een geestesrichting vertegenwoordi
gen, welke nog niet over een lande
lijk orgaan beschikt. Met betrekking
tot de zuiverheid van de redactie
van de ..Nationale Rotterdamsche
Courant" berustte de gegeven toe
stemming op een, na achteraf is ge
bleken, onvoldoend gefundeerd ad
vies. In verband daarmede is beslo
ten op korten termijn en in afwach
ting van de werkzaamheden van de
commissie tot zuivering van de dag-
bli-apers, 'n commissie ad hoe te be
noemen, die te beoordeelen krijgt "of
er ernstige bezwaren tegen bestaan om
de thans bij de „Nationale Rotterdam
sche Courant" werkzame journalisten
in functie te laten, totdat zij als an
dere Nederl. journalisten de zuive
ringscommissie zijn gepasseerd. Uit
he. vorenstaande volgt, dat het geval
\an de „Nationale Rotterdamsche
Cor ant" noch voor aanvragers van
toestemming om opnieuw te mogen
verschijnen, noch voor gestaakte
journalisten als precedent is te be
schouwen, waarop zij zich met succes
zouaen kunnen beroepen. Hangende
de zuivering wenscht de minister van
bmnenlandsche zaken dan ook geen
nieuwe aanvragen tot verschijnen c.q.
herverschijnen in overweging te ne
men. Enkele gevallen, die reeds in 'n
vergevorderd stadium van voorberei
ding eikeeren, zullen nog worden
afgehandeld.
IJMUIDEN is de eerste zen-
ton) met den
Patria" naar
land teruggevoerd.
De Prinses sprak voor de radio.
jyfET GROOTE VREUGDE heb
ben de inwoners van Baam 't
prinselijk gezin, dat 't paleis Soest-
dijk betrok, verwelkomd. Aan de
Prinsesjes werd een Shetlandsche
pony en een rijwagentje als ge
schenk van de gemeente aangebo
den.
Voor het paleis Soestdijk werden
kinderspelen georganiseerd, waar
aan Beatrix en Irene, die er snoe
zig uitzagen, ongedwongen deelna
men. De jeugd van Baarn en Soest
bood den Prinsesjes een prachtigen
ponywagen met een Shetlandsche
pony aan, waarmee zij dadelijk 'n
eererondje maakten.
De Prinselijke ouders en hun kin
deren maakten een rijtoer door
Baarn en Soest in een open auto,
«'e onder bloemen bedolven werd.
ii.t. rda8avond spi'»k Prinses Ju-
soniniVi00r de radio om enkele per-
De w ,mededeelingen te doen.
v-'ioopt0ngoedklngHVM Öe *onin?in
malen op geweest f ee"lge
waren voo- h!w
Prinses een verielde de
spanning zii voortdurende
periode van dat eed >a^
Engeland we
m op verzoek van Engèlandwe- I ui?^he?haar dank
♦I'"0"1 dagen is uitgesteld. I de
terugkeer was bereid. De Prinses
was bijzonder getroffen door de be
langstelling voor haar kinderen.
Overal werd aan haar gevraagd:
Waar Wijven de Prinsesjes? Waar
om U ze niet mee? Het is
onm. aldus de Prinses, om
her overal mee naar toe te ne
men. Ze moeten een rustig leven
leiden Wel zullen ze af en toe reis
jes maken en ze zullen ook aan de
groote gebeurtenissen in het na
tionale leven deelnemen. Nu zoe
ken we een school voor Trix en
Irene, vertelde H.K.H.
Verwen hen toch niet. maar laat
hen vrij in hun dagelijksch leven,
verzocht de Prinses. Uit eigen on
dervinding weet ik, hoe het is, als
men voortdurend op je let. Over
weldig ze niet door uw liefde, maar
beschouw hen, als waren het uw
eigen kinderen.
Wij zijn blij, dat we weer terug
zijn in het eigen huis. Als ik door
ons huis loop, aldus de Prinses, dat
we! een beetje geleden heeft, maar
toch grootendeels intact is. denk ik
aan de getroffen huizen. Ons weer
zien doet me denken aan hen. die
vergeefsch op een weerzien wach
ten. Dat sterkt ons in het besef
van onze verantwoordelijkheid mee
te helpen aan den heropbouw van
ons vaderland.
GTETTIN valt onder het gebied,
dat door Polen zal worden be
stuurd. Dit land heeft nu drie
goede havens: Stettin, Danzig en
Gdynia.
ttITLERS HALFBROER. Alois
Hitler, die een drukbezocht
café bezat in Berlijn, en eenige we
ken geleden gearresteerd was door
den Britschen dienst, in Hamburg
is op vrije voeten gesteld. Hij had
nooit eenig contact met zijn ge
vaarlijken broer.
-yAN DE 234.000 uit Frankrijk,
België. Nederland en Noorwe
gen weggevoerde Joden zijn er tot
nu toe minder dan 10.000 gevonden
en gerepatrieerd.
IAE DOOR DE DUITSCHERS in
Frankrijk aangerichte schade
bedraagt 1440 milliard francs naai
de waarde van 1939 of 4893 mil
liard francs naar die van 1945. Tij
dens den oorlog werden in Frank
rijk 450.000 burgers gedood. Het
aantal gesneuvelde militairen be
draagt 200.000 Frankrijk zal bij de
schadevergoedingscommissie een
eiseh indienen tot een bedrag van
360 milliard francs.
TIJDVAK 6—18 AUG.
A81 B81 C81 D81 E81 Reserve moe
ten worden ingeleverd bij het af
halen van de bonkaart voedings
middelen 10e periode.
AARDAPPELEN: A33 C33 D33 E
33 M33 Aardappelen 1'4 kg; B33
Aardappelen 1 kg. Geldig tot en
met 11 Aug. 1945.
VLEESCH zonder been: A33A B33
A C33A D33A E33A Vleesch 200
gram. M33A- Vleesch 100 gram.
Geldig tot en met 11 Aug. 1945
KOFFIE: A83 B83 C83 Reserve 100
gram.
zout; 213 Alg. 100 gram.
SUIKER: 214 Alg. 500 gram.
JAM: 215 Alg. 250 gram.
PEULVRUCHTEN: 216 Alg. 250 gr
KAAS: 217 Alg. 100 gram.
VERMICELLI: 218 Alg. 100 gram.
VERV.MIDDELEU: 219 Alg. 1 rts.
GEBAK: 220 Alg, 1 rts. 55 gr. wa
fels of 100 gr. gebak of 70 gr.
bloem (naar keuze).
LUCIFERS: 221 Alg. 1 doosje.
EENHEIDSZEEP 1 stukje
222 Algemeen en
ENG. HUISH.ZEEP ca. 225 gr.
RIJST: D83 E83 Res. 250 gram.
GORTMOUT of GORTGRIES A87
B87 C87 Res. 250 gram.
KINDERMEEL; D87 Res. 250 gram
RIJSTEBLOEM: E87 Res. 250 gram
EIPOEDER: A33B B33B C33B D33
B E33B Vleesch 70 gram.
ENG. BLOEM 220 Alg.. A91 B91 C
91 Res. 70 gram, D91 E91 Res. 210
gram.
KINDERDRANK: D88 E88 Res
300 gram. Voor zoover voorradig
KINDERBISCUIT: D82 E82 Res
150 gram.
KOFFIESURROGAAT: A32 B82 C
82 Res. 125 gram.
VOOR Z.-VLA ANDEREN
In Zeeuwsch-Vlaanderen is niet
alleen bon 217 Alg. maar ook bon
208 Alg. aangewezen voor het koo
pen van 100 gram kaas.
rp ER WIJL Laval eergisteren in het
proces tegen Pétain getuigde,
viel de maarschalk in siaap. De
openbare aanklager haalde uit een
brief van Pétain aan Laval dezen
zin aan: „enkele opvallende execu
ties zijn beter dan wanorde en
anarchieLaval zeide, dat hij niet
alles wist, wat er gedaan was. Hij
was onder dwang naar Duitschland
gegaan, maar hij had geweigerd
naar Hitiers hoofdkwartier te gaan
toen hij bevel daartoe had gekre
gen.
VERZORGING VAN OORLOGS
SLACHTOFFERS
Door de regeering is ingesteld 'n
centraal bureau voor de verzor
ging van. oorlogsslachtoffers. De
oude instanties voor evacuatie en
afvoer burgerbevolking ressortee
ren vanaf dien datum onder deze
instelling.
Ter behartiging van de belangen
der getroffenen in geheel Z.-Vlaan
deren is er te Oostburg een distr.
bureau gevestigd en heeft het
prov. bureau den heer Friesen met
het beheer hiervan belast.
De heer A. Hoolhoi'st, tot dus
ver subst. commissaris afvoer bur
gerbevolking, kon wegens drukke
werkzaamheden deze functie niet
blijven vervullen.
Teneinde zich zoo volledig mo
gelijk met de toestanden in Z.
Vlaanderen op de hoogte te kun
nen stellen, zal dhr. Friesen in
iedere gemeente, ten gemeente
huize een zitdag houden.
Dan kunnen alle oorlogsslacht
offers, dus zoowel evacué's. gedu
peerden, invaliden en nagelaten
betrekkingen hun bezwaren en
klachten kenbaar maken. Boven
dien is het bureau te Dostburg
iederen werkdag geopend.
St. Jansteen.
Geslaagd. Op het examen voor
kraamverzorgsters te Hulst slaagde
mej. M. Ferket, alhier.
Kloosterzande
Gemeenteraad. Voor de eerste
maal na de bezetting kwam de ge
meenteraad weer bijeen. Hoewel ge
kozen door de kiesmannen is er niet
veel veranderd. De vroegere wethou
ders C. A. Stallaert an J. Asselman
werden ook nu weer gekozen.
Kloetinge
Bijeenkomst gerepatrieerden. De
gerepatrieerden en onderduikers de
zer gemeente hielden met hun fami
lie-leden een bijeenkomst in het ver-
eenigingsgebouw. Ds. van Voorthuij-
sen opende de samenkomst en her
dacht de drie niet weergekeerden. Hij
gewaagde met groote dankbaarheid
van het vele dat door wijlen ds.
Boersma voor tewerkgestelden en
onderduikers werd gedaan. Vervol
gens gaf de gerepatrieerde D. Kor-
stanje een levendig verslag over zijn
ervaringen in Duitschland, waarna
eenige liederen werden gezongen on
der leiding van de muziekvereeniging
Excelsior. Het daarop volgende too-
neelstuk „Het lagerleven" gaf een
duidelijk beeld van het leven van te
werkgestelden in Duitschland. Met
medewerking van Excelsior werden
eenige vaderlandsche liederen ten
beste gegeven. De oud-onderduiker M.
de Jonge Jzn. vertelde van zijn be
vindingen in Duitschland, waarna nog
een zangstukje volgde van gerepa
trieerde R. van Dalen. De heer A.
Hoogesteger dankte allen die medege
werkt hadden aan de verzorging van
onderduikers en arbeiders in Duitsch
land, in het bijzonder de zendings
commissie.
Stoppeldijk.
Vergadering Kath. Werkliedenbond
De zaal was smaakvol aangekleed,
doch helaas te weinig bezet toen de
heer Michielsen zijn rede begon. De
wegblijvers hadden ongelijk want de
vergadering is uitstekend geslaagd.
Door de bestuursverkiezing voor de
werkliedenvereeniging, zoowel als
voor den landarbeidersbond kwam 't
einde vrij laat, echter toch nog te
vroeg om geheel klaar te komen. Over
enkele functies en plaatsen zal dan
ook de volgende maal de beslissing
vallen. Bijzonder belangwekkend was
ook de enthousiaste inzet van de tc-
tie voor een stevige afdeeling der
Katholieke Arbeiders Jeugd. De alge
meene indruk das dan ook ,,er zit
schot in".
Terneuzen
Mooi succes. Bij de jaarüjksche
keuring van werken van jonge Ned.
Toonkunstenaars behaalde onze stad
genoot de comp. Pierre v. Hauwe den
Ten prijs met zijn werk „Het Wolk
je". Dit werkje is een doorgecompo-
neerd kunstlied voor jongenskoor met
pianobegeleiding. Het ligt in de be
doeling van den componist dit werk
a.s. winter met zijn jongenskoor uit
te voeren.
