Duitsche commandant f Het Apostolaat ter Zee Philippine, wilde kool en geit sparen PUBLIEKE TRIBUNE Directe hulp voor het Noorden De Conferentie San Francisco centrum Het bedrijf heeft veel geleden Hij was bang voor de SS, maar ook voor Siberië DEN 15en April bevrijdden Amerikaansche troepen het slot CoJditz, waarin Brit- sche en Amerkaansche officieren krijgsgevangen» zaten. Zij hadden in dit kamp niet de slechte be handeling genoten, waaraan de gevangenen in Belsen of Buchen- walde blootstonden, en zij had den het niet eens zoo slecht ge had als andere krijgsgevangenen, maar toch hadden zij er ook niet direct een prettigen tijd gehad, vooral tengevolge van kleine ge- niepigheidjes en plagerijen. Die vonden hun hoogtepunt in het wegvoeren van èen twintigtal spe ciale gevangenen vlak voor hun bevrijding, aldus verhaalt de Ti mes. Deze „prominente" gevangenen hadden voor een gedeelte jaren lang onder zware bewaking gestaan, an deren waren eerste de laatste dagen Jn'het kamp gearriveerd. Zij waren speciaal door de Nazis uitgezocht! wegens hun relaties met invloed rijke Engelsche of Amerikaansche Hooge krijgsgevangenen vertellen hun wedervaren families of wegens hun nut, dat zij aan de Nazi-regeering zouden kun nen bezorgen. Tot de laatste groep hoorden 13 Poolsche generaals en hooge officieren met aan hun hoofd Generaal Borkomorowski, de aan voerder van het Poolsche onder- grondsche leger. Generaal Pochinskï de chef van zijn staf, en generaal Chruciel, commandant van het gar nizoen van Warschau, die alle drie na den opstand te Warschau ge vangen waren genomen en in Fe bruari naar het slot waren ge bracht. Aanbod van gen, Bor Deu lOen Aprii kwam er een amb-' tenaar van de Wilhelmstrasse in 't slot aan met een aanbod van de Duitsche regeering, dat generaal Bor met de officieren, die hij daar toe uitkoos Duitschers zouden hel pen bij het vormen van een onder- grondsch leger om tegen de Russen te vechten. Dit was de derde keer, dat de Duitschers generaal Bor iets dergelijks aanboden; hij weigerde alle keeren. Op dienzelfden dag kwam John Winant als gevangene in het kamp aan. Hij is de zoon van den Amerikaanschen ambassadeur te Londen en viel als piloot den Duitschers in handen. Op den avond van den 42en April toen het schieten van de Amerikaan sche kanonnen reeds duidelijk hoor baar was, kwam er een plotseling bevel, dat Winant onmiddellijk moest worden weggevoerd, waar heen werd niet gemeld. Toen de oudste Britsche offi- sier hiertegen protesteerde, kwam het bevel, dat alle speciale gevan genen binnen het uur weggevoerd zouden woeden. De kampcomman dant, die den indruk gaf deze SS orders liefst niet uit te voeren, was toch te bang voor de SS- mannen om het te weigeren. Vóór de bevrijding weggevoerd. Vóór de bevrijding weggevoerd. 119 Men poogde nog de speciale ge vangenen te verbergen, maar een drievoudige wacht maakte dit prac- tisch onmogelijk. Men voerde hen weg, tot groote verbittering van.de achterbiijvenden die iets later via him geheime radio hoorden, dat de Amerikanen nog slechts 30 km van hen vandaan waren. Later verklaar de de kampcommandant, dat de or der, die ongeteekend was, van Himmler afkomstig was, en dat hem was gezegd, dat als een van de spe ciale gevangenen zou ontsnappen, dit hem het leven zou kosten. Den 14en April 's morgens kreeg de oudste Britsche officier het be vel. dat de rest van het kamp in Oostelijke richting moest vertrek ken. Hij weigerde te gehoorzamen. Toen de Duitsche kampcomman dant deze mededeeling aan zijn chef te Dresden overbracht, barstte deze eerst in woede uit, maar toen hij hoorde, dat ter volvoering van zijn bevel geweld zou moeten wor den gebruikt, gaf hij opdracht, dat ai) moesten blijven. Kort daarop naderden Amerikaansche tanks en vielen de eerste granaten in het dorp. De Duitser commandant, die de Britten ter wille, maar tegelijker tijd niet ongehoorzaam wilde zijn aan de S.S., droeg het bevel bin nen het slot over aan den oud sten Engelsehen officier. Hij pro beerde van hem garanties te krij gen, dat hij na de overgave van het kasteel niet aan de Russen zou worden uitgeleverd en scheen uitermate bevreesd te zijn, dat hü naar Siberië zou worden ge zonden of als oorlogsmisdadiger zou worden beschouwd. De Britsche officier weigerde hem echter die garanties. Daarom gaf de commandant slechts het inte rieur van het kasteel vrij en vroeg hij den Engelschen officier of hij geen vlaggen uit wilde hangen, an ders zouden de andere Duitsche troepen in de streek weten, dat hij zich had overgegeven. Dit bracht nog eenige gevaren mede voor het slot, dat door de Amerikanen bij na als een versterkt militair punt werd aangezien. Maar den 15en April kwam de langverwachte bevrijding, luide werden de Amerikaansche soldaten vanuit de vensters toegejuicht. De vreugde werd echter getemperd bij de gedachten aan het lot van hen, die slechts eenige dagen te voren waren weggevoerd. TLTUSSOLINI te Leggio aan het Comomeer gevangen genomen, meldt Radio Milaan. Met hem werden Pavolini en Farinacei gearresteerd. Maar schalk Graziani werd in Co- mo aan de Italiaansche pa triotten overgegeven. (BBC) DE Wieringermeer inundatie zou, volgens geruchten, die de ron de doen, een aantal slachtoffers onder de bevolking hebben ge maakt. Gezaghebbende kringen verklaarden echter, dat het ender- loopen van den polder geen slacht offers heeft geëischt. (Radio Or» - T\E DUITSCHE militaire radio- commentator, generaal Ditt- mar, werd in Duitschland door de gealieerde legers gevangen geno men. Hij stak met een witte vlag gewapend, tie Elbe over. Op dit feit leverde hij nog geen commentaar. Een liefdewerk van verstrekkende beteekenis. Nog nooit van gehooid! Dat is goed. te verklaren. Ofschoon het een inter nationaal liefdewerk is en. reeds een twintigtal jaren bestaat in Amster dam en in Rotterdam, terwijl het in het buitenland nog veel ouder is. In Vlissingen werd het pas opgericht op 11 November 1936. Dus ongeveer tien jaar geleden. In Rotterdam was het Apostolaat reeds lang in het bezit van een mooi en goed gelegen zeemans huis. Maar de oorlog heeft daar he laas grondige opruiming gehouden. Alles is er verbrand. Alleen het beeld van O. L. Vrouw, Sterre der Zee (een mooie namaak van het echte in Maas tricht) is door den havenaalmoezenier nog gered» In Vlissingen was men al blij te kunnen beschikken over een zaaltje in de R. K. Militaire vereeni- ging. Gratis! Want onze inkomsten lie ten nog niet toe, dat er huur betaald werd. De geheele meubileering had den we ook cadeau gekregen; Hieruit blijkt, dat er menschen zijn, die veel voor dit liefdewerk over hebben. We hebben nog nooit tevergeefs aange klopt. Zelfs niet in Engeland. Het liefdewerk begon hier al aardig wat leden te krijgen. Maar door den oor- Ig werd het werk onmgelijk. Min stens de helft der leden verdween spoorloos. Anderen zeiden: „Nu ge toch niet kunt werken, moeten ook de inkomsten maar stop gezet wor den!" Mogen we, wat dit betreft, het volgende opmerken. Deze menschen hebben ook zich zelf te kolt gedaan. Want het lidmaatschap van de Broe derschap „O. L. Vrouw, Sterre der Zee" doet deelen in de vruchten der Maandelijksche H. Mis. Amsterdam en Rotterdam hebben zelfs gedurende den oorlog hard kunnen werken. In 1944 is de Federatie der havendistric ten in Nederland tot stand gekomen. Ook Vlissingen had daarbij een stem in het Kapittel. Dat heeft ons haven district een aardigduitje gekost. Want de vergaderingen werden natuurlijk in Amsterdam (2), waar het hoofdbe stuur zetelt, en in Rotterdam (l) het voor den oorlog verrfeweg voornaam ste district, gehouden. Onze afgevaar digde van het plaatselijk bestuur had vanzelfsprekend recht op reis- en ver blijfkosten. En Vlissingen ligt nu eenmaal niet onder de 'rook van Amsterdam en Rotterdam. We hebben er bijna al on ze inkomsten van dat jaar moeten aan bsteden. Toch hebben we al een klein sommetje op de Rijkspostspaar bank. Het is evenwel te weinig om goed voor den dag te kunnen komen, als we over een paar jaar de inter nationale zeelieden van de koopvaar dij weer zullen gaan ontvangen. Het liefdewerk is over de geheele wereld verspreid. In de meeste havensteden van eenige beteekenis is een R. K. Zeemanstehuis. Er" worden geregeld internationale congressen gehouden. In één woord, het Apostolaat ter Zee is een liefdewerk van verstrekkende beteekenis. Namens het bestuur van het haven district Vlissingen, J. M. RIJK, Havenaalmoezenier. Mevr. C. Br. uit Roosendaal schrijft: „Geheel als leek en onbekend met bezwarende omstandigheden, wil ik trachten het volgende onder de aan dacht te brengen van bevoegde auto riteiten. U weet, wij allen brachten eenige weken geleden pakketterf met levens middelen bijeen, honderden, ja dui zenden stuks werden bijeengebracht. Deze nu liggen reeds eenigen tijd op geslagen in magazijnen in afwachting van hun bezorging in het bezette ge- bied. Is er nu geeft middel denkbaar, deze levensmiddelen onmiddellijk door te van Moloiov wil 4 permanente voorzitters AAOLOTOV stelde te San Fran- cisco voor 4 permanente voor zitters van de conferentie te benoemen, gekozen uit ver tegenwoordig ers van Erifeeland Rusland, de Ver. Staten en China. Volgens ^Reuter dreigde hy, d^t Rusland zich als mede uitnoo- digende mogendheid zou terug trekken en de Russische delegatie ter conferentie slechts zou blijven in de hoedanigheid als waarin elk der 46 andere landende legaties aan wezig zijn, als zijn voorstel niet zou worden aangenomen. Molotov verzekerde voorts, dat Rusland ook een krachtig' voor stander is van een internationale veiligheidsorganisatie. Alles zal worden gedaan om de Poolsche kwestie tot een spoedige oplossing te brengen op grondslag van de besluiten van Jalta. (Herr. Ned. - A. A.) Later meldde Reuter, dat Molo tov, Settinius, Eden en Soong- Soong een spoedconferentie heb ben gehouden ter oplossing van de kwestie van het presidium. De Britsche en Amerikaansche dele gaties zouden besloten hebben heet compromisvoorstel van Eden te stemmen om de 4 voorzitters onj beurten fce laten fungeeren. TIET DUITSCHE Laplanöleger werd door de Pinnen uit den N.W. hoek van Finland verdreven en teruggedrongen tot een punt naar de Finsch-Zweedsch-Noor sche grens elkaar raken. (A.A.) geven aan ons lijdend volk in hel Noorden? Kan geen doortocht via den Bosch gevraagd wor.den door de auto riteiten aan den bevelhebber van het bezette gebied? En als deze toestem ming is verkregen, dan onmiddellijk de vrachtauto's vol geladen met de levensmiddelen, bijeengebracht door eigen landgenooten! Heusch houdt vooraf nog een inzameling van voed sel voor directe hulp en het resultaat zal verrassend zijn. Dan kan b.v. één colonner naar Rotterdam, een tweede naar den Haag, een derde naar Am sterdam gaan, daar worden de levens middelen aan bevoegde personen over gedaan en direct aan de lijdende be volking uitgedeeld. Ik weet zeker dat honderden eige naars mét hun chauffeurs en leden der Hulpactie direct bereid zijn te helpen. Alles kan dan in enkele dagen voltooid zijn. Mijnheer de Redacteur, wat een sterkte, een opbeuring, een innerlijke vreugde moet het zijn voor de zwaar beproefde menschen in het Noorden te weten, dat wij, hun eigen landge nooten hun de eerste hulp brengen. Leden van den Radio Omroep „Her rijzend Nederland", ik hoop dat dit stukje ook door u gelezen mag wor den en mede met U alle bevoegde autoriteiten mee willen helpen voor directe hulp zonder uitstel aan het Noorden. Hierdoor wordt iets groots verricht". Geef ons een .geweer. Het moge kinderlijk klinken, schrijft J. L. te Ulvenhout namens alle noordelingen, maar „geef ons een geweer en wij zullen het noorden bevrijden. Duizen den kerels, gerepatrieerden, onderdui kers e.d., die boven de rivieren hun vrouwen en kinderen, hun ouders, verloofden of andere verwanten heb ben, willen vechten om de hunnen zoo spoedig mogelijk te redden. Met een beetje medewerking hebben wij in een minimum van tijd een vrijwil ligerscorps opgericht, zooals er geen tweede bestaat. Geef ons de kans en de eer, wij willen niet met angstige harten zitten wachten, wij willen ac tie.*' KERKELIJKE KALENDER Zondag 29 April, 4de Zondag na Paschen 2de geb. v. d. H. Petrus Mart. Wit. Maand. 30 Apr. H. Catharina v. Siena. Wit. Dins. 1 Mei. H. H. Phllippus en Jacobus Ap. Credo en Praef. v. d. Apost. Rood. Woensd. 1 Mei, H. Aathanasius Wit. Donderd. 3 Mei, Vinding v. h H. Kruis, 2de geb. v. d. H. H. Alexan der en Gez. Praef, v. h. H. Kruis. Rood. Vrijdag 4 Mei, H. Monica. Wit, Zaterd. 5 Mei, H. Pius V, Wit. De haven van Philip pine in haar oude V glorie. spijskaarten en niet weinig als „Specialité de la maison". Philip pine was een welvarend dorp. De vischvangst schenk aan velen een bestaan, aan voortvarenden een rijk inkomen. Doch de oorlog kwam met ai zün verschrikkingen, onttakelde de trotsche visscherstuigen en legde den handel en mosselteelt lam. Door het gebrek aan motor brandstof kon aan de mossel- pereeelcn, welke alle in de Oos- ter-Schelde, Grevelingen en de Zandkreek lagen, geen \oldoende aandacht meer besteed worden. En in deze wateren, het domein van de mosselvisschers, die elk hun perceel als boeren in cultuur brachten, het schoon hielden en op vasten tijd koers zetten naar de Wadden-zee om het zaai-zaad te halen, zag men de bekende „Kor" nog zelden meer uitge worpen worden. Onvoldoende motorbrandstof noopte de visschers tot schaarsche uxvhten waar aieen de mossel vangst als doel voorop stond en geen zorg aan de perceelen besteed kon worden. De oorlog is aan Philippine voor bijgetrokken en liet buiten een to taal vernielde kerk een doode mos- schelvisscherij achter. Want de zaaibanken zijn vervuild. Deze moeten gereinigd worden. Er moet zaad gehaald worden en deze em bryonale mosselen moeten tot vol wassen dieren rijpen. En dit kost tüd, veel tijd. Er zullen jaren over heen gaan, voordat Philippine weer iets van haar oude glorie zal her wonnen hebben. Doch er schuilen nog veel gevaren boven de stoere visschershoofden. Na verloop van tijd zal de haven GEDOKEN m den schoot van Z.-Vlaanderen, onder den adem van den beruchten liet stil in t ijle licht van de voorjaarszon het vlsschersdorpje Philippine te droomen. Rond iede- ren meerpaal, aan welks touwen nog maar enkele schuiten schom melen. die eertijds de roem van Philippine en haar mosselen tot ver over de grenzen voerden, ne velt vergane glorie. De mosselban ketten uit de vooroorlogsche pe riode doen herinneringen opwek ken aan de typische sfeer, welke toen over dit visschersplaatsje ge varen was. Mosselen met diverse soorten wijn voor goed gevulde beurzen, met bier voor den bur german; de dampende mosselketels, het nijvere bedrijf aan de haven, waar schip na schip zijn kostbare lading kwam lossen, de vele hard werkende menschen, die hier een- rijken boterham verdienden. In België en Frankrijk wist men den mossel als een delicatesse te eeren. In de chiqueste hotel prijkten de Fhilippiensche mosselen op de van Philippine ten doode opge schreven zijn. Het vebzandings- preces van den Braakman bedreigt de haven en dan zal het voorgoed gedaan zijn met de fameuse mos selenvangst of de visschers zullen moete'.i verhuizen naar Terneuzen. Verouderde bepalingen „Maar deze moeilijkheid zal door ons wel overwonnen worden", ver telt een door de jaren getaande visscher. „Als de jonge visschers maar een kans krijgen. Toen er. jaren geleden een overproductie was, hebben de visschers ieder een bepaald kwantum toegewezen ge kregen, waai' ze niet boven uit mochten gaan. Dit was om den aanvoer van mosselen op een be- paiaid peil te houden en zoodoende een redelijken prijs daarvoor te kunnen bedingen. Doch de tijd van De haven ten doode opgeschreven. overproductie is lang voorbij. En nog steeds blijven die bepalingen van kracht. Ik heb drie zonen. Wanneer die ook mosselvisschers worden, dan moet ik mijn kwan tum in drie stukken verdeelen. Zij kunnen echter met die kleine toe wijzing hun kost niet meer ver dienen. Alleen als je een kwantum vasn een ander kunt koopen, dan valt er voor een jongen hardwer kender. visscher een toekomst te verzekeren. Doch de visschers- knechts, die vroeger evengoed een kans hadden om rich tot zelfstan dig visscher op te werken, zijn nu ten eeuwigen dage gedoemd om knecht te blijven. Het mosselbe- drijf biedt hun geen perspectief meer. De mosselvisscherij raakt zoo m handen van kapitaalkrachtigen, die in staat zijn kwan turns van anderen op te koopen. De jongeren krijgen noch door persoonlijk initial tief, néch door veel arbeid de ge legenheid een weekgeld te verdie nen. Het ziet er Voor de mosselvis scherij niet erg rooskleurig uit, wanneer deze bepalingen van kracht blijven en er geen kwan tumregeling wordt ingevoerd, die ook rekening houdt met de belan gen van het opkomende geslacht. Toch leggen de visschers er het bijltje niet bij neer. ..Het zijn altijd.de jongeren, die winnen", merkt een andere vis scher op. „Zij leeren van de oude ren alleen de ervaring, doch de vooruitziende blik in de toekomst is aan hen. Zij bouwen, terwijl wij bij het reeds bereikte blijven rus ten. Zij zullen den strijd nooit op geven". Uit deze profetische woorden al leen kan onmogelijk een goede toekomst geboren worden, doch de gedupeerde visschers kunnen er wel kracht uit putten en ondanks alles de handen uit de mouwen steken en den strijd van den noesten ar beid beginnen, opdat Philippine binnen luttele jaren weer het cen trum van de mosselvisscherij zal zijn in Zeeuwsch-Vlaanderen. Terwijl de ondergaande zon in de haven reeds tot een kleurenspel van rood en bruin maakt, waar- tusschen de typische geuren van teer en touw naar den hemel stij gen, verlaten wij Philippine, het oude vertrouwde mosseladires, de plaats van drukte, arbeid en ver tier, nu reeds suf van wachten, van altijd wachten Doch binnen korten tijd zal het wakker geschud worden. De vis schers zullen op hun misthoorns blazen en de bellen luiden, de lie ren zullen gierend de „Korren" in het blonde Zeeuwsche water laten zakken om de mosselvangst weer op gang te brengen. Zoolang er Zeeuwen rijn, vangt Philippine mosselen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1945 | | pagina 2