Zóó gaat het niet goed LIJF IDE houders1 Ondergrondsch in den Haag verzet I): k lieve krach iOUD r DUVEKOT /luziekhand RAAT 41 CK» 1 - Stuppellj - Breyaert heikant! ZORGWEKKENDE VERSCHIJNSELEN IN NEDERLAND KATHOLICISME en COMMUNISME j~Le IN 'T KORT Leider der W.A. gearresteerd ZEEUWSGHE MEISJES Actief verzet in ZeeuwschsVlaande* f| ren. Het hagelijke j werk der grensover? schrijding De strijd der Ned. bisschoppen In een boek beschreven PROCLAMATIE Geen geallieerde BEZETTINGSKOSTEH Ivan minstens 20 nm ■en moeten als afwil Vei ld. kei sen zonder steel de industrie, van kersen zondj tenzij met toestei? I rijf schap van GroeJ l's-Gravenhage. |Alle fabriekslramuR de veiling te wou nzen fabrikantleidei |SEN. Dit produj pet. ter beschikkinf |?n Industrie te worp I lenen de zwarte be (gelijk gecombineen ]igen aan te voerej veiling aangevoerd! Ifabrikantleiders mo«| "ield. 470-! editie voor de provincie zeeland Wes-tsingel 75, Goes; Dubbele poort 0, Hulst Deze com ant wordt op last van 't Militair Gezag gedrukt op de persen v. h. Dagblad van Nooid- 1 Bra bant en Zeeland. Uitg. „Stichting De tem- J Dir.: 3. A. H. M. v. Schijndel; Hoofdredacteur: Lj. J. H. A. Bruna; NIC. J. Karhof. rayonredacteur Voor God, Koningin en Vaderland No. 194 DONDERDAG 21 JUNI 1945. Comm. v. Toezicht: C. J. v. Hootegem; A. E. Langenhorst; Mr. Dr. A. J .J. M. Mes; Mr. H. B. L. de Rechter;.-Mr. Dr. C. J. M. A. V. Rooy. Verschijnt eiken werkdag. Abonn. prijs bij voor uitbet.: 2.73 per kwart., p. post 3.45, p. week (bij niet-postbestelling) 0.21. Losse nos. 6 cent. |ht heeft." „Maai Neppie boos, „wat lis doen?" „Dat zul' bw te weten komen [ilkie. „daar komen al". Twee grote vlS' ogen kwanten plech nen. ..Volg ons", zei. lig. 4D, DAT wij EEN ONDERHOUDEN ÏOES BERGENj :ngen in noord 404-0 I verdere inlichtingen li, WALSOORDEN mandeling Tn, peuil- pwensdht. es aan N.V. Wed. raiat 25, GOES, 701-o. [ELI ER L S T E WERK- I'BEDRIJF Inbevelend, B. v. MOSSEVELI i I uwstr.iAt 98. Koewac - e nummers, w.o- Pools Volks''f et einer JungW e.a. 401? te verkrijgen [in gen en vakkundig' a^e I lasmachinesj truc tie werkpla^51 Nederlanders zaten in Duitsche martelkampen. Ze werden bevrijd en popelden van verlangen, om naar huis te rug te keeren. Er waren zieken bij, die echter alleen al by de ge dachte, dat ze het vaderland zou den terugzien, opfleurden. Maar er waren formaliteiten te vervullen, hygiënische voorzorgsmaatregelen moesten worden getroffen, registra tie was noodig, het vervoer moest worden georganiseerd. Het wachten groeide uit tot weken. Toen zijn er groepen van oud-illegalen geweest, die voor deze ergste slachtoffers van de Duitsche terreur een „zwar ten" repatrieeringsdienst op touw hebben gezet. De papleren, waar van zy daarby gebruik maakten, waren niet altijd authentiek, maar de verloste gevangenen waren over. gelukkig, dat men aldus over alle officieele staketsels heen, wipte. Begrijpen de officieele instanties de felle cri- tlek, die ligt opgeslo ten in dezen gang van zaken l*r wordt een collecte gehouden door de Gemeenschap O.I.W. voor de teruggekeerde gevangenen. Zaterdag is Breda ook aan de beurt. Waarom een collecte? De arme stakkers komen hier dikwijls aan met wat bij elkaar geraapte boven- kleeding, zonder ondergoed, licha melijk zwak, psychisch gedeukt. Er is natuurlijk wel een officieele weg, om deze lieden aan het noodlge te helpen. Weer via paperassen en kastjes en muien. Kom hier, kerel, zeggen de oud-illegalen, we zullen liet je zóó geven. Het geld kloppen we wel los van de liefdadige Ne dei landers. En we hopen ook van harte, dat dit lukken zal. Maar voelen de officieele instanties, dat hun be [leid hier veroordeeld wordt? TJEN Militairen Commissaris schrijft een brief aan den voor zittel' van den Ministerraad. Hy heeft de zorg voor een der zwaarst geteisterde streken van ons vader land. Noord-Limburg. We zijn al aan den langsten dag. We dalen weer af naar den winter, een win ter, waarin de menschen in ieder geval weer behoorlijke beschutting moeten hebben van een huis, van kleeding en dekking. Er zijn in Limburg fabrieken van pannen, steenen, buizen, cement. Er zijn houtzagerijen. Prachtig zal men zeggen, die zwaarst geteisterden kunnen tenminste onmiddellijk worden geholpen. Wat schrijft nu de Militaire Commissaris? „Een groot deel van den voorraad en van wat momenteel geproduceerd wordt wordt door de verschillende Rijks- bureaux weggezogenInplaats, dat men ons onmiddellijk geeft, waaraan wy behoefte hebben, moe ten wij voor het verkrijgen van elke schroef, van elk onderdeel of stukje materiaal, als het ware een plei dooi richten tot de betreffende In stantie, terwijl men intusschen toch uient te weten, dat de inwoners uit mijn distriet voor een groot deel geworden zijn, een groep van arm zalige en geplukte Nederlanders, die genoodzaakt zijn, als bedelaars langs den weg te staan. Zoo valt er niet op te bouwen noch te wer ken"..,. Zal ook deze critiek tot het be gripsvermogen van de officieele Instanties doordringen? ALARM! staat er te lezen op 'n groot plakkaat van de G.O.I.W. Het eischt zuivering zonder aan zien des persoons. Het verlangt niet alleen zuivering van de lagere re gionen van ons ambtenarencorps, maar ook van de hooge functlona- Vnlwi ondeï öe ambtenaren en gebied met dJ? op economisch heuld Z rieh" v«anü hebben ge- veirhkt Bet d®ard0°r hebben i erryKt.. Het voelt zich dieD ge griefd dat tegen deze economische collaborateurs zelfs nog geen maat regelen zyn voorbereid Tegelijkertijd hooren'we, dat hier en daar de „volksgerichten" zich be ginnen uit te vieren. In Terneuzen in Philippine, in Raamsdonksveer' ergens in Weert, werden reeds eigenmachtige daden gesteld. Ver. keerd! ieder weldenkende zal het toegeven. Gruwelijke misvattingen aunnen zich zoo voordoen. ByHjes- d»goü ??°h Groene Zoodjes sieren oe gesch edenis van een volk. Maar 'tikken1 ,rIJn d£ zulverlnF dan ook ken in de Hem el-moge-weten- wat voor bezwaren? Behalve in Breda werken de tribunalen nog nergens. Talrijke duizenden zitten wel vast. doch het groote schif- tingswerk blijft uit. En het zijn meest de kleine overtreders, de ont spoorden van gedachte, de slappe lingen, de brood-NSB'ertjes. Terwijl de handigen, die zorgvuldig buiten alle comprommltteerende lidmaat schappen bleven, nu welvoldaan neerblikken op de gouden bezet tingsjaren en thans wellicht weer goud verdienen aan den bevrij dingstijd. Ook het langdurig schorsen en staken van ambtenaren zonder eenige beslissing gaat op 'n schan daal lijken. Zoo vreet aan alle kanten de ontevredenheid over het zuiveringsproces verder. Heb ben de offiyieele in stanties de alarmklok nog niet hoor en lui den? WE zouden kunnen doorgaan met het signaleeren van zorgwek kende verschijnselen, die het volk in zijn allereerste levensbehoeften, in zijn primitiefste rechtsgevoel ra ken. Bij dit alles verbleeken de vraagstukken van politieke party - vorming, volksbeweging, herstel- programmas, hoe belangrijk ze ook zijn voor de toekomst van ons land. Dit is wat talloozen heden beroert en direct om een oplossing vraagt. De strakke centralisatie, de zucht naar papieren perfectie dreigt de mogelijkheid tot snelle beslissingen en improviseerende daden af te dammen. Zóó gaat het niet goed in bevrijd Nederland UEN ITALIA ANSCH commu- nistisch dagblad had betoogd, dat het godsdienstig gevoel niet onvereenigbaar is met het lid maatschap van de communisti sche partij. Actie „Quotidiano" antwoordde Het dagblad van de Katholieke „Toetreden tot de communistische partij is voor een katholiek misschien onbewust een daad van afvalligheid.... De communis ten hebben nooit verklaard, dat zij verzaakten aan de ideologie van Marx en Lenin, die toch atheistisch is. Vooraleer van „ver draagzaamheid" te gewagen, zoo als onlangs gebeurde, dient men eerst openlijk en plechtig de ideologische inspiratie van het communisme nader te verklaren. Zoolang dit punt niet opgehelderd is, kan de houding van de katho lieken niet veranderen." En dit is ook duidelijk: de com munisten kunnen hun ideolo gische inspiratie niet opgeven, want dan houden ze op communis ten te aijn. \T R ZONDERVAN, voormalig leider der W. A. is te Leer gearresteerd. Hij was uit Ne derland gekomen, zich voordoen de als krijgsgevangene en met val- sche papieren door de controle te Beerta heengeraakt. JN MOSKOU heeft de openbare aanklager tegen 4 van de 16 ge arresteerde Poolsche leiders, die te rechtstaan wegens ondergrondsch verzet tegen de Russen, gevange nisstraffen geëischt. rpE TERMOLI heeft men, naar kerkelijke autoriteiten zouden hebben meegedeeld by de restau ratie van de kathedraal aldaar, het stoffelijk overschot gevonden van Timotheus, den leerling van Paulus TN EEN A.R. en C.H. vergadering te den Haag oefende de heer H. w. Til anus critiek uit op de eenheidsbedoeltog der Ned. Volks beweging, die z.i. ten onrechte Christendom en humanisme wil sa menbinden. TAB FRANSCHE raadgevende ver- gadering heeft een resolutie aangenomen, waarin aan Syrië en Libanon de volledige onafhanke lijkheid wordt gegarandeerd. TZONING LEOPOLD zal tr achten een nieuw kabinet te vormen. Hy heeft zijn broeder, Prins Karei verzocht het regentschap te Wijven waarnemen tot ryn terugkeer. Ka tholieken, zoowel als communisten respectievelijk voor. en tegenstan ders van 's Konings terugkeer heb ben voorgesteld een volksstemming te houden over dien terugkeer. TVE BELGISCHE kath. partij is gesplitst in een Vlaamsche en Waalsche sectie en zal voortaan bekend zijn als de Christelijke Volkspartij. ZILVEREN munten, welke de Ned. regeering in Amerika heeft laten aanmaken worden voorloopig niet in omloop gebracht. Deze mun ten, bestaande uit dubbeltjes, kwart jes en guldens rijksdaalders zijn e' n'ët bij gedateerd op 1943, ayn volkomen gelijk aan die, welke wy van vroeger kennen, meldt Com mentaar. Donderdag zon onder 22.05 uur rtfdag zon op 5.19 uur. Apostolaat der naasten liefde. TVEN HAAG. Het geschonden stadsbeeld krijgt weer een eenigszins normalen vorm. De trams rijden weer, veel fietsen, die uit de handen der Moffen gered zijn, peddelen voorbij. Het is druk op straat. Doch de menschen zijn er mager, met groote zwarte krin gen onder de oogen. In een van de buitenwijken staat de St. Jeroens- kerk. Het leven begint ook hier weer iets rustiger te kloppen. En dan zien we tusschen de burgers plotseling overal kwieke verpleeg stersmutsen opduiken en de sappi ge Zeeuwsche taal tusschen den def tigen Haagschen tongval klinken. De twee colonnes der Katholieke nationale gezinszorg uit Oost-Z.- Vlaanderen doen reeds eenigen tijd hun menschlievend werk in de St. Jeroensparochie. he colonne van Mej. Hoppenbrou- wers heeft haar intrek genomen in de huishoudschool van het Maria- klooster op het Ledeganckplein en genieten daar een uitstekende ver verzorging. De colonne uit Sas van Gent. Axel enz. is gevoegd bij het Bred, team onder leiding van Mej. Nooren uit Breda en heeft haar ten ten opgeslagen in 't schoolgebouw aan de Nijkerklaan. 's Morgens om 8.30 ver trekken van hieruit de meisjes naai- de div. gezinnen, waar zij werkzaam zijn in de huishouding, of gaan waar dit noodzakelijk mocht zijn, die weer op gang brengen, en geven de moeders door hun levensblijheid den moed om hun werk van alledag weer op te ne men. Om 12.30 komt iedereen naar huis om te lunchen, terwijl om 6.30 het avondeten gebruikt wordt. De a^ond wordt meestal doorgebracht met het verwerken van stapels ver- stelgoed, meegebracht uit de gezinnen De colonne uit Z.-Vlaanderen heeft tot nu toe zeer veel belang stelling gehad van experts op maat schappelijk gebied, welke allen de hoogste bewondering hebben voor den geest en de kunde der colonne. De houding van de bevolking is jo viaal en dankbaar, zoodat Katho liek Oost-Z.-Vlaanderen hiermee een prachtig blijk geeft van het apostolaat der naastenliefde. Vtadat wij in een vorig artikel in het algemeen iets verteld hebben over Z.-Vlaanderen, la- =j ten wij nu dhr. v. d. Zande aan 't woord om ons een en ander over de realiteit van 't ondergrondsche Jf. werk te vertellen. DEEDS IN 1940 stond ik in con- tact met een Belgische sabo tagegroep, welke in 1941 een ge organiseerd verband kreeg, zoo vertelt hij ons. Mijn Belgische col lega's waren in het bezit van een geheimen zender. In het begin stel de ik daar weinig vertrouwen in. U begrijpt wel, alles stond nog- in de kinderschoenen, ieder zocht per soonlijk nog naar mogelijkheden om te saboteeren. Ik gaf een op kaart gestelde po sitie van een Duitsche geschuts- opstelhng door en tot mijn groo te verbazing werd 9 dagen latei- de aangegeven plaats door ge allieerde vliegtuigen bestookt. Er vielen bommen op nog geen twee meter afstand van het door mij opgegeven vijandelijke object. Dit voorval heeft mij veel kracht en moed gegeven om verdey met mijn ondergrondsch werk door te gaan, daar ik nu bewijzen had voor de doelmatigheid van mijn activi teit. In 1941 werd de geheime zen der echter door de moffen ontdekt, mijn Belgische vrienden werden ge arresteerd en weggevoerd en tot heden weet niemand nog wat er van hen is geworden. Valache wachtmeemtere /")NS gesprek komt vervolgens op het over de grens brengen van piloten. Joden, onderduikers, en Fransche krijgsgevangëhën. Onze gastheer deelt hierover het volgen de mede: Hadden piloten een noodlanding per parachute in Zeeuwsch Vlaan deren moeten maken, dan kregen wij een tip, waar wij deze men schen konden vinden. "Wij brachten hen dan naar de familie Weezen- Wezemael in den Koningin Emma- polder onder Nieuw Namen, waar ze een voorloopige schuilplaats vonden. Intusschen maakten wij in samenwerking met de Belgische ondergrondsche hun papieren in orde, o.m. een persoonsbewijs en een grenspas. Voor dit laatste had ik door bemiddeling van dhr. van Oosterhout uit Kloosterzande van den O.D. uit Holland een originee- len stempel van den Sicherheits- dienst gekregen. Verder moesten de piloten van kleeding en geld wor den voorzien. De familie Fassaert uit Hulst is ons hierin zeer van dienst geweest. rvOCH ais al die voorbereidin- gen ten einde waren dan be gon het gevaarlijke werk pas: De grensoverschrijding. We werkten net als de smokkelaars met een voorlooper. De piloten werden on der politie-begeleiding over de ge vaarlijke linie gebracht en wa ren voor dat doel voorzien van Ned. papieren, als zijnde wacht meester der marechanssée. TNE Aartsbissohop van Utrecht, Mgr. J. de Jong heeft aan H. M. de Koningin een copie aange boden van een afschrift, waarin wordt beschreven de strijd der Ne- derlandsche bisschoppen tegen het Nationaal-Socialisme. Naar wij ver nemen zal dit boek, dat geschreven is door Mag. dr. J. G. Stokman O. F.M. bij „Het Spectrum" te Utrecht verschijnen. Het werk bestaat uit brieven en documenten, aangevuld met een geschiedkundig overzicht uit gegevens van het aartsbisschop pelijk archief. Toch bleef de onderneming altijd riskant, daar de moffen niet altijd even stom waren. Zeer berucht wa ren o.a. „De muggenhapper" en ..lange Frans". Eenmaal heb ik ze wijs moeten maken, dat onze reis genoot een broer van mij was, wat ze gelukkig aannamen. Doch op 'n anderen nacht zijn we moeten vluchten en hebben de onderne ming een paar uur uit moeten stel len. Alles kwam toen echter op z'n pootjes terecht en we konden ons gevaarlijk vrachtje veilig en wel aan de Belgische Witte Brigade overgeven. Nog een ander typisch voorval is me bijgebleven. Op een nacht kreeg ik bericht, dat er ergens in den polder een piloot lag. We vonden hem, verkleumd en doornat in een tochtige schaapskooi met in zijn bibberende handen een rozenkrans. Het was een Canadeesche vlieger. Hij was een etmaal geleden met zijn parachute in de Westerschelde terecht gekomen. En nu had hij z'n hoop gevestigd op het rozenkrans gebed. Tijdens het vervoer naar zijn veilige schuilplaats bij Wee- zen-Wezemael verloor hij echter dezen rozenkrans. Naderhand von den wij hem echter terug en ik heb nooit een gelukkiger mensch ge zien, dan toen hij zijn voorwerp van godsvrucht en vertrouwen terug kreeg. Hij had veel verloofden Hij had veel verloofden 117 Naast den mareehaussée Zelden - rust werkte mar, v. Bunder voor den geheimen geallieerden inlich tingendienst. Van Bunder ging in Terneuzen de teekeningen van de Duitsche versterkingen aan de Wester schelde en in West Zeeuwsch- Vla anderen halen en bracht deze onder zijn politie-uniform veilig en wel in België, vanwaar zy hun weg vonden naar het hoofdbu reau te Brussel. Dikwijls heeft hij daarbij de hulp moeten inroepen van de meisjes van- den Belgischen O.D.. die zich dan als zijn verloofde moesten uitgeven, daar het de moffen op viel. dat v. Bunder zoo dikwijls over de grens ging. En ik kan u wel ver tellen, dat v. Bunder veel Belgische verloofden heeft gehad, besloot dhr. v. d. Zande lachend zijn beleve nissen. In verband met de onrust, welke op enkele plaatsen in Zeeuwsch-Vlaanderen bestaat, wijs ik er op dat het ontoe laatbaar is eigen rechter te spelen. Ik doe een beroep op ieder weldenkend Nederlander om zich ordelijk en rustig te ge dragen en vertrouwen te blij ven stellen in het woord ran Haar Majesteits regeering, dat e* gerechtigheid zal geschie den. Ik vestig de aandacht er op, dat de politie orders heeft om streng op te treden, desnoods met gebruikmaking van vuur wapens, tegen ieder die daden doet, welke de orde en rust verstoren. Er zijn speciale maatregelen getroffen, die de politie in staat stellen met de vereischte machtsmiddelen op te treden, terwijl ook de militaire macht zoo noodig hulp zal vcrleenen. Sluiskil, 18 Juni 1945. De Militaire Commissaris van het distriet Zeeuwsch Vlaanderen, De Majoor, F. P. O. M, KOCH (■■I Het „zwart geld zat worden getroffen -yOOR de aanwezigheid van de geallieerden in ons land behoe ven geen bezettingskosten te wor den betaald. Zij betalen alles zelf wat zij noodig hebben, zooals bijv. soldij. Nederland stelt guldens ter beschikking en krijgt hiervoor pon den en dollars. De huren en pach ten van gebouwen en landen zijn evenwel voor Nederlandsche reke ning. Aldus deelde minister Huys- mans op een persconferentie te Den Haag mede. In dezelfde bijeenkomst verklaar de Z.E., dat men in en van den oorlog niet rijker mag zijn gewor den. Dit moet, zoo zei hij, het uit gangspunt zijn „bij het zwarte geld Een definitie van „zwart geld" is echter niet zonder meer te geven. Het criterium zal zijn; ver kregen buitengewone inkomsten gedurende den oorlog. TVE GAULLE heeft meegedeeld, dat hij de Fransche raadgeven de partij voor 14 Juli de plannen voor de instelling van de 4e repu bliek zal voorleggen. TIET NIEUWE Italiaansche ka- binet is gevormd. Farri, leider der verzetsbeweging is premier. ZTRUMAN is naar San Francisco gevlogen, om de slotzitting dei- conferentie toe te spreken.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1945 | | pagina 1