laeminck
Canadeezen
Dollard
en
bereikten Waddenzee
President Roosevelt begraven
Over
democratie en nog wat
D
Stad en Land
LICHTVAARDIGE VONNISSEN
RATIES
3LIEK
5R
oonen
40 Nederlandsche onderoffi
cieren, die in krijgsgevan
genschap in Duitschland ver
toefden, zyn bevrijd, in Neder
land teruggekeerd en door gen.
tajoor Krats ontvangen.
Prins Bernhard
ZEELAND
er
rs
i
s
lispolder
IVEN
set!
A E S
t. - Hulst.
IN 'T KORT1
Von Papen
gevangen
V
Zij bevrijdden Leeuwarden, Heeren
veen, Winschoten, Zwolle en Arnhem -
Zij drongen binnen in Apeldoorn,
Meppet en Groningen
Weenen door Nazis
geteisterd
*AiO W APRIL
uur (W. T.)
«de-W wordien:
Brrjkn.
103—o
heden weef
yn-Verbis!
Hulst
©OHJEJEJFS- EN"
li AT
'RAAI
n I.ANDÜOUW
'IWERKÉBT
kundige.
14# N.-NAMEN
iS
OORDEN
123*0
i
£J?iTIE VOOR PE PROVINCIE ZEELAND
WMtsingel 75, coe»; Dubbele poort I. Hulat
D.V courant wordt op last van 't MtUtatr Gezag
«drukt op de persen v. h. Dagblad van Noord-
gi t bant en Zeeland. Uitg. „Stichting De .tem
o, I A H M v. schljndel; Hoofdredacteur:
H A B?u..a: Nlc. J. Karhof. rayonredacteur
Voor God, Koningin en Vaderland
No. 140. MAANDAG 16 APRIL 1943.
Comm. v. Toezicht: C. 3. v. Hootegem; K.
Langenhorst: Mr Dr A. J. J. M. Mes; Mr. H.
B. L. de Rechter: Mr Dr. M. C. J. M. A. v. Rooy.
f Abonnementsprijs b« vooruitbetaling2.78
per kwartaal, per post 3.45, per week (bij uiet-
postbestelling) f 0.21. Losse nummers 6 cent.
S NAMIDDAGS
SEYSS INQUART ONTVLOOD ONS LAND
HULST.
rEUBOM VOOR
KNDRAS.
EXJBON VOOR.
UNDRAS.
SEN
ispolder.
- TERN H Z EN
E
^•Namen.
CT?
156O
E editie van bet weekblad
„Trouw", welke m het be
vrijde gebied verschijnt, heeft
haai- lezers een aantal artikelen
Koreezet, welke in een uitgave
van .Trouw" uit bezet gebied van
Medio Januari verschenen. Het kan
inderdaad zeer belangwekkend zijn
lêenr ls te nemen van hetgeen daar
leeft in de gedachten en harten
fan hen, die den harden onder-
Sondschen strijd, nog moeten strij
den onder steeds zwaarder terreur.
<i)nze eerbied voor hun worsteling,
hun heldenmoed mag ons echter
niet weerhouden dat wat zij schrij
ven op zijn innerlijke waarde te
toetsen. En dan moeten wij helaas
aeggen, dat een artikel over „Po
litieke vraagstukken beneden den
Moerdijk" ver, ver beneden de maat
blijft. Men heeft het daarin over
„een vaisch eenheidsbegrip, dat on
miskenbare verwantschap met de
nationaal-socJalistische idéé van
•ölkseenheid vertoonde", dat o.a.
door de Nederlandsche Unie zou zijn
fpropageerd en zich thans in Bra
nt weer zou uiten, met name in
^■je Maintiendrai".
Nu kan men veel argumenten
aanvoeren tegen het streven naar
éér. groote volkspartij op Christe -
Bk-humanistische basis. Men kan
jggen. dat dit ingaat tegen onze
jradities. dat de echte Christelijk-
eid daarin verloren zou kunnen
i, dat daardoor een vervaging
an beginselen dreigt. Wij persoon-
^Jk zijn ook van meening, dat het
niet genoeg rekening houdt met de
nederlandsche werkelijkheid, en aan
wferfkracht sterk aan het verliezen
is.
RANZ VON PAPEN, voorm.
Duitsch ambassadeur te An-
pra, in 1930 Rijkskanselier, is vo-
ge week, tezamen "met zijn zoom
en schoonzoon door de geallieerden
in het Ruhrgehied gevangen geno
men. HU verklaarde: bU'na alle
Duitschers weten: de oorlog is ver-
lort" (BBC)
^Eveneens werden de 90-jarige
veldmaarschalk von Macken-
n en Prins August von Hohen-
lem, lid der Nazi Partij ge-
■gen genomen. (A.-A.)
(A.-A.)
DOODE KÉUISBRIEVEN kumnen
ingaande heden naar inwo
ners van het nieuw bevrijde gebied
Morden gezonden. (A.-A.)
^■jUDOLPHE HESS, Hitiers vroe-
gere medewerker en afgezant
naar Engeland, lijdt aan melancho-
Elie. Hij weigerde op te staan, zich
te scheren en te wasschen en zelfs
Rf eten. Tenslotte keerde hij terug
de dwalingen zijns weegs en
ds kort wandelt hij nu weer
id. (Sunday Express)
j^JOLOTOF zal aan dc conferen
tie van San Francisco deelne
em. Stalin nam deze beslissing op
yerzoek van president Trnnian.
(Herr. Ned.)
pi het cocentratiekamp te Wes-
'erborck werden nog 1000 Joden
angetroffen. Hun. toestand was
edelijk. By Geile in Duitschland
gerden 197 personen bevrijd. Hun
toestand was erbarmelijk. De bewo
ners van de stad werden verplicht
hen naar het ziekenhuis te bren
gen en van kleeren te voorzien.
(Herr. Ned.)
B^RAnklin Rooseveltbrug is de
den Rmf* frmanp|>te brug over
auLrde S* welke door de Se-
r legers is gebouwd. (R.o.)
I:VfMLEKS Uestapohoofdkwar-
tier is in Bad Prankenhausen
PU Leipzig veroverd. In het ner
poonskaartensysteem bevond zich
pok een kaart van Hitier. (R.o.)
Maar we vinden het niet anders
dan een insinuatie, als men sugge
reert, dat dit streven eigenlijk een
soort nationaal-socialisme, 'n soort
van fascisme zon zijn.
Wat is immers het kenmerk van
die stelsels? De één-partij-staat, die
geen vrije discussie toelaat. Ter
wijl het gewraakte streven slechts
bedoelt door vrije propaganda een
zoo groot mogelijk deel van tie
volksmeening te winnen voor de
vorming van één blok tegen de
partijvorming op den grondslag van
den materialistischen klassenstrijd.
Hier is dus alleen maar sprake van
een vereenvoudiging van 't partij
wezen, zooals we bijvoorbeeld ook
in Engeland en in de Vereenigde
Staten heel andere en minder in
gewikkelde politieke scheidsly'nen
kennen. En men zal tóch niet wil
len beweren, dat het partijwezen in
die landen „onmiskenbare verwant
schap vertoont met de rationaal-
sccialistische idéé van volkseen
heid"?
Nog onbehoorlijker wordt de be
schouwing van het ondergrondsche
„Trouw", als het de figuur van
Prof. de Quay diskwalificeert, om
dat hij „nl. de heele Nederlandsche
Unit mee op zyn kerfstok heeft",
en als het blad zijn benoeming" in
dertijd tot regeeringscommissaris
toeschrüft aan „een gebrek van
onderscheidingsvermogen bij de be
noemende instantie:"
Bizonder pijnlijk komt de onbe
hoorlijkheid van dit botte vonnis
aan het licht, ais men let op de
benoeming van den nieuwen Minis
ter van Oorlog, welke onlangs plaats
vond door H. M. de Koningin op
voordracht van den anti-revolutio
nairen minister-president.
Het moet voor „Trouw" ook geen
prettige ervaring zijn, zijn oordeel
over Prof. de Quay te hooren sa-
menklinken met dat van de com
munistische „Waarheid", welk blad
zich naar aanleiding van diens be
noeming tot Minister van Oorlog
weer eens uiterst bezorgd toont over
de democratie in Nederland. Doch
de heeren communisten Hebben hun
eigen vonnis in hetzelfde nummer
van hun weekblad afgedrukt. Ze
publiceeren namelijk de briefwisse
ling met de „Sociaal-democratische
Vereeniging voor Bevrijd Neder
land" over een mogelijkheid van
permanente samenwerking met
de Communistische Partij. De voor
zitter der sociaal-democraten nu
merkt op:
„Het lijkt ons wenschelijk, dat er
zoo veel mogelijk klaarheid komt over
de opvattingen, die er bestaan bij
verschillende volksdeel en, die zeggen
de democratie voor te staan. Dit
woord wordt evenwel gebruikt met
soms geheel verschillenden inhoud. Er
zijn er zelfs, die van oordeel zijn, dal
een éënpartijstaat toch nog democra
tisch genoemd jtan tvorden. Deze
meening is niet de onze. Het zou o.i.
aanbeveling verdienen, indjyii Uwer
zijds getracht werd ten aanzien van
dit punt een duidelijke formuleering
te geven."
Itóplaats van zich zoo druk te ma
ken over de snoode anti-democra
tische plannen van „de bourgeoisie"
en het uitschelden van anderen
voor Franco-aanhangers, moest
„De Waarheid" zich maar eens aan
deze taak zetten.
Amerikanen 13 k.m, van
de Tsjechische grens.
IEEUWARDEN werd bevrijd, Zwolle, Heerenvèen, Winschoten
en Arnhem eveneens. Het was de buit van een tweedaagschen
M strijd, maar, hoe .belangrijk ook niet de buit in zijn geheel.
Naar alle windstreken waaierden patrouilles in Groningen en
Friesland uiteen. Zjj drongen Dokkum binnen en bereikten ten
noorden van Ternaard de Waddenzee, een andere patrouille drong
Zoutkamp binnen en moest daar wel stoppen omdat zij er den
Dollard had bereikt. Weer andere strijdkrachten bestormden
Groningen, van welke stad zij het zuidelijk gedeelte veroverden en
een overgang over het Eemskanaal forceerden. Tegelijkertijd
drongen andere troepen het westelijk gedeelte der stad binnen,
waar zü thans nog strijd leveren.
TEN noorden van Heerenveen be
reikten de Canadeezen Hasker-
dijken, zij streden in Meppel en
Apeldoorn, in welke laatste stad zU
over het Apeldoornsche kanaal
drongen. Uit Arnhem reden zij r.aar
het noorden, den weg naar Apel
doorn, op, waarop zij 7 km vorder
den en Deelen en Teriet passeer
den op weg naar Hoenderlo. Ten
slotte wisten zjj hun bruggehoofd
bjj Deventer 3 km ver naar 't zui
den uit te breiden. Men behoeft
niet veel verbeeldingskracht te heb
ben om zich te kunnen voorstellen
welke vreugde er in de bevrijde ste
den en gebiedsdeelen zal heerschen,
noch om te begrijpen, dat Seyss In-
quart het op een loopen zette. HU
haastte zich vorige week Zondag
naar Duitschland. Zyn gevangen
neming werd nog r.iet gemeld.
IN Duitschland schijnen de Duit
schers hier en daar grooteren te
genstand te ontplooien. Berichten
van de fronten gewaagden nl. van
strijd op het front van Emden naar
Oldenburg .en Bremen, welke stad
tot op 5 km door Monty's troepen
werd genaderd en van toenemen-
den tegenstand in die sectoren, die
Berlijn, Hamburg en Leipzig tot
voorloopig eindstation hebben. ZU
konden echter niet verhinderen, dat
Montgomery Hamburg tot op 38 km
naderde en meer naar het zuiden
Uelzen veroverde. 80 km van de
zelfde stad.
Iets verder naar het zuidoosten
kwam Salzwedel, Bismark en
Stendal, welke laatste plaats 57
km van Maagdenburg ligt, in
handen der geallieerden.
Wel slaagden de Duitschers er in
een der twee geallieerde brugge'
hoofden over de Elbe te heroveren,
het grootste, dat bij Maagdenburg
bleef echter vast in geallieerde han-
dqp. Ten noorden en ten zuiden van
Heden zon onder 20.39 uur
Dinsdag zon op 6.40 uur. Don
derdag 19 April E.K.
naar Dresden. Het zou thans nog
slechts 13 km van de Tsjeehische
grens verwijderd zijn.
Door deze operaties werd Hitier ge
noodzaakt Duitschland politiek en
militair in tweeën te splitsen, daar
de verbindingen tusschen noord en
zuid buitengewoon moeilijk zijn ge
worden. Gen. Busch heeft het be
vel in het noorden, Kesselring in
het zuiden gekregen.
Naar het zuidwesten veroverde 't
7de leger Bayreuth en Bamberg en
stond nog slechts 15 km van Neu
renberg. De Franschen maakten
ten zuiden var. Baden-Baden vor
deringen.
In het Ruhrgehied veroverden de
geallieerden Wupperthal en Dort
mund en drongen in Hagen binnen
Hoe groot, in totaal de debacle
voor de Duitschers is, valt ten
overvloede met een c ij f e r aan te
toonen. Van 1-15 April werden
548.000 krUgsgevangenen gemaakt.
IN Oostenrijk veroverde Tolbuh-
kin Sankt Poelten, 40 km ten
westen van Weenen aan den weg
naar Linz, ten noorden van Wee
nen Floridzdorf. Malinowsky
maakte ten noorden van de Do-
nau nieuwe vorderingen
Volgens de Duitschers zouder. Rus
sische aanvallen ten westen van de
Neisse en van de Oder by Kustrin
afgeslagen zijn, zy' het dat zij plaat-
selyke bressen in de Duitsche linies
sloegen en nog slechts 48 km van
Berlijn verwyderd staan.
In Samland duurde de zuivering
voort. In de haven van Pillau wier
pen de Russische piloten 21 schepen
in diggelen.
In Frankrijk "grepen de Fran
schen. daarbij terzijde gestaan door
een sterke luchtvloot de Duitsche
strijdkrachten aan de Gironde. ten
westen van Bordeaux aan.
In Italië veroverde het Britsche
tcu Auiucii van
deze stad staan laatstgenoemde I 0ste leger Imola en overschreed het
troepen thans over een front van I de Sillaro. ten westen van ger.oem-
160 km langs den westelijken Elbe-' deistad. Het 5de Britsche leger
oever. Tusschen Maagdenburg en
Leipzig naderden de Amerikanen
Dessau en veroverden op weg daar
heen- al vast Koethen, waar de
grootste Junker vliegtuigenfabriek
is gevestigd. By Leipzig viel Mer-
senburg in hun. handen, met de be
kende Lemia-oliefabrieken. Halle,
ten n.w. van Leipzig werd tot op 6
km benaderd.
Het derde Amerikaansche leger
bedreigde Chemnitz, waar het
dicht bij staat en rukte verder op
van Carrara
magkte ten noorden
vorderingen.
In het Verre oosten landden de
Amerikanen weer op 2 eilandjes by
Luzon en bombardeerden zij Hondo
en een reeks eilanden tusschen
OkUama en Formosa.
(Herr. Ned., Radio Oranje. BBC)
TP EN V-wapenfabriek is te Nord-
hausen ontdekt, welke drie
kilometer ver onder de bergen door
liep. (BBC)
JJEEL Amerika rouwde Zater
dag om den dood van Roo
sevelt. Om vier uur had op het
Witte Huis een rouwdienst plaats,
terwijl tezelfder tjjd in het ge-
heele land een minuut stilte iu
acht werd genomen.
De rouwplechtigheden werden by-
gewoond namens de Engelsche re
geering door minister Eden. De Ne
derlandsche regeering was verte
genwoordigd door Jhr. Loudon, am
bassadeur te Washington.
Blijkens nadere berichten had
ook in het Central Park een rouw
dienst plaats.
Het stoffelUk overschot werd
Zondagochtend om 10 uur in den
rozentuin van het buitengoed dei-
familie Roosevelt aan den schoot
der aarde toevertrouwd. De kist
was onder bloemen bedolven Ty-
<!T's,de Plechtigheid wérden uit
lost ormen 21 saluutschoten ge-
herdacht
den g'rooten doode
Evenals in ons land. wapperde ook
in Engeland en in Moskou de vlag
halfstok.
In ons land werd, ergens in be
vrijd gebied, een herdenkings
plechtigheid gehouden door de
Binnenlandsche Strijdkrachten,
waarbij Prins Bernliard 'n korte
toespraak in hel Engelsch en in
het Nederlandsch hield.
Nederland verloor in Roosevelt, zoo
sprak Z.K.H. een groot vriend, die
steeds bereid was de belangen van
Nederland en van Ned. Indië te
verdedigen. Hy was een waar we
reldburger. Zyn naam staat on-
uitwischbaar geschreven in het
boek der geschiedenis van ons rijk.
By de plechtigheid was ook gen.-
majoor Kruis aanwezig.
Omtrent de politieke gevolgen
van het overlyden van president
Roosevelt, werd gemeld, dat presi
dent Truman een loyaliteitsverkla
ring heeft ontvangen van alle pan
tyen. Minister Stettinius verklaar
de, dat de buitenlandsche politiek
der V.S. onveranderd blijft.
Over den persoon van president
Truman wordt gemeld, dat deze op
8 Mei 1884 te Lamar in Missouri ge
boren werd. HU heeft Schotsche
Iersche en Nederlandsche. voor
ouders. Hij begon, zyn loopbaan als
vrederechter, later'werd hij in den
Senaat een figuur van nationale
beteekenis. Truman was een rustig
en bescheiden staatsman, die blyk
gaf over besluitvaardigheid en ver
beeldingskracht te beschikken.
'A.-A.)
St. Stephanekathedraal
zwaar beschadigd.
JN Weenen is de strUa ten einde.
Vin tegenstelling tot de aanvan
kelijke berichten die gewag maak
ten van geringe schade, die tijdens
den stryd zou zijn ontstaan, werd
Zondag gemeld, dat die schade
door het optreden der Nazis wel
belangrijk is. Zoo werd de linker
vleugel van het paleis te Schör.-
brurm vernield, eveneens de Opera
en het Burgttheater en het parle
mentsgebouw. De St. Stephanska-
thedraal kreeg verscheidene voltref
fers, terwyl de gebrandschilderde
ramen alle vernield werden. De St.
Augustinuskerk werd geheel ver
woest. Het bericht meldt tenslotte,
dat de Nazis musea als barakken
gebruikten. (Herr. Ned.)
„DE STEM"FAMILIE BIJEEN
Ter gelegenheid van het defini
tieve totstandkomen van de Stich
ting „De Stem" zijn gisteren alle
werkers in ons bedryf op eenigs-
zins feestelyke wijze bijeen geweest.
Des morgens werd in de kapel van
het St. Rosaklooster aan de Leuve-
naarstraat door onzen redacteur,
rector J. H. van Besouw een gezon
gen H. Mis opgedragen ter intentie
van, de katholieke gewestelijkt
krant voor West-Brabant en Zee
land. Des middags had in de too-
neelzaal van hetzelfde klooster een
cor.cert plaats, waarby de Ooster-
houtsche Nachtegalen op hun be
kende voortreffelyke wijze optra
den met ernstige en schalksche lie
deren, terwyl de voordrachtkurste-
naar P Dircken specimina van
oudere en jongere Nederlandsche
dichtkunst indrukwekkend voor
droeg. De Directie deelde in een
toespraak o.m. mede, dat er een
Centrale Commissie van Overleg in
het bedryf was samengesteld, waar
in vertegenwoordigers van directie,
redactie, administratie, technische
afdeeling en buitendienst zitting
hebben. Leden van het Stichtings
bestuur en een vertegenwoordiger
van de Zeeuwsche Commissie van
Toezicht woonden het geslaagde
feest by.
GEÏNUNDEERDE GRONDEN
Ir. G. Herweye'r wijst er allen
boeren, wier gronden geheel of ge
deeltelijk van Maart tot October
1944 zijn geinundeerd met zout-,
brak- of zoetwater, op, dat zij vóór
20 April den P.B.H. de volgende ge
gevens moeten verstrekken: 1 Naam
en woonplaats van den betrokkene,
2. Totaal oppervlakte normaal in
gebruik (bouw- en weiland), 3. To
taal oppervlakte geïnundeerde
grond (bouw- en weiland), 4. Welk
deel van den geinurAeerden grond
met gras en/of klaverzaden zal
worden ingezaaid, indien er zaad
aanwezig is.
RECTIFICATIE
In ons blad van Zaterdag jl. zyn
by vergissing de berichtSn van
Westdorpe onder Sluis geplaatst,
terwyl die van Sluis abusievelijk
order het kopje Westdorpe terecht
kwamen.
Halst
Actueele vraagstukken. A.s.
Woensdag belegt het Comité voor
Maatschappelijke Voorlichting een
vergadering in het bioscoopgebouw
van den heer Aug. Cattoir. Op deze
vergadering zal de weleerw. heer C.
van Dongen spreken over actueele
vraagstukken. Daarna is er gelegen
heid tot debat.
Terneuzen
Filmkeuring. De film „De schalk
sche rakker" (If I had tny way) die
deze week in het Luxor Theater draait
is door de Kath. Filmactie geschikt
verklaard voor alle leeftijden,