Eenheid L
'T GROOTE VRAAGTEEKEN
;ster
J
De Zeeuwsche
interneeringskampen
De nieuwe voorzitter van den ministerraad
of Samenwerking
W FEN1JN
AR HU/S.
95.000 Ned. Joden
vermoord
Onze iextiel-productie
De zuivering
„Heeren Ministersde daad is aan UT
rreiss.
ördén^
KOT
10ES-
Handvest van den vrede
onderteekend
-IN 'T KORT
Uitbreiding
postverkeer
H.
ïleverden.
leze kaas bij
n consument
oem
t Juni t.m. 7
igewezen de
voor 210 gr.
voor 490 gr.
iargarine
ni jl. geven
argarine 1/1,
le J.A. kaar
van 250 gr.
ants. bonnen
uitsluitend
00 gram vet
61-o
distributie
J. A. Waller
;ndskerke.
cantoor.
na half één
chappen ge
in te Katten-
umentenbon-
inleveren op
10—11 uur.
|[d del burg.
tributiekving
nd. dat bon-
of brandstof-
voor kook-
ild kunnen
62-o
editie vook de provincie zeeland
westsingel 75, Goes; Dubbele noort 0, Hulst
neze courant wordt op last van X MUlta.r Uozag
pedrultt op de persen v. h. Dagblad van «oord-
Brabant en Zeeland. Ultg. „Stichting De tem'
Dir.: J. A. H. M. v. Schijndel; Hoofdredacteur:
j. J. H. A. Bruna; Nic. J. ltarhof, rayonredacteur
No. 196
Voor God, Koningin en Vaderland
WOENSDAG 2JUNI 194S
Comm. v. loezicht: C. J. v. Hootegem; A. E.
Langenhorst; Mr. Dr. A. J .J. M. Mee; Mr. H.
B. L. de Rechter; Mr. Dr. 0. J. M. A. v. Rooy.
Verschijnt eiken werkdag. Abonn. prijs Wj voor-
ultbet.: 2.73 per kwart., p. post p. week
(bij niet-postbestelling) 0.21. Losse nos. 6 cent.
l/#r DE VAKBEWEGING
ge- 3.
eenheids- bot
stig, „en het
is uit. Ten
ue want ik
n, dat jouw
to maar aan
n geen van
toestemmen,
ning van de
ar moet je zijn!
elen,
en.
:ls enz.
op gevraagd.
irtje of bood
komen. Je adres
1 - Breskens
klingen tot
912 uur aan
660
I DEN POL.
bericht zenden -
verlof gaat een'
d. Denk om ae
repatrieerenden
*A als ge kunt
ed
l
oed
Er wordt druk reclame
maakt voor een
vakbeweging in ons land
Vooral in het Noorden schijnt die
hier en daar goed wortel te schie
ten. In Amsterdam zouden er al
400 spoorwegmannen, 600 man van
het Gemeentelijk Electriciteits Be
drijf en 600 leden van het PTT-
personeel lid van zijn.
Als men weet, dat .,De Waar
heid" met deze en andere cijfers
voor den dag komt, weet men met
een, uit welken hoek de wind
waait. De heeren communisten wil
len iedereen en alles in eenheid
omhelzen met de liefde van den
bruinen beer, die in deze genegen
heidsbetuiging alles dooddrukt. We
geloóven niet, dat veel katholieke
arbeiders op deze plompe poging,
om hen te vangen, sullen ingaan.
fpchtev wordt er ook op meer se-
rieuse wyze over deze eenheid
gesproken door hen, die eveneens
de oude politieke partyvormen wil
len doorbreken. Zij gaan op het
vakvereenigingsterrein ook uit van
hetgeen er gegroeid is aan eenheid
en s&aimhoorigheid in de verzetsbe
weging, in de gijzelaarskampen, in
het gezamenlijk gedragen leed. Aan
de afzonderlijke standsorganisaties
wil men niet raken. Daarin en in
de Katholieke Actie moeten de ar
beiders principieel gestaald worden,
om in het volle leven, in 't samen
werken en het samenstrijden met
andersdenkenden, hun geloof niet
te laten beschadigen. Maar waar
om die verdeeldheid op vakvereeni-
gingsterrein? Katholieken, socialis
ten en protestanten kunnen, ja
moeten elkaar vinden op een ge
meenschappelijk program van radi
cale hervorming onzer samenle
ving, in het op de bres staan tegen
reactie en kapitalisme. Op terrei
nen als t.b.c.-bestrijding, zieken
fondswezen, spaarbanken, enz., is
gescheidenheid toch nergens goed
voor. De onwillekeurig binnenslui
pende concurrentiezucht maakt
blind voor het goede bij anderen.
In onderling gekrakeel wordt veel
energie verspild. Kom, het doel is
toch in hoofdtrekken gelijk. Waar
om dan gescheiden marcheeren?
Het zijn deze en andere argumen
ten, welke Pater Paschasius O Cap.
aan een ernstig onderzoek onder
werpt in een brochure, uitgegeven
door de Katholieke Arbeidersbe
weging in het bisdom Breda, geti
teld: „De Vakorganisatie en de
Nieuwe Richting". Zijn standpunt
kan in het kort aldus worden weer
gegeven:
I. Gezien de onvastheid van begin
selen in kringen, die geen bindend
leergezag erkennen, houdt alleen een
katholieke vakbond de noodige ga
rantie in, dat wij b lij v e n d volgens
de zuivere beginselen kunnen werken
aan het sociaal-economisch welzijn.
2. In den vakbond zelf moeten de
leden kunnen bezield en gedreven
worden tot ware sociaal-economische
actie met alle motieven die beweeg
kracht hebben, ook de specifiek-ka-
tholieke dus. Dat Is uitsluitend mo
gelijk in een confessioneelen bond. De
vakorganisatie is geroepen te streven
naar een sociaal-economische orde
ning, waarmee heel de mensch is ge
moeid. Daarom is het zoo oer-natuur-
lijk, dat de mensch met heel zijn
wezen leven wil in den vakbond en
f daar volkomen zich zelf wil wezen.
De samenwerking van allen aan
sociaal-economisch welzijn is
zeer goed mogelijk bij behoud
van confessioneele bonden.
Samenwerken van ons arbeidend
volk via de topleiding der diverse or
ganisaties zal niet alleen makkelijker
te bereiken vallen, doch in feite ver
moedelijk ook succesvoller wezen dan
samenwerking van allen Individueel
in één bond.
4. Werken de bonden op, voor
het volk tastbare wijze,
bevredigend samen aan de schepping
van het algemeen welzijn, don zal dit
van zelf in sterke mate broeder
schapsgeest onder ons volk aankwee-
ken.
Individueele samenwerking van ka
tholieken, protestanten en socialisten
in één bond moge theoretisch
het meest geschikte middel zijn om
broederschap aan te kweeken, p r a c-
t i s c h bestaat het zeer ernstige ge
vaar, dat er veel verdeeldheid zal ko
men In den „algemeenen" bond.
5. Naar onze overtuiging is de vrees
gegrond, dat de „elgemeene" bond na
eenfgen tijd een mislukking m-1 wor
den. Wie het ongegronde dezer vrees
niet kan aantoonen, dient den „alge
meenen" bond te verwerpen. Want
komen wij te staon voor het feit van
vrijwillig opgeheven confessioneele
bonden en van een mislukten „alge
meenen" vakbond, dan staat de vak
beweging en oos volk voor een don
kere toekomst.
Tn dit betoog woxtft sterk de na-
druk gelegd op de mogelijkheid
en wen&chelijkheiti van samenwer
king der vakbonden, waaruit Wijkt
dat ook de tegenstanders der
„nieuwe richting" de lessen uit den
bezettingstijd volstrekt niet willen
verwerpen.
De ontwikkeling van zaken wfjst
er trouwen op, hoe het die rich
ting uitgaat. N.V.V., R.K. Werklie
denverbond en Christelijk Natio
naal Vakverbond gingen reeds over
tot het stichten van een Raad van
Vakcentrales. En ook verschillende
plaatselijke samenwerkingsorganen
zijn reeds gevormd. Wat gevoege
lijk samen gedaan kan worden, zal
dan ook samen geschieden. Kleine
concurrentie met contributies, met
het elkaar overbieden bü looncon
flicten, e.d. kan door dit geregeld
onderling over2eg verdwijnen.
We willen van harte hopen, éat
deze instituten van samenwerking
nu ook levende organen zul
len worden, welke het vakverecni-
gingswezen met behoud van de
principieele schakeeringen op een
ander, nog hooger en vruchtbaar
der plan brengen.
rr>e SITTARD is een groep Neder-
landers uit het kamp There-
siënstadt aangekomen. Deze groep
maakt deel uit van het transport
van ongeveer 800 Nederlanders en
400 statenloozen van Joodschen af
komst, dat al eenigen tijd op weg
is naar ons land. Voorts zijn te
Maastricht 300 Ned. Joden aange
komen uit het kamp Bergen-Bel-
sen, die. toen ze door de Duitschers
op transport naar het Oosten wer
den gesteld, bij Frankfort ad. Oder
door de Russen zijn bevrijd. Van
dit transport wordt nog een aantal
personen verwacht. Van de meer
dan 100.000 Ned. Joden, die naar
Polen en Duitschland werden ge
deporteerd, zijn er thans ca. 1400
teruggekeerd.
Er is nu met zekerheid komen
vast te staan, dat op deze kleine
groep na, welke mogelijk in de
naaste toekomst nog iets grooter
zal blijken te zijn, ongeveer 95.000
Ned. mannen, vrouwen en kinderen
van Joodsehen bloede door de
Duitschers zijn vermoord, waarvan
het grootste gedeelte in de gaska
mers van Auswitz door verstikking
om het leven is gebracht.
Spoedig betere regeling
voor getroffenen
tJPOEDIG zal er een betere distri-
butie van textiel voor getrof
fenen komen, verklaarde de secre
taris van het college van Alg. Com.
missarissen. H M. de Koningin was
zoo getroffen door het leed van
Haar getroffen landgenooten, dat
Zij persoonlijk den minister van
Handel. Nijverheid en Landbouw
verzocht, de distributie van textiel,
goederen voor getroffen gezinnen
te bespoedigen.
In het eerste half jaar na de be
vrijding werd in de Zuidelijke fa
brieken 365 ton wol voor stoffen,
393 ton wol voor dekens en 600 ton
voor andere producten in bewerking
genomen, hoeveelheden, die slechts
een fractie vormen van de normale
productie.
Intusschen is sinds begin Juni de
kunstzijde spinnerij der HKI te
Breda in bedrijf met de helft van
haar personeel. Haar productie
bedraagt momenteel 25 pet. van
de vooroorlogsche productie. De
aanvoer van grondstoffen uit het
buitenland is goeddeels geregeld.
Echter zal naar alle waarschijn
lijkheid de energievoorziening het
groote vraagstuk gaan vormen.
Ook de spinnerij van de NQma te
Nijmegen is sinds verschillende we
ken in werking.
Gevangenen In den
landbouw
/VNDER LEIDING van t Militair
Gezag bezocht de Zeeuwsche
pers de interneeringskampen van
NSB-ers en handlangers van den
vijand. Over den toestand in deze
kampen wordt veel gefantaseerd en
al is critiek op een enkel kamp,
waar het soms al te gemoedelijk
toegaat, wel gerechtvaardigd, over
het algemeen is de leiding in vaste
hand en komen excessen niet voor.
De kampen te Rilland en Elle
woutsdijk zijn werkkampen in den
volsten zin van het woord. Kop
pige elementen worden streng aan
gepakt en verliezen den lust in
kuren heel spoedig. Natuurlijk
weert men alle onmenschelijfcheid.
Lieden die eischen dat er even
barbaarsch wordt opgetreden als
door de Duitschers, zijn zelf ai niet
veel beter dan deze heeren.
Zoowel te Ellewoutsdijk als te
Rilland bevinden zich ongeveer 180
geïnterneerden, die hoofdzakelijk
werkzaam zijn in den landbouw,
waar een enorm tekort is aan arbei
ders. Door de ongehoord hooge
fruitprijzen worden massas. geld in
de landelijke samenleving gepompt,
met het gevolg dat de animo voor
het zware veldwerk totaal ver
dwijnt.
De boeren zijn buitengewoon ge
steld op de hulp der geïnterneer
den; vooral in de omgeving ven
Rilland, waar veel grootbedrijf is
en waar 90 procent van de land
arbeiders ontbreekt, zoodat een
gedeelte van den oogst wel afge
schreven kan worden.
De boeren moeten het normale
loon betalen plus de kosten van het
vervoer die vaak veel te hoog zijn.
De diverse kampen
T*j"AT DE geïnterneerden verdie
nen, wordt in de kampkas ge
stort, voor bestrijding der onkosten.
Hierdoor kunnen te Ellewoutsdijk
"TVHANS zijn de Kon. Besluiten in
werking getreden waarbij be
paald wordt, dat ook het personeel
van semi-officieele instanties als
waterschappen e.d. nu gezuiverd
kunnen worden. Behalve staking,
schorsing, ontslag zijn thans ook
straffen als berisping, terugzetting
en inhouding salaris mogelijk. Ten
slotte is nog Ingevoerd de mogelijk
heid eervol ontslag te geven met
wachtgeld.
GETROFFENEN I
HULST
zuid AFRIKA
EMIGREER EN
j. BRUGGE
assage agent
3«—1
a lijn.
un.
,ijn.
die lijn.
JR
786'
J2ISTER is op de slotzitting der
conferentie in San Francisco
het handvest van den vrede on
derteekend.
Zoo hebben de leiders der vereenig-
de volkeren hun goedkeuring ge
hecht aan het grootste verbond uit
rfor,8^fcl?iedenls: een verbond tegen
den oorlog, een organisatie die over
6611 apparaat beschikt
om den oorlog te voorkomen.
Het onderteekende wereldhand
vest bestaat uit twee deelen me'
133 pag tekst en 25" pag voor rtè
handteekeningen. De tekst wordt
gedrukt in het Engelsch, Fransch
Russisch en Chineesch. Beide de?-'
len zullen gebonden worden in
blauw Marokkaanseh leer en zullen
het zegel met het kenteeken (ia-
conferentie dragen.
Aan het slot der conferentie heeft
President Truman een rede uitge
sproken.
Herten zon onder 22.®5 u. Don-
aerdag zon op 5.21 n.
Uü de reactie van de Neder-
landsche pers op de samen
stelling van het nieuwe Kabinet
wat uitgebreider voor ons ligt, is
het opvallend te bespeuren hoe
men eigenlijk ten aanzien van de
plannen der zestien Excellenties in
het duister tast. Overal blijkt men
bezield te zijn van een groot ver
trouwen en een sympathiek tege-
moettreden. Maai-
vinden we het gelukkig, dat
er weer op normale wijze een kabi
net is gevormd, of het bevredigen
zal is natuurlijk niet te zeggen..,,"
beweert De Tilb. Crt.
„Zijn we teleurgesteld? Neen!
Zijn we verheugd? Evenmin. We
wachten ui", het Nieuwsbl. van
het Zuiden.
„We zijn herig benieuwd naar het
programma .au onze nieuwe regee
ring", verklaart de Helm. Crt.
En ,'e Maatbode schrijft, dat zij
slechts eren oordeel kan en wil vel
len, wfeihccr ,,do Heeren Ministers"
tot daden gekomen.
Ter het katholieke Haagsche
bied „Het Binnenhof" concludeert:
Het kabinet ziet er meer uit als
«n zakenkabinet in dien zin, dat
de beide formateurs, dke blijkbaar
niet konden komen tot een kabi
net van een breed e politieke sa-
I r-p-8 f"'U"t, tenslotte zich voor een
v-root. ''eel hebben bepaald tot het
j voten (an mannen, die één voor
-én aWMmndig M oor hun moei-
j lyxe .aak berek- nd zouden zijn,
parfcfj «en -zekere politieke scha-
kéei mg niet geheel uit liet oog werd
verloren. Voor ons is dit kabinet,
óók met de namen van drie katho
lieken een tabula rasa, een onbe
schreven blad. Misschien is dit ka
binet het beste, dat in deze politiek
onzekere omstandigheden te for-
meeren viel."
Al deze symptomen van nieuws
gierige verwachting weerspiegelen
wel de gevoelens van den gemiddel
den Nederlander,
die er volkomen onkundig van is,
hoe de politieke groepeeringen in
ons volk liggen, m.a.w. tegen welken
polltleken achtergrond dit kabinet
kan optreden,
die verneemt dat verscheidene
Excellenties nooit debuteerden in
de politieke arena,
voor wien zelfs enkele der zestien
namen nog volkomen nieuw zijn.
Zoo demonstreert zich wel sterk
een vijfjarige onderbreking van de
registratie der politieke ontwikke
ling.
"A
TX7"IE HET VOORRECHT had door
de Duitschers te zijn uitverko
ren tot het gijzelaarschap, kent den
nieuwen minister-president van zeer
nabij. In dat wonderlijke, rumoerige,
stoffige wereldje van St. Michiels-
Gestel. resideerde hij op „kamer
één" als de vertrouwensman van
alle kampbewoners, die eiken dag
bij den Duitschen commandant op
de bres stond voor hun belangen
en wenschen: Hij was de vertrouw
de raadsman, die met ieder in zijn
vaak groote zorgen en nooden mee
leefde, die ook tegenover de ge-
heele, niet steeds even handelbare
gijzelaarsmenlgte zijn woorden van
bemoediging en vermaan sprak, het
zij door den luidspreker, hetzij op
samenkomsten in de Aula. En al
was niet steeds iedereen het ermee
eens, toch was er geen, aan wie de
oprechtheid en hartelijkheid, de
klare logica en het diepe Godsver
trouwen konden ontgaan. Hij kon
ook veel en hartelijk en gul lachen.
In de laat-avondlijke samenscholin
gen boven aan het trappenhuis, ook
wel „nachtsociëteit" genaamd, ver
scheen hij vaak ter bespreking van
de gebeurteniseen van den dag, het
aanhooren of vertellen van het laat
ste nieuws, de laatste canards, en de
laatste grappen. Ondanks zijn zeer
druk bezette dagen nam hij ijverig
deel aan de debatten na lezingen
of cursussen, als het ging om staat
kundige, economische en sociale
toekomst van ons Nederland, en
vooral ook als de landbouw In het
geding kwam. Dan was hij een hof
felijk, maar ook geharnast polemist,
waarnaar graag geluisterd wordt.
Als minister-president optreden in
een land dat gekraakt werd door
oorlog en terreur, is nog heel wat
anders dan kampleider spelen in 't
bizarre wereldje binnen-het-prik-
keldraad, dat de Duitschers door
hun machtswaan hadden geschapen.
We doen dan ook geen enkele voor
spelling omtrent succes of misluk
king. Maar Godsgeloof, werkkracht,
zin voor humor, sociale bekommer
nis, een uitgebreide kennis, tact om
met mensehen om te gaan zijn in
ieder geval eigenschappen, die een
welslagen kunnen bevorderen.
en Rilland de kampen thans zich
zelf bijna bedruipen en in de toe
komst is zelfs een overschot te ver
wachten. Dit schijnt in gunstige te
genstelling te staan met de kam
pen buiten ons gewest.
Middelburg is half werk- en half
bewaringskamp. Binnenkort zullen
te Middelburg uitsluitend diegenen
worden gein terneer d, die geen z wa
ren arbeid meer kunnen verrichten,
zooals bv. personen boven de 65
jaar en zieken.
Het werk det werd
gedSan
TIET AANTAL arbeidsuren te Ril-
land en Ellewoutsdijk is snel
gestegen. Zoo werd bv. gedurende
Februari te Rilland een getal van
18.000 werkuren bereikt, In Maart
rteeg dit tot 21.000, en in April tot
25.000 uren.
Daar er hier en daar gereeht.
vaardigde kiaehten waren over de
verdeeling der werkkrachten,
zullen er in de verschillende
rayons kleine commissies worden
samengesteld, waarvan de leden
landbouwers zijn.
Voor de voedselvoorziening is dooi'
dit allee reeds veel nuttig werk ver
richt. In getallen is dit moeilijk uit
te drukken, met uitzondering van
de gei-oolde aardappelen. Wiet min
der dan 15 millioen kg werd voor
de consumptie door de geïnterneer
den gered.
Gezien de groote vraag naar ar
beidskrachten wordt overwogen om
NSB-ers, die in Brabant gevangen
zitten en daar geen werk hebben,
naai' hier over te brengen.
Uit dit beknopt overzicht, zou af
geleid kunnen worden, dat er niets
dan landarbeid wordt gedaan. Dit
is niet juist. Zoo werden de kam
pen zelf zooveel mogelijk door de
geïnterneerden in orde gebracht. Te
Ellewoutsdijk bv. maakten de
„kampeerders" zich verdienstelijk
met puinruimen, het aanleggen van
lichtleidingen in de verblijven, enz.
Te Rilland werden 18.000 werk
uren besteed aan de dijken; weer
anderen verbeterden de wegen of
prikten mijnen.
Thans wordt door de geïnterneer
den ook zelf gekookt en te Rilland
kweekt men eigen groenten.
So u jet-ambtenaar
te Den Haag.
Radio-Moskou meldt, dat Vassily
Valkov is benoemd tot ambassa
deur der Sovjet-Unie bij de Neder-
landsehe regeering.
HET VERRE OOSTEN
Kien we landingen
In Mad. Indlê
TWTEUWE landingen van geallieer-
de strijdkrachten zijn verricht
bij Ternate op de Molukken.
Mijnenvegers zijn bij Balik Papan
bezig voorbereidingen te treffen
voor een invasie aldaar, meldde To
kio. Het Jap. moederland is in 24
uur tijd bezocht door geweldige for
maties vliegtuigen, die 3 millioen
kg. bommen van een nieuw type op
industriecentra smeten.
piR is weer postverzending (tot 20
1gram) mogelijk naar Nederl.
overzeesche gebiedsdeelen, voorzoo
ver niet door de Jappen bezet;
naar Amerika, de Britsche Domi
nions, FTankrijk en koloniën, Bel
gië en koloniën en Luxemburg.
Ook tusschen burgers in Ned. en
personeel van de Ned. en geall.
strijdkrachten hier te lande en el
ders is postverkeer toegestaan <o.a.
brieven, briefkaarten).
M. DE KONINGIN heeft
Maandag om 11.30 uur de
nieuwe ministers heëedigd.
1 Rft 000 Thotsche krijgsgevan-
iOV.VUU genen zijn door de ge
allieerden beschikbaar gesteld voor
werkzaamheden in Italië.
■OADIO VATICAAN geeft des
Donderdags Nederlandsihe uit
zendingen om 20.45 op golflengte
31.06.