Koning Leopold
Sociaal-economisch
urgentie-program
elftal)
rilburg
Litie voor de provincie ZEELAND
irkrijgbaafl
Do regooring
wil terugkeeren
Belgische regeering biedt ont
slag aan. - Socialisten willen
een algemeene staking
(tbalfestyn
JUNI A.S.
Ondergromdseh
verzet j
De illegaliteit in B
Zeeuwsch Vlaande* H
ren werkte met in= B
dividueele groepen,
NED. BORNEO
op den korrel
Berechting van
landverraders
jfNiêuwe bonnen1)
O Westslnael 75, Goes; Dubbele poort 8, Hulst
Se 'e* courant wordt op last van Militair Gezag
Krukt op de persen v. h. Dagblad van Nooid-
Bi nt en Zeeland. Uitg. „Stichting De tem
Dl:.: J. A. H. M. v. Schijndel; Hoofdredacteur:
J. J. H. A. Bruna; Nie. J. Karhof. rayonredacteur
No. 191
MAANDAG 18 Jij NI 1945
Voor God, Koningin en Vaderland
Comm. v. Toezicht: C. J. v. Hootegem; A. E.
Langenhorst; Mr. Dr. A. J .J. M. Mes; Mr. H.
B. L. de Rechter; Mr. Dr. C. J. M. A. v. Rooy.
Verschijnt eiken werkdag. Abonn. prijs bij voor-
uitbet.: 2.73 per kwart., p. post 3.45, p. week
(bij niet-postbestelling) 0.21. Losse nos. 6 cent.
PLATFORM VOOR DISCUSSIE
DOOR DE BEIDE politieke groepeeringen, welke om den steun der
katholieken werven, zijn reeds programma-proeven ontworpen,
echter van geheel verschillend karakter. De Nederlandsehe
Volksbeweging publiceerde een geheel van sociaal-economische maat
regelen welke volgens de bedoeling der ontwerpers onmiddellijk, al
thans in dit of in het volgende jaar genomen moeten worden. De
Katholiek Staatkundige Vereeniging bood aan een program tot wijzi-
giin van ons staats- en maatschappelijk bestel, zooals dit verankerd
ligt, in de Grondwet, een arbeid, die dus niet direct de leniging van den
nood en den materieelen heropbouw raakt. De K.S.V., is echter van
plan de meest urgente en binnen korten tijd om oplossing vragende
kwesties afzonderlijk aan de orde te stellen in de afdeelingen en dan
daarover rapporten op te stellen, welke ter kennis van de overheden
kunnen worden gebracht. We zullen allereerst iets mededeelen over
het sociaal-economisch urgentie-program van de N.V.E.
Volgens dit program moet onze
armoede eerlijk verdeeld worden.
Het stelt daartoe o.m. voor aanpas
sing van de loonen aan het sedert
1940 gestegen prijspeil, de instelling
Van een algemeen wettelijk minimum
jloon, streeksgewijze gedifferentieerd,
.terwijl een aparte overheidsinstantie
'"e loonregelingen voorbereidt in sa-
ienwerking met de werkgevei's- en
erknemersorganisaties. Daarnaast
lenst te staan handhaving van de te-
nwoordige hooge belastingen met
^zondering van die, welke een her-
lng van de bedrijvigheid beslist
inogelijk maken een zeer zware
belasting op alle extra-inkomsten en
alle vermogens-toeneming tijdens den
rlog verkregen en een heffing in
ns van alle vermogens en groote in-
SWAARDES®"1 ens ter delging van een flink deel
I Van de staatsschuld.
saam" sport*8 Daal'°P vol8t een reR'is van maat
pzaam sponge,^gelen lot het 0pgang brengen van
de bedrijvigheid.
allen zien.
ET BESTUU
Het program acht daarvoor o.m.
dienstig een regeling van het onislag-
I S recht met medewerking van w .rkge-
■krs_ en werknemersorganisalis, de
kondiging van een algemeenen ar-
dsdienstplicht, indien en voor zoo-
Ver in de na-oorlogsehe omsandighe-
jrCUnninSlden noodzakelijk. Productie, import
en vervoer van wat niet strikt nood
zakelijk is moet worden belet, indien
«aard oor de voorziening met eerste
levensbehoeften zou worden geschaad
of belemmerd. Grondspeculatie dient
onmogelijk gemaakt te worden door
- grondonteigening tegen gebruikswaar
de voor te schrijven voor woning
bouw.
Dan de organisatie van het so-
aal-economisch leven.
TRUFFINO j
de zeer velil
den - bij zonde I
ende het tijd I
herinnerir
3RAAUW.
et program noemt daarvoor noo-
een krachtige leiding van de ver-
twoordelijke ministers, die echter
le voorbereidende en uitvoerende
rkzaamheden kunnen opdragen en
•eiiaten aan bedrijfsorganen, welke
toe verordenende bevoegdheid
tor het eigen gebied krijgen. Dan
I B> eekt het program over medezeg-
£%ft Anschap van de werknemers over de
li .gehcele li.in van het sociaal-economi-
tche leven, instelling van een weten-
appelijk instituut voor een natio
nal welvaartsplan, instelling van een
ifationaien Sociaal-Economischen
Jaad, waarin werknemers en onder-
•mers op paritaire wijze zijn verte
nwoordigd om het oordeel van het
idrijfsleven te doen kennen over alle
iderwerpen, die het belang van de
•heeie arbeidsgemeenschap raken,
wil men afkondiging van een
waarin vastgesteld wordt aan
felke eischen een te erkennen vak-
refeniging moet voldoen en van een
t, welke de positie, bevoegdheden
verantwoordelijkheid van de on-
l\ m 4 uur <fc*nemingsleiding, de instelling en
^voegdheden van personeelsraden en
,n raden van commissarissen regelt,
e laatsten worden voor de helft
lor de kapiaalverschaffers en voor
helft door de werknemers aange-
izen. Voorts voorziet 't program in
instelling van 'n orgaan, dat jaar-
s een bouwprogram opstelt.
Als sociale maatregelen van alge
penen aard worden tenslotte ge
temd een wet, die aan alle werk-
imers 12 vacantiedagen toekent,
ndhaving van de tijdens den oor-
verhoogde invaliditeitsuitkeerin-
noodmaatiegelen voor behoef-
;e ouder, van dagen in afwachting'
"1 een saneering van het Invali-
ats. en Ouderdomsfonds, krach-
e bestrijding van de t.b.c. en an-
:e volksziekten o.a. door onmid-
Llijke beschikbaarstelling van ex-
a-iantsoenen aan ondervoede pa-
^chteziektSl0hte kemin8 °P se-
kchts ziekten, meer overheidszorg
^«melijke opvoeding
I1 het „Nieuwsblad van het Zui-
den" heeft Drs. van Delft op en
kele onderdeden al scherpe critiek
"geoefend. Hij vindt het aher-
st onjuist, dat er gesproken
irdt van „de voorraden levens-
ödelen, kleeding, dekking- en
"raad, welke noodig zijn om in
schrijnenden nood, vooral in
DER Z.LJ
,.M. noodigt i
:n van de Alg
en gehouden t
r in de zaal v»l
g Oost en Wejj
m. 3 uur in d®*
10.30 uur in dl
3 uur in
ipsland)
■s vjn. li.30 8'
de heer C. z*'i
herbouw van
het Westen des lands, te voorzien".
Ten aanzien van kleeding, dekking
en huisraad is de nood in 'andere
landsdeelen aeker zoo erg, in be
paalde streken aeifs veel erger.
Deze critiek is natuurlijk juist.
De opstellers zijn hier het slacht
offer geworden van een zekere ge
dachteloosheid als gevolg van de
vele beschouwingen over den nood
in het Westen. Doch die plooi is
gemakkelijk glad te strijken.
Een ander bezwaar geldt de vast
stelling van minimumloonen,
streeksgewijze gedifferentieerd. De
vrees wordt uitgesproken, dat dit
weer zal uitdraaien op een voor-
Brabant lageren ioonstandaard dan
in het overige deel des lands. Een
derde grief is het ontbreken van
speciale maatregelen ten aanzien
van de zorg voor de groote gezin
nen.
We willen intusschen aannemen,
dat de leiders der N. V. B. dit pro
gram niet als onveranderbaar en
onverbeterbar hebben aangeboden.
Deze en andere leemten dienen te
worden aangevuld. Doch er is op
sociaal-economisch terrein tenmin
ste een begin gemaakt met het op
stellen van een program, dat als
platform voor verdere discussie tus-
sghen de leiders van verschillende
politieke gezindte kan dienen. Het
wordt hoog tijd, dat er aldus ge
dacht wordt aan concretiseering
van urgente maatregelen, nadat er
zoo veel over algemeene beginselen
is gepraat.
ook niet tevreden
Teruggave geroofde goede'
ren duurt te lang.
TAONDERDAG j.l. heeft wederom
een zitting van den minister
raad plaats gehad. Hierin legde de
minister van Buitenlandsche Zaken
v. Kleffens een verklaring af over
de resultaten van de conferentie te
San Francisco. O.m. werd de waag
besproken hoe Nederland zoo snel
mogelijk zijn door de Duitschers
gestolen eigendommen kan terug
krijgen. Hiervoor werkt reeds een
voorloopige organisatie, terwijl een
definitieve wordt ingesteld. Alles
zal op alles worden gezet om in de
teruggave verbetering te krijgen,
daar deze zaak op het oogenblik
niet naar den wensch der regeering
verloopt. In dit verband kan ge
zegd worden, dat ook het kolen-
transport te wenschen overlaat. Er
wordt dan ook hard aan gewerkt
om eerst onze transportmiddelen
terug te krijgen, die naar schier alle
landen van Europa zijn vervoerd om
door de Duitschers te worden ge
bruikt. Dit geldt ook voor onze
schepen, waarvan vele o.m. in
Noorwegen zijn aangetroffen, even
ais vele koopwaardijschepen op den
Donau.
Los van dit nieuws werd ook ge
meld, dat de Canadeezen voor een
bedraf van 16 millioen gulden aan
goederen in beslag' genomen heb
ben bij de Duitschers die in ons
land zijn gevangen genomen. On
der die goederen bevonden zich 'n
groot aantal bontmantels en 12000
fietsen. Deze goederen zouden het
eigendom van de geallieerden blij
ven, maar later aan de rechtheb
benden worden teruggegeven.
A/fIKOLAJCZYK, de vroegere
Poolsche premier en Stanzyk
van de Poolsche socialistische par
tij zijn te Moskou aangekomen.
Hier is men optimistisch gestemd
over den afloop der te houden con
ferentie.
T"\E SPAANSCHE blauwe divisie,
die met Duitsehland aan het
Oostfront streed, is op weg- naar
Spanje te Chambevry door 'n woe
dende menigte aangevallen. Eenige
tientallen leden werden gedood, een
honderdtal gewond.
IS EN.
allen na«f
iK 3.30 u»|>
jon onder 22.04
Plns°at z«n op 5.18 uur.
uur.
J/ONIXC LEOPOLD heeft be-
sloten naar België terug te
keeren, wordt officieel medege
deeld. De Belgische Regeering
heeft als gevolg daarvan haar
ontslag aan Prins-Regent Karei
aangeboden. Het besluit der Re
geering werd bekend gemaakt in
een communiqué, na een Zater
dag gehouden zitting.
De tekst luidde als volgt.
„De minister-president van Ac
ker heeft den ministerraad meege
deeld, dat de Koning het plan heeft
binnenkort naar België terug te
keeren. De Regeering kan niet de
verantwoording op zich nemen,
voor de gebeurtenissen, die zich na
den terugkeer van den Koning in
het land zullen ontwikkelen. Daar
om heeft zij aan den Regent, Prins
Karei, haar ontslag aangeboden,
daarbij mededeelend. dat het voor
haar onmogelijk is als een tus-
schentijdsebe Regeering' te fungee-
ren, vanaf het oogenblik, dat de
Koning in het land terugkeert, daar
de Ioopende zaken noodzakelijker
wijs zullen omvatten de handha
ving' van de openbare orde, zoowel
als de politieke verantwoordelijk
heid voor de rede die de Koning
zal uitspreken. De regeering moet
er op aandringen, dat de Koning
voor zijn terugkeer naar België een
nieuwe regeering vormt."
Later is nog' medegedeeld, dat
de regeering de Ioopende zaken
Jal afhandelen tot er een nieuwe
is benoemd.
De Belgische premier heeft in
middels Zondag' verklaard: „ik
ben nog niet weg, ik heb hoop
en heb de bedoeling het premier
schap nog' verder te blijven ver
vullen." Hieruit wordt afgeleid.
dat de Belgische Regeering nog
hoopt, dat de Koning zal aftreden
De socialistische partij heeft
echter besloten direct een alge
meene staking te proclameeren
als Koning Leopold terugkeert.
Wat de katholieke party be
treft, deze heeft gewezen op den
plicht de algemeene orde te hand
haven.
lil het land is het volgens Radio
Brussel kalm.
In de Regeering hebben thans
o.a. zitting 6 katholieke, 5 socia
listische en 2 communistische lei
ders. Van Acker was een der lei
ders van de verzetsbeweging.
7 H. DE PAUS richtte via de
Zondag in de Sacré Coeur te
Parijs bijeengekomen Fransche ka
tholieken een boodschap tot de
Fransche natie, waarvan het hoofd
onderwerp was de veiligheid van
het huwelijk, in gevaar gebracht
door echtscheiding, een lichtzinnige
levenswijze, onzedelijke voorstellin
gen en de pers. De H. Vader legde
den nadruk op het groote belang
voor Piankrijk van groote families,
gezond en vroom en gegrondvest op
het echtelijk en vaderlijk gezag.
TpiRANCO heeft meegedeeld, dat
de Spaansehe Regeering beslo
ten heeft een Raad van State in
te stellen. Hij maakte toespelingen
op een mogelijken terugkeer van
de monarchie; de Raad van State
zal over de troonsopvolging beslis
sen. Hy ontkende, dat Spanje met
Duitsehland of Italië verbonden is
geweest en stelde een nieuwe pers
wet, die persvrijheid aal inhouden
in uitzicht.
IlilllllllIlilUt
Süjllllllllllllllltllllllllllllilllll
EEN van de allereerste onder-
grondsche werkers uit Z.-
Vlaanderen, de postmeester
der veldwachterij, dhr. van der
Zande, lichtte voor ons den -ge-
g heimzinnigen sluiter op, die vele
jaren over de ondergrondsche be-
•jC weging* gehangen heeft.
Een vast omlijnde organisatie,
met uitzondering van den O.D.,
heeft nooit in Z.-Vlaanderen be
staan, zoo deelde ons dhr. v. d.
Zande mede. Verschillende groepen,
welke individueel werkten, doch
waarvan de leiders elkaar kenden,
hielden echter voeling met elkaar
en voerden opdrachten voor neven-
groepen uit.
Het onderduiken was wèl gere
geld. Men had contactpunten met
Brabant en Holland. Rudolf Fas-
saert en dl'. Gaspari stonden o.m.
in verbinding met het overige deel
van Nederland. Waren er daar per
sonen, die in ernstige moeilijkheden
waren gekomen, dan konden ze
langs Z.-Vlaanderen via Ciinge in
veiligheid gebracht worden.
/"Opperwachtmeester Stoorvogel was
de eerste man, die tusschen de
verschillende individueel werkende
groepen vaste contactpunten legde
en zoodoende één organisatie op
bouwde. Midden in dit belangrijke
werk werd echter Stoorvogel gegre
pen door de Duitschers en zijn ver
dere lotgevallen weet U" (zie De
Stem van Zaterdag 2 Juni), zegt
v. d. d. Zande.
Wij zaten hier in een van de
moeilijkste gebieden van Nederland
Aan de Westerschelde was een
Duitsche uitkammingszone, terwijl
het aan de grens niet minder erg
was. Onze bewegingsvrijheid was
hierdoor ontzettend beperkt. Daar
bij komt nog, vertelde dhr. v. d.
f illllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllli^
Zande, dat op den duur de moffen
iedere bewoner van deze streek ken
den, door hun lange aanwezigheid
in dit klein gebied. Doch alles is
gelukkig vlot verloopen, al hebben
we verliezen onder onze gelederen
te betreuren."
/"Uilige was de hoofddoorlaat-
post voor geallieerde piloten,
Joden, onderduikers en illegale
werkers, die om een of andere
reden in contact moesten treden
met de Belgische ondergrondsche
beweging.
Hier werd alles voorbereid en op
een geschikte nacht ging het kleine
convooi de grens over, waar het op
een bepaald punt door de mannen
der Belgische witte brigade werd
overgenomen en in veiligheid werd
gebracht. Verder hielden wij er een
pakkettendienst op na voor de in
België ondergedoken Nederlanders
daar dezen van schoon goed en
voedsel voorzien moesten worden.
Vervolgens hebben wy in het geheel
27 geallieerde piloten van alle na
tionaliteiten over de grens gesmok
keld. Ook was een onderafdeeling
van de Intelligence Service in de
Zeeuwsch-Vlaamsche ondergrond
sche gelederen, die de geallieerden
waardevolle inlichtingen van mili
tairen aard verstrekt heeft," ver
telde ons dhr. v.. d. Zande.
Volgens Tokio stoomt een
vloot op naar Balikpapan
Lj'EN STERKE geallieerde vioot
zou zich volgens Tokio bewegen
ter hoogte van Z.O. Borneo in de
richting van de belangrijke olieha
ven Balik Papan. Volgens latere
berichten uit Tokio beschieten
vlooteenheden fel de Jap. stellingen
bij genoemde plaats.
Een tweede vloot met transport
en landingsvaartuigen zou in de
richting van Okinawa stoomen. Van
geallieerde zijde is over een en an
der nog niets meegedeeld. Wel is be
richt, dat Z.O. Borneo en Balik
Papan weer is bezocht door gealli
eerde bommenwerpers.
Op het Britsche deel van Borneo
rukken de Australische troepen ge
stadig op zonder op sterken Jap.
tegenstand te stooten. De Austra
liërs bewegen zich thans naar het
oliegebied van Serawak, waar de
Jappen volgens correspondenten
reeds 22 olievelden in brand heb
ben gestoken.
Bijzondere gerechtshoven
ingesteld.
TNGESTELD is een bijzondere
Raad van Cassatie en te Den
Haag en te Amsterdam bijzondere
gerechtshoven ter berechting van
landverraders.
Tot president van den Raad van
Cassatie is benoemd Mr. H. Haga,
raadsheer in 't gerechtshof te den
Haag en tot procureur-viscaal Mr.
A. M. Baron Tuj'l van Serooskerken
president van de Rechtbank te Alk
maar.
Tot president van het bijzonder
gerechtshof te den Haag is benoemd
mi-, A. L. M. van Berckel, raads
heer in het gerechtshof te den
Haag en tot procureur-viscaal mr.
J. Zaayer, ambtenaar bij het Kan
tongerecht in het arrondissement
den Haag.
Te Amsterdam is benoemd tot
president Prof. dr. J. A. v. Hamel,
oud hoogleeraar en tot procureur-
viscaal Mr. M. J. G. Sikkel, sub
stituut officier van Justitie te Haar
lem.
De eedsaflegging zal heden plaats
vinden in handen van den minister
van Justitie, Prol'. Gerbrandy, die
daartoe door H. M, gemachtigd is.
TJUSLAND heeft een vriendschaps
verdrag gesloten met Tsjecho-
Slowakije.
TVE SCHOOLVACANTIES zullen
u niet van hal fjuni tot eind
Augustus plaats hebben, zooals wy
Zaterdag jl. meldden, maar van
half Juli tot eind Augustus. Dit
overigens zonder de vrijheid van
de schoolbesturen om deze kwestie
zeifte regelen, aan te tasten.
TIJDVAK 18-23 JUNI.
AARDAPPELEN: A26, B26, C26, D
26, E26 aardappelen 2 kg. M 26
aardappelen Hé kg.
VLEESCH: A 26B, B 26B. C 26B,
D 26B, E 26B. vleesch 125 gram.
M 26A vleesch 100 gr.
BOTER: C 26A, D 26A, E 26A bo
ter 250 gram.
MARGARINE: A 26A, B 26A, boter
250 gr. M 26A 62>4 gram.
VERVANGINGSMIDDELEN: 178
Algemeen 1 rantsoen.
KINDERBISCUITS: D68, E 68 re
serve 150 gram.
EIERPOEDERA 26A, B 26A, C
26AD 26A. E 26A, Vleesch 70 gr.
Aflevering in de week van 18-23
Juni.
AVONDKLOK OPGEHEVEN.
De Militaire Commissaris maakt
bekend, dat alle beperkende bepa
lingen ten aanzien van het zich
gedurende bepaalde uren in de
openlucht ophouden, zijn opgehe
ven.
200.000 K.G. VLAS VERBRAND.
Donderdagavond brak brand uit
in den zwingelstal van dhr. J.
Geerts te Koewacht. De brand
breidde zich snel uit tot de daar
achter gelegen vlasmyter van dhr.
E. Vlieger, P. de Jonghe en dhr.
E. de Nijs. In totaal brandden 13
mijten af, hetgeen plm. 200.000 kg.
vlas bedragt. De partijen zijn
slechts gedeeltelijk verzekerd. De
vermoedelenke oorzaak is kortslui
ting.
VOEDSEL VOOR AMSTERDAM.
Het comité Zeeuwsche Hulp zal
een vierde en laatste zending voed
sel van 500.000 kilo naar Amster
dam verzenden.
TERUGKEER NAAR SCHOU
WEN DUIVELAND.
Bij de Militaire Commissariaten
zyn formuliern verkrijgbaar tot 't
aanvragen van een vergunning
voor terugkeer naai' Schouwen-
Duiveland. De ingevulde formulie
ren moeten weer bij de Mil'taire
Commissariaten worden ingediend.