de
I
Benoorden en bezuiden
Wesier-Schelde
SM/TE
KEN
@32*1
Borneo
ONS LEGER
Stad en Land
toor
SHOOT
AANGIFTEN
Heikant
De landingen
bij
150.000 man naar Indië
GHANDI ORAKELDE
KONINGIN
vloog over 't land
Eisenhower en Monty
onderscheiden
IN 'T KORT
1579 Nederlanders ziin uit The-
DE HARING OVERBOORl
NOOD-
GEMEENTERADEN?
Een Verouderd besluit
EDITIE VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
nur ivestsingel 15, Goes; Dubbele pooit 8, Hulst
Deze courant wordt op last van 't Militair Gezag
ge dm kt op de persen v. h. Dagblad van Noord;
Brabant en Zeeland. Uitg. .Stichting De
Dir.: J. A. H. M. v. Schijndel; Hoofdredacteur:
ft j. j. h. A. Bruna: NIC. J. Karhof, rayonredacteur
No. 186
DINSDAG 1Z JCNI 1945
Voor God, Koningin en Vaderland
Comm. v. Toezicht: C. J. v. Hootegem; A. E.
Langenhorfit; Mr. Dr. A. J .J. M. Mes; Mr. H.
B. L. de Rechter; Mr. Dr. C. J. M. A. v. Rooy.
Verschijnt eiken werkdag. Abonn. prijs bij Voor
uitbet.: 2.73 per kwart., p. post 3.45, p. week
(bij niet-postbestelllng) 8.21. Losse nos. 6 cent.
igelslag. Tel-
ge uitval met
laar Chimpa
met de tak
slagen toe.
lat niet vol-
en pistool tij
ie wat onge-
ezien, dat de
id wapen bij
Jaar kunt U
lieten". Maar
isor het hoofd
j. „loop ik de
e te raken".
STINGZAKEN
1st K A DE «3
ithandelaren,
itiebedrijven.
Zeeuwsch-Vl&fm-
ing. Wij bestellen'J
rsementen worden m
eet geretourneerd. I
581-0 1
PEDITIEBEDHllF i
SAS VAN GENT
intüensttreding
1. Salaris nader
lding zo spoedig
Heinkenszanó.
van ons
hooide
[INES, REPEL-
573-0
ictiewerJcpW*8
AN matrat-
ÏUNNING"
-aarne MET:
SLEN. IN ORDE
[GARNITUREN,
IRBEDEKKING.
»ang v\8t
»tr. 16, 11^8V
?an Eng. bl°eIIl!
papier voriip.'65'
rt
irf"0
■N ONS BLAD VAN 2 JUNI ver
scheen een artikel over de ver-
bindingen tusschen West-Bra
bant en Zeeuwsch-Vlaanderen, dat
reactie heeft uitgelokt van een me
dewerker" op de Zeeuwsche eilanden
Hij snijdt allereerst het probleem
Van de verhouding tusschen de
Zeeuwsche eilanden en Zeeuwsch-
Vlaanderen in het algemeen aan.
Het is wel eens goed, gelooven
we, als openlijk gezegd wordt, dat
de Zeeuwsche bevolking benoorden
en bezuiden de Wester-Schelde el
kaar min of meer vreemd zijn.
Voor de eerste is Z.-Vl. vrijwel on
bekend gebied, en interesse voor on
bekend gebied treft men over het al
gemeen slechts aan bij een kleine
groep ontdekkingsreizigers. Men be
toogde wei, zooals trouwens geheel
Nederland, en vooral in de jaren,
dat een nabuurstaat er meer dan ge
wone belangstelling voor aan den dag
legde dat het Nederlandsch was en
Nederlandsch moest blijven, maar tot
daden van beteekenis kwam het veel
al niet. Het is bekend, dat een zeer
groot deel van den grond in Fran-
sche handen is, en wat er van te
denken, dat nog zeer kort geleden
ernstig overwogen werd, om een con
cessie voor de gasvoorziening van
Z.-Vl aan een Belgische Maatschappij
aan te bieden? Staat dus de Noord-
Zeeuwsche bevolking onverschillig te
genover het zuiden, het omgekeerde is
eveneens waar. De Zeeuwsch-Vlaming
steekt slechts uit noodzaak de W
èchelde over. „Middelburg" betee-
kent voor hem de zetel van een Pro
vinciaal Bestuur, hetwelk in veel op
zichten weinig begrip en belangstel
ling voor zijn land toonde, en van de
arrondissements-rechtban, die men
toch ook slechts bezoekt, wanneer
men er ontboden wordt; kortom, het
is een verzamelwoord voor allerlei
minder prettige dingen. Het valt dan
ook niet te verwonderen, dat hij zich
liever tot België wendt.
Inderdaad, deze toestand van de we-
derz-jdsche on vef schil! fjfheid is onge-
wenseht en eischt een spoedige op
lossing.
T\E MIDDELEN tot het verkrij-
gen van die eenheid zijn eens-
deels van materieelen, anderdeels
van cultureelen aard:
Zooals de schrijver van het ge
wraakte artikel terecht aanvoert, zul
len de wegen in Z.-Vl, doeltreffend
berbeterd dienen te worden en inder
daad is een weg Oost-West van groote
beteekenis. Daarnaast eischt de orga
nisatie van het verkeerswezen gron
dige herziening.
De samenwerking tusschen de ver
schillende maatschappijen laat, zoo
niet alles, dan toch zeer veel te wen-
schen over, tot groote schade van het
retzend publiek. Komt daarin geen
verandering, dan zal het voor den rei
ziger weinig verschil uitmaken, of hij
zich „rechtstreeks" dan wel via Be
veland naar Roosendaal begeef^, wat
den tijdsduur betreft.
Tenslotte eischen de veerdiensten
Verbetering
der onderlinge
verhouding
geweneoht
TN AANSLUITING op de officieele
- verklaring, dat het Nederland-
sche leger uit 200.000 man zal be-
staan, wordt nog gemeld, dat het
de bedoeling is 150.000 man naar 't
Verre Oosten te zenden voor den
strijd tegen Japan; de resteerende
50.000 zullen grootendeels noodig
i zijn voor de bezetting van Duitsch-
land.
Men schat het aantal vrijwilligers
op 120.000. De overige 80.000 zullen
gerecruteerd worden uit de jongste
3aarklassen. (HN)
over de W.-Schelde dringend verbete
ring. Wij staan drie diensten voor:
Vlissingen-Breskens voor westelijk- en
Perkpolder-Kruingen 'voor oostelijk-
Z.-Vl.; als derde verbinding achten
we Terneuzen-Hoedekenskerke nood
zakelijk, welke wellicht van uit het
oogpunt der provinciale financiën niet
rendabel, doch voor de provincie in
het algemeen van het grootste econo
mische nut is, daar zij een onderdeel
vormt van een rechtstreeksche ver
binding Z.-Vl.-Sch. Duiveland, tus
schen Noord en Zuid dus Die dien
sten zullen snel moeten zijn en met
de grootst mogelijke frequentie wor
den gevaren, terwijl zij een gratis of
althans uiterst goedkoopen overtocht
dienen te bieden. Het is niet duide
lijk, waarom de rijksweg in Vlissin-
gen moet eindigen en in Breskens
weer beginnen, iets, waar men ten aan
zien van b.v. den Moerdijk of welken
anderen rivierovergang in het cen
trum des lands toch niet over denkt.
En gaat het hier niet om de belangen
van een even Nederlandsch gebied en
een even Nederlandsche bevolking?
Bovendien is er samenwerking tus
schen de organisaties noodig, uitwis
seling van gedachten enz. op cultu
reel terrein.
Waarom is het goede en met zoo
veel succes opgevoerde tooneelstuk
„Van den vos Reijnaerde" alleen in
Z.-Vlaanderen en niet ook boven de
W.-Schelde opgevoerd, b.v.?
Zeeuwsch-Vlaanderen is in meerder
heid katholiek, maar benoorden de
Schelde wonen óók Katholieken, al
zijn zij daar in de minderheid.
Noord en Zuid dienen elkaar ook
in Zeeland bij te staan. Dit geschiedt
eerst dan doeltreffend, wanneer men
beseft, dat Zeeland, welks deelen
door de uitzonderlijke geographische
positie meer. van elkaar gescheiden
zijn dan dat in eenig ander gewest
het geval is, niettemin een eenheid
vormt, en dat de gezamenlijke doel
einden dier deelen sneller en beter
worden verwezenlijkt, naarmate die
eenheid verstevigd wordt.
QNZE MEDEWERKER nu vreest,
dat door het in het artikel van
2 Juni bepleitte plan 't kwaad eer
der zal worden bevorderd dan weg
genomen. Op de eerste plaats acht
hy het uitgangspunt niet juist; Het
motief, dat West-Brabant en Z.-
Vl. beiden bij de gratie van den ak
kerbouw bestaan, klemt nog veel
meer voor Z.-Vl. en overig Zeeland.
De kerkelijke indeeling is een gevolg
van historische verhoudingen, maar
er is toch ook. al dikwijls sprake ge
weest van de mogelijkheid eener
grenswijziging, waardoor Zeeland
onder één Bisdom zou komen te
ressorteeren. Doch dit is een zaak
waaromtrent we het beslissende oor
deel natuurlijk aan andere instan
ties overlaten.
Zooals op velerlei gebied is ook in
Zeeland steeds 'de nadruk gelegd op
datgene, wat de deelen scheidt en
niet op wat hen onderling verbindt,
terwijl de mogelijkheid (en de plicht)
van wederzijdsche aanvulling volko
men uit het oog werd verloren. Dit
geldt ook en niet het minst voor de
Katholieken. Contact en uitwisseling
van gedachten bestond er tusschen
hen nauwelijks. En dat is, provinciaal
gezien, van politiek en cultureel stand
punt toch van het allergrootste belang
Daarom dient het besef van de Zeeuw
sche eenheid gepropageerd te worden.
We hebben deze zaak ook gaarne
eens van dezen kant laten belich
ten. Beslissend is per slot de
vraag, hoe Zeeland als geheel het
best zijn taak kan vervullen in het
nationale geheel.
QHANDI verklaarde in een rede,
„dat 1* niet geestdriftig kon
ajn over de geallieerde overwinning
in Europa en dat deze niet kan
I worden beschouwd als een overwip
ning van de waarheid op de leugen
Maar aldus Ghandi. een ov^
winning van de As zou veel erger
zuil geweest. Het grootste deel van
de m?nschheid bestaat volgens hem
heden uit onderdrukte volkeren
Het was zijn overtuiging, dat als
Indië de vrijheid zou ten deel val-
j len. door waarheid en zonder ge-
i weid, hij, Ghandi, in staat zou zijn
k alle onderdrukte volkeren te bevrij-
l oen. (AA)
Heden zon onder 22.01 uur!
Woensdag zpn op 51g uur
op
en
]^A een heftig; luchtbombarde-
ment is de 9e Australische di
visie, die ook op Tarakan vocht
en grootendeels bestaat uit ve
teranen van den veldtocht in
Afrika, op 4 verschilende punten
op en btö Borneo aan land ge
gaan, n.l. op de eilanden La-
boean, Moeara en Brooketon in
de Bruneibaai en op de N.O. kust
van Borneo zelf.
Ook generaal Mac-Arthur ging
aan land, vergezeld van den Ame-
rikaanschen commandant der
luchtstrijdkrachten in den Pacific,
George Churchill Kenny.
De troepen ondervonden slechts
geringen tegenstand en ledep be
trekkelijk weinig verliezen. De stad
Laboeen en het daa'rbij gelegen
vliegveld werden veroverd. Op Bor
neo's kust werd een bruggehoofd
gevormd van 3 k.m. diepte Het
afweergeschut te Balikpap&'n werd
door bombardementen tot zwijgen
gebracht.
Volgens Japansche berichten wa
ren by de landingen ruim 100
schepen betrokken, geëscorteerd
door een sterke slagvloot (H.N.).
TT M. DE KONINGIN en H. K. H.
Prinses Jnliana hebben
Woensdag per vliegtuig een tocht
gemaakt boven ons land om zich
op de hoogte te stellen van de oor
logsschade. Op geringe hoogte vloog
het vliegtuig o.a. boven Zeeland,
Hoek van Holland. Den Haag, Am
sterdam, den N.O. polder, Fries
land en Arnhem.
Vrijdag ontving HM. op Anne-
ville een aantal Nederlandsche be
velhebbers, die kort geleden uit
krijgsgevangenschap terugkeerden,
o.a. gen. Winkelman en gen. majoor
Baron van Lawick.
Zaterdag bracht de Koningin 'n
officieel bezoek aan Nijmegen.
(HN)
TN EEN PLECHTIGE BIJEEN
A KOMST te Fiankfort heeft
maarschalk Zukow aan Eisenhower
en Montgomery het in juweelen
gevatte onderscheidingsteeken van
de orde der overwinning overhan
digd. Tijdens de plechtigheid cir
kelden 1700 vliegtuigen boven de
stad. Het was het eergte bezoek, dat
Zukow aan het door de Westelijke
geallieerden bezette Duitsche gebied
bracht.
Gisteren is Montgomery boven
dien nog door Eisenhower onder
scheiden. Hij ontving uit diens hand
de hoogste Amerikaansche onder
scheiding, de Distinguished Service
Medal.
Eisenhower wordt vandaag offi
cieel als eereburger van Londen ge
ïnstalleerd. (HN)
(AP LUZON veroverden de Ame-
rikgnen de stad Bagabag (H.N.)
TTONDERDEN Nederlandsche,
Belgische en Duitsche kerk
klokken zijn aangetroffen op een
binnenplaats van een smeltery in
de omgeving van Hamburg. (A.A.)
resientsadt naar Bemberg
in Beieren overgebracht. Zij
wachten daar op transport naar
Nederland. (H.N;)
OLIEBORINGEN IN DRENTE.
Bij Sehoonebeek is aardolie aange
boord op een diepte vgn ca. 800 m.
Eén der putten heeft een productie
van ca. 35.000 liter per etmaal. De
olie wordt op het oogenblik gebruikt
door de electrische centrale te Hen
gelo (O.)die anders wegens kolen-
gebrek stil
zoü liggen.
Hierboven 'n
foto van
boortoren en
olietank.
TN „ECONOMISCH NIEUWS",
Mededeelingen van den Econo-
mischen Voorlichtingsdienst lezen
we: „Als gevolg van den grooten
aanvoer van haring te Stornoway,
de grootste vischbaven van Schot
land, is door de Herring Produ
cers' Association den visschers
aangeraden hun vangsten over
boord te werpen. Men wil op deze
wijze den prijs handhaven op 3
pond 18 sh. per maatje van 750
stuks"Van zoon' bericht staat
men toch wei weer even te kijken.
Aan alle kanten hoort men roe
pen over den wereldvoedselnood.
Er wordt deze week te Londen
zelfs een heele conferentie over ge
houden. Maar in Schotland gooit
men het kostelijke voedsel weer in
zee, omdat het geen loonenden
prijs kan opbrengen Duizend
economische vertoogen kunnen
ons niet uit het hoofd praten, dat
hier iets mis moet zijn.
Kan onze Regeering hier niet
als koopster optreden? We zijn de
Schotsche haring zeer gaan waar-
deeren
HULP UIT ENGELAND VOOR
WALCHEREN
Voor de droogmaking van Wal
cheren, heeft, naar de PZC meldt,
Engeland een bulldozer, zes drag
lines en twee excavators gezonden
van Antwerpen uit. De machines
zullen door Nederlanders worden
bediend, die momenteel daarvoor
'n opleiding krijger.
Engeland heeft ook 40 barakken
ter beschikking gesteld, die weldra
zullen arrlveeren.
Onderweg is nog een volledige
electrische installatie met schijn
werpers, waardoor het mogelijk
wordt gemaakt, dat op beslissende
momenten ook des nachts aan de
dijken wordt doorgewerkt. Deze
kostbare installatie is door het En.
gelsche leger in bruikleen afge
staan en volledig ter beschikking
van den Dienst Droogmaking Wal
cheren gesteld. Door de bemoeiin
gen van Civil Affairs zullen ook,
Wanneer de Ducks niet langer voor
militaire operaties noodig zijn, 15
Terrapin-amphibiewagens op Wal
cheren achter blijven om de ver
binding tusschen de geinundeerde
dorpen te vergemakelijken.
DE KAT IN HET NAUW.
Aan den grenspost Retranche-
ment vervoegde zich een persoon,
zich noemende Verhage, als repa-
trieerende naar Westkapelle (Wal
cheren) Daar zijn papieren niet in
orde waren, werd hij naar den re-
patrieerlngsdienst te Aardenburg
geleid, waar hij verklaarde in West
kapelle geboren te zijn en aangezien
zijn ouders gescheiden waren, reeds
vroeg bij pleegouders te Gent te
zijn opgenomen. Hij verklaarde
verder, dat hij in 1940 was wegge
voerd wegens een geschil met een
Duitscben officier over zijn ver
loofde en al dien tijd op een labo
ratorium te Weenen had gewerkt.
Daar hij een beschaafd voorkomen
had en er fatsoenlijk uitzag, leek
dit waarschijnlijk, maar de zaak
kwam toch niet heelemaal zuiver
voor en de gerepatrieerde weid aan
ie politie te Aardenburg overgele
verd. Na een onderzoek te Gent
bleek het te zijn de 25-jarige Bel
gische SS-viijwilliger van der Hae-
gen uit Gent, welke zich in Neder
land aan zijn gerechte straf wilde
onttrekken. Later bekende hij en
gaf toe als SSman in Leningrad te
hebben gevochten.
DANK AAN DE ZUIVERAARS
Van den heer W. Grauwmans,
Rotterdammer, lid der spionnage-
groep R. en medewerker der R.V.V.
ontvingen wij een brief, waarin hij
een woord van waardeering en dank
richt aan die strijders, die nu. na
de bevrijding, hun werk onvermoeid
voortzetten, o.a. was hij te Ouden
bosch in de gelegenheid iets te zien
van de zuiveringsmethoden, welke
men toepast op de repatrieerenden.
Dit is een moeilijk en meestal on
dankbaar werk. Vele formaliteiten
en vragen moeten vervuld en be
antwoord worden. Dat lijkt niet erg
op een hartelijke ontvangst, doch
dat een en ander gerecht vaardigd
is, blijkt voldoende uit het feit. dat
er met elk transport opnieuw N.S.
K.K.-mannen, NSB-ers en zelfs
SS-ers meekomen. Aan de douane
beambten en den Veiligheidsdienst
komt niets dan lof toe
TN VERSCHILLENDE PLAAT-
SEN zijn de burgemeesters bezig
met het samenstellen van de col
leges van vertrouwensmannen, die
weer voordrachten moeten opma
ken voor het college van kiesman
nen, dat den nood-gemeenteraad
zal samenstellen. In Tilburg werd
daartoe ook aangezocht de heer H.
Mannaerts, voorzitter der K.S.V.
Hij heeft voor de eer bedankt. En
waarom?
Wijl hij van oordeel is, dat het
beslnit tot instelling van tijdelijke
gemeenteraden, hetwelk klaarblij
kelijk bedoeld was om een tnsschen
phase te overbruggen, in het thans
ingetreden stadium, waarin geheel
Nederland bevrijd is, zijn reden van
bestaan verloren heeft.
Hij ziet de mogelijkheid om bin
nen afzienbaren tijd te komen tot
regelmatige verkiezingen en daar
om zou het in strijd kunnen ge
acht worden met gezonde demo
cratische beginselen om over te
gaan tot instelling van nood-be
stuursorganen.
Wij gelooven ook. dat de tijd
voor de gemeenteraden, door mid
del van kiesmannen aan te wyzen,
alweer voorbij is. Zooiets had voor
ons gedeeltelijk bevrijde land zin.
Thans is het besluit al verouderd,
voordat het uitgevoerd is. Plaatse
lijk zijn nu toch zeker wel verkie
zingen te organiseeren in het over-
groote deel des lands, al zijn de
kiezerslijsten niet overal even vol
maakt.
NATIONALE GEZINSZORG
Vrijdagmorgen is van Hulst uit
de eerste mobile colonne „Nationale
Gezinszorg samengesteld uit ka
tholieke meisjes uit Oost-Zeeuwsch
-Vlaanderen naar Den Haag ver
trokken. Het heeft heel wat voeten
in de aarde gehad, voordat de deel
neemsters startklaar waren, daar
Donderdagavond ais een donder
slag bij helderen hemel het bericht
kwam, dat de colonpe Vrijdagoch
tend vertrekklaar moest zijn. Tot
diep in den nacht rinkelden de te
lefoons in alle dorpen en steden
van Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen om
de meisjes voor haar belangrijke
taak op te roepen, doch toen het
uur van scheiden aangebroken was,
stond een 30-tal meisjes bepakt en
beladen, van hagelwitte schorten
en sluiers voorzien, wel wat zenuw
achtig, maar zich toch ten volle be
wust van de zware last, welke nu
op haar jeugdige schouders gelegd
werd, gereed. Hector van Boxtel,
directeur der K.A.. alsmede vele
kennissen en familieleden waren
ter begroeting aanwezig.
Deze katholieke colonne uit O.-
Zeeuwsch-Vlaanderen gaat gedu
rende twee maanden in de Residen
tie het belangrijke werk der ge
zinszorg verrichten.
GEEN LANGE VACANTIE.
Een aantal vooraanstaande Eind-
hovensche ingezetenen heeft aan
den Minister van Onderwijs een
adres gezonden, waarin zij uiting
geven aan hun ongerustheid over
het bericht, dat de scholen van I
Juli tot 1 September zouden wor
den gesloten, wat een onnoodige en
onwenschelijke verdere stagnatie
van het onderwijs in het zuiden des
lands tot gevolg zou hebben. Zij
verzoeken derhalve maatregelen te
treffen, opdat in die gedeelten des
lands, waar zulks mogelijk is, de be
staande achterstand van het onder
wijs nog in den loop van dit cursus
jaar zooveel als mogelijk is kan
worden ingehaald, zoowel ter be
vordering van het landsbelang in 't
algemeen als ter bevordering van 't
verantwoordelijkheidsgevoel der
jeugd in het bizonder.
Aan vereenigingen, schoolbestu
ren, oudercommissies en particu
lieren wordt verzocht, adhaesiebe-
tuigingen in te zenden bij het Al
gemeen Secretariaat Maatschappe
lijke Wederopbouw te Eindhoven,
Ten Hagestraat 9.
DE D.U.W, FN DE VAK-
VEREENIGINGEN.
TyAAR men ons van de zijde van
den D.U.W. mededeelt, zijn
provinciale contactcommissies met
de vakvereenigingen ingesteld, die
iedere twee weken vergaderen ter
bespreking van de verschilende
wenschen en grieven. Door de vak
vereenigingen wordt op elk object
van eenige beteekenis een ver
trouwensman aangewezen. Zoo
spoedig mogelijk zal worden over
gegaan tot instelling van een so
ciale afdeeling aan den D.U.W,